Erkeklerde Aşırı Kıllanma Tedavisi

Hirsutizm kadınlarda karşılaşılan aşırı kıllanma sorunudur. Bir hastalık olarak görülmeyen bu rahatsızlık, özünde bir hastalığın belirtisidir. Her ne kadar lazer epilasyon gibi kozmetik çalışmalarla kılların önüne geçilebilse de, ilk olarak kıllanmanın artmasına neden olan hastalığın tedavi edilmesi gerekmektedir.

Üreme çağındaki yani, regl döneminden menopoz dönemine kadar geçen süredeki kadınların yüzde 10&#;unda hirsutizm rahatsızlığı ile karşılaşılmaktadır. Çene bölgesi, kollar, sırt, bıyık, bel, karın, göğüs ve uyluk bölgelerinde karşılaşılan erkek tipi kıllanma yaşayan kadınlara, hirsutizm teşhisi koyulabilmektedir.

Hirsutizm Nedir?

Kadınlarda aşırı tüylenme, 15 – 16 ve 45 – 50 yaş aralığında yoğun olarak görülmektedir. Bu durum kadınları fazlasıyla rahatsız etmektedir. Kadınlar genellikle bu problemi dile getirmek yerine, geçici çözümler üreterek doktora gitmemeyi tercih ederler. Öte yandan, bir doktor muayenesinden geçmek ve tedavi sürecini başlatmak yerine estetik ya da kozmetik merkezlerine giden kadınların sayısı da bir hayli fazladır. Ancak hirsutizm, var olan bir hastalığın belirtisidir ve hastalığın tedavi edilmesi gerekmektedir. Altta yatan hastalığın ne olduğunun tam teşhisinin koyulması ve tedavi sürecinin süratle başlatılması gerekir.

Hirsutizm Belirtileri

Normalde kadınlarda tüylenmenin olmaması gereken yüz, göğüs, uyluk, alt karın, göğüs ve sırt gibi vücut bölümlerinde kıllanma başlamasıyla belirtiler ortaya çıkar. Kıllanma ve tüylenmenin yanı sıra, aşağıda yer alan belirtiler de kendisini gösterebilir:

• Erkek tipi saç dökülmesi
• Kas miktarında artış
• Akne
• Ses kalınlaşması
• Meme büyüklüğünün azalması

Aşırı Tüylenme Nedenleri

Kadınlar en çok yüzlerinde çıkan fazla tüylerden rahatsız olurlar. Çünkü vücuttaki fazla tüylenme, temizlik yapılana kadar bir süreliğine de olsa giysilerle gizlenebilmektedir. Ancak yüzde aşırı kıllanma durumunda kadınlar, devamlı bu tüyleri temizlemekle uğraşmaya başlarlar. Peki, yüzde tüylenme neden olur? Aşırı kıllanmanın nedenleri nelerdir?

Polistik Over Sendromu

Hirsutizmin en bilinen nedeni, polistik over sendromu adı verilen endokrin bozukluktur. Üreme dönemindeki genç kadınlarda yoğun olarak görülen bu rahatsızlık, adet düzensizliklerine, sivilcelere ve saç dökülmesine de neden olabilmektedir. Polistik over sendromu teşhisi için yumurtalıkların ultrasonla incelenmesi gerekir. Büyüyen yumurtalıklar ve etrafa yayılmış küçük kistler, tanı koyulması için en önemli kriterlerdir. Öte yandan polistik over sendromuna bağlı olarak infertilite de yoğun olarak görülmektedir. Bu hastalığa yakalanan kadınların önemli bir kısmı kilolu kadınlardır. Yani vücut kitle indeksi yüksek kadınlarda daha çok görülür. Özellikle kiloyla birlikte diyabet hastalarında daha da fazla görüldüğü bilinmektedir. Bu yüzden aşırı kıllanma problemi asla küçümsenmemelidir.

