Erol Evcil ya da gerçek adıyla Erol Eşrefoğlu (d. 2 Mayıs Mudanya) tefeci iş insanıdır.
Nesim Malki cinayetinin azmettiricisi olduğu ve kara para aklama[1] gerekçesiyle yargılanan Bursalı iş insanı. Eşrefoğlu Turizm şirketiyle yılında iş hayatına atılan Evcil, yılında Cavit Çağlar'ın oğlu Mustafa Çağlar'la yakın ilişkisi sayesinde iplik işine girdi. Çağlar ve Ali Osman Sönmez'den iplik alarak piyasaya girdi. Uzun süre sahte pasaport alarak askerlikten kurtulmak için hile yaptığı gerekçesiyle gıyabi tutuklama kararıyla arandı. yılındaasker kaçağı olarak yakalanmış ve hapse girmiştir.[2]
DUVAR - Son aylarda doksanlarn aktörleri adeta birer “zombi” gibi diriliyor. Bu dönemin en ünlü isimlerinden biri Erol Evcil, “tekel oluturmak, kara para aklamak, sahte fatura düzenlemek” gibi suçlamalarla kiiyle birlikte gözaltna alnd. Bu, son yllarda organize suçlara yönelik bu kadar çok sayda kiinin gözaltna alnd en büyük operasyon oldu.
Erol Evcil’i tanyanlarn bildii bir gerçek vardr. smi hemen her defasnda Alaattin Çakc ile birlikte anlr. Ama Erol Evcil’e ününü salayan Kurtlar Vadisi dizisinde “plikçi Nedim” karakterine ilham verdii söylenen Nesim Malki cinayetiydi. Yllarca tartlan bu cinayet, Cumhuriyet’in bitmeyen servet aktarma transferlerinin bir kesitini gösterdi. Ülkenin gizli zenginlerinden birisidir Nesim Malki… Bursa’da iplik ticaretini tekelinde bulundurduu bilinir. Özellikle Bursa’nn en önemli i insanlarndan eski babakan ve cumhurbakan Süleyman Demirel’in en yaknlarndan olan Cavit Çalar’n ürettii ipliklerin tek alcsdr. Cavit Çalar, bir ara Süleyman Demirel hükümetinde bakanlk yapacak, Demirel sonras Doru Yol Partisi'nin (DYP) genel bakan adaylarndan biri de olacaktr.
Ama en önemlisi Malki’nin, Sümerbank’n 'gizli orta' ve yüzde 50 hissesinin sahibi olduu iddiasdr. Kendisinin banka sahibi olma hakk yoktur. Sadece kanunlar biraz farkl olan Kbrs'ta iki küçük bankas vardr.
Cumhuriyet tarihinde her dönemin bir servet aktarma biçimi vardr. Bazlar kanldr. Aznlklarn tasfiyesi en bilinenidir. Ama servet aktarm kesintisiz devam eder. 12 Eylül darbesinden sonra, 17 yanda çocuklarn bile bankerlik yapt yllarda, yoksullarn cebinden devletin gözü önünde milyonlar bir baka cebe aktarlr. Doksanl yllarn en büyük vurgunu ise bankalardr. Nesim Malki'nin gizli ortak olarak Sümerbank'n yüzde 50 hissesine nasl sahip olduunu bilmiyoruz. Öldürüldüünde de kamuoyunda çok tannan biri deildi.
Nesim Malki, 28 Kasm 'de stanbul’dan havalanan ve yine Bursa’nn önemli i insanlarndan DYP Milletvekili Ali Osman Sönmez’e ait olan bir uçakla Bursa Yeniehir Havaliman’na indi. Kendisini bekleyen oförü Cengiz Yüksel’in aracna bindi. Fakat bu sefer bir gariplik vard. Malki uzun zamandr tehdit alyordu ve çok tedbirliydi. Ama her zaman kendisini karlayan zrhl arac yerine Renault marka bir araçla gelmiti Cengiz Yüksel. Yola çktklarnda çok profesyonel bir cinayetin de senaryosu ilemeye balad. ki sivil polis kendisini takip ediyordu, onlarn hemen ardnda yine içinde iki eski polis ve iki mafya mensubunun bulunduu bir araç vard. Sivil polislerin bulunduu araç trafik klarnda Malki’nin aracnn önüne geçerek durdu. Malki’nin aracnn da durmas üzerine arkadaki araçtan inen üç kii arka koltukta oturan Nesim Malki’ye ate etmeye baladlar. Önde sivil polislerin bulunduu araç Malki’nin oförünün kaçma teebbüsüne kar durmutu. Malki, saldrganlar ate açmaya baladnda orta Erol Erkohen ile konuuyordu. Erkohen telefondan silah seslerini duymutu. Saldrganlar oför Cengiz Yüksel’e dokunmadan kaçp gittiler.
Nesim Malki ismini Türkiye, bu olayla duydu. Cinayetin ilendii yer -özellikle seçildii söylenen- jandarma bölgesiydi. Süleyman Demirel cumhurbakan, Tansu Çiller taze babakand.
