Essay Nasıl Yazılır Marmara

Bu çalışmada Osmanlı İstanbulu'nu, Suriçi'nin ötesinde, Eyüp, Galata ve Üsküdar merkezleri başta olmak üzere Haliç, Boğaziçi ve Marmara'ya doğru sosyal ve mekânsal olarak birbiriyle entegre, güçlü kent kimliğine sahip bir şehir olarak more

Bu çalışmada Osmanlı İstanbulu'nu, Suriçi'nin ötesinde, Eyüp, Galata ve Üsküdar merkezleri başta olmak üzere Haliç, Boğaziçi ve Marmara'ya doğru sosyal ve mekânsal olarak birbiriyle entegre, güçlü kent kimliğine sahip bir şehir olarak tanımlamak ve bunu Büyük İstanbul olarak adlandırmak önerilmektedir. Bu tanımıyla Büyük İstanbul'un Osmanlı devlet ve sosyal tarihi ile etkileşimi ve şehir tarihindeki konumu daha etraflıca değerlendirilebilecektir.

Mahalle, şehirlerin sosyo-mekansal yapısı ve idari-hukuk sistemi açısından önemli bir kavramdır. Mahalle algısı, erken modern Osmanlı şehir sakinleri ve devlet yetkilileri için şehrin idari alanının bir parçası olmaktan daha fazla bir more

Mahalle, şehirlerin sosyo-mekansal yapısı ve idari-hukuk sistemi açısından önemli bir kavramdır. Mahalle algısı, erken modern Osmanlı şehir sakinleri ve devlet yetkilileri için şehrin idari alanının bir parçası olmaktan daha fazla bir anlama karşılık gelmekteydi. İkamet edilen mahalle, sakinlerin kimliklerinin bir parçasını oluştururken, mahallenin kendisi de kanun önünde kolektif bir kimliğe sahipti. Özellikle, kamusal ve özel alan sınırlarının modern şehrin aksine akışkan ve geçirgen olduğu dönemlerde, sosyal ilişkilerin oluştuğu ve geliştiği mahalle, toplumsal norm ve değerlerin hem üretilmesi hem devam ettirilmesi hususunda yadsınamaz bir paya sahipti. Bu noktada üzerinde durulması gereken kefalet sistemi, her ne kadar toplumun düzenini bozacak, istenmeyen ve hukuka aykırı eylemlerin önlenmesi için mahalle sakinlerini hukuk önünde birbirlerinin davranışlarından sorumlu tutmakta idiyse de aynı zamanda mahalleye mensubiyetin de bir ifadesiydi. Bu sistem mahallede zaten var olan mensubiyet ve mesuliyet ilişkisinin toplumsal bir  sözleşmesi ve hukuki bir zemini olmuştur. Böylece şehirlerin yöneticileri ve mahalleliler hem bir çeşit oto-kontrol hem de dış kontrol sistemi oluşturarak mahallede “emr-i bi’l-maruf ve nehy-i ani’l-münker” emrinin de bir sistemini kurmuşlardır. Bu sistem genel anlamda mahallenin kimliğini, değerlerini ve düzenini korurken “kendi halinde olmayanları” tespit ve olası suçları en aza indirgemeyi hedeflemekte ve meydana gelen suçlar karşısında da muhatabını baştan belirlemiş olmaktaydı. Bu makale, Osmanlı şehirlerindeki dini ve toplumsal değerlerin ve düzeninin korunmasında çok önemli bir işlev gören mahalleyi ve mahalle içerisinde de kefalet sistemini konu edinmektedir.

When writing a history of Istanbul, particularly in the Ottoman era, the historical context of the city must not be ignored. To understand the historical context, both the general political and socio-economic conditions of the empire more

When writing a history of Istanbul, particularly in the Ottoman era, the historical context of the city must not be ignored. To understand the historical context, both the general political and socio-economic conditions of the empire should be taken into account, and cities that are similar on a regional and global scale should be examined from a comparative perspective. Even though existing studies about Ottoman Istanbul take such historical contexts into consideration, they neglect to do so from a broader perspective.

The aim of this article is not to narrate the history of Istanbul. Rather, I will address the city’s place on the world scale from a comparative perspective, taking the history of other cities into account.  I will first establish the central position Istanbul holds within the historical process itself and then will attempt to exhibit the city’s position in comparison to other world cities by making comparisons between Ottoman Istanbul and major cities both within and outside the Ottoman Empire. The period I am examining - from the fifteenth to the nineteenth centuries - is quite long; however, this was an era in which many important transformations took place in urban areas throughout the world, and as a result, it seems appropriate to make a dual periodization. The first period falls between the sixteenth and eighteenth centuries, a time in which Istanbul was the world’s most populous city and enjoyed profound global influence. The second period encompasses the years following the nineteenth century when the Atlantic trade and the Industrial Revolution began to have a great impact on the world.

