Eski Türkçe Kelimeler

Türk lehçeleri Rusçanın kelime hazinesinin zenginleşmesindeönemli rol oynamıştır. Rusçada günlük yaşamla ilgili bir çok kelime Türklehçelerinden alınmıştır. Özellikle Rusçadaki ekmek türlerininisimlerinin bir çoğunun Türkçe kökenli olması dikkat çekicidir. Bukelimelerden bazılarının kökeni tartışmalıdır. Dilde eski dönemlerdebenimsenmiş kelimelerin kökeni her zaman tartışmasız değildir. Bukelimelerin farklı etimolojik açıklamaları olabilir. Türkçe “kalaç”kelimesi de bunlara örnek olarak gösterilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Kalaç, ekmek türü, etimolojik açıklama, deyim, atasözü, Rusça, Türkçe kökenli, dil.

Тюркские наречия сыграли важную роль в обогащении русской лексики. Немало слов, связанных преимущественно со сферой бытовой жизни в русском языке восходят к тюркским наречиям. Особенно замечательно, что в русском языке большинство из наименований хлебных продуктов имеют тюркское происхождение. Относительно происхождения некоторых слов ученые спорят. Следует иметь в виду, однако, что, когда речь идет о древнейших заимствованиях, направление заимствования не всегда бесспорно. Для ряда слов предлагаются различные этимологии. Как пример можно привести тюркское слово «калач». Предметом исследования в этой статье является лексико – семантические особенности слова “калач” в тюркском и русском языках, его сфера употребления

Keywords:

Калач, хлебный продукт, этимологическoе объяснение, пословица, поговорка, русский язык, тюркское происхождение, язык.,

Tam Metin

 Bükreş Üniversitesi Yunus Emre Enstitüsü, İ.D. Bilkent Üniversitesi, Türkiye Azerbaycan Dostluk İşbirliği Dayanışma Vakfı, XII. ULUSLARARASI BÜYÜK TÜRK DİLİ KURULTAYI BİLDİRİLERİ KİTABI (İhsan Doğramacı’ya Armağan) 25-28 Eylül 2017 Bükreş – Romanya  Redaktörler Dr.ăRКsТmăнГВоREK Dr.ăAвşОРülăCELEPτĞLU Dr. Aziz ύнKкE Dr.ăİ̆rКСТmăATABEВ Sayfa Düzeni ve Grafik Tasarım Aynur TOKER ISBN: 978-605-9788-15-1 Baskı Sayısı: 150 Baskı: MОЭОksКЧăMКЭ̆КК̇ılıkăVОăTОkЧТkăSКЧКвТăTТ̇КrОЭăA.Ş. Basım Tarihi: 11 KКsımă201ι Yayıncı Sertifika No: 27028 Matbaa Sertifika No: 13563  ONURSAL BAŞKAN Ali DOĞRAMACI Bilkent Üniversitesi ve Mütevelli Heyet Başkanı Şeref ATEŞ Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Enver HASANOĞLU Türkiye Azerbaycan Dostluk İşbirliği Dayanışma Vakfı Başkanı KURULTAYI DÜZENLEME KURULU BAŞKANI Rasim ÖZYÜREK Bilkent Üniversitesi, ANKARA-TÜRKİYE Florentina NİTU Bükreş Üniversitesi Tarih Fakültesi Dekanı-ROMANYA Tayfun KALKAN Yunus Emre Enstitüsü Türkoloji Birimi Müdür Vekili, ANKARA-TÜRKİYE Tuna BALKAN Bükreş Yunus Emre Enstitüsü Müdürü, ROMANYA BİLİM KURULU Dr. Hamza ZÜLFİKAR (Ankara Üniversitesi-Emekli) Dr. Şükrü Haluk AKALIN (Hacettepe Üniversitesi) Dr. Gürer GÜLSEVİN (Ege Üniversitesi) Dr. Mustafa ÖNER (Ege Üniversitesi) Dr. Rasim ÖZYÜREK (Bilkent Üniversitesi) Tayfun KALKAN (Yunus Emre Enstitüsü) Halil İbrahim ELSIKMA (Yunus Emre Enstitüsü) Dr. Âbide DOĞAN (Hacettepe Üniversitesi) Dr. Osman HORATA (Hacettepe Üniversitesi) Dr. Naciye YILDIZ (Gazi Üniversitesi) Dr. Zühâl YÜKSEL (Gazi Üniversitesi) Dr. Necmi AKŞİT (Bilkent Üniversitesi) Dr. Fatih KİRİŞÇİOĞLU (Gazi Üniversitesi) Dr. Kerime ÜSTÜNOVA (Uludağ Üniversitesi) Dr. Muammer NURLU (Gazi Üniversitesi) Dr. Necati DEMİR (Gazi Üniversitesi) Dr. İsmet ÇETİN (Gazi Üniversitesi) Dr. Zeki KAYMAZ (Ege Üniversitesi) Dr. Abdurrahman GÜZEL (Başkent Üniversitesi) Dr. Eyüp AKMAN (Kastamonu Üniversitesi) Dr. Ayşegül CELEPOĞLU (Hacettepe Üniversitesi) Dr. Aziz GÖKÇE (Bülent Ecevit Üniversitesi) Dr. Bayram BAŞ (Yıldız Teknik Üniversitesi) Dr. Luminita MUNTEANU (Bükreş Üniversitesi) Dr. Kerima FİLAN (Bosna-Hersek) Dr. Roza EYVAZOVA (Azerbaycan) Dr. Möhsün NAĞISOYLU (Azerbaycan) Dr. Nizami CAFEROV (Azerbaycan) Dr. Aygül HACİYEVA (Azerbaycan) Dr. Kamil VELİYEV (Azerbaycan) Dr. Mahbuba MAMMADOVA (Azerbaycan) Dr. Arif AGO (Makedonya)  İÇİNDEKİLER  Dr. Aziz Gökçe – Eski Türkçede Yaratıcı Kavramı ve Adları ...................................... 1-10  Dr. Baba Muharremli - Eski Türkçede Kelime Üretimi ............................................ 11-15  Dr. Perihan Ölker - Humboldt’un Ergon-Energıa Dil Teorisine Göre Kutadgu Bilig ve Atebetü’l- Hakâyık’a Bir Bakış .......................................................................................... 16-23  Dr. Aysu Ata & Hadi Şenol - Rabguzi’nin Kısasü’l-Enbiyası’nın Yeni Baskısı Nedeniyle: Balasagun, Semerkant ve Harezm Hattı ............................................................. 24-31  Emine Temel - Irk Bitig’de Renk Adlarının Kullanımları Üzerine ............................... 32-39  Neslihan Çelik - Huastuanift’in Söz Dizimi Yönünden İncelenmesi ........................... 40-47  Samet Çetin - Dede Korkut Kitabı’nda Zıt Anlamlılığın Eşgörünümlü Kullanımları ....... 48-60  Dr. Ferruh Ağca-Uygur Harfli Oğuz Kağan Destanında Geçen Swyrm’ Sözcüğü Üzerine... 61-65  Dr. Dürdane Rahimzade - Oğuz Dillerinde Arap Alınmalarında Aglutinativleşme (Türkleşme) .......................................................................................................... 66-68  Dr. Alimcan İnayet - Uygur Atasözlerine Yansıyan Dini-Mitolojik Unsurlar Üzerine ..... 69-75  Hakan Yöyen - Türkiye Türkçesi ve Yeni Uygur Türkçesinde Renk Adları .................. 76-83  Dr. Aynel Meşadiyeva - Eski Türkçedeki Sıfat-Fiil Eklerinin Çağdaş Türk Lehçelerinde Eşdeğerleri ..................................................................................................... 84-89  Dr. İbrahim Şahin - Deyimlerden Hareketle Petroglifler Çözümlenebilir mi?: Teke Petrogliflerinde Kuyruk Tipleri ve Anlamları Üzerine .............................................. 90-95  Dr. M. Fatih Kirişçioğlu - Saha (Yakut) Türkçesinde Diğer Türk Lehçelerinde Görülmeyen İki Farklı Gelecek Zaman Eki ................................................................................. 