Emzirme Döneminde Kullanılan Ertesi Gün Hapı

İçindekiler:

1. Emzirme döneminde Ella kullanılır mı?
2. Emzirirken ertesi gün hapı içilir mi?
3. Ertesi gün hapı bebeğe zarar verir mi?
4. Bakire olanlar ertesi gün hapı kullanabilir mi?
5. Doğumdan sonra hamile kalmamak için ne yapmalıyım?
6. Ertesi gün hapı ve doğum kontrol hapı aynı anda kullanılır mı?
7. Ertesi gün hapı ve doğum kontrol hapı birlikte kullanılır mı?
8. Doğumdan sonra hangi doğum kontrol hapı kullanılır?

Emzirme döneminde Ella kullanılır mı?

Emzirirken ertesi gün hapı içilir mi?

Ertesi gün hapı bebeğe zarar verir mi?

Bakire olanlar ertesi gün hapı kullanabilir mi?

Doğumdan sonra hamile kalmamak için ne yapmalıyım?

Ertesi gün hapı ve doğum kontrol hapı aynı anda kullanılır mı?

Ertesi gün hapı ve doğum kontrol hapı birlikte kullanılır mı?

Doğumdan sonra hangi doğum kontrol hapı kullanılır?

İki tip acil kontrasepsiyon yöntemi  vardır:

1-Acil doğum kontrol hapları ertesi gün hapı olarak bilinirler. Levonorgestrel (norlevo, ertes72, postpill)  ya da ulipristal asetat (ella) içerirler. 

2-Rahim içi araç yani spiraller 

ERTESİ GÜN HAPLARI NASIL ÇALIŞIRLAR?

Ertesi gün hapları, oluşmuş olan hamileliği sonlandırmaz. Öncelikle yumurtlamayı geciktirerek veya önleyerek çalışırlar. 

Ertesi gün hapının, kürtaj hapı olarak da bilinen mifepriston içeren ilaçlardan farklıdır. Mifepriston, döllenmiş yumurtanın rahim duvarına yapıştığı ve gelişmeye başladığı hamileliği sonlandırır.

ERTESİ GÜN HAPLARININ RİSKLERİ NELERDİR?

Acil doğum kontrolü, korunmasız cinsel ilişkiden sonra hamileliği önlemek için etkili bir seçenektir, ancak diğer doğum kontrol yöntemleri kadar etkili değildir ve rutin kullanım için önerilmez. Ayrıca, ertesi gün hapı doğru kullanımda bile başarısız olabilir ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı hiçbir koruma sağlamaz.

- Bazı ilaçlar(barbitüratlar, antibiyotikler, doğum kontrol hapları, St John's wort gibi bitkisel ilaçlar, mide asidini azaltan omeprazol içeren ilaçlar) ertesi gün haplarının etkinliğini azaltabilir.

- Fazla kilolu kadınlarda ertesi gün haplarının etkinliği azalabilir.

-Ertesi gün hapı aldıktan sonra korunmasız cinsel ilişki olursa gebe kalmayı önlemez. Ertesi gün hapı aldıktan itibaren bir sonraki adete kadar prezervatif kullanmak güvenli doğum kontrolünü sağlar.

- Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korumaz. 

ERTESİ GÜN HAPLARI NASIL ALINMALIDIR?

Levonorgestrel adlı sentetik hormonu içeren ertesi gün hapları korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 72 saat (3 gün) içinde alındığında Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre gebelik riski % 2,1 dir. Ne kadar erken alınırsa gebeliği önleme yüzdesi o kadar yüksek olur. Yumurtlama döneminde ve yumurtlama olduktan sonra alırsanız gebelik ihtimali vardır,  sperm vücudunuzda 5 güne kadar canlı kalacağından yumurtlama döneminde aldığınız levonorgestrel içeren ertesi gün haplarıyla gebelikten korunma şansınız azalır.

Ulipristal asetat içeren ertesi gün hapları korunmasız cinsel ilişkiden sonraki saat (5 gün)içinde alındığında Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre gebelik riski % 1,2 dir. Korunmasız cinsel ilişkiden sonra ne kadar çabuk alınırsa gebelikten koruma yüzdesi artar. Kilolu kadınlarda levonorgestrel içeren ertesi gün haplarına göre gebelikten daha fazla korur.

ERTESİ GÜN HAPLARININ EMZİRMEYE ETKİLERİ NASILDIR?