“Suçluyu bulmak istiyorsan paray takip et” der eski bir kural. Nesim Malki, son yllarda Bursa’da Erol Evcil adl genç bir i insan ile çalmaya balamt. Malki büyük bir tefeciydi. Evcil’e yüklü miktarlarda para vermiti. Beraber iplik alveriine girmilerdi ve Evcil bütün ödemelerini düzenli yapmt. Fakat bilinen bir gerçek daha vard. Erol Evcil, Alaattin Çakc’nn gizli kasasyd.
Ancak son zamanlarda Erol Evcil’in çekle yapt ödemeler aksamaya balamt. Ödenmeyen para büyük miktarlara ulat. Malki’nin ölümünden sonra kasasndan çkan toplam çekin karl milyon Alman mark, milyon Amerikan dolar ve dönemin kuruyla -TL'nin alt sfr atlmam haliyle- “ trilyon” lirayd.
Dönem, Malki cinayeti gibi birçok cinayetin ilendii bir dönemdi. Sonuçta Nesim Malki, Evcil ile ticaretini sonlandrm ve ödemelerini yapmasn istemiti. Bu olaydan sonra da tehditler almaya balamt.
Malki bu tehditleri o dönem i yapt Korkmaz Yiit’e aktarmt. Yiit de tehdit altnda bir i insanyd. Malki ve Korkmaz Yiit, 9 Haziran 'te stanbul Valisi Hayri Kozakçolu’nu ziyaret etti. Malki bu ziyarette verdii ve polis tarafndan koruma salanmas için yazd dilekçede, “Finans ve tekstil konusunda hizmet veren bir kuruluun banda bulunuyorum. Yaptm ilerin çapndan ötürü zaman zaman büyük miktarda para tamaktaym. Buna bal olarak zaman içerisinde muhtelif tehditler aldm. Huzursuzum ve korku içerisindeyim” demiti.
Fakat görümeden hemen sonra daha onlar vilayetin kapsndayken Korkmaz Yiit’e “o” telefon geldi. Telefondaki Alaattin Çakc'yd: “Nesim Malki’yi valiye götürmüsün. Onu koruma, o benim ekmek kapm. Ben bir sürü insana bakyorum. Arada bir ona fatura çkarttmda, onu almaya mecburum.”
Nesim Malki öldürüldükten sonra bankalar ödenmeyen çekler yüzünden orta ve baz çekleri ciro eden Erol Erkohen’i sktrd. Erkohen'in aslnda Malki’ye ait olan Sümerbank'taki hisseyi satt, borçlar ödemeye çalt ama Erol Evcil’den borcunu ödemesini istemek bir yana kendi elinde olan çekleri ona vermek zorunda kald söylendi. Ancak Erkohen sonunda bütün bunlar da yeterli görmedii için olacak, daha güvenli gördüü srail’e gitti.
Erol Evcil’in otomotivden tekstile kadar bir çok irketi bulunuyordu. irketlerin yönetim kurullarnda bulunan eski üst düzey emniyet mensuplar dikkat çekiyordu. Mesela Malki cinayetini de soruturan Bursa Emniyet Müdür Yardmcs Yusuf lhan, Eze Zeytincilik’in yönetim kurulu bakan olmutu.
Cinayet ile ilgili en önemli gelime, üç yl sonra Mesut Ylmaz’n babakanl döneminde yaand. Ylmaz’n mafya üzerine daha kararl gitmeye karar verdii dönemde Malki cinayeti üzerine haberler de younlat. Bu bilgiler arasnda dava dosyasnda olmayan “olaya iki sivil polisin kart” gibi ayrntlar vard. Aslnda herkesin her eyi bildii ama harekete geçmedii bir dönemdi. Bütün oklar Erol Evcil’i gösteriyordu.
Evcil, yine o dönemde yaad sorunlar nedeniyle Hazine’ye devredilen Türkbank ihalesine girmeye çalmt. Bursa’da “zeytin kral” olarak bilinen bir i insanyd. Satn almak istedii Türkbank’tan yüklü miktarda kredi çekmiti. Bankaya Nazif Zorlu’dan, Erol Aksoy’a kadar dönemin bilinen i insanlarnn da talip olduu ama bankann genel müdür yardmcs Burhan Ünlüata'nn bu giriimlere engel olduu söyleniyordu. Evcil bunun üzerine Ünlüata’nn yakn arkada Adil Öngen’i arad. Fakat bu görümeler pek de olumlu sonuçlanmad. Adil Öngen, Evcil’in yapt tehditlerin ardndan ylnda yaplan bir silahl saldrdan aracnn zrhl olmas sayesinde kurtuldu.
Bu süreçte ortaya çkan bir baka skandal Evcil’in gücünü gösteriyordu. Türkiye Bankas Evcil’in irketi Eze Zeytincilik’e milyon dolar kredi vermiti. milyon dolarlk bir baka borcu banka üstlenmiti. Olay ortaya çknca Bankas Genel Müdürü Ünal Korukçu hemen emeklilik dilekçesini verdi.