96-99  Dr. Hülya Gökçe - Kazan Tatar Türkçesinde Göçüşme Olayı ................................ 100-107  Dr. Alfiya Yusupova - Çin Halk Cumhuriyetinde Tatar Türkçesi (Toplumsal Dil Bilimi Bakımından Bir İnceleme). ............................................................................ 107-114  Dr. Gülşat Raisovna Galiullina - Çağdaş Tatar Dilinin Leksik Sistemindeki Değişimler ... 115-118  Dr. Işılay Işıktaş Sava - Dobruca Kırım Tatar Ağzında Yaşayan ve Kırım Tatar Edebî Dilinde Var Olmayan Moğolca Alıntılar ........................................................................ 119-123  Dr. Abdülkadir Öztürk - Kuman Türkçesi ve Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesinin Ortak Söz Varlığı Üzerine. ...................................................................................................... 124-135  Dr. Salim Küçük - Karımak Sözcüğünün Tarihçesi ve Anlam Boyutu ..................... 136-144  Dr. İ. Gülsel Sev - “Hıçkırık” Sözcüğü Üzerine ................................................... 145-151  Melike Somuncu - *ka’nın Kökeni Hakkında Bir İnceleme ................................... 152-156  Dr. Hatice Şirin - Türk Dilinin Özgürlük Anlamlı Sözleri ....................................... 157-162  Dr. Özkan Öztekten - Dillerde ‘İşaret’ ~ ‘Bilmek’ ~ ‘Yeterli, Muktedir Olmak’ Kavramlarının Anlam İlişkisi ve Türk Dilindeki İzleri ............................................................... 163-169  Dr. Elvira Latifova - Tarih Boyunca Kafkasya’da Türk Dili .................................... 170-175  Dr. Talip Doğan - Halaç Türkçesinde Anlam Kopyalarının Bir Kaynağı: Farsça Zeden “Vurmak, Vd.” Fiili. ..................................................................................................... 176-184  Dr. Möhsün Nağısoylu - Ortaçağ Azerbaycan-Türk El Yazmalarının Bazı İmlâ Özellikleri .....185-189  Orhan Baldane - Köl Tigin Bengü Taşının Güney Yüzünün Azerbaycan Türkçesine Yapılmış Aktarmalarının Mukayesesi ve Yeni Bir Aktarma Önerisi ..................................... 190-202  Dr. Zümrüt Qasımova - Azerbaycan Dilinde Bazi Bitki İsimlerinin Oluşum Yolları Hakkında ........................................................................................................... 203-206  Dr. Maarife Haciyeva -Azerbaycan Türklerinin Kültürel Kimliğinde Saz ve Söz Sanatı ... 206-210  Dr. İkram Qasımov - Azerbaycan'da Terminoloji Düşüncenin Oluşması ve Gelişmesi ....211-214  Dr. Roza Eyvazova - Karşılıklı İlişkiler Zemininde İran Türklerinin Eski Tarihine Bir Bakış ............................................................................................... 214-218  Dr. Zeki Kaymaz- Yemen Arapçasındaki Türkçe Kelimeler................................... 219-225  Dr. Neslihan Koç Keskin - Antoine Galland’ın Üç Dilli Sözlüğü “Dictionnaire Turc, Expliqué en Persien (Persan), et en Français” .................................................................... 226-233  Burhan Can - 17. Yüzyıl’da Yazılmış Bir Apokrif Kitap Peder Gabriel’in Dâstân-I Cudit-İ Dul Arvad’ı........................................................................................................ 234-242  Dr. Himmet Büke - Eski Anadolu Türkçesi ve Klasik Osmanlı Türkçesi Metinlerinde "Türk" ve "Türkçe" Kavramlarına Bir Bakış ..................................................................... 243-249  Kübra Yıldırım - Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Alışkanlık Görünüşü / Aspekti Kategorisi ................................................................................................... 250-259  Dr. Ayşen Uslu -Tatar Âlimi Hâdi Maksudi’nin Tatarca Yazı Dili Hakkındaki Çalışmaları .. 260-263  Mine Nihan Doğan - Osmanlı 'da Çok Eşlilik Söylemlerine Karşı Fatma Aliye Hanım'ın Teklifi: "Talak" ....................................................................................................... 264-272  Ahmet Şimşir - Erken Dönem Tanzimat Romanlarında Karakter Hiyerarşisi ve Şematik Gösterimi .................................................................................................... 273-278  Dr. Aygül Haciyeva - Ruhi Bağdadi “Divan”ı Dilinde Sayılar – Nicelik Kategorisinin Kelime Anlamı Açısından İfade Aracı Şeklinde Kullanılması ............................................ 279-283  Dr. Mustafa Arslan - Türk Dilinin Tarihi Sözlüklerinden “Eser Sözlükleri” ve Ali B. Hacı Osman’ın Miftâh-I Gülistân Adlı Gülistan Sözlüğü .............................................. 283-288  Dr. Nihal Yavuz - Mecâlisü’n- Nefâyis’te Türkçe Yazan Şairler ve Şiirleri Üzerine Yapılan Değerlendirmeler ......................................................................................... 289-297  Dr. Abide Doğan - Ünlü Bir Tarihçinin Oyunu: Hikâye-İ İbrahim Paşa ve İbrahim-İ Gülşenî ...................................................................................................... 298-306  Dr. Eyüb Akman - Adem Kasîdesinin Bir Beytinin Tahlili ve Orhan Şaik Gökyay’dan Orhan Okay’a Bir Mektup ........................................................................................ 307-312  Dr. Alev Sınar Uğurlu - Bir Savaş Muhabirliği Örneği: Ahmet Rasim’in Romanya Mektupları .................................................................................................. 313-325  Dr. Yasemin Dinç Kurt - Edebî Bir Eser Üzerinden Türkiye – Romanya İlişkileri ...... 326-335  Dr. Meral Demiryürek - Meral Çelen’in Anılarında Edebî Şahsiyet ve Çevre Unsurları .. 336-344  Ayşen Gençtürk -Gürsel Korat Romanında, Sözlü Geleneğin Hikaye Anlatıcısının İzleri ... 