Endonezya Dini Inancı
kaynağı değiştir]
Ana madde: Endonezya ekonomisi
Endonezya ekonomisi Güneydoğu Asya'nın en büyüğüdür ve yükselen piyasa ekonomilerinden biridir. Orta gelirli bir ülke ve G20 üyesi olarak Endonezya, yeni sanayileşmiş bir ülkedir.[31]
Endonezya ayrıca nominal GSYİH ile dünyanın en büyük ekonomisi ve GSYİH (PPP) açısından en büyük 7. ekonomisidir. Endonezya iç piyasaya ve hükûmetin bütçe harcamalarına ve devlete ait işletmelerin mülkiyetine (merkezi hükûmet şirkete sahiptir) güvenmektedir.[32]
Çeşitli temel malların (pirinç ve elektrik dahil) fiyatlarının idaresi de Endonezya'nın piyasa ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır. Ancak 'lardan beri ekonominin büyük bir kısmı özel şirketler tarafından kontrol ediliyor.[33]
İmalat[değiştir kaynağı değiştir]
Endonezya'da okuryazarlık oranı son on yılda artmaya devam etti. yılında 15 yaş ve üzeri okur-yazar oranı %92,81'dir. Bu oran yılında %96,04'e ulaşana kadar artmaya devam ediyor.[27] Bu oran bağımsızlıktan önce %50'nin altındaydı. Günümüzde yaş arası öğretim zorunlu ve parasızdır.
Merkezi İstatistik Kurumu raporuna göre, 'de Endonezya'ya yayılmış üniversite olacak. yılında kayıtlı üniversitelerin toplam birimi veya %'i vakıf üniversiteleridir. Geriye kalan üniversite ise devlet üniversiteleridir.[28]
Siyasi yaşam[değiştir kaynağı değiştir]
Ülke, en kalabalık İslam nüfusunu barındırır. Endonezya anayasası seküler bir anlayıştadır. Ancak değişik dini inanışların ülkedeki politik, ekonomik ve kültürel yaşayışa etkisi önemli düzeydedir.[24] nüfus sayımına göre halkın&#;% 87,18'i Müslüman'dır. Müslümanlıktan ise itikatta mezhepleri Sünnilik amel de ise Şafi mezhebindendirler. Kalanı ise Hristiyanlık, Konfüçyanizm, Budizm ve Putperestlik gibi inançlara sahiptirler.[23]
Etnisite[değiştir kaynağı değiştir]
Endonezya’nın tarihi hakkında bilinen en eski bilgiler, bin yıl kadar önce, Malezya’dan halkın gelip yerleştikleri hakkındadır. Eski çağlardan beri ülkenin üzerinde bulunduğu adaların deniz ticaretinde ehemmiyeti çok büyük olmuştur. Bu sebepten, halk genellikle denizci veya tüccardı. Tarih çağlarında ülke, Çin, Hindistan, İran ve Bizans İmparatorluğunun deniz ticâret yolu idi. Hâlen bu özelliğini korumaktadır. Eski çağlarda ticâret gemileri buraya uğrar, baharat, reçine ve değerli kereste alırlardı. Ticâretteki bu ehemmiyeti sebebiyle, dünyanın çeşitli yerlerinden Endonezya’ya gelip yerleşen insanlar ülkede yeni fikir ve geleneklerin yerleşmesine sebep olmuşlardı. Bu devirlerde ülkede aşîret idâreleri krallık hâline geldi. Öyle ki her ada ayrı bir krallıktı. Yedinci ve on üçüncü asırlara kadar bölgenin en güçlü krallıkları, Sumatra ve Cava krallıkları idi. Güçlü olmalarının bir neticesi olarak da bölge ticâretine hâkimdiler. On ikinci ve on beşinci yüzyıllarda Hindistan ve Malezya’dan ticâret için buraya gelen Müslüman tâcirler İslâmiyetin yayılmasına vesile olmuşlardır.