Bu çalışma tüm imparatorluk coğrafyası ölçeğinde bir Osmanlı şehir tarih yazımını mümkün kılacak birinci el kaynak ihtiyacını ve biçimini ortaya koymaktadır. Örnek olarak bu çerçevede birinci el tarih kaynağı olan / tarihli more

Bu çalışma tüm imparatorluk coğrafyası ölçeğinde bir Osmanlı
şehir tarih yazımını mümkün kılacak birinci el kaynak
ihtiyacını ve biçimini ortaya koymaktadır. Örnek olarak
bu çerçevede birinci el tarih kaynağı olan / tarihli
Muhasebe-i Vilayet defterlerini incelemektedir. Ancak bu birinci
el kaynağın veri ve içerik analizini yapmak yerine onun,
üretildiği dönemde benzer kaynaklar arasındaki konumu,
kapsamı ve içeriği açısından dönemi için önemini tartışmaktadır.
Çalışma bu istisnai tahririn dönemin kaynakları,
coğrafi kapsamı ve verisi açısından neyi temsil ettiği üzerinde
duracaktır. Defterlerin döneminde mevcut
olan diğer tahrir defterleri arasındaki konumu incelenecek, defterlerde zikredilen yerleşim yerlerinin dönemin bütün
vilayet, liva ve kazalarının ne kadarını kapsadığına değinilecek
ve bu defterlerin içerik olarak neyin bilgisini verdiği
gibi sorulara cevap aranacaktır. Bu sorgulama sayesinde
Muhasebe-i Vilayet Defterleri’nin, Osmanlı şehirlerine dair
farklı kaynak türlerinden ya da bir kaynağın farklı dönemlerdeki
serisinden istifade ederek tek tek yerleşim ünitelerine
dair yapılan çalışmaların ötesine geçmek için uygun bir
zemin oluşturup oluşturmadığı görülecektir. Yapılan değerlendirme
bu kaynakların, imparatorluğun farklı coğrafyalarında
yer alan o dönemin 10 vilayet, liva, kaza
ve nefs-i kaza/nahiye/karyeyi çalışmak için temsil edici
kaynaklar olduğunu göstermiştir. Böylece Osmanlı şehirlerini
tanımlamaya, tasvir ve tasnife kapı aralayan bu istisnai
kaynak, şehirlere sosyal-mekansal nitelikleri çerçevesinde
bakmayı ve onları özgünlük ve benzerliklerine göre imparatorluk
ölçeğinde gruplandırmayı mümkün kılmaktadır.
Çalışma, coğrafi bilgi sistemleri (CBS) kullanılarak ilk kez
üretilen ’lar eksenli Osmanlı vilayet, liva, kaza ve nefslerinin
haritaları ve kaynaklardaki verilerin sayısallaştırması
ile oluşan tablolar ile desteklenmiştir.


HISTORICAL SOURCES, REPRESENTATION, AND THE OTTOMAN
CITIES: POSITIONING MUHASEBE-İ VİLAYET DAFTERS
(ACCOUNTING BOOKS OF THE PROVINCES) OF / AMONG
THE SIMILAR SOURCES OF THE PERIOD

ABSTRACT
This study reveals the need of primary sources that can
make possible Ottoman urban history on the scale of imperial
geography and examines a series of resources –the Muhasebe-
i Vilayet daftars (Accounting Books of the Provinces)
dated / However, rather than analyzing the data
and content of this primary historical source, it discusses the
position of this source among similar sources of the period
and what it represented for the period in terms of scope and
content. The study focuses on what exactly this exceptional
collection represented in terms of the sources, geographical
scope, and data of the period. The evaluation made has
shown that these sources are representative sources for
studying 10 vilayets, livas, kazas, and city centers
of the period in very different geographies of the empire.
Thus, this exceptional source, which opens the door to the
definition, description and classification of Ottoman cities,
makes it possible to look at the cities in terms of their socialspatial
qualities and to group them on the empire scale according
to their originalities and similarities. The study was
supported by the maps of Ottoman provinces and cities dated
the s, which were produced for the first time using
geographical information systems (GIS), and tables created
by digitizing the data in the sources.
Keywords: Ottoman urban history, cities, historical sources,
tahrir registers, maps, GIS.