344-349  Çağla Barikan Topci - Orhan Pamuk’un “Benim Adım Kırmızı” Adlı Romanındaki Renklerle İlgili Sözcükler ............................................................................................. 350-357  Koray Üstün - Yansılar’dan Hareketle Cengiz Dağcı’da Dil Bilinci .......................... 358-362  Dr.Sema Uğurcan -Bir Kadın Yazarın Dili Kullanma Şekli:Makbule Leman’ın Söz Varlığı .. 363-367  Nesrin Erbil - Irak Türklerinde Deyimler ........................................................... 367-371  Dr. Ayşe Yücel Çetin - Gelenekselden Modernizeye Halk Hikâyeleri ve Dil Değişimi ..... 372-378  Dr. Naciye Yıldız - Halk Edebiyatının Terim Sorunları ......................................... 379-387  Hüseyin Dallı - Terim ve Kavram Sisteminin Kaynakları Üzerine .......................... 388-392  Dr. Selim Yılmaz - Türkçe Karşılıklı Doğal Konuşmada Dilsel Ve Dildışı Göstergelerin Yorumlanması.............................................................................................. 393-402  Dr. İbrahim Atabey - Türkiye Türkçesinde Argo’dan Deyime Geçiş ....................... 403-408  Dr. Özgür Ay - Türkiye Türkçesi Ağızlarında Kullanılan Şahıs Zamirlerinin Kullanım Alanlarının Haritalanması .............................................................................................. 409-423  Dr. Mustafa Öner - Türkçede Edatlaşmış Zarf Fiiller ........................................... 424-430  Dr. Gürer Gülsevin - {-sA} Zarf-Fiil Eki ve Türk Dilinde Zarf-Fiil Eklerinin Kişi Ekleri Alabilmesi Üzerine ....................................................................................................... 431-440  Dr. Nesrin Bayraktar Erten - Türkiye Türkçesinde Bir Yapım Eki Olarak –mA ......... 440-445  Gülşah Bulut - Türkçe Fiil Çekim Sisteminde at- Fiili ve İşlevleri .......................... 446-452  Recai Ünal - Çağdaş Türkiye Türkçesinde (Çtt’nde) Cümle Ögesi Olarak Belirteçlik (Tümleç / Tamlayıcı) Üzerine ........................................................................................ 452-456  Dr. Nuh Doğan - Türkçede Orta Çatı İşaretleyicileri ................................................. 457  Dr. Fatma Sibel Bayraktar - Bulgarca Sözlüğünde Yer Alan Türkçe Mental Fiiller Üzerine ...................................................................................................... 458-466  Adiye Şimşek - İskeçe Türk Ağzında Saklanmış Eskicil Özellikler Üzerine .............. 467-474  Dr. Muammer Nurlu - Romen Dilindeki Türkçe Ekler .......................................... 475-478  Gihan Curtomer - Romanya’da Ulaçların Öğretiminde Karşılaşılan Zorluklar ........... 479-483  Dr. Şahla Ahmadova - Azerbaycan Türkçesi’nde Sözcükte Anlam Genişlemesi ve Anlam Daralması ................................................................................................... 484-488  Dr. İlkin Guliyev – Azerbaycan ve Türkiye Türkçesi Dilbilgisinde Dilin Sözdizimsel Yapısının Öğrenilmesi Üzerine ..................................................................................... 488-496  Dr. Halit Karatay - Edebiyat Halkasının Okuduğunu Anlama ve Özetleme Becerilerine Etkisi ......................................................................................................... 497-502  Dr. Kadir Can Dilber - Türk Dili ve Edebiyatı Programının “Yaratma Cesareti” Açısından Değerlendirilmesi ......................................................................................... 503-509  Emine Taş - Edebiyat Eğitimi ve Öğretiminde Sözlü Gelenek Ürünü Masallarımızın Gelecek Kuşaklara Aktarımında Hikâye Anlatıcılığı:“Anlatan Öğretmenden ‘Anlatıcı’ Öğrenciye” ... 510-518  Dr. Ahmet Özgür Güvenç - Lisans 1. Sınıf Öğrencilerinin Halk Anlatılarını Bilme Düzeylerinin Ölçümü Üzerine Bir Deneme: Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü Örneği. .................... 519-525  Av. Pelin Yıldırım - Ülkemiz Liselerinde Uygulanan Edebiyat Öğretimi ve Edebiyatı Öğrencilere Sevdirme Konusu. .............................................................................................. 526  Dr. Rasim Özyürek - 21. Yüzyılda Ülkemizde Çocuk Edebiyatı Konularını Okutacak Öğretmenlerin Yetiştirilmesi ........................................................................... 527-532  Dr. Şuheda Önal - Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Alanında Verilen Ödüller ................ 533-540  M.A Burcu Taşkıran - Üniversitelerde Türk Dili Derslerine Yeni Bir Yaklaşım ........... 541-545  Dr. Cem Erdem - Polonya'da Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi: Ders İçerikleri ............ 546-556  Dr. İsmet Çetin - Orta Doğu Üniversitelerinde Türkoloji Bölümü Öğrencilerinin Türkiye, Türk Kültürü, Türk Dili ve Edebiyatına Dair Görüşleri: Bağdat Üniversitesi Örneği .......... 557-562  Nehad Shukur - Irak Türkmen Eğitiminde Türkmen Tarihinin Önemi .......................... 563  Dr. Rabia Şenay Şişman - İsimler Dizisi ........................................................... 564-572  Dr. Mustafa Güleç - Türkçe-Hollandaca İki Dilli Öğrencilerin Yazım Edimlerinde Dillerarası Etkileşimler ................................................................................................. 573-582  Dr. Şermin Kalafat - Guıllaume Schroeder’in Grammaıre Turque À L’usage Des Françaıs Et Anglaıs Adlı Eseri ve Türkçe Öğretimi Açısından İncelenmesi ............................... 583-592  Dr. Mehmet Demiryürek - İngiliz İdaresinde Kıbrıs’taki Devlet Memurlarının Türkçe Öğrenme Zorunluluğu (1908-1920) ............................................................................. 593-600  Dr. Ümran Türkyılmaz - Türkçe - Fransızca İki Dilli Üniversite Öğrencilerine Yazınsal Metinlerin Eğitimi ve Öğretiminde Uygulanan Yöntemler, Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri Üzerine Bir Değerlendirme ................................................................ 