Görünen o ki, Türkbank’ aslnda Evcil aracl ile Alaattin Çakc alyordu. kisi arasndaki ilikiyi herkes biliyordu. Çakc ve Evcil, Türkbank için bir baka ismi devreye soktular. Korkmaz Yiit, Türkbank’a talip oldu. Sonrasndaki olaylar ise Mesut Ylmaz hükümetini sarsacak boyutlara ulat. O dönemden Korkmaz Yiit’in Meclis Aratrma Komisyonu’na verdii ifadede yer alan u sözler aklda kald: “Çakc her aradnda vücut kimyam bozuluyordu.”
Nesim Malki öldürüldükten sonra bu cinayetle ilgili spekülasyonlar bitmedi. Malki’nin ayn zamanda MOSSAD’n parasn da kulland, kaybolan parann bir ksmnn srail'e ait olduu söylentileri yayld. Üstelik bu iddia son derece resmi tanklar tarafndan dile getirilmiti. Emniyet Eski stihbarat Daire Bakan Bülent Orakolu, Ergenekon durumalarnda tank olarak verdii ifadede öyle diyordu: “Nesim Malki öldürülünce bu paralara da konacaklarn sandlar ama paralarn MOSSAD’a ait olduu ortaya çkt. Malki ölünce MOSSAD paralarn Türkiye’den çekti. Cavit Çalar’n Interbank’ böyle boald. çi boalan bankalar bu ekilde krizin çkmasna yol açt.”
Bu iddialar ylnda kurulan Meclis Aratrma Komisyonu’nda da gündeme gelmi, Cavit Çalar bu olay nedeniyle olunun MOSSAD tarafndan kaçrld iddiasn ret etmiti.
Erol Evcil’in soy ismi de deiiklie uramt. Bir iddiaya göre, aslnda gerçek soyad Erefolu'ydu ancak Evcil soyadn almt. Sonra tekrar Erefolu'na dönmütü. Resmi olarak bilinen ise Evcil olan soyadn, Mudanya Asliye Ticaret Mahkemesi’nde 18 Austos tarihinde Erefolu olarak deitirdiiydi.
Bu arada cinayet soruturmasnda aradan geçen üç yldan sonra gelimeler olmaya balad. ktidar deimi, Mesut Ylmaz’n babakanl balamt. Ve Alaattin Çakc’nn Evcil’in de dahil olduu baka olaylar ortaya çkmaya balamt. Cinayet soruturmasnda ise bütün izler Erol Evcil’e çkyordu. Bu arada Adil Öngen’in aracnn kurunlanmas olaynda telefon görümeleri ortaya çkan Evcil, önce bu yüzden aranmaya baland. Ardndan olay gerçekletiren tetikçilere yönelik operasyon yapld. Evcil, Malki cinayetinden dolay da aranmaya baland. Bir yl kaçt ve ylnda yakaland. Bu cinayetten dolay müebbet hapis cezas ile yargland. Mahkeme ylnda sonuçland ve Evcil olayn tetikçileri Burhanettin Türke ve ükrü Elverdi ile yargland davada müebbet hapis cezas ald. Ancak kamuoyunda “Rahan aff” olarak bilinen ceza indirimi yasasndan faydalanarak tahliye edildi. ndirimle cezas on yla inmiti. 34 ay tutuklu kalan Evcil, cezas Yargtay'da onaylansa bile sadece dört yl hapis yatacakt.
Dar çktktan sonra demir çelik sektörüne göz dikti. O yllarda gazete sayfalarna düen bir haber bu konudaki ilk 'operasyonu' aktaryordu. Emniyet Genel Müdürlüü’ne sunulan bir rapora göre, Çakc-Evcil ikilisi zmir'de kurulu bulunan Say Metal'i ele geçirmilerdi. Önce yüzde 22 ile balayan ortaklk daha sonra tehditle yüzde ’e ulamt. Üstelik polis dinlemesine göre yasal olarak yüzde 10 ortakl gözüken Çakc öyle diyordu: “Erol Evcil yüzde 58 patronu ise ben yüzde 10 art yüzde patronuyum.”
Evcil, ylnda yargland baka suçlardan ve Nesim Malki cinayetinden dolay ald hapis cezalarn çekmek için tekrar cezaevine girdi. ylnda tekrar serbest kald. Ancak son operasyonda verilen rakamlara göre demir çelik iinde büyük bir dev olmutu.
Demir çelik piyasasn manipüle edecek bir güce kavuan Evcil ve suç ortaklarnn sektördeki dier firmalar devre d brakarak tekel oluturmaya çalt ileri sürülüyordu. Bu son operasyon nasl sonuçlanacak bilmiyoruz. Bildiimiz Evcil’in suç trafiinin seksenlerin sonundan bugüne hiç azalmadan sürdüü.