XX. yüzyılın başlarına yani daha yüz yıl öncesine kadar insanoğlunun zihni, mekân odaklı düşünmeye alışık idi. Şehirler, yollar ve her türlü yapı inşa edilirken yerin mekânsal-topografik uygunluğuna bakılır; her türlü gündelik işte more

XX. yüzyılın başlarına yani daha yüz yıl öncesine kadar insanoğlunun zihni, mekân odaklı düşünmeye alışık idi. Şehirler, yollar ve her türlü yapı inşa edilirken yerin mekânsal-topografik uygunluğuna bakılır; her türlü gündelik işte mesafeler ve mekânsal imkanlar öncelikle dikkate alınırdı. XX. yüzyılda mekân, tarihî, sosyo-politik ve iktisadi analizlerde bu ana belirleyiciliğini kaybetti ve hatta ihmal edilebilecek bir faktör olarak görüldü. 'lardan itibaren ise mekânın yeniden keşfi (spatial turn) olarak adlandırılan bir dönem başladı. Mekânın sembolik değeri, mekân üzerindeki politika biçimleri, mekânın tarihsel süreçlerde sosyal olarak üretimi ve yeni-den üretimi gibi kavramsallaştırma ve sorular tartışıldı, mekân odaklı olarak gündelik tarih pratikleri çalışıldı ve sosyo-ekonomik yapı ve eğilimlerle mekânın ilişkileri araştırıldı. Bu süreç, bir mekân olarak şehir çalışmalarını, tarihçilikte mekân odaklı değerlendirmeleri ve özellikle şehir tarihi, sanat ve mimarlık tarihi ve tarihsel coğrafya çalışmalarını yakından etkilemiştir. Makalede mekânın değişen algısı ve bu sürecin Osmanlı şehir tarihçiliğine yansıması üzerinde durulacaktır. sonrası Osmanlı şehir tarihi çalışmalarının ivmesi değerlendirilerek mekân ve şehir odağında sosyal bilim, tarih ve coğrafya alanındaki kesişmelere dikkat çekilecektir. Os-manlı şehir kaynaklarından (vakıf, sicil, avarız ve kefalet kayıtları) verilecek örneklerle yeni dönem şehir tarihçiliğinin diğer ilim sahaları ile etkileşiminin verimli sonuçlarına vurgu yapı-lacak ve Osmanlı şehirleri için sosyal-mekansal tarih yaklaşımı önerisinde bulunulacaktır.

Abstract
Almost a hundred-year ago, everybody is used to think spatially while constructing cities and any buildings as well as deciding wars and establishing trade networks. However, spatially thinking lost its priority in time in analyses of historical, socio-political, and economic issues. Nevertheless, a new approach has appeared since the s, which came to be known as “the spatial turn.” This led, first, to rethink the symbolic meaning of space, space politics, and production and reproduction of space in different socio-historical conditions and, second, to study daily practices and socio-historical structures from the spatial point of view. Since then, new types of studies have affected and reconstructed many disciplines such as urban history, arts and architectural history, and historical geography. This article evaluates the trends in urban historical studies in Turkey after the s considering the spatial-turn and interactions among socio-historical and geographical approaches and methods. In pursuit of interdisciplinary endeavors among these disciplines, this article suggests using socio-spatial historical approach giving some examples from the Ottoman cities -derived from Ottoman primary sources such as waqfiyas, the sijils, and the tax records- indicating exploratory methods and analyses leading us to new questions and answers in Otto-man urban history.

Extended Abstract

Almost a hundred-year ago, everybody is used to think spatially while con-structing cities and any buildings as well as deciding wars and establishing trade networks. In history in general people were taking care of the topo-graphical features of and the distances among the areas in order to make decisions about their daily routines. Even in the early twentieth century, for in-stance Alfred T. Mahan and Halford J. Mackinder who have been famous geographer and political scientists developed terminologies of “heartland” and “geopolitics” focusing on the determining role of geography and regions in world history and politics. However, the space or spatially thinking was neglected or even lost its priority in the decision-making processes and analyses in historical, socio-political, and economic issues with the beginning of the twentieth century.

The technological developments in transportation and communication areas have led to time-space compression in the human world since the eighteenth century onwards. The first result of these developments was on the spatially thinking in the daily activities and then on the cities. Although we consider mostly the 19th and 20th centuries as the urbanization centuries, these two centuries should be evaluated at the same time the spatial-free or the most neglected centuries of the cities letting alone the gar-den-city, anti or counter city, and the conservative attitudes or movements to protect the current situation of the cities both in the world and in Turkey as in the cases of such as Süheyl Ünver and İbrahim Hakkı Konyalı’s works.

There were some other exceptional endeavors and attitudes between the s and s which have a spatial and urban awareness such as Chicago School but a new period has begun since the s, which came to be known as “the spatial turn.” This period has led, first, to rethink the symbolic meaning of space, space politics, and production and reproduction of space in different historical and social conditions and, second, to study daily practices and socio-historical structures and trends from the spatial point of view. From Henri Lefebvre’s book entitled Le Droit à la ville in to Edward Soja’s Postmetropolis: Critical studies of cities and regions in , many social scientists including David Harvey have been written on these issues. Since then, this new period and new types of studies in general have affected and recon-structed many disciplines that are related to the spatial awareness such as ur-ban studies, urban history, arts and architectural history, and historical geography.

The new attitudes, approaches, and trends in social sciences and history have gone hand in hand with urban and spatial history since the s. It was not coincidence for the two famous academic periodicals one, Journal of Urban History, from the USA and the other, Urban History, from the UK to publish their first articles in The similar shifting trends – though a little bit late- have seen in Turkey as well. Our survey about the urban historical studies after the s in the Turkey indicates over two thousand studies, 80 percent of which were published after the s. Comparing all studies in Turkish history, it is safe to argue that the spatial turn in Turkish history has been very clear in the last thirty years in Turkey. Here the question is how this quantitative shift in urban historical studies could be made more valuable with new approaches and methodologies. The article suggests one here a “socio-spatial historical approach” for Ottoman urban history. This transdisciplinary approach requires to melt questions and methodologies of different disciplines, especially those of sociology and geography into urban history pot. It suggests exploring relational theory and its questions on the one hand and the methodologies used in big data analyses, GIS, and digital humanities, on the other.

The article gives some examples from the huge data derived from a) waqfiyas for the morphology of the cities including properties, their features and neighbors b) from sharia court records for socio-legal lives on the urban space including daily life and activities among people, and c) from tax records for demographical and economic position of the cities in order to show how these huge data interact each other on the urban surface and how an urban historian could analyze and visualize these networks via statistical and GIS tools. These examples show in a very brief way how “socio-spatial approach” could be applied to Ottoman cities, as well.

In short, this article narrates firstly the changes in spatially thinking over time from ancient to the modern times with special reference to the spatial-turn in the s and its effects on urban historical studies. Then the study evaluates the trends in urban historical studies in Turkey after the s considering the spatial-turn and interactions among social, historical, and geo-graphical approaches and methods on the basis of spaces and cities. In pursuit of interdisciplinary endeavors in this new period and among these disciplines, this article gives some examples from the Ottoman cities -derived from Ottoman primary sources such as waqfiyas, the sharia court records, and the tax records- indicating exploratory methods and analyses leading us to new questions and answers in Ottoman urban history.

Full Text/Makaleye şu linkten ulaşabilirsiniz: seafoodplus.info Türkçesi ve Grafiklerin Renkli Hali İçin Rapor: seafoodplus.info ******* The Ottoman Empire’s vast territory held more than one thousand cities more

Full Text/Makaleye şu linkten ulaşabilirsiniz:  seafoodplus.info
Türkçesi ve Grafiklerin Renkli Hali İçin Rapor: seafoodplus.info
*******
The Ottoman Empire’s vast territory held more than one thousand cities with a population ranging from around to more than , households. Th is essay aims to sketch out a typology of these Ottoman cities in terms of their three basic socio-spatial features to allow them to be studied from a comparative perspective vis-à-vis other Ottoman and world cities. Th us, the key research themes of this article are the similarities and diff erences, groupings and idiosyncrasies, and common trends and  ingularities of Ottoman cities. It uses a relational approach to define and map Ottoman cities synchronically, and in some cases diachronically, according to their diff erent attributes in diff erent geographies and time periods. It focuses on forty- fi ve cities selected from the Balkan, Anatolian, and Arab regions of the empire during the period – on the basis of the research literature and archival sources, including tahrīr (cadastral) surveys and ʿavāriż (extraordinary tax) surveys. Th is essay’s conclusions are based on a project that scanned scholarly publications and primary sources, selected a representative number of the cities, gathered data about these cities, set up a database, explored the attributes- based typologies of the cities, and presented the outcomes by means of tables and maps using SPSS and GIS.

Cumhuriyet Döneminde ÜMRANİYE Şehirleşme, Toplum, Ekonomi ve Yönetim -II başlıklı çalışmada yayınlanan bu makale Ümraniye'nin köy, belde ve ilçe olarak yaşadığı yıllık idari dönüşüm sürecini, sosyolojik ve mekansal dönüşüm eşliğinde more

Cumhuriyet Döneminde ÜMRANİYE Şehirleşme, Toplum, Ekonomi ve Yönetim -II başlıklı çalışmada yayınlanan bu makale Ümraniye'nin köy, belde ve ilçe olarak yaşadığı yıllık idari dönüşüm sürecini, sosyolojik ve mekansal dönüşüm eşliğinde anlatmaya çalışmaktadır.

This paper focuses on two basic archival sources of Ottoman urban history: avârız tax surveys and surety surveys of Edirne in the second half of the seventeenth century. These tax and surety surveys, which are abundant in the Ottoman more

This paper focuses on two basic archival sources of Ottoman urban history: avârız tax surveys and surety surveys of Edirne in the second half of the seventeenth century. These tax and surety surveys, which are abundant in the Ottoman archives, contain rich information on the residents of Ottoman cities, including names, titles, occupation, gender, religion, property status and numbers