Tümör

Ender görülse de, böbrek üstü bezinde ya da yumurtalıklarda çıkan tümörler yüzünden androjen hormonları yoğun salgılanabilmekte ve aşırı kıllanma görülebilmektedir. Böyle hastalarda yoğun kıllanma bir anda başlar ve hızla artış gösterir. Bununla beraber kanser de aynı hızla ilerlediği için tedavinin aksatılmaması gerekmektedir.

Konjenital Adrenal Hiperplazi

Yine böbrek üstü beziyle ilgili olan konjenital adrenal hiperlazi hastalığına bağlı olarak, steroid hormonu üretimi problemleri de aşırı kıllanmaya neden olabilmektedir. Bu hastalık erkek tipi kıllanmaya, saç dökülmesine, fazla sivilcelenmeye ve kas kitlesinin artmasına neden olabilmektedir. İlerleyen vakalarda ses kalınlaşabilir ve klitoris büyüyebilir.

İdiopatik Hirsutizm

Bazı hastalarda aşırı kıllanmanın belirgin bir nedeni bulunamamaktadır. Hastanın androjen seviyeleri normal çıkarken, herhangi bir polistik over sendromu teşhisi de koyulamaz. Steroid sentezinde herhangi bir bozukluk bulunamaz ve tümör varlığına rastlanamaz. Özetle, herhangi bir nedenin bulunamaması halinde idiopatik hirsutizm denilen durumdan söz etmek mümkündür.

Erkeklerde Aşırı Kıllanma Neden Olur?

Genel olarak aşırı kıllanma için, androjen hormonu artışı tanımı yapılmaktadır. Bu hormon hem erkeklerde hem de kadınlarda bulunur. Hirsutizm genel olarak kadınlar için rahatsızlık yaratan bir hastalık olduğu için, bir kadın hastalığı gibi anlatılabilir. Ancak erkeklerde de aşırı kıllanma problemi görülebilmektedir. Normalde ince ya da zayıf olması gereken bölgelerde daha sert, daha uzun ve daha kalın kıllar çıkabilir, sırt ve omuz gibi bölgelerde yoğun kıllanma görülebilir. Bu tarz erkeklerde göğüs kılları ile sakallar, gıdının altında birleşebilir. Erkeklerde de hirsutizmin altında yatan hastalığın tespiti ve tedavisi oldukça önemlidir.

Aşırı Kıllanma Tedavisi

Aşırı kıllanmanın farklı farklı branşlardan doktorlarda multidisipliner bir anlayışla tedavi edilmesi gerekmektedir. Tedavi grubu içerisinde mutlaka bir endokrinoloji uzmanı da yer almalıdır. Çünkü hastalarda insülin direnci veya obezite gibi endrokrin problemlerle karşılaşılabilmektedir. Ekipte aynı zamanda bir dermatoloji uzmanı, bir kadın doğum uzmanı ve bir radyoloji uzmanı da bulunmalıdır. Obezite hastalığı bulunan hastalar için ekip içerisinde bir diyetisyen olması da faydalı olacaktır.

Hirsutizm tedavisi için, aşırı tüylenmenin altında yatan hastalık belirlenmelidir. Hastalık teşhis edildikten sonra, hastalıkla ilgili branşın uzman doktoru tedavi sürecini başlatacaktır. Bu noktada doktorunuz, farklı branşlardaki doktorlardan da destek alacaktır.

Hirsutizmin tedavisinde, yaşam tarzında yapılacak olan değişikliklerin de büyük bir rolü bulunmaktadır. Problemin altında yatan hastalık her ne olursa olsun, doğru beslenme ve düzenli spor yapmanın hirsutizm üzerinde ciddi olumlu etkileri olduğu tespit edilmiştir. Özellikle obezite hastalarının doğru bir diyet uygulaması ve düzenli olarak egzersiz yapması, aşırı tüylenmenin azalmasına neden olacaktır.

