kaynağı değiştir]
MAO inhibitörü alan hastalara ya da bunların kesilmesinden sonraki 14 gün içinde verilmelidir. MAOI ile tedavi, Sitalopramın kesilmesinden 7 gün sonra başlatılabilir. Hasta manik faza girerse, Sitalopramla tedavi kesilmeli ve bir nöroleptikle tedavi edilmelidir. Tüm antidepresan tedavileri ile olduğu gibi, deprese hastalardaki intihar olasılığı, anlamlı bir remisyon ortaya çıkana kadar sürmektedir; çünkü inhibisyonun kalkışı, antidepresan etkiden önce oluşabilir. Panik bozukluğu olan bazı hastalar, antidepresan tedavisinin başında artan anksiyete semptomları gösterebilir. Bu paradoks reaksiyon, tedavinin ilk iki haftası içinde genellikle kaybolur. Benzer paradoks anksiyojenik etkiyi azaltmak için, başlangıç dozunun düşük olması önerilir. İlacın güvenlik ve etkinliği çocuklarda saptanmadığından önerilmemektedir. Hamilelik ve laktasyon sırasında güvenilirliği saptanmamıstır. Bu nedenle gebe veya emziren kadınların, eğer klinik yarar, teorik riskten daha ağır basmıyorsa Sitalopram ile tedavi edilmeleri önerilmez. Çok düşük konsantrasyonlarda süte geçer. Entelektüel fonksiyonu ve psikomotor performansı bozmaz. Ancak, psikotropik ilaç alan hastalarda, ya hastalığın kendisine, ya verilen ilaca veya her ikisine bağlı olarak genel dikkat ve konsantrasyonda bir miktar azalma beklenebilir. Bu hastalara, araba ve araç kullanırken dikkatli olmaları önerilmelidir.
Cipralex selektif serotonin geri alım inhibitörü (SSRI) grubu essitalopram etken maddesini içeren önemli bir antidepresandır. Halen eczanelerde Cipralex, Citoles, Esmax, Esram, Eslorex, Secita, Esplus, Anzyl, Estilom, Losiram gibi farklı müstahzar (muadil) isimlerle bulunmaktadır. Bu ilaç ilk olarak yılında Lundbeck firması tarafından piyasaya sunulmuştur. Beyinde nöronal bağlantılar (sinaps) arası bölgede serotoninin geri alınmasını azaltması sonucu serotonin miktarının artırarak etki etmektedir. Mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin artması hastanın şikayetlerinin tedavisini sağlamaktadır.
Cipralex antidepresan grubu bir ilaç olarak etki mekanizması nedeniyle depresyon, kaygı bozukluğu, panik atak, obsesif kompulsif bozukluk (OKB),travma sonrası stres bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu gibi farklı ruhsal bozuklukların tedavisinde kullanıldığı görülmektedir.
Tedavisinde Cipralex kullanılan hastalıklar kısaca şu şekilde sıralanabilir;
Depresyonda beyinde nöronal bağlantılar arası bölgede serotonin miktarının azalması olduğu bilinmektedir. İlacın serotonin miktarı artışına etki etmesi nedeniyle depresyonun tedavisinde kullanılmaktadır. Bu konuda ayrıca Lustral Nedir? Yan Etkileri Nelerdir? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Kaygı bozukluklarının kullanımında Cipralex klinik uygulamada genel olarak tercih edilen ilaçlardan birisidir. Kaygıların (endişe) ve huzursuzluk hissinin azalması ile etki etmektedir.
Cipralex panik bozukluların tedavisinde kullanılmaktadır. Panik atakların zamanla azalmasını sağlar.
Cipralex Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tedavisinde kullanımı kabul görülen bir ilaçtır. Diğer SSRI grubu ilaçlarda olduğu gibi OKB tedavisinde doz ayarlaması farklı olmaktadır. Kaygıların azalmasını sağlamasına rağmen OKB tedavisinde genellikle ilk tercih değildir.
Yaşanan bir travmaya bağlı gelişen Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) tedavisinde doktorlar tarafından ilacın kullanımı kabul görmüştür.
Sosyal anksiyete bozukluğu bir kaygı bozukluğu çeşitidir ve tedavisinde Cipralex sıklıkla kullanılabilmektedir.