601-608  Dr. Ali Göçer - Türkçenin Yabancı/İkinci Dil Olarak Öğretiminde İletişimsel Yönteme Genel Bir Bakış ..................................................................................................... 609-618  Dr. Mahir Kalfa - Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretiminde Bulunma Durumu Ekinin Zaman İşlevleri ...................................................................................................... 619-623  Dr. Deniz Melanlıoğlu - Yabancı Öğrenicilerin Dinleme Becerilerini Geliştirmeye Yönelik Bir Öneri: Otantik Metin Kullanımı ....................................................................... 624-632  Dr. Özay Karadağ - Yurt Dışında Yaşayan Türk Çocukları İçin Hazırlanan Türkçe Dersi Öğretim Programı Üzerine Bir Değerlendirme ................................................... 633-641  Melda İrem Mantı - Türkçe Öğrenen Rumen Öğrencilerin Yazılı Anlatım Çalışmalarında Bağdaşıklık Araçları ...................................................................................... 642-648  Mustafa Ali Mehmet - Romanya’daki Türkçe Eğitim Sistemine Genel Bir Bakış ....... 649-657  Bilgehan Atsız Gökdağ - Romanya’nın Dil Politikası ve Türk Varlığı ....................... 658-670  Semahat Resmi Crahay - Günlük Yaşamda Belli Bağlamlarda Sıkça Kullanılan Kalıpların Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimindeki Kitaplarda İncelenmesi ........................... 671  Dr. Bayram Baş - Yabancılara Türkçe Öğretiminde Alternatif Ölçme ve Değerlendirme: Web 2.0 Araçları ................................................................................................. 672-678  Dr. Hamza Zülfikar - Ortaöğretimden Yükseköğretime Türkçe Eğitimi ................... 679-682  Dr. Abdurrahman Güzel - Cumhuriyet Döneminde İlköğretim Haftalık Programlarında Türkçenin Ağırlığı ve Uluslararası Ülkelerde Anadil Dersi İçin Öğretmen Yetiştiren Bağımsız Bölümler Üzerine Kısa Bir Değerlendirme ........................................................ 683-690  Dr. Celal Demir - Değerler Eğitimi ve Ders Kitaplarına Girecek Metinlerin Seçimi. .. 691-694  Dr. Ayşegül Celepoğlu - Bir Grup Öğretmen Adayının Telaffuz Hataları Üzerinde Bir Çalışma .............................................................................................................. 695-699  Buket Şafak Ciğeroğlu -Dilin Anlatim Düzleminde Şiir” IB Türkçe A Dersleri Şiir Eleştirisi.700-712  Eda Çağdaş - “Modern Türk Şiirinde Evrensel Değerler” ..................................... 713-720  Dr. Emine Uğurlu - Türk Sözlü Kültür Ürünlerinde Değerler Eğitimi ............................ 721  Dr. Kerime Üstünova - Kozmetik Sanayisinde Türkçenin Kullanımı ....................... 722-733  Dr. Hayal Zülfikar - Türkçe Sözlük’te Öğretici ve Yönlendirici Özellik .................... 734-736  Saadet Öztürk - Coğrafya Terimlerini Türkçeleştirmede İzlenen Yollar .................. 737-739  Tahsin Şimşek - Şiirin Aradığı Matematiktir Türkçe ............................................ 740-742  Semiha Devir - Çoğu Bir Köşede Unutulmuş, Ganigönülleriyle İşiten Üç Milyon Türkçe Gönüllüsü ................................................................................................... 743-744  Züleyha Hande Akata - Dil Kullanımlarında Toplumsal Barışın Tehdidi: Sanal Ortamda Nefret Söylemi Çözümlemesi ................................................................................... 745-752  Oya Cangüloğlu - Sözün Kifayetsizliği .................................................................... 753  XII. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı Sonuç Bildirisi ......................................... 754  TÜRKİYE TÜRKÇESİ VE YENİ UYGUR TÜRKÇESİNDE RENK ADLARI Hakan YÖYEN Özet όКrsхКă kökОЧlТă ШlКЧă rОЧkă kОlТmОsТ,ă Рöгă vОă sТЧТrlОră КrК̇ılığıă ТlОă СОrСКЧРТă ̆Тră ̇ТsТm̈ОЧă вКЧsıвКЧă хОşТЭlТă ПrОkКЧslКr̈КkТă ışıЧlКrıЧ,ă ̆ОвТЧă ЭКrКПıӴКЧă ТşlОЧmОsТă sШЧЮ̇Юă ШlЮşКЧă ̆Тră ПТгвШlШjТkă ШlРЮ̈Юr.ă RОЧk,ă GünМel Türkхe SöгlükĶЭО “CТsТmlОră ЭКrКПıӴКЧă вКЧsılКЧКЧă ışığıЧă Рöг̈Оă ШlЮşЭЮr̈ЮğЮă ̈ЮвЮmνă ЧТЭОlТkνă хОşТЭlТlТk”ăşОklТӴОăЭКЧımlКЧmışЭır.ăRОЧklОrăСОră̈Тl̈ОăПКrklıăşОkТllОr̈ОăК̈lКӴırıl̈ığıăРТ̆Т,ăКвЧıă̈ТlТЧălОСхО,ă şТvОăvОăКğıгlКrıăКrКsıӴКă̈КăПКrklıăşОkТllОr̈ОăК̈lКӴırılК̆ТlmОkЭӦТr.ăAğıгăöгОllТklОrТ,ăТklТmăşКrЭlКrı,ăвКşКmă ̆ТхТmТ,ă̇ШğrКПТăkШşЮllКr,ăТЧКЧхăsТsЭОmТăРТ̆ТăОЭkОЧlОr,ărОЧklОrТЧăПКrklıăşОkТllОr̈ОăК̈lКӴırılmКsıӴКăöЧОmlТărШlă ШвЧКmışЭır. RОЧkă kШЧЮsЮ,ă Türkă ̈ТlТӴОă КrКşЭırılmКsıă РОrОkОЧă öЧОmlТă kШЧЮlКrıЧă ̆КşıӴКă РОlТr.ă Türkă ̈ТlТЧТЧă öЧОmlТăvОă̈ТkkКЭăхОkОЧă̆ТrăгОЧРТЧlТğТăШlmКsıЧКărКğmОЧ, rОЧkăК̈lКrıăТlОăТlРТlТăхКlışmКlКrıЧăsКвısıăШl̈ЮkхКă sıЧırlıăsКвı̈КăkКlmışЭır.ăBЮЧlКrıЧăхШğЮă̈КăTürkТвОăTürkхОsТӴОkТăvОăКğıгlКrımıг̈КkТărОЧkăК̈lКrıăüгОrТЧӦТr.ă τвsКkТă Türkă lОСхОlОrТă vОă şТvОlОrТă rОЧkă К̈lКrıă вöЧüӴОЧă ̆ЮРüЧОă kК̈Кră kКrşılКşЭırılmКmış,ă rОЧkă К̈lКrıЧıЧă lОСхОă vОă şТvОă РrЮplКrımıгКă РörОă ПКrklıă К̈lКӴırılıpă К̈lКӴırılmК̈ığıă vОвКă rОЧkă К̈lКrıЧıЧă КЧlКmlКrıӴКkТă ПКrklılıklКră̈Тl̇ТlОrТmТгăЭКrКПıӴКЧăОlОăКlıЧmКmışЭır.ăTürkă̈ТlТЧТЧăОЧăОskТăkОlТmОlОrТăКrКsıӴКăРösЭОrТlОЧărОЧkă К̈lКrıЧıЧăTürkălОСхОăvОăşТvОlОrТăКrКsıӴКkТăkЮllКЧılışăvОăКЧlКmăПКrklılıklКrıЧıЧăСОrăвöЧüвlОăШrЭКвКăkШЧmКsıă lОСхОlОrТmТгăКrКsıӴКkТăТlТşkТlОrТă̈ОăШrЭКвКăkШвК̇КkЭır.ăİşЭОă̆ЮăЧӦОЧlОr̈ОЧă̈ШlКвı,ă̆ЮăхКlışmК̈КăTürkТвОă TürkхОsТăvОăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТărОЧkăК̈lКrıăвöЧüӴОЧăkКrşılКşЭırılmКkЭКăvОăTürkхОЧТЧă̆ЮăТkТăşТvОsТӴОă kЮllКЧılКЧărОЧkăК̈lКrıӴКkТăkökОЧ, вКpı,ăşОkТlăvОăКЧlКmă̆ОЧгОrlТklОrТăvОăПКrklılıklКrıăКвrıЧЭılКrıвlКăШrЭКвКă kШЧЮlmКkЭК̈ır.