Aşırı kıllanmanın altında, genetik bir anormallik bulunuyorsa, hastaların genetik danışmanlık hizmeti alarak tedavi edilmesi gerekebilir.

İstenmeyen tüy kızılderili ismi gibi dursa da aslında tüm kadınların ortak derdi. Ancak burada bahsettiğimiz birkaç tüyden fazlası. Hatta erkek tipi tüylenme olarak da biliniyor. Ancak tedavi edilmediğinde kısırlığa kadar varan pek çok sorunu da beraberinde getirebilir.

Avrasya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı, aşırı tüylenme hakkında önemli bilgiler veriyor.

Hirsutizm (Aşırı tüylenme) nedir?

Kadınlarda androjen yani erkeklik hormonunun normalden fazla olması sebebiyle yaşanan aşırı tüylenme durumudur. Genel olarak kadınlar için normal kabul edilmeyen dudak üstü, çene altı, göğüs arası ve çevresi, göbek ve bel bölgesinde meydana gelir. Aşırı tüylenme başlı başına büyük bir sağlık problemiyken buna eşlik eden adet düzensizliği, sivilce oluşumu ve erkek tipi saç dökülme gibi sorunlar genellikle hormon bozukluğuna işaret eder.

Hirsutizm (aşırı tüylenme) en çok polikistikover sebebiyle görülüyor

Aşırı tüylenmeye yol açan androjen üretimi böbrek üstü bezlerde ve polikistik yumurtalarda salgılanır. Yumurtalıklarda meydana gelen iyi huylu küçük kistlerle kendini gösteren polikistikover sendromu, üreme çağındaki çoğu kadında sıklıkla görülüyor. Her ne kadar uygulanan tedavi ile hastalığı kontrol altına alma şansı yüksek olsa da polikistikover sendromlu kadınların %70’inde tüylenme görülür. Ayrıca polisiktikover sendromu tedavi edilmediğinde kısırlığa kadar götürebilir.

Aşırı tüylenmeye yol açan diğer sebepler;

• Doğuştan gelen adrenal tümörler,
• Androjen üreten tümörler,
• Androjenik ve anaboliksteroidlerin kullanımı,
• Troid bezi hastalıkları,
• Hormonal düzensizlikler,
• Hipofiz bezi hastalıkları.

Hormonal dengesizliklere dikkat!

Kıl kökü oluşumunu hormonlar yönetir. Oluşan kıllar kendiliğinden dökülene kadar o bölgede kalmaya devam eder. Hormonlar aynı zamanda kılların çıkma döngülerini de yönetir. Her kıl kökü aynı anda çıkmaz, bazıları aktif haldeyken bazıları pasif halde kalır. Bu sayede tüm kıl köklerinin aynı anda çıkıp dökülmesinin önüne geçer. Kıllar üzerinde belirleyici bir rol üstlenen hormonlar anormal bir durumla karşılaştığında ve dengesi bozulduğunda kıllarda da normal olmayan değişimler yaşanır. Bu sebeple aşırı kıllanma problemleri yaşayan kişilerin mutlaka hormonlarına baktırması gerekir.

Aşırı tüylenmenin belirtileri nelerdir?

• Saçlarda dökülme,
• Seste kalınlaşma,
• Normal olmayan yerlerde erkek tipi kıllanma,
• Adet düzensizliği,
• Ciltte yağlanma,
• Sırtta ve bel bölgesinde akne, sivilce,

Aşırı tüylenme tedavi edilebilir mi?

Hastalığın tedavi edilebilmesi için öncelikle aşırı kıllanmaya yol açan sebeplerin belirlenmesi gerekir. Bu durumda hastalığın ortaya çıkmasında rol oynayan böbrek üstü bezi, polikistikover, hormonal dengesizlikler veya çok daha nadir görülen sebepler tespit edilmelidir. Tümör olması durumunda medikal tedaviye başvurulur. Polikistikover sendromundan kaynaklanıyorsa diyet ve ilaç tedavisi uygulanır. Tedavinin amacı oluşan kılların daha fazla çıkmasına engel olmak, kılları zayıflatmak ve epilasyonu desteklemektir.