Bunların yanı sıra yaygın anksiyete bozukluğu, takıntı bozuklukları, sinirlilik, premenstrüel disforik bozukluk, davranış kontrolünde bozukluk tedavisinde de Cipralex kullanılmaktadır. Ayrıca hekim tarafından ruhsal değerlendirme ile farklı durumlarda da önerilebilir, bu durumlarda hekiminizden ayrıntılı bilgi almanız faydalı olacaktır.
Uzman bir hekime başvurmak istiyorsanız sağ altta bulunan iletişim kutusuna tıklayarak randevu alabilirsiniz.
Psikiyatri pratiğinde Cipralex sık tercih edilen antidepresanlardan bir tanesidir. İlacın dozu hastanın yaş, ek hastalıklar gibi özelliklerine, hastanın tanısına ve hastalık şiddetine göre düzenlenmektedir. İlacın günlük alım dozu hekim tarafından mg arasında değişmektedir. Hekim önerisine göre bu dozun da üstüne çıkılabilmektedir.
Tüm antidepresanlarda olduğu gibi Cipralex hastanın yaşı ve hastalık belirtileri dikkate alınarak en düşük dozdan (5 mg) başlanır. Hekimin tavsiyesine göre ve hastanın ilaç toleransına göre etkili doza kademeli olarak geçilir. Yan etkilerinin daha az ortaya çıkması ve daha rahat alışabilmek açısından doz artışının yavaş olması tercih edilir. Hedeflenen doza ulaştıktan ve etkin tedavi sonrasında kademeli olarak azaltılması önerilir.
Tüm SSRI grubu ilaçlarda olduğu gibi Cipralex ilacın etkisi de kullanıma başlandıktan yaklaşık hafta başlaması beklenmektedir. İstenilen etkinin ise haftaya kadar uzayabildiği bilinmektedir. Bu nedenle ilacın kullanımı sonra etkinliği için biraz sabırlı olmak gerektiği önem arz etmektedir.
Hekiminiz tarafından farklı önerilmediği sürece günlük tek seferde alınması uygun olacaktır. Genellikle sabah alınması ve tok karnına bol ılık su ile alınması faydalı olacaktır. Cipralex tek parça halinde ezilmeden, çiğnenmeden alınmalıdır. İlaca başlama veya bırakma sürecinde çentikli tabletler yarım olarak kullanılabilmektedir. İlacı mümkün olduğunca günün aynı saatinde alınması önerilmektedir. Fakat hekim tarafından yan etki kontrolü gibi sebeplerle iki ayrı doz veya günün farklı bir zamanında alınması önerilebilmektedir. Ayrıca hekim tarafından genellikle doz ayarlaması düşük dozdan (5 mg/gün) başlayıp hedef doza yükseltme şeklinde yapılmaktadır fakat bazen hastaya göre mg/gün dozundan da başlanabilmektedir. Bu hedeflenen doza yükseltmenin hekim kontrolünde yapılması önerilmektedir.
Cipralex kullanım süresi hekim tarafından değerlendirme ile hastanın tanısına ve şiddetine göre değerlendirilmektedir. Net bir süre belirtilmemiştir. Fakat ilk kez kullananlar için bu süre iyilik halinin sağlanmasından sonra en az altı aydır. Fakat daha önce kullanım öyküsü bulunuyorsa bu süre hekim tarafından hastalığın kronik olarak nitelendirilmesi ile ilişkili olarak belirlenmelidir. Hastalıktan korunma amaçlı ömür boyu kullanımı önerilebileceği unutulmamalıdır.
Cipralexin hekim kontrolünde ve tavsiyesi ile bırakılması gerektiği unutulmamalıdır. Çünkü hastaların kısa süreli iyilik halinden sonra bırakması şikayetlerinin yeniden alevlenmesiyle sonuçlanabilir. Bununla birlikte bırakılması planlandığında doz azaltılarak bırakılması önerilmektedir. Doz azaltılarak 5 mg/gün’e kadar (hassas hastalarda bu doz 2,5 mg/gün) düşürülerek bırakılması hasta konforunun artmasını sağlayacaktır.