-Levonorgestrel içeren ertesi gün hapları emzirme döneminde güvenlidir. yılında yayınlanan bir çalışmaya göre, levonorgestrel içeren ertesi gün hapı aldıktan sonra  annelerin %75'i, ertesi gün hapı sonrası  8 saat içinde emzirmeye yeniden başlamıştır. Hiçbiri bebeklerinde herhangi bir olumsuz etki fark etmemiştir (Polakow-Farkash). Bir çalışma, levonorgestrelin anne sütüne geçtiğini ancak minimum miktarlarda olduğunu göstermiştir (Jatlaoui ). Polakow-Farkash, çalışma bulgularının emzirmeyi kesmeye gerek kalmadan emzirme döneminde acil kontraseptif olarak levonorgestrel kullanmanın güvenli olduğunu bildirmektedir.

-Ulipristal asetat içeren ertesi gün haplarının anne sütündeki konsantrasyonlarının tedavinin ilk 24 saatindeki ortalama ulipristal konsantrasyonu kullanarak, göreceli bebek dozu, güvenli olarak kabul edilen %10'luk seviyenin (Hale) çok altında % olmuştur.  Bu araştırma sonucuna rağmen ilaçların bebeğe etkileri hakkında yeterli veri yoktur. Ulipristal asetat içeren ertesi gün haplarını aldıktan sonra bir hafta bebeğinizi emzirmemeniz önerilir. Emzirme döneminde  alırsanız, bebeğinizi almadan hemen önce emzirmelisiniz. Bir hafta boyunca sütünüzün kesilmemesi için sütünüzü pompalamalı ve atmalısınız.

YUMURTLAMA DÖNEMİNDEYKEN KORUNMASIZ İLİŞKİDEN SONRA GEBE KALMANIZI ENGELLEYECEK EN GÜVENİLİR YÖNTEM NEDİR?

Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki saat içinde takıldığında, bakır içeren bir RİA (rahim içi araç- spiral) hamileliği önlemede %99'dan fazla etkilidir. Spiral , en etkili acil korunma şeklidir. Yerleştirildikten sonra, kadınlar RİA'yı devam eden bir doğum kontrol yöntemi olarak kullanmaya devam edebilir veya başka bir doğum kontrol yöntemine geçmeyi seçebilir. Kadının spiral taktırmak için bir kadın doğum uzmanına başvurması ve spiralin rahim içine yerleştirilmesi gerekir. Bakırlı spiral emzirmeye engel teşkil etmez.

DOĞUM KONTROL HAPLARININ ACİL DURUMLARDA KULLANILMASI UYGUN MUDUR?

Hem progesteron hem de östrojen içeren doğum kontrol haplarının korunmasız cinsel ilişkiden sonra yüksek dozda alınması, ertesi gün hapları kadar yüksek şekilde gebeliği engellemez. Ayrıca yan etkileri fazla olduğundan tercih edilmez. Kombine doğum kontrol hapları süte geçtiğinden emziren anneler için uygun değildir.

ERTESİ GÜN HAPI SONRASI DİKKAT ETMENİZ GEREKENLER

-Bebeğiniz doğduktan sonra tekrar adet olmaya başlamadıysanız  ertesi gün hapı kullandıktan sonra da adet görmediyseniz doktorunuza başvurun. 

-Adetiniz 7 gün geciktiyse veya miktarı eskiye göre çok azaldıysa gebelik testi yaptırın.

-Çok nadiren, ertesi gün hapına rağmen  hamilelik oluşabilir. Çalışmalar erken gebelikte alınan ertesi gün hapının doğumsal anomaliler ve gebelik komplikasyonları ile ilişkili olmadığı konusunda güven veriyor. 
-Aynı adet döngüsünde 2 kez ertesi gün hapı almanızın sağlığınıza zararı yoktur fakat gebelikten koruyucu etkisi azalır ve adet düzensizliği olabilir.

seafoodplus.info Uslu
Instagram @drdilekuslu

Emzirme dönemi, her ne kadar hamilelik riskinin düşük olduğu bir dönem olarak düşünülse de aslında hamile kalma açısından her zaman bir ihtimal vardır. Korunmasız ilişkinin yumurtlamaya denk gelmesi sonucu gebelik riski ortaya çıkabilir.