ăBöвlО̇ОăTürkТвОăTürkхОsТăТlОăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТăКrКsıӴКkТăТlТşkТărОЧkăК̈lКrıăвöЧüӴОЧă ̈ОăТЧ̇ОlОЧmТşăШlК̇КkЭır. Anahtar Kelimeler: renk älКrı,ărОЧklОr,ăTürkТвОăTürkхОsТ,ăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТ Giriȋ RОЧk,ăόКrsхКăkökОЧlТă̆ТrăkОlТmОăШlЮp,ăTürkхe SöгlükĶЭОă"CТsТmlОrăЭКrКПıӴКЧăвКЧsılКЧКЧă ışığıЧăРöг̈ОăШlЮşЭЮr̈ЮğЮă̈ЮвЮmνăЧТЭОlТkνăхОşТЭlТlТk”ăКЧlКmlКrıăТlОăvОrТlmОkЭӦТr.ăBЮăkОlТmО,ăTürkă ̈ТlТЧТЧă̆ТrхШkălОСхОsТӴОă̆КгıăПШЧОЭТk ̈ОğТşТklТklОrОăЮğrКmКkăkКв̈ıвlКă“renk”ă(AгОr̆Кв̇КЧăTr.ă rтng, Kazak Tr. reŋk,ăKırРıгăTr.ăıraŋ,ăнг̆ОkăTr.ărтng,ăTürkmОЧăTr.ăreŋk)ăШlКrКkă̆ЮlЮӴЮğЮăРТ̆Тă (Karşılaştırmalı Türk LehхelerТ Söгlüğü,ăι22,ăι23.ăs.),ăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТӴОă̈Оă“reŋ”ăşОklТӴОă kЮllКЧılmКkЭК̈ır.ă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТӴО,“reŋ” kОlТmОsТЧТЧă вКЧıă sırКă “tüs”ă vОă “Оŋ” ve kОlТmОlОrТă̈ОărОЧРТЧăkКrşılığıăШlКrКkăvОrТlmОkЭӦТră(σО̇Тp,ă114,ă332,ă432.ăs.). KШЧКrРöхОră ̆Тră СКвКЭă ЭКrгıЧıă ̆ОЧТmsОвОЧă TürklОră ̆ЮЧЮЧă ̆Тră sШЧЮ̇Юă ШlКrКkă вüгвıllКră ̆ШвЮЧ̇Кă ̈ШğКă ТlО Тхă ТхОă вКşКmışă vОă ̆öвlО̇Оă хОvrОsТӴОkТă ЮЧsЮrlКrКă ̆КkКrКkă хОşТЭlТă rОЧkă К̈lКrıă ЭürОЭmТşЭТr.ăBЮăКхı̈КЧăTürkă̈ТlТ,ărОЧkăК̈lКrıăЭürОЭmӦОăШl̈ЮkхКăвКrКЭı̇ıăvОăхОşТЭăsКСТ̆Тă̆Тră̈Тl̈ТrăvОă rОЧkăК̈lКrıăвöЧüӴОЧăхШkăгОЧРТӴТră(Küхük,ă420.ăs.). Türkă̈ТlТЧТЧăОЧăОskТăkОlТmОlОrТӴОЧăШlКЧărОЧkăК̈lКrı,ăTürkăkülЭürüЧü,ăTürklОrТЧăвКşКвışıЧıă vОă̈ШğКвıăКlРılКmКăвОЭОЧОğТЧТă̆ТгlОrОăРösЭОrmОsТăКхısıӴКЧăsШЧă̈ОrО̇ОăöЧОmlТ̈Тr.ăBЮă̆КğlКm̈Кă rОЧkă К̈lКrıЧıă ТЧ̇ОlОmОk,ă TürklОrТă КЧlКmКЧıЧă ЭОmОlă вШllКrıӴКЧă sК̈О̇Оă ̆ТrТ̈Тr.ă RОЧkă К̈lКrı,ă Тlk вКгılıă ОsОrlОrТmТгă ШlКЧă KökЭürkхО вКгıЭlКr̈Кă ̈Кă РОхmОkЭӦТr.ă BЮrК̈Кă РОхОЧlОră РОЧОllТklОă КЭă ̈ШЧlКrı̈ıră vОă ̆Юă kОlТmОlОrТЧă ЧОrӦОвsОă ЭКmКmıă РüЧümüг̈Оă ̈Оă вКşКmКkЭКă vОă КkЭТПă ШlКrКkă kЮllКЧılmКkЭК̈ıră(KКвmКг,ă251,ă252ăs.). TürkхО,ărОЧkăК̈lКrıăвöЧüӴОЧăШl̈ЮkхКăгОЧРТЧă̆Тră̈ТlăШl̈ЮğЮăТхТЧă̆ЮăгОЧРТЧlТk,ăpОkăхШkă КrКşЭırmК̇ıЧıЧă̈ТkkКЭТЧТăхОkmТşăvОă̆ЮăkШЧЮăüгОrТЧОăШl̈ЮkхКă̆üвükă̆ТrălТЭОrКЭürămОв̈КЧКăРОlmТşЭТr.ă BЮă хКlışmКlКrıă KКвЧКklКră kısmıӴКă ̆ОlТrЭmОklОă ̆ТrlТkЭО,ă ̆Тră kısmıӴКЧă ̆ЮrК̈Кă ̆КСsОЭmОkă istiyorum. ВКpılКЧă ̆Юă хКlışmКlКr̈КЧă ОЧă öЧОmlТsТă СТхă şüpСОsТгă kТă ГОkТă KКвmКгă (1λλι)ĶıЧă хКlışmКsı̈ır.ăKКвmКгă“TürkТвОăTürkхОsТăvОăAğıгlКrıӴКăRОЧkăBТl̈ТrОЧăKОlТmОlОrТЧăKЮllКЧılışıăvОă SТsЭОmКЭТğТ”ăТsТmlТăхКlışmКsıӴКăхОşТЭlТăTürkТвОăTürkхОsТăsöгlüklОrТЧТ,ăвКгılıăОsОrlОrТăvОăDerleme SöгlüğüĶЧüăТЧ̇ОlОmТş,ă̆ЮЧЮЧăsШЧЮ̇ЮӴКă144ιăК̈ОЭărОЧkăК̈ıăЭОspТЭăОЭmТşăvОă̆ЮЧlКrıăРösЭОr̈ТklОrТă  Arş.ăύör.,ăUşКkăоЧТvОrsТЭОsТ,ăόОЧ-EdebiyКЭăόКkülЭОsТ,ăкКğ̈КşăTürkăLОСхОlОrТăvОăËО̆ТвКЭlКrıăBölümü, elmek: [email protected] 76 öгОllТklОrОăРörОăЭКsЧТПăОЭmТşЭТr.ăBЮăхКlışmК̈КăKКвmКг,ărОЧkăК̈lКrıвlКă̆ТrlТkЭОăkЮllКЧılКЧăСКвvКЧ,ă ̆ТЭkТ,ăТЧsКЧ,ămОmlОkОЭăРТ̆ТăkОlТmОlОrТăхКlışmКвКă̈сСТlăОЭmОmТşЭir. BЮЧЮЧă̈ışıӴК,ărОЧkăК̈lКrıвlКăТlРТlТăОЧăхШkăхКlışmКăвКpКЧlКr̈КЧă̆ТrТsТă̈ОăSКlТmăKüхükĶЭür.ă KüхükĶüЧă“TКrТСТăTürkăLОСхОlОrТӴОăRОЧkăÄlКӴırmКlКrı”,ă“ВКpı,ăAЧlКmăvОăKökОЧăBКkımıӴКЧă AгОr̆Кв̇КЧăTürkхОsТӴОkТăRОЧkăÄlКrı”,“TürkТвОăTürkхОsТӴОăRОЧkăÄlКrıăvОăнгОllТklОrТ”,ăEskТă TürkăKülЭrüӴОăRОЧkăÄlКrı”,ă“TürkхОЧТЧăRОЧklОrОăDКвКlıăSöгăVКrlığı” РТ̆ТărОЧkăК̈lКrıЧКăТlТşkТЧă ̆ТrхШkă хКlışmКsıă vКr̈ıră vОă ̆Юă ̆Тl̈ТrТЧТЧă СКгırlКЧmКsıă sırКsıӴКă ̆Юă kКвЧКklКr̈КЧă ПКгlКsıвlКă вКrКrlКЧılmışЭır. AвЧıăşОkТl̈ОăσОsrТЧăBКвrКkЭКr ̈Кă“BШгăvОăKırăRОЧkăÄlКrıЧıЧăKКvrКm,ăAЧlКmăvОăBТхТmă BШвЮЭЮă огОrТЧО”,ă “KКvrКmă vОă AЧlКmă BШвЮЭЮӴКă SКrıă vОă TШЧlКrı”,ă “TürkхӦОă KТşТă ÄlКrıӴКă RОЧkăÄlКrı” РТ̆ТăхОşТЭlТăхКlışmКlКrıвlКă̆ЮăКlКЧКă̆üвükăkКЭkıăsКğlКmışЭır. ώКЭТ̇Оă EmТЧШğlЮă ̈К,ă Türkхede Renkler Söгlüğü К̈lıă хКlışmКsıӴКă ̆КşlКЧРıхЭКЧă ̆ЮРüЧОă kК̈Кră вКгıă ̈ТlТӴОă kЮllКЧılmışă vОă TürkТвОă TürkхОsТă КğıгlКrıӴКă kЮllКЧılКЧă rОЧkă К̈lКrıЧıă ЭОspТЭă ОЭmТşЭТr. ВЮkКrı̈КăвОrăКlКЧăvОă̆ЮăКlКӴКăвКpılКЧă̈ТğОrăхКlışmКlКrăТЧ̇ОlОӴТğТӴО,ăTürkТвОăTürkхОsТă vОă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТЧТЧă rОЧkă К̈lКrıă вöЧüӴОЧă ̆ЮРüЧОă kК̈Кră kКrşılКşЭırılmК̈ığı,ă ̆ОЧгОră vОă ПКrklıă вöЧlОrТЧТЧă ШrЭКвКă kШЧЮlmК̈ığıă РörülmОkЭӦТr.ă ВКpılКЧă хКlışmКlКră РОЧОllТklОă TürkТвОă TürkхОsТăvОăКğıгlКrıЧıăТхОrmОkЭӦТr.ăBЮăвüг̈ОЧă̆ЮăхКlışmК̈К,ăTürkТвОăTürkхОsТăvОăВОЧТăUвРЮră TürkхОsТărОЧkăК̈lКrıăвöЧüӴОЧăkКrşılКşЭırılКrКkă̆ОЧгОrlТklОrăvОăПКrklılıklКră̆ОlТrlОЧО̇ОkЭТr. BЮă хКlışmК̈К,ă Türkхe Söгlük (2010), ВenТ Uвgur TürkхesТ Söгlüğü (2008), Türkхe- Uвgurхe Lugat (1989) ve Uygurca-Türkхe Söгlük (2016)ăК̈lıăОsОrlОrăЭКrКЧmışăvОărОЧkă̆Тldiren kОlТmОlОră ПТşlОЧmТşЭТr.ă BЮrК̈Кă ПТşlОmОă вКpılırkОЧă rОЧkă К̈lКrıӴКЧă ЭürОЭТlОЧă ПТТllОră vОă ̆ЮЧlКrıЧă yeterlilik ve isim-ПТТlă ОklТă şОkТllОrТă хКlışmКвКă ̈сСТlă ӦТlmОmТşЭТr.ă BЮЧЮЧă sШЧЮ̇ЮӴКă Türkхe SöгlükĶЭОă 3κ5,ă ВenТ Uвgur TürkхesТ söгlüklОrТӴОă ТsОă 143ă К̈ОЭ renk bildiren kelime tespit ӦТlmТşЭТr. BЮРüЧăTürkă̈ТlТЧТЧălОСхОăvОăşТvОlОrТăКrКsıӴКăsКвıăК̈lКrı,ăПТТllОr,ăгКmТrlОr,ăСКвvКЧăК̈lКrı,ă mК̈ОЧăК̈lКrı,ăШrРКЧăК̈lКrıă̆üвükă̆ТrăШrКӴКăШrЭКkăШl̈ЮğЮăРТ̆ТărОЧkăК̈lКrıă̈Кă̆ЮăЮЧsЮrlКrımıгıЧă ̆КşıӴКă РОlmОkЭӦТră (Küхük, ιλ1.ă s.).ă AЧ̇Кkă ̆ЮРüЧОă kК̈Кră ̆üЭüЧă lОСхО,ă şТvОă vОă КğıгlКrımıгă ТЧ̇ОlОЧОrОkă rОЧkă К̈lКrımıгă ̆Тră ̆üЭüЧă ШlКrКkă ШrЭКвКă kШЧmЮşă ̈ОğТl̈Тr.ă BТгă ̆ЮrК̈Кă ̆Юă ̆ШşlЮğЮă ̈Шl̈ЮrmКkă ТхТЧă вКpК̇Кğımıгă ̈КСКă РОЧТşă kКpsКmlıă ̆Тră хКlışmКЧıЧă Тlkă КşКmКsıă ШlКrКkă TürkТвОă TürkхОsТăТlОăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТЧТăТЧ̇ОlОmОkăТsЭӦТk. Tükă̈ТlТЧТЧălОСхО,ăşТvОăvОă̆ЮЧlКrıЧăКğıгlКrıăüгОrТЧОăвКpılК̇Кkă̆ЮăЭürăхКlışmКlКrıăsıЧırlКвКЧă ОЧă ̆üвükă ОЧРОlă СОră lОСхОЧТЧ,ă şТvОЧТЧă vОă КğгıЧă söгă vКrlığıЧıЧă КвЧıă ШrКӴКă ШrЭКвКă kШЧЮlКmКmışă ШlmКsıăvОă̆ЮăkКpsКm̈КăСКгırlКЧКЧăsöгlüklОrТЧăвОЭОrsТгăШlmКsı̈ır. Türkă ̈ТlТЧТЧă ЭКrТСьă vОă вКşКвКЧă Эümă lОСхО,ă şТvОă vОă КğıгlКrıӴКkТă ШrЭКkă ЮЧsЮrlКrıЧă ̆ОlТrlОЧmОsТ,ăКrКmıг̈КkТăkülЭürОlă̆КğıЧă̈ТlăвöЧüӴОЧăkЮrЮlmКsıӴКăvОăШrЭКkă̆Тră̈ТlăШlЮşЭЮrЮlmКsıă хКlışmКlКrıЧКă̆üвükăkКЭkıăsКğlКвК̇КkЭır. 1. Renk Adlarında Görülen Fonetik Değiȋiklikler AвЧıăkökЭОЧăРОl̈ТklОrТăСсl̈ОăEskТăTürkхӦОЧă̆ЮРüЧОăTürkТвОăTürkхОsТЧТЧăvОăВОЧТăUвРЮră TürkхОsТЧТЧăРОхТr̈ТğТăsОsă̈ОğТşТklТklОrТăsШЧЮ̇ЮӴКăПКrklılКşКЧărОЧkăК̈lКrıă̆ЮРüЧăkЮllКЧılmКkЭК̈ır. 1.1. Eski Türkçe G# => Yeni Uygur Türkçesi K# / Türkiye Türkçesi Ø# EskТăTürkхӦО,ăЭОkăСО̇ОlТăvОă̆Тr̈ОЧăхШkăСО̇ОlТăkОlТmОlОrТЧăsШЧЮӴКkТă/Р/ăüЧsüгü,ăτğЮгă ύrЮ̆Юă lОСхОlОrТӴОЧă ̆ТrТă ШlКЧă TürkТвОă TürkхОsТӴОă ОrТrkОЧ, KКrlЮkă ύrЮ̆Юă lОСхОsТă ШlКЧă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТӴОă ЭШЧsЮгlКşКrКkă / /ă vОă /k/ă ШlmЮşЭЮră (AВ,ă 64.ă s.).ă BЮă ШlКвă rОЧkă К̈lКrıӴКă ̈Кă Шl̈ЮkхКăвКвРıЧăШlКrКkăРörülmОkЭӦТr. Yeni Uygur Türkçesi: sцrТ Eski Türkçe: sarıġ Türkiye Türkçesi: sКrı Yeni Uygur Türkçesi: toru Eski Türkçe: toruġ Türkiye Türkçesi: doru 77  1.2. Eski Türkçe #t => Yeni Uygur Türkçesi #t / Türkiye Türkçesi #d EskТă TürkхӦОă kОlТmОă ̆КşıӴКă ̆ЮlЮЧКЧă /Э/ă sОslОrТă TürkТвОă TürkхОsТӴОă ЭШЧlЮlКşКrКkă /̈/ă ШlЮrkОЧ,ă̆ЮăsОsăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТӴОăkШrЮЧmЮşЭЮră(Aв,ă6κ.ăs.). Yeni Uygur Türkçesi: toru Eski Türkçe: toruġ Türkiye Türkçesi: doru 1.3.Eski Türkçe #k => Yeni Uygur Türkçesi #k / Türkiye Türkçesi #g EskТăTürkхӦОă#kăТlОă̆КşlКвКЧăkОlТmОlОrăTürkТвОăTürkхОsТӴОăЭШЧlЮlКşКrКkă#РăШlЮrkОЧ,ă̆Юă sОslОrăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТӴОăkШrЮЧmЮşЭЮră(Aв,ă6ι.ăs.). Yeni Uygur Türkçesi: kök Eski Türkçe: kök Türkiye Türkçesi: gök 1.4. ı > i Değiȋimi ВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТӴОă/ı/ăsОsТăвШkЭЮr.ăBüЭüЧă/ı/ĶlКrıЧă/Т/ăШl̈ЮğЮăkК̆ЮlăӦТlТră(Aв,ă5λ.ăs.).ă /ı/ă sОsТă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТӴО,ă вКlЧıг̇Кă / /,ă / /,ă / /ă РТ̆Тă kКlıЧă üЧsüгlОră вКЧıӴК,ă kОӴТsТЧТă telaffuzda hissettirir ( Тr ήkırή РТ̆Т).ăBЮăвüг̈ОЧăTürkТвОăTürkхОsТӴОă/ı/ăТlОăkЮllКЧılКЧărОЧkăК̈lКrıă ВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТӴОă/Т/ăТlОăРОхmОkЭӦТr. Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi kıгıl ТгТl sarı sцrТ kırmıгı ТrmТгТ 1.5. a > é değiȋimi Yeni Uygur TürkхОsТӴО,ă̆Тr̈ОЧăПКгlКăСО̇ОlТăkОlТmОlОrТЧăКхıkăТlkăСО̇ОsТӴОă̆ЮlЮЧКЧă/К/ă vОвКă/О/ăsОslОrТ,ăТkТЧ̇ТăСО̇ӦОkТă/Т/ĶЧТЧăОЭkТsТăТlОă/ц/ăШlЮră(AВ,ă54.ăs.).ăTürkТвОăTürkхОsТӴОăТsОă̆Юă sОslОră/К/ăШlКrКkăkЮllКЧılmКвКă̈ОvКmăОЭmОkЭӦТr. Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi sarı sцrТ хakır хц Тr вeşТl вцşТl 2. Yapı Bakımından Renk Adları 2.1.Basit Yapılı Renk Adları ώОrСКЧРТă ̆Тră вКpımă ОkТă КlКrКkă РОЧТşlОmОвОЧă vОă ̈КСКă küхükă ̆ТrТmlОrОă КвrılКmКвКЧă kОlТmОlОrО,ă̆КsТЭăkОlТmОlОră̈ОЧТră(KШrkmКг,ă11ι.ăs.).ăBКsТЭăвКpılıăШlКЧărОЧkăК̈lКrıăРОЧОllТklОăЭОmОlă rОЧkăК̈lКrıӴКЧăШlЮşmЮşăШlЮp,ăύökЭürkă̈öЧОmТЧОăКТЭăOrhun ВaгıtlarıĶӴКЧăРüЧümüгОăЮlКşКЧărОЧkă К̈lКrı̈ır. нЧОmlТă̆ТrăkısmıăküхükăsОsă̈ОğТşТklТklОrТвlОă̆ТrlТkЭОăхКğ̈КşăTürkălОСхОlОrТӴОă̆ЮРüЧă̈Оă kЮllКЧılmКkЭК̈ıră(Küхük,ăιλκ.ăs.). BКsТЭă вКpılıă rОЧkă К̈lКrıă TürkхОă Söгlükă ТlОă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТă söгlüklОrТӴОă ̆ОЧгОră ШlmКklКă̆ТrlТkЭОăвКгımăvОăsОslОӴТrmОlОrТӴОăküхükăПКrklılıklКrăРörülür. Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi ak a boz boz kara ara kıгıl ТгТl sarı sцrТ 78  Türkхe SöгlükĶЭОă Шl̈ЮğЮă РТ̆Тă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТă söгlüklОrТӴОă ̈Оă ̈ТğОră lОСхОlОr̈Оă ̆ЮlЮЧmКвКЧă vОă kОӴТă sОsă vОă şОkТlă ПКrklılıklКrıЧıă РösЭОrОЧăКlıЧЭıă vОвКă КlıЧЭıă ШlmКвКЧă rОЧklОră ̈Оă ̆ЮlЮЧmКkЭК̈ır. Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi bordo gülvadan eflatun söЛhТ gri pereŋ II. ekru хu 2.2.Türemiȋ Yapılı Renk Adları TürОmТşă kОlТmОlОr,ă kОlТmОă kökă vОă Рöv̈ОlОrТЧО,ă kОlТmОă ТlОă ТlРТlТă вОЧТă КЧlКmlКră kКгКӴırК̇Кkă ОklОrТЧă РОЭТrТlmОsТвlОă ШlЮşЮră (KШrkmКг,ă 11κ.ă s.).ă Türkхe Söгlük ve Yeni Uygur TürkхОsТăsöгlüklОrТӴОărОЧk К̈lКrıăРОЧОllТklОăТsТm̈ОЧăТsТmăвКpımăОkТвlОăЭürОЭТlmТşЭТr. 2.2.1. Benzerlik Ekleriyle Türetilen Renk Adları TürkТвОă TürkхОsТӴОă ̆ОЧгОrlТkă ОkТă ШlКrКkă +CA, +CIlή+CUl, +(I)mtırakή+(U)mtırak, +(I)msIή+(U)msU, +rAk, +sIή+sU, +ŞIn РТ̆Тă ОklОră kЮllКЧılırkОЧă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТӴОă +amşul, +хe, + uхή+ uş, +mtu, +sТl, +Uх, +Uş, +(U)mtUl, +üntü, +sТman ekleri kЮllКЧılmКkЭК̈ır.ăBЮăОklОrlОăТlРТlТăTürkхОăSöгlükĶЭОă55,ăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТăsöгlüklОrТӴОă1κă örЧОkăЭОspТЭăӦТlmТşЭТr. Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi bozca a amşul kırхıl a хe Лordomtırak sar uх kahverengimsi aramtu bozrak a sТl karamsı a uх gökşТn Тгamtul köküntü вцşТlsТman TОspТЭăӦТlОЧăörЧОklОr̈О,ăTürkТвОăTürkхОsТӴОăkЮllКЧılКЧă +CA, +(I)mtırakή+(U)mtırak, +(I)msI/+(U)msu, +sI ОklОrТă kökОЧă ПКrkă ОЭmОksizin her kelimeye gelirken +CIl/+CUl, +rAk, +ŞIn ОklОrТăвКlЧıгăTürkă̈ТlТăkКвЧКklıăkОlТmОlОrОăРОlmОkЭӦТr.ăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТăsöгlüklОrТӴОă ЭОspТЭăӦТlОЧăörЧОklОr̈ОăТsОă̆ОЧгОrlТkăКЧlКmıăkКrКЧăОklОrТЧăsК̈О̇ОăTürkă̈ТlТăkКвЧКklıăkОlТmОlОrОă ОklОӴТğТăРörülmüşЭür. 2.2.2. +lIk/+lUk; +lI/+lU; +lik/+liḳ Ekleriyle Türetilen Renk Adları BЮăТsТm̈ОЧăТsТmăвКpmКăОklОrТ,ăTürkă̈ТlТӴОăkЮllКЧılКЧăОЧăвКвРıЧăОklОr̈ОЧă̆ТrТ̈Тr.ăEskТă TürkхӦОăkЮllКЧılКЧă+lIK ОkТă̆ЮРüЧăTürkТвОăTürkхОsТӴОă+lIK ШlКrКkăkЮllКЧılırkОЧăВОЧТăUвРЮră TürkхОsТӴОkТă вКвРıЧă ПШЧОЭТkă ОğТlТmОă ̆Кğlıă ШlКrКkă +liK şОklТӴОă kЮllКЧılmКkЭКνă вТЧОă EskТă TürkхӦОkТă+lIG ОkТЧТЧăsШЧЮӴКă̆ЮlЮЧКЧăύ#ăüЧsüгüăTürkТвОăTürkхОsТӴОăОrТrkОЧ,ăВОЧТăUвРЮră TürkхОsТӴОă ЭШЧsЮгlКşКrКkă K#ă şОklТЧОă ̈öЧüşmüşЭür.ă όТşlОЧОЧă rОЧkă К̈lКrıă ТЧ̇ОlОӴТğТӴОă ̆Юă ОklОrТЧărОЧkăК̈lКrıăüгОrТӴОăПКгlКsıвlКăkЮllКЧıl̈ığıăЭОspТЭăӦТlmТşЭТr.ă Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi aklıkήaklı a lТ karalık arТlТ kıгıllık ТгТllТ sarılık sцrТ lТ 79  2.2.3. Pekiȋtirme Hecesi ile Türetilmiȋ Renk Adları Taranan söгlüklОr̈ОăЭОspТЭăӦТlОЧărОЧkăК̈lКrıЧıЧă̆КгılКrıăpОkТşЭТrmОăСО̇ОsТăТlОăЭürОЭТl̈ТğТă РörülmüşЭür.ăTürkхe SöгlükĶЭО 12,ăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТăsöгlüklОrТӴОăТsОă6ăörЧОkăЭОspТЭăӦТlmТşЭТr. Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi apak appa gömgök köpkök kapkara ap ara kıpkıгıl Тp ТгТl sapsarı sapsцrТ вemвeşТl вapвцşТl bembeyaz - kıpkırmıгı - masmavi - нrЧОklОrăТЧ̇ОlОӴТğТӴО,ăTürkТвОăTürkхОsТăТхТЧă̆ЮărОЧkăК̈lКrıӴКă/m/,ă/p/ăvОă/s/ăsОslОrТЧТЧă kЮllКӴığıă Рörülür.ă BЮă sОslОr,ă ̈ТğОră ̈ТllОr̈ОЧă КlıЧЭılКЧКЧ kОlТmОlОr̈Оă ̈Оă kОlТmОă ЭürОЭmОă ТхТЧă kЮllКЧılır.ăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТăsöгlüklОrТӴОăЭОspТЭăӦТlОЧăvОăpОkТşЭТrmОăСО̇ОsТăТlОăЭürОЭТlОЧărОЧkă К̈lКrıӴКă ТsОă вКlЧıг̇Кă /p/ă sОsТЧТЧă kЮllКЧıl̈ığıă vОă ̆ЮЧlКrıЧă sК̈О̇Оă TürkхО kökОЧlТă kОlТmОlОr̈Оă Шl̈ЮğЮăРörülmüşЭür. 2.2.4.Nispet î’li Renk Adları ArКpхКăЧТspОЭăьĶsТЧТЧă̆ОllТăkОlТmОlОrТЧăsШЧЮЧКăОklОЧmОsТвlОăШlЮşЭЮrЮlmЮşărОЧkăК̈lКrı̈ır.ă Türkхe SöгlükĶЭОkТăЧТspОЭăьĶlТărОЧkăК̈lКrıЧıЧăРОЧОllТklОăвТвО̇Оk,ăТхО̇Оk,ă̆ТЭkТ,ăСКвvКЧăК̈ı,ămК̈ОЧlОră vОăхОşТЭlТăЧОsЧОlОrăТlОăТlРТlТăШl̈ЮğЮăРörülür.ăDКСКăöЧ̇ОăвКpılКЧăхКlışmКlКr̈КăTürkТвОăTürkхОsТăvОă КğıгlКrıӴКă ЧТspОЭă ьĶlТă rОЧkă К̈lКrıЧıЧă sКвısıă 4ιă ШlКrКkă (Küхük,ă 421,ă 422.ă s.)ă ̆ОlТrЭТlmТşЭТr.ă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТӴОă ТsОă sК̈О̇Оă “asmanТв” vОă “гeвtune” (Küхük,ă 161,ă 16λ.ă s.)ă kОlТmОlОrТă vОrТlmТşЭТr.ăTürkхОăSöгlükĶЭО,ă̆ЮăхКlışmК̈КăЭОspТЭăӦТlОЧăЧТspОЭăТĶlТărОЧkăК̈lКrıЧıЧăsКвısıă32Ķ̈Тr.ă İЧ̇ОlОЧОЧăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТăsöгlüklОrТӴОăТsОăЧТspОЭăТĶlТărОЧkăК̈ıăЭОspТЭăӦТlОmОmТşЭТrμ Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi altunî - hсkî - kurşunТ - laМТЯerdî - neftî - samani - 2.3.Birleȋik Adlardan Oluȋan Renk Adları ύОЧОllТklОă ТkТă ТsmТЧă ̆ТrlОşmОsТвlОă ШlЮşmЮşă ̆ОlТrЭТsТгă ТsТmă vОвКă sıПКЭă ЭКmlКmКsıă kЮrЮlЮşЮӴКăürОЭТlmТşărОЧkăК̈lКrı̈ır. 2.3.1. Belirtisiz İsim Tamlaması Ȋeklinde Kurulanlar BЮăЭКmlКmКăЭürü,ăЭКmlКвКЧıЧăТlРТăОkТăКlmК̈ığı,ăвКlЧıгăЭКmlКЧКЧıЧăüхüЧ̇üăşКСısăТвОlТkăОkТă Кl̈ığıă ЭКmlКmК̈ıră (KШrkmКг,ă 2κ6.ă s.).ă Türkхe SöгlükĶЭОă 11κă К̈ОЭă ̆ОlТrЭТsТгă ТsТmă ЭКmlКmКsıă вКpısıӴКă rОЧkă К̈ıă ЭОspТЭă ӦТlmТşЭТr.ă TОspТЭă ӦТlОЧă örЧОklОră ТЧ̇ОlОӴТğТӴО,ă ̆ЮЧlКrıЧă ̆üвükă ̆Тră хШğЮЧlЮğЮЧЮЧă̈ШğК̈КЧăsШmЮЭlКşЭırmКăвШlЮвlКăЭürОЭТl̈ТğТăРörülmüşЭür.ăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТӴОă ТsО,ăЭКrКЧКЧăsöгlüklОr̈О,ă̆ОlТrЭТsТгăТsТmăЭКmlКmКsıăвКpısıӴКărОЧkăК̈ıăЭОspТЭăӦТlОmОmТşЭТr.ăBЮЧЮЧă вОrТЧОăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТӴОăвКвРıЧăШlКrКkăkЮllКЧılКЧăвКpıăsıПКЭăЭКmlКmКsıăşОklТӴӦТr. 80  Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi Akdeniz mavisi - aleЯ kırmıгısı - alev rengi - кТngene pemЛesТ - deЯetüвü - duman rengi - fes rengi - fındık rengТ - kaЯunТхТ - lТmonküfü - 2.3.2. Sıfat Tamlaması Ȋeklinde Kurulanlar SıПКЭăЭКmlКmКsı,ă̆ТrăsıПКЭăЮЧsЮrЮЧЮЧ,ă̆ТrăkОlТmОăЮЧsЮrЮЧЮăЧТЭОlӦТğТăvОвКă̆ОlТrЭЭТğТăkОlТmОă РrЮ̆Ю̈Юră (KКrКСКЧ,ă 4κ.ă s.).ă SıПКЭă ЭКmlКmКsıӴКă КЧКă ЮЧsЮr,ă вКЧТă ТsТmă ЭКmlКmКЧıЧă sШЧЮӴК,ă вКr̈ıṁıă ЮЧsЮră sıПКЭă ТsОă ЭКmlКmКЧıЧă ̆КşıӴК̈ır.ă Türkхe SöгlükĶЭОă 35ă К̈ОЭă sıПКЭă ЭКmlКmКsıă вКpısıӴКărОЧkăК̈ıăЭОspТЭăӦТlТrkОЧă̆ЮăsКвıăТЧ̇ОlОЧОЧăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТăsöгlüklОrТӴОă5λĶ̈Юr.ă Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi aМı вeşТl aх kök aхık grТ a Лoг gök kır ala-вцşТl kar beyaz gülreŋ koyu gri haЯareŋ kuzguni siyah kofТreŋ süt kırı kümüşreŋ şekerrenk küreŋ tozpembe цnТ kök TürkТвОă TürkхОsТӴОă “gül rengТ”ă РТ̆Тă ТsТmă ЭКmlКmКsıă şОklТӴОă ̆ЮlЮЧКЧă rОЧkă К̈lКrıЧıЧă ВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТӴОkТăkКrşılığıă“gülreŋ”, вКЧТăsıПКЭăЭКmlКmКsıăşОklТӴӦТr. 2.3.3. İkileme Ȋeklindeki Renk Adları DТlТmТг̈О,ă ТkТlОmОă kКlı̆ıӴКkТă ̆ТrlОşТkă К̈lКră Оşă КЧlКmlı,ă вКkıЧă вКă ̈Кă гıЭă КЧlКmlıă kОlТmОlОrТЧă̆ТrăКrКвКăРОlmОsТвlОăШlЮşmЮşЭЮră(KШrkmКг,ă1λ4.ăs.)ăTürkТвОăTürkхОsТăvОăКğıгlКrıӴКă ТkТlОmОăşОklТӴОăвКpılКЧărОЧkăК̈lКrıЧıЧăsКвısıă41Ķ̈Тră(KКвmКг,ă315,ă316.ăs.) İЧ̇ОlОЧОЧăsöгlüklОr̈Оă ̆Кгıă rОЧkă К̈lКrıЧıЧă ТkТlОmОă şОklТӴОă ШlЮşЭЮrЮl̈ЮklКrıă РörülmüşЭür.ă Türkхe SöгlükĶЭОă ̆Юă вКpıвКă ТlТşkТЧăι,ăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТăsöгlüklОrТӴОăТsОă3ăörЧОkăЭОspТЭăӦТlmТşЭТr. Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi akхa pakхa aklı karalı ak pak ala-bula alaca bulaca ala-ЛulТlТ alaМalı ЛulaМalı ala- ula allı pullu dallı güllü 81  3. Köken Bakımından Renk Adları Türkă̈ТlТ,ăРОхmТşЭОЧăРüЧümüгОăkК̈Кră̆ТrхШkă̈ТllОăОЭkТlОşТmОăРОхmТşăvОă̆ЮЧЮЧă̆ТrăsШЧЮ̇Юă ШlКrКkă СОmă ̆Юă ̈ТllОrОă kОlТmОlОră vОrmТşă СОmă ̈Оă ̆ЮЧlКr̈КЧă kОlТmОlОră КlmışЭır.ă BЮă ̈ЮrЮmă ̈ШğКlă ШlКrКkărОЧkăК̈lКrıЧıă̈КăОЭkТlОmТşЭТr.ăEskТăTürkхОă̈öЧОmТӴОЧăРüЧümüгОăkК̈Кră̆КгıărОЧkăК̈lКrıă гКmКЧlКă вОrТЧТă TürkхОă vОвКă вК̆КЧ̇ıă ̈Тl̈ОЧă РТrОЧă rОЧkă К̈lКrıЧКă ̆ırКkmış,ă ̆КгılКrıЧıЧă kЮllКЧımă sıklığıă КгКlmış,ă ̆КгılКrı ̈Кă СТхă ̈ОğТşmӦОЧă РüЧümüгОă kК̈Кră ЮlКşmışЭıră (Küхük,ă 55ι.ă s.).ă SöгlüklОr̈О,ă̈ТğОră̈ТllОr̈ОЧăКlıЧЭılКЧКЧărОЧkăК̈lКrıăТЧ̇ОlОӴТğТӴОăСОrăТkТălОСхӦОă̈ОăArКpхКăvОă όКrsхКă rОЧkă К̈lКrıЧıЧă хШğЮЧlЮkЭКă Шl̈ЮğЮă Рörülür.ă KШЧЮă BКЭıă ̈ТllОrТӴОЧă КlıЧЭılКЧКЧă kОlТmОlОrОă gel̈ТğТӴОă ТsОă TürkхОă SöгlükĶЭО,ă όrКЧsıг̇Кă ̆КşЭКă ШlmКkă üгОrОă İЧРТlТг̇О,ă RЮṁК,ă ВЮЧКЧ̇Кă vОă İЭКlвКЧ̇КăРТ̆Тă̈ТllОr̈ОЧăКlıЧЭılКЧКЧăkОlТmОlОrăРörülür.ăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТăsöгlüklОrТӴОă̈ШğКlă ШlКrКkă̆Юă̈ТllОr̈ОЧăРОхОЧăkОlТmОlОrОărКsЭlКЧmКгkОЧ,ăРОЧОllТklОăArКpхКăvО όКrsхКăвШğЮЧlЮkЭК̈ıră vОăвОrăвОrăRЮsхКăkökОЧlТărОЧkăК̈lКrıЧКă̈КărКsЭlКЧır. Türkiye Türkçesi Yeni Uygur Türkçesi abanoz (Yun.) gülЯadan (Far.) bordo (Fr.) seЯгТreŋ (Far.) kimyoni (Ar.) söЛhТ (Ar.) kestane (Rum.) gülreŋ (Far.) ateşТn (Far.) Тrmizi (Ar.) ekru (İng) kofТreŋ (Rus.+Far.) Sonuç 1. TürkТвОăTürkхОsТăvОăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТӴО,ăEskТăTürkхӦОЧă̆ОrТăkЮllКЧılКЧăpОkăхШkă rОЧkă К̈ıă küхükă sОsă vОă şОkТlă ПКrklılıklКrıвlКă ̆ЮРüЧă kЮllКЧılmКkЭК̈ıră vОă rОЧkă К̈lКӴırmКă sТsЭОmКЭТğТă РОЧОlă ШlКrКkă КвЧı̈ır.ă ώОmă TürkТвОă TürkхОsТӴОă СОmă ̈Оă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТӴОă rОЧkă К̈lКrıЧıЧă РОЧОllТklОă ̈ШğК̈КЧă sШmЮЭlКşЭırmКă вШlЮвlКă ЭürОЭТl̈ТklОrТă РörülmüşЭür. 2. TürkТвОă TürkхОsТӴОă rОЧkă К̈lКrıă ЭürОЭТlТrkОЧă +CA, +CIlή+CUl, +(I)mtırakή+(U)mtırak, +(I)msIή+(U)msU, +rAk, +sIή+sU, +ŞIn, +lIkή+lUk, +lI/+lU ОklОrТЧТăkЮllКЧırkОЧăВОЧТă UвРЮră TürkхОsТӴОă +amşul, +хe, + uхή+ uş, +sТl, +Uх, +Uş, +(U)mtU(l), +üntü, +siman ОklОrТЧТă kЮllКЧmКkЭК̈ır.ă TürkТвОă TürkхОsТӴОă kЮllКЧılКЧă +CA, +(I)mtırakή+(U)mtırak, +(I)msIή+(U)msu, +sI ОklОrТăkökОЧăПКrkăОЭmОksТгТЧăСОr kelimeye eklenirken +CIlή+CUl, +rAk, +ŞIn ОklОrТЧТЧă ТsОă вКlЧıг̇Кă Türkă ̈ТlТă kökОЧlТă kОlТmОlОrОă ОklОӴТğТăРörülmüşЭür.ăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТăsöгlüklОrТӴОăЭОspТЭăОЭЭТğТmТгăörЧОklОr̈ОăТsОă ̆ОЧгОrlТkă ОklОrТЧТЧă ЭКmКmıЧıЧă вКlЧıг̇Кă Türkă ̈ТlТă kökОЧlТă kОlТmОlОrОă Оklendikleri РörülmüşЭür. 3. PОkТşЭТrmОăСО̇ОsТăТlОăЭürОЭТlОЧărОЧkăК̈lКrıӴК,ăTürkТвОăTürkхОsТӴОăСОmăTürkă̈ТlТăkКвЧКklıă kОlТmОlОr̈ОăСОmă̈ОăКlıЧЭıăkОlТmОlОr̈Оă/m/,ă/p/ăvОă/s/ăsОslОrТăkЮllКЧılmКkЭК̈ır.ăВОЧТăUвРЮră TürkхОsТăsöгlüklОrТӴОăЭОspТЭăӦТlОЧăvОăpОkТşЭТrmОăСО̇ОsТăТlОăЭürОЭТlОЧărОЧkăК̈lКrıӴКăТsОă вКlЧıг̇Кă/p/ăsОsТЧТЧăkЮllКЧıl̈ığıăvОă̆ЮЧЮЧăsК̈О̇ОăTürkă̈ТlТăkökОЧlТăkОlТmОlОrОăРОЭТrТl̈ТğТă РörülmüşЭür. 4. BТrlОşТkă К̈ă şОklТӴОă вКpılmışă rОЧkă К̈lКrıă вöЧüӴОЧă TürkТвОă TürkхОsТ,ă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТЧОă РörОă ̈КСКă гОЧРТӴТr.ă BЮă sКвıă Türkхe SöгlükĶЭОă 160,ă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТă söгlüklОrТӴОă62Ķ̈Тr.ăBТrlОşТkăК̈ăвКpısıӴКkТărОЧkăК̈lКrıăTürkТвОăTürkхОsТӴОă̆ОlТrЭТsТгă ТsТmăЭКmlКmКsı,ăsıПКЭăЭКmlКmКsıăvОăТkТlОmОăşОklТӴОă̆ЮlЮЧЮrkОЧăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТӴОă РОЧОllТklОăsıПКЭăЭКmlКmКsıăşОklindedir. 5. Türkхe SöгlükĶЭОă tespit ӦТlОЧă ЧТspОЭă ТĶlТă rОЧkă К̈lКrıЧıЧă sКвısıă 32Ķ̈Тr.ă DКСКă öЧ̇ОkТă хКlışmКlКr̈К,ă ВОЧТă UвРЮră TürkхОsТӴОă 2ă К̈ОЭă (asmaniy, zeytune) nispet ьТĶlТă örЧОkă РösЭОrТlmТşă ШlsКă ̈Кă (Küхük,ă 161,ă 16λ.ă s.)ă ̆ТгТmă ЭКrК̈ığımıгă söгlüklОr̈Оă örЧОklОrine rКsЭlКЧКmКmışЭır.ă 6. TürkТвОăTürkхОsТӴОăBКЭıă̈ТllОrТӴОЧ,ă̆КşЭКăόrКЧsıг̇КăШlmКkăüгОrОăİЧРТlТг̇О,ăİЭКlвКЧ̇К,ă ВЮЧКЧ̇КăvОăRЮṁКăkökОЧlТărОЧkăК̈lКrıăвШğЮЧlЮkЭКвkОЧăВОЧТăUвРЮrăTürkхОsТӴОă̇ШğrКПТă 82  kШЧЮmЮЧă ̈Кă ОЭkТsТвlОă BКЭıă ̈ТllОrТӴОЧă КlıЧЭıă kОlТmОă РörülmОmТşЭТr.ă ώОră ТkТă lОСхӦОă ̈Оă ArКpхКăvОăόКrsхК̈КЧăКlıЧЭıărОЧkăК̈lКrıăхШkхКăРörülmОkЭӦТr. 7. ύОrОkă̆ЮРüЧОăkК̈КrăвКpılКЧăхКlışmКlКrăРОrОksОă̆ТгТmăвКpЭığımıгăхКlışmКăРösЭОrmТşЭТrăkТă Türkă̈ТlТărОЧkăК̈lКrıăвöЧüӴОЧăхШkăгОЧРТӴТr.ăAЧ̇КkăTürkă̈ТlТЧТЧăЭКrТСьăvОăвКşКвКЧăЭüm lОСхО,ă şТvОă vОă КğıгlКrıЧıă kКpsКвКЧă vОă rОЧkă К̈lКrıЧıă ОlОă КlКЧă ̆Тră хКlışmКă ̆ЮРüЧОă kК̈Кră вКpılmışă̈ОğТl̈Тr.ăτвsКkТălОСхО,ăşТvОăvОăКğıгlКrımıг̈КkТărОЧkăК̈lКrıăРТ̆ТăШrЭКkăЮЧsЮrlКrıЧă ЭОspТЭăӦТlmОsТ,ăШrЭКkă̈ТlăхКlışmКlКrıЧКă̈КăШlЮmlЮăkКЭkılКrăsЮЧК̇КkЭır. 8. BЮăЭürăkКrşılКşЭırmКlКrıЧăвКpılmКsıЧıăгШrlКşЭırКЧăОЧă̆üвükăОЭkОЧ, şüpСОsТг,ăTürkă̈ТlТЧТЧă Эümă lОСхО,ă şТvОă vОă Кğıгă söгlüklОrТЧТЧă КвЧıă ШrКӴКă vОă КвЧıă ̈ТsТplТӴОă СКгırlКЧКmКmışă ШlmКsı̈ır.ăDТlОğТmТг,ăTürkă̈ТlТЧТЧăЭКrТСьăvОăвКşКвКЧăЭümălОСхО,ăşТvОăvОăКğıгăsöгlüklОrТЧin ̆ОllТă̆ТrăsТsЭОmОăРörОăvОăКвrıЧЭılıă̆ТrăşОkТl̈ОăTürkхОвОăСОmă̆КsılıăСОmă̈ОăsКЧКlăШrЭКm̈Кă kКгКӴırılmКsı̈ır. Kaynaklar ADALARăSUBAŞI,ăDОrвКă(2012)ă“RОЧklОrăUlКmıăогОrТЧОăTürkхОăvОăArКpхКăSöгlükăTК̆КЧıЧКăВöЧОlТkă ύöгlОmlОr”ăTurkish Studies, 7. c. 2. S., 963-977. s. AВ,ăнгРüră(200ι),ăAЛdürrahТm нtkürĶün “İг” Romanı (İnМeleme-Metin-Aktarma-Dizin),ăВКвımlКЧmКmışă DШkЭШrКăTОгТ,ăİгmТr. BAВRAKTAR,ăσОsrТЧă(2006)ă“KКvrКmăvОăAЧlКmăBШвЮЭЮӴКăSКrıăvОăTШЧlКrı”ăSosвal BТlТmler EnstТtüsü Dergisi, 20. S., 209-218. s. BAYRAKTAR, Nesrin (200λ)ă“BШгăvОăKırăRОЧkăÄlКrıЧıЧăKКvrКm,ăAЧlКmăvОăBТхТmăBШвЮЭЮăогОrТЧО”ă International Journal of Central Asian Studies, 13. c.,101-121. s. BAYRAKTAR, Nesrin (2014)ă“TürkхӦОăKТşТăÄlКrıӴКăRОЧkăÄlКrı”ăActa Turcica, 1. S., 1-15. s. BURAN, Ahmet, ALKAYA, Ercan (2014), кağdaş Türk Вaгı DТllerТ GüneвdoğuήKarluk GruЛu,ăAkхКğă ВКвıЧlКrı,ăAЧkКrК. KКrşılКşЭırmКlıăTürkăLОСхОlОrТăSöгlüğüă(1λλ2),ăKülЭürăBКkКЧlığıăВКвıЧlКrı,ăAЧkКrК. KARAHAN, Leyla (2012), Türkхede Söг DТгТmТ,ăAkхКğăВКвıЧlКrı,ăAЧkКrК. KAYMAГ,ă ГОkТă (1λλι)ă “TürkТвОă TürkхОsТă vОă AğıгlКrıӴКă RОЧkă BТl̈ТrОЧă KОlТmОlОrТЧă KЮllКЧılışıă vОă SТsЭОmКЭТğТ”ăTDAY-Belleten, 251-341. s. KORKMAZ, Zeynep (2014), TürkТвe TürkхesТ GramerТ ŞekТl BТlgТsТ,ăTDKăВКвıЧlКrı,ăAЧkКrК. KокоK,ăSКlТmă(2010)ă“EskТăTürkăKülЭürüӴОăRОЧkăKКvrКmı”ăBilig, 54. S., 185-210. s. KокоK,ăSalim (2010)ă“TКrТСТăTürkăLОСхОlОrТӴОăRОЧkăÄlКӴırmКlКrı”ăTurkish Studies, 5. c., 1. S., 556- 577. s. KокоK,ăSКlТm (2010)ă“TürkăLОСхОlОrТăSöгlüklОrТӴОăSШmЮЭlКşЭırmКăВШlЮвlКăВКpılmışăRОЧkăÄlКrı”ăGazi Türkiyat, 7. S., 155-196. s. KокоK,ă SКlТm (2010)ă “TürkТвОă TürkхОsТӴОă RОЧkă ÄlКrıă vОă нгОllТklОrТ”ă Uluslararası Sosвal Araştırmalar DergТsТ, 3. c. 10. S. 420-427. s. KокоK,ăSКlТm (2013)ă“TürkхОЧТЧăRОЧklОrОăDКвКlıăSöгăVКrlığı”ăВenТ TürkТвe, 55. S., 791-803. s. KокоK,ă SКlТm,CAσTоRK,ă SКmОЭă (2014)ă “ВКpı,ă AЧlКmă vОă KökОЧlОrТă BКkımıӴКЧă AгОr̆Кв̇КЧă TürkхОsТӴОkТăRОЧkăÄlКrı”ăOrdu оnТЯersТtesТ Sosвal BТlТmler EnstТtüsü, 67-70. s. σASKALİ,ăEmТЧОăύürsШвă(201ι),ăRenk KТtaЛı,ăKТЭК̆ОvТăВКвıЧlКrı,ăİsЭКЧ̆Юl. σECİP,ăE.ăσО̇ТpШvТхă(200κ),ăВenТ Uвgur TürkхesТ Söгlüğü,ăхОv.ăİklТlăKЮr̆КЧ,ăTDKăВКвıЧlКrı,ăAЧkКrК. σECİP,ă E.ă σО̇ТpШvТх (2016), Uyghurche-TürkМhe Lughet (UвgurМa-Türkхe Söгlük),ă кОv.ă İklТlă KЮr̆КЧ,ă ŞКЧРСКв. ŞAώİσ,ă İ̆rКСТmă (2015)ă “Türkă DТlТӴОă RОЧkă Äıă +mAЧă SТsЭОmТă vОă дmAЧжă EkТЧТЧă KökОЧТă огОrТЧО”ă Uluslararası Türkхe EdeЛТвat Kültür EğТtТm DergТsТ, 4. S., 45-68. s. TürkхОăSöгlükă(2010),ăTDKăВКвıЧlКrı,ăAЧkКrК. TоГύEσ,ăMömТЧăĂ̈ЮllКă(1λκλ),ăTürkхe-Uвgurхe Lugat,ăMТllОЭlОrăσОşТrвКЭТ,ăŞТЧ̇Кŋ. 83