Portekiz yılında Malakka'yı işgal etti. Bundan sonra İspanya, Hollanda ve İngilizler ülkeyi istilâ ettiler. Bu devletler Endonezya’yı sömürmenin yanı sıra Hindistan’ı da sömürgelerine katmak için üs olarak kullanmakta idiler. On altıncı asrın sonlarında Hollandalılar, Doğu Hindistan, Cava ve Moluk’da kurdukları şirketlerle bölge ticâretini ele geçirdiler. Bunun yanı sıra Cakarta’ya üs kurmalarıyla Hollanda’nın bölgedeki nüfuzu arttı. Diğer sömürgeci devletlerin anlaşmaları neticesinde asrın sonlarında Hollanda ülkeyi tam mânâsıyla egemenliği altına almıştır. ’lü senelerin başlarından îtibâren gün geçtikçe anti-emperyalist fikirlerin kuvvetlenmesi sonucu Hollanda sömürgeciliğine karşı, milliyetçilik ve bağımsızlık mücadelesi fiilen başladı. Bu mücâdelenin önde gelen liderlerinden Ahmed Sukarno ’de kurulan Milliyetçi Partinin başkanı oldu. Endonezya halkının başlattıkları ve her geçen gün kuvvet kazanan bağımsızlık mücadelesi karşısında Hollanda endişeye düştü. Halk tamamen Hollandalı sömürgecilerin menfaatleri doğrultusunda yönetilmekteydi. Milliyetçilik ve bağımsızlık hareketlerini yatıştırmak ve sömürgeciliğini devam ettirmek için Hollanda siyâsî bir oyun olarak yerli halka idârede kısmen iştirak hakkı tanıdı. Bu oyuna kanmayıp tam bir bağımsızlık isteyen halkın mücâdelesi çok kanlı bir şekilde bastırılmaya çalışıldı. Mücadelenin liderlerinden Ahmed Sukarno ve arkadaşları yakalanarak sürgüne gönderildi. İkinci Dünyâ Savaşında Japonya, Endonezya’yı işgal etti. Siyâsî olarak Japonlar ülke halkının Hollandalılara karşı yaptıkları bağımsızlık mücâdelesini desteklediler. Japonlar, milliyetçilerin hükûmet kurmalarına müsaade etti.
17 Ağustos ’te Japonların teslim olmalarıyla Endonezya’da Ahmed Sukarno başkanlığında bir hükûmet kurularak bağımsızlıklarını îlân ettiler. Hollanda, Endonezya’nın bağımsızlığını tanımadı. Endonezya ve Hollanda arasında bu sebepten başlayan mücâdele, Endonezya’nın zaferiyle neticelendi. Hollanda, “Endonezya Birleşik Devletleri”ni resmen tanımak zorunda kaldı. senesinde devletin adı “Endonezya Cumhuriyeti” olarak değiştirildi. Ülkenin kurulu olduğu adalardan Yeni Gine Hollandalıların elinde kaldı. Endonezya ancak senesinde adanın batı kısmını Hollandalılardan kurtardı. Mayıs'ında Çin ve SSCB destekli bir devrim teşebbüsü oldu. Çeşitli birliklerden solcu general ve subayların ve Endonezya Komünist Partisi'nin öncülük ettiği bu girişim ABD gizli servislerinin büyük komploları sonucu ve ülkedeki Marksist kültürün çok yetersiz oluşu sebebiyle bastırıldı. civârında insanın öldüğü iç savaşta komünistler ve komünist olduğundan şüphelenilenler dünyada eşine az rastlanan bir katliamla ortadan kaldırıldılar.Özellikle Çinli azınlık bertaraf edildi. Devletin kuruluşundan itibaren meydana gelen hâdiselerde oldukça yıpranan Ahmed Sukarno iktidarı, ’de General Suharto tarafından yapılan hükûmet darbesi ile son buldu. Darbe sonunda başa geçen General Suharto daha sonra yapılan seçimleri de kazandı. ’de Sebker seçimleri kazandı. ’te Suharto dördüncü defa 10 Mart ’de beşinci defa başkan seçseafoodplus.info yılındaki büyük bir ayaklanmayla Suharto ve siyasi rejimi devrildi. Ülke olağan bir parlamenter demokrasiyle idare edilmeye başladı.