Bir kadının veya erkeğin vücudunda ve yüzünde olağandan aşırı düzeyde tüylenme veya kıllanma meydana geliyorsa öncelikle bunun bir hastalık olduğunu kabul etmek gerekmektedir. Bu hastalığın bilimsel adı Hirsutizm&#;dir. Hormonal dengelerin normalden fazla çalışması durumunda ortaya çıkan sonuca denmektedir. Tüm kadın ve erkeklerin yüzünde ve vücudunda doğal tüyleri vardır. Bunlar genellikle çok ince yapıda ve açık renkte bulunmaktadırlar.

Bir kadının vücudundaki ve yüzündeki doğal kıllar bilimsel olarak şeftali tüyleri olarak erkeklerin ise erkeklik tüyleri olarak anılmaktadır. Hirsutizmden kaynaklanan sorun bölgesel doku bozukluğundandır. Bir kadının yüzünde, kollarında, sırtlarında veya göğsünde beliren aşırı veya istenmeyen tüyler genellikle sert ve koyu olmaktadır. Kadınlarda hirsutizmin büyüme sebebi virilizasyon (erkekleşme) ile ilişkilendirilmektedir. Bu durumdaki kadınların, erkek hormonlarıyla sıkça bağlantılı olan özellikleri olabilmektedir.

Hirsutizm, androjenlere (erkek hormonlarına) bağımlı olmayan bölgelerdeki fazla saçları ifade eden hipertrikoz ile aynı olmamaktadır. Hirsutizm, erkeklerde tipik olarak görülen, yüz ve alt karın gibi aşırı kılları kapsamaktadır. Öte yandan, hipertrikoz kılları vücudun herhangi bir yerinde artabilmektedir. Hirsutizm kadınların ve erkeklerin % 5 ile % 10&#;unu etkilemektedir. Ailelerde genler üzerinden de bu hastalık geçiş eğilimindedir. Bu nedenle ailenizde veya yakın akrabanız da bu hastalık varsa tüylenmenin olasılığı daha yüksek olabilmektedir. Akdeniz ve Asya&#;da bu hastalık, doku ve hormon bozukluğu nadiren görülmektedir.

Aşırı vücut kıllarının varlığı, benlik bilincine de yol açabilmektedir. Ancak bu durum tehlike oluşturmamaktadır. Bununla birlikte, hormonal dengesizlik bir kadının veya erkeğin sağlığına zarar verebilmektedir. Özellikle kadınlar da, testesteron hormonu da dahil olmak üzere androjen seviyesinin normalden fazla olması nedeniyle aşırı vücut veya yüz tüyleri gelişebilmektedir. Tüm dişi varlıklar androjen üretir, ancak seviyeleri genellikle düşük kalmaktadır. Belli tıbbi koşullar, bir kadının çok fazla androjen üretmesine neden olabilmektedir. Bu, erkek tipi saç büyümesine ve derin bir ses gibi diğer erkek özelliklerine benzemeye yol açabilmektedir.

Vücudumuzda böbreklerin hemen üst kısmında bulunan adrenal bezler, hormon üretiminden sorumludurlar. Bazı insanlar hormon üretimi için gerekli olan bir enzim olmadan doğarlar. Cushing (Kanda kortizol hormonunun yükselmesi sebebiyle oluşan hastalık. Türkan Şoray&#;ın yakalandığı son dönem popüler hastalıklardan biri.) hastalığı olanlar normalden daha yüksek kortizol seviyesine sahiptirler Kortizol bazen &#;stres hormonu&#; olarak adlandırılmaktadır. Bu koşulların tümü, vücudunuzun androjenler üretme biçimini etkileyebilmektedir.