Emzirme dönemindeyken korunmasız cinsel ilişki sonrası yumurtlama konusunda endişeleriniz varsa buna çözüm olarak ertesi gün hapı kullanmak isteyebilirsiniz. Ancak bu konu bazen kafa karıştırıcı soruları da beraberinde getirebilir. Bizde ertesi gün hapı nedir, hangi durumlarda nasıl kullanılmalıdır, emziren anneler kullanabilir mi, yan etkileri var mıdır gibi sorularınızı yanıtlayabilmek adına bu yazıyı hazırladık. 

Ertesi Gün Hapı Nedir? Ne Amaçla Kullanılır?

Herhangi bir koruma yönteminin kullanılmadığı veya korunma kazalarının yaşandığı cinsel ilişki sonrası kullanılan ilaçlardır. İstenmeyen veya planlanmamış gebeliklerin önlenmesine yardımcı olur.

Bu ilaçlar yoğun progesteron hormonu içerdikleri için spermlerin yumurta hücresini döllemesini ya da döllendiyse rahme tutunmasını engelleyerek istenmeyen veya planlanmamış hamileliklerin oluşmasını önler. Diğer bir deyişle vücuttaki hormon seviyesini artıran ve yumurtlamayı erteleyen bir hap olarak cinsel ilişkiden hemen sonra kullanılması gereken bir haptır. Eğer kullanımda geciktiyseniz ya da hali hazırda döllenmiş yumurta hücresi anne rahmine yerleşmişse ertesi gün hapı etkisini kaybederek herhangi bir düşük yaşanmasına sebep olmaz. 

Ertesi Gün Hapı Nasıl ve Ne Zaman Kullanılır? 

Ertesi gün hapı bir doğum kontrol yöntemi olan doğum kontrol haplarının yerine kullanılmaz. Riskli ilişkilerin hemen ardından kullanılması gerektiği için düzenli bir kullanım söz konusu değildir ve tek seferlik bir kullanım sağlanmalıdır. 

Genel olarak ilişki sonrası 5. güne kullanılabilir olsa da ne kadar erken içilirse gebelik ihtimali o kadar azalır. Bu sebeple hapın hamileliği engelleme oranı ilk 24 saatte %98 iken bu oran 48 saatte %75, 72 saatte ise %43’e kadar düşer. Sonuç olarak kesin sonuca ulaşabilmek için ilk 24 saat içinde bu hapın alınması tavsiye edilir. 

Ertesi Gün Hapının Yan Etkileri Nelerdir? 

Her ne kadar istenmeyen bir hamilelik riskini ortadan kaldırılmak için ertesi gün hapı kullanılsa da sonuç olarak hormon seviyesinde ani bir değişime sebep olduğu için bazı yan etkileri de vardır. Bu etkileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Mide bulantısı veya kusma
• Karın ağrısı
• Adet düzensizliği veya ağrılı regl kanaması
• Halsizlik, bitkinlik
• Duygu durumunda ani değişmeler
• Kas ağrısı veya sırt ağrısı
• Göğüslerde hassasiyet

Bu yan etkilerden biri olan kusma eğer hap alındıktan sonra 3 saat içinde gerçekleşirse hapın koruyuculuğunun düşme ihtimali vardır. 3 saat sonra kusma olursa hap bağırsaklardan emilmiş olduğu için bir risk teşkil etmeyecektir. Bu sebeple hap alındığında bu yan etkiye dikkat edilmesi gerekir. 

Ertesi Gün Hapı Hakkında Bilinmesi Gerekenler 

İstenmeyen ya da planlanmamış hamileliklere engel olabilmek için kullanılan ertesi gün hapı hakkında merak edilen ve bilinmesi gereken bazı önemli hususlar vardır. Sonuç olarak vücuda birtakım hormonlar gireceği için etkileri de olacaktır. Bu etkilere hazırlıklı olmanız için bilmeniz gerekenler şunlardır:

• Ertesi gün hapı bir doğum kontrol yöntemi değildir. Bu sebeple sürekli kullanımı doğru değildir. Uzmanlar yılda defadan fazla bu ilacın kullanımını tavsiye etmemektedir. 
• Eğer hali hazırda doğum kontrol hapı kullanıyorsanız ve bunu kullanmayı unuttuğunuz zaman diliminde korunmasız bir ilişkiye girdiyseniz ertesi gün hapı alabilirsiniz. Sonrasında doğum kontrol hapı kullanmaya devam edilmesi gerekir. 
• Aynı adet dönemi içerisinde birden fazla kullanımı önerilmemektedir. 
• Astım ve karaciğer rahatsızlığı olan kadınların bu hapı kullanması tavsiye edilmemektedir. Bu konuda doktorunuzla görüşmeniz doğru olacaktır. 
• Ertesi gün hapının kullanıldığı adet döneminde kanamada gecikmeler yaşanabilir. Bu her ne kadar olağan olsa da böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınızda gebelik testi yapmanız gerekebilir. 
• Ertesi gün hapının doğurganlık üzerindeki etkisi merak edilen konulardan biridir. Bu sebeple söylemeliyiz ki ertesi gün hapının doğurganlık üzerinde bir etkisi yoktur. Sadece kullanıldığı dönemdeki yumurtlamayı geciktirmektedir. 
• Ertesi gün hapının kullanıldığı dönemde adet düzensizliğinin yanı sıra ara kanamalarda yaşanabilir. Sonraki regl kanaması erken görülebileceği gibi aynı ay içerisinde 2 kez adet kanaması görüldüğü durumlar vardır. 
• Emzirme dönemine tekrar dönecek olursak, ilacın etkileri gün içerisinde ortadan kalkar. Eğer ertesi gün hapı kullanımını gerektiren bir durum yaşandıysa doktorunuzla iletişime geçip onun fikrini almanız gerektiğini söylemeliyiz. 

Emzirme Döneminde Ertesi Gün Hapı Alınabilir Mi?

Geldik en çok merak edilen konuya. Emzirme döneminde annenin yediği veya içtiği her şey bir şekilde süt yoluyla bebeğe aktarılmaktadır. Bu sebeple annelerin hem kendi sağlıkları hem de bebeğin sağlığı için beslenme konusunda titiz davranmaları gerekir. Birçok ilacın kullanımı da bu dönemde önerilmemektedir. Ertesi gün hapı da bu ilaçlardan biridir. 

Emzirme döneminde kullanacağınız ertesi gün hapı sütünüze geçeceği için kullanılması önerilmez.

Ertesi gün hapı ile ilgili daha fazla bilgi için makalemizi ziyaret edebilirsiniz!

Ertesi Gün Hapı Nedir? Ne İşe Yarar? &#; seafoodplus.info

Gebelikten korunmak amacıyla kullanılan birçok yöntem vardır. Bunların tümüne tıbbi olarak ‘’kontrasepsiyon yöntemleri’’ adı verilir. Korunma yöntemi seçilirken öncelikle hekiminizin size uygun olan yöntemleri belirlemesi gerekir. Sonrasında bu yöntemler arasında size en kolay geleni seçme şansınız olacaktır.

Ertesi gün hapları rutin korunma yöntemleri arasında olmamakla birlikte ‘’acil korunma yöntemleri’’ arasında yer almaktadır. Bu yöntemler beklenmeyen durumlarda, korunmasız birlikteliklerden sonra özellikle ilk 72 saat içerisinde kullanılması, uygulanması gereken yöntemlerdir. Bu yazımızda sizin en çok merak ettiğiniz acil korunma yöntemlerinden biri olan ertesi gün hapına değineceğiz.

ERTESİ GÜN HAPI NEDİR?

Ertesi gün hapı acil koruma yöntemleri arasında en çok kullanılan ve bilinendir. Yüksek miktarda hormon içeren bu ilaçlar daha ziyade yumurtlamayı engelleyerek veya yumurtlamanın gecikmesini sağlayarak etki gösterirler. Daha düşük ihtimalle döllenen yumurtanın rahim içerisine tutunmasını da engellerler. Böylelikle gebelik oluşumu engellemiş olur. Buradan da anlaşılacağı gibi özellikle yumurtlama öncesi dönemde kullanıldığında ertesi gün haplarının etkin olma ihtimali daha fazladır.

Farklı marka isimleri bulunan ertesi gün haplarının içeriğinde ya 30 mg ulipristal asetat ya da 1,5 mg levonorgestrel bulunmaktadır. Literatürde iki hormonu karşılaştıran yayınlarda özellikle ovulasyon sonrası dönemde kullanımda, ulipristalin levonorgestrelden düşük oranda da olsa daha etkin olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. İlk 72 saat içinde kullanıldığında tüm ertesi gün hapları için koruyuculuk ortalama % arasındadır. Bu da demek oluyor ki klasik korunma yöntemlerine göre etkinliği oldukça düşüktür.

ERTESİ GÜN HAPI HANGİ DURUMLARDA KULLANILIR?

-Korunmasız herhangi bir cinsel ilişki sonrasında,

-İlişki esnasında kondom yırtılırsa

-Geri çekme doğru şekilde yapılmazsa

-Doğum kontrol hapı unutulduğunda (bu durumda o ay için devam edeceğiniz doğum kontrol ilacınızın etkisinin azalacağını bilerek ek korunma yöntemi kullanmalısınız.)

-Tecavüz durumunda

ERTESİ GÜN HAPI NASIL KULLANILIR?

Ertesi gün hapları korunmasız cinsel birlikten hemen sonra alındığında koruyuculukları artar. İlişkiden sonraki ilk 72 saat içerisinde alınması gereken bu ilaçların alınması geciktikçe etkinlikleri de azalacaktır. Aynı ay içinde sadece bir kez ertesi gün hapı kullanmalısınız zira birden fazla kullanımlarda hem etkinliği azalacaktır hem de adet düzeniniz fazlaca etkilenecektir.

Hap alındıktan sonraki saat içinde kusma olursa hapın etkinliği olmaz ve dozun tekrarlanması gerekir.

Ertesi gün haplarının acil korunma yöntemi olduğu unutulmamalıdır. Sıklıkla ertesi gün hapı almak zorunda kalıyorsanız mutlaka bir hekim kontrolü sonrası düzenli bir doğum kontrol yöntemi belirlemelisiniz.

ERTESİ GÜN HAPININ YAN ETKİLERİ NELERDİR?

Ertesi gün hapları korumayı içerdiği yüksek doz hormonlar sayesinde yapmaktadır. Her hormon içerikli ilaçta olduğu gibi bir sefer dahi kullanıldığında yan etki gösterebilir. Bu sebeple acil korunma yöntemlerine ihtiyaç duyulduğunda öncelikle mutlaka bir jinekolog ile görüşmek gereklidir.

Ertesi gün haplarının en bilinen yan etkileri bulantı, kusma, memelerde hassasiyet, baş ağrısı, karın ağrısı, halsizlik, şişkinliktir. Ayrıca ara kanama, lekelenme, beklenen adetin erken ya da geç olması, adet miktarının değişmesi gibi adet düzensizliği bulgularına da yol açabilirler. Bir kez kullanımında bile bu semptomlar görülebilmektedir. İlacın yan etkileri göz önüne alındığında, bu tür ilaçlar bir ayda en fazla 1 kez alınmalıdır. Ayda birden fazla alındığı durumlarda adet düzeni alt üst olarak adet düzeninin bozulmasına, uzun vadeli sık kullanım neticesi kalp damar hastalıklarına ve kanser türlerinin oluşumuna neden olabilmektedir.

ERTESİ GÜN HAPI CİNSEL HASTALIKLARDAN KORUR MU?

Ertesi gün hapları korunmasız cinsel birliktelikten sonra 72 saat içerisinde alındığında sadece gebelikten korumayı sağlar. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların bir çoğundan korunmanın tek yolu kondom ya da diyafram gibi bariyer yöntemler kullanmaktır.

EMZİREN ANNELER ERTESİ GÜN HAPI KULLANABİLİR Mİ?

Ertesi gün hapları yüksek doz hormon içeren ilaçlardır. Bu ilaçlar süt yolu ile bebeğe geçebileceği için kullanmadan önce mutlaka doktorunuzla görüşmeniz gereklidir. İdeal olanı ilaç alındıktan sonra en az 8 saat emzirmeye ara vermektir. Bu süreçte memeyi dolduracak olan süt pompa ile çekilip atılmalıdır.

Tüm ilaçlar gibi ertesi gün hapları da gerek yan etkileri gerekse kullanım dozları açısından kullanmadan önce mutlaka bir jinekoloğa danışılması gereken ilaçlardır. Unutmamak gerekir ki ertesi gün ilaçları sadece acil koruma yöntemleridir, sonrasında mutlaka düzenli bir korunma yöntemi kullanmaya başlamak gereklidir.

Op. Dr. Meral Sönmezer

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

seafoodplus.info

Op. Dr. Meral S&#;nmezer