Unutulma veya başka bir sebeple alınamaması durumunda hemen eksik alınan dozdan devam edilerek kullanılması uygun olacaktır. Birkaç gün alınmaması durumunda o günden devam edilmesi gereklidir. Toplu ilaç alımı önerilmemektedir.
İlacın doz miktarının rahatlıkla düzenlenmesi için halen eczanelerde Cipralex 5 mg, 10 mg, 15 mg ve mg’lık tabletleri ve 5 mg/5 ml şurup formları bulunmaktadır. Ayrıca tabletlerin çentikli olması da doz ayarlamasında faydalıdır. Şurup formu özellikle çocuk ve tablet kullanamayan hastaların kullanımı açısından tercih edilmektedir.
Cipralex santral sinir sistemi üzerinde serotonin üzerinden etki etmesi nedeniyle karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal, kabızlık, mide yanması gibi sindirim sistemi ile ilgili çeşitli yan etkilere neden olabileceği bilinmelidir. Ciddi bir yan etki değilse genel olarak beklenmesi tavsiye edilmektedir.
Cipralex’in yan etkileri kısaca soru-cevap şeklinde aşağıda sıralanmıştır;
İlaç genel olarak SSRI grubu bir antidepresan olarak bilinir ve en sık görülen yan etkileri karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal, kabızlık, mide yanması gibi sindirim sistemi ile ilgilidir. Özellikle başlangıç kullanım sürecinde olmaktadır. İlacın kullanımına devam edilmesi halinde zamanla azalacağı bildirilmektedir. Devam etmesi halinde hekiminize başvurulması önerilmektedir.
Bu ilacın kullanımına bağlı terleme artışı, ağız kuruluğu ve baş dönmesi gibi yan etkilerinin olabileceği öngörülmekle birlikte ilaç kullanımına devam edilmesi ile azalacağı bildirilmektedir. Ayrıca gün içerisinde kullanım saatine göre azalabileceği öngörülmektedir.
Cipralex kullanımı sırasında kilo alınımı ve iştah artışı beklenmemektedir. Bununla birlikte kilo alımı yapabildiğini düşündüren bulgular mevcuttur. İlaç kullanımına neden olan hastalığın şiddetinin azalması da iştah artışına neden olabilir.
Cipralex kullanımının uyku artışına neden olduğuna dair kanıtlar bulunmamaktadır. Fakat ilacın kullanımına başlanması sırasında esneme ve uyku isteği artışına neden olabileceği önerilmektedir. Bu ilacın kullanımına neden olan hastalığın şiddetinin azalması uykunun düzelmesini de sağlayabilir. İlaç kullanım saatinde yapılacak değişiklik bu yan etkiden şikayetçi olunması durumunda faydalı olabilir.
Cipralex kullanımı sırasında bazen cinsel yan etkileri oluşabilmektedir. En sık her iki cinsiyette cinsel istekte azalma ve orgazm bozukluğuna neden olabilmektedir. Ayrıca erkeklerde sertleşme sorunları görülebilmektedir. Bununla birlikte erken boşalma problemleri olan erkekler tarafından bu etkiler faydalı bulunmaktadır.
Bu yan etkilerin yanı sıra kanama miktarında artış, döküntü, başarısı, ateş, çarpıntı, gibi nadir görülen yan etkiler görülebilmektedir. Yan etkinin şiddetine göre hekiminize danışmanız önerilmektedir.
Risperdalın yat etkilerini öğrenmek için linke tıklayabilirsiniz.
Yaşlı hastalarda kullanımı diğer antidepresanlardan daha tehlikeli değildir. Ek hastalıkların varlığına göre değerlendirilmesi gerekmektedir. Fakat sıklıkla yaşlı hastalarda tercih edildiği görülmektedir.
Yapılan sınırlı sayıda ki hayvan ve insan çalışmaları gebelikte kullanılabileceğini düşündürmektedir. Fakat mutlaka kullanılması gerekiyorsa hekim ve hasta tarafından kar-zarar dengesi gözetilerek kullanılması değerlendirilmelidir.
Süte minimal düzeyde geçtiğine dair bulgular mevcut olmasına rağmen emzirme sürecinde kullanılması mutlaka hekim kontrolünde ve kar-zarar dengesi gözetilerek değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Çocuk ve ergenlerde ilacın kullanımı kabul görmüştür ve tercih edilen bir antidepresan olduğu bilinmektedir.
Cipralexin bağımlılık yapıcı bir etkisi bulunduğuna dair bilinen bir kanıt bulunmamaktadır. Bu nedenle doktorlar tarafından kullanılmaktadır. Bırakma sürecinde dikkatli olunması bazı çekilme belirtilerinin hafif belirtilerle atlatılmasını sağlayacaktır.
Cipralexin alkol ve madde kullanımı ile birlikte kullanılması tavsiye edilmemektedir. Çeşitli ciddi yan etkilere ve etkileşimlere neden olabileceği unutulmamalıdır.
Diğer ilaçlar ile birlikte kullanılması titizlikle incelenmesi gereklidir. Hekim tavsiyesi olmadan ve etkileşim düzeyleri değerlendirilmeden kullanılmaması önerilir. Herhangi bir nedenle ilaç kullanmanız gerektiğinde doktorunuza bu ilacı kullanmakta olduğunuzu bildirmeniz tavsiye edilir.
Cipralexin fazla alınması durumunda alınan miktarı bağlı olarak çeşitli etkiler görülebilir. Mide bulantısı, uyku hali, baygınlık, çarpıntı ve düzensiz kalp atışı, uyuşukluk, bulanık görme, bayılma, nefes alma güçlük gibi yan etikler görülmesi halinde en kısa zamanda sağlık kuruluşuna başvurulması istenmeyen etkilerden korunmak için faydalı olacaktır.
Her ilaçta olduğu gibi bu ilacın kullanılmaması gereken durumlar bulunmaktadır. Bu durumlarda hekim tarafından titizlikle değerlendirilmesi gereklidir. Bu durumlar şu şekilde sıralanabilir;
1. Etken madde olan essitaloprama alerjiniz olması durumunda kullanılmamalıdır.
2. İlacın içinde bulunan essitalopram dışındaki maddelere karşı alerji veya aşırı duyarlılık olması durumunda kullanılmamalıdır.
3. Major psikiyatrik bozukluğu (özellikle bipolar bozukluk, şizofreni vb) bulunanlar mutlaka hekim kontrolünde kullanmalıdır.
İlacın kullanımında etki mekanizmasının farklılığı nedeniyle bazı durumlarda dikkatli olunmalıdır. Bu durumların değerlendirilmesi hekim tarafından yapılmalıdır. Bu durumlar şu şekilde sıralanabilir;
1. Bunama (Alzhemier, demans) varsa
2. Kalp hastalıkları varsa
3. Karaciğer hastalıkları varsa
4. Sara (epilepsi) hastalığı varsa
5. Şeker hastalığı (diyabet) varsa
6. Kan pıhtılaşması ile ilgili (kanama bozukluğu) hastalıklar varsa
İlacın kullanımına başlanılan ilk günlerde araç kullanılmaması veya kısa süreli araç kullanılması önerilmektedir.
Ankara Papillon Akademi psikiyatri ve psikolojik danışmanlık merkezi uzmanlarımız hakkında detaylı bilgi ve randevu almak için aşağıdaki butonları tıklayabilirsiniz.
1. SM, S. (). Stahl’ın temel psikofarmakolojisi. Alkın T (Çev. Ed.) İstanbul Tıp Kitapevi, (s ).
2. David Taylor, Carol Paton ve Shitij Kapur Maudsley Psikiyatride Reçeteleme Rehberi, Baskı () EMA Tıp Kitabevi.
3. Waugh, J., & Goa, K. L. (). Escitalopram. CNS drugs, 17(5),
4. Cipriani, A., Santilli, C., Furukawa, T. A., Signoretti, A., Nakagawa, A., McGuire, H., & Barbui, C. (). Escitalopram versus other antidepressive agents for de-pression. Cochrane Database of Systematic Reviews, (2).
5. Sanchez, C., Reines, E. H., & Montgomery, S. A. (). A comparative review of escitalopram, paroxetine, and sertraline: are they all alike?. International clinical psychopharmacology, 29(4),
6. Bellantuono, C., Bozzi, F., Orsolini, L., & Catena‐Dell'Osso, M. (). The safety of escitalopram during pregnancy and breastfeeding: a comprehensive re-view. Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental, 27(6),