Adrenal bezi bozukluklarının belirtilerini de şöyle sıralayabiliriz. Yüksek tansiyon, kemik ve kas ağrısı, vücutta fazla ağırlık, baş ağrısı, yüksek veya düşük kan şekeri seviyeleri.

Yoğun ve istenmeyen tüyler için tedavi yöntemleri
Hormon tedavisi
Kilo problemi olan insanlara doktorlar genellikle kıl ve tüy büyümesini azaltmak için kilo vermeyi önermektedirler. Obezite vücudunuzun hormonları üretme ve işleme biçimini değiştirmektedir. Sağlıklı kiloyu korumak, ilaç kullanmadan androjen seviyenizi düzeltmek çok önemli bir etkendir.

Aşırı kıl ve tüy gelişimi adrenal bozuklukların ortaya çıkmış haliyse tıbbi tedaviye ihtiyaç doğmaktadır. Doğum kontrol hapları ve antiandrojen ilaçları şeklinde ilaç tedavisi hormon düzeylerinizi dengelemeye yardımcı olabilmektedir. Erkeklerde ise bu hormon tedavisi ile mümkün olmaktadır.

Kimyasal ilaçlar
Steroid kullanımı (genel olarak sporcular kullanmaktadır.) kıllanma ve tüylenmeyi durdurabilmekte ve bezler, yumurtalıklar ve hipofiz bezlerinden androjen üretimini azaltabilmektedir.

Doğum kontrol hapları : Östrojen aşırı tüy ve kıl dökülmesine yardımcı olmaktadır. Bu ilaçlar genellikle hirsutizm için uzun vadeli bir çözüm sunmaktadır. İlaç tedavisinden ay sonra düzelme görülmektedir.

Krem
Doktorlar genellikle, yüz tüylerinin ve kıllarının büyümesini azaltmak için krem önermektedirler Krem kullanımı sonrası yüzdeki kıl ve tüy büyümesi 1 ile 2 ay arasında yavaşlamaktadır. Bazı ya etkileri bulunan kremlerin deri döküntülerine ve tahrişlere sebebiyet verdiği bilinmektedir.

Epilasyon
Kıl ve tüy aldırma teknikleri, aşırı veya istenmeyen kıl ve tüyleri yönetmek için tıbbi olmayan bir yöntemdir. Bunlar, pek çok kadının bacaklarını, bikini çizgisini ve koltuk altlarını tüy ve kıllardan uzak tutmak için kullandığı yöntemlerdendir. Günümüz teknolojisi ile birlikte sağlık olarak tıbbi özel yerlerde doktor kontrolünde ve eşliğinde tercih edilmektedir. Kadınlardan ziyade erkeklerin tercih oranı daha fazladır.

Bitkisel yöntemler
Sorun hastalık teşkil etmesi sebebiyle doktora danışılmadan tercih edilmemelidir. Günümüzde doktorlar bitkilerin de şifa ve tedavi yöntemlerini uygun görmeleri halinde uygulamakta ve yönlendirmektedirler.

Lazerle epilasyon
Lazer epilasyon,kıl ve tüy köklerine zarar vermek için yoğun ışık ışınlarını kullanmayı içermektedir. Hasar görmüş kökler kıl ve tüy üretemez ve mevcut olanlarda dökülmektedir. Tedaviyle birlikte lazer epilasyon olumlu sonuçlar sağlayabilmektedir.

Elektroliz
Elektroliz, elektrik akımı kullanılarak kıl ve tüylerin alınmasıdır. Bu nedenle seanslar daha uzun sürebilmektedir.

Yoğun ve istenmeyen vücut ve yüz tüyleri uzun süreç gerektiren bir mücadele gerektirmektedir. Teşhis edilen hormonal dengesizlikleri olan insanların çoğu tedaviye olumlu yanıt vermektedir ancak hormon seviyelerinin tekrar düzene girmemesi sonucunda kıl ve tüyler büyüyebilmektedir.

Yazar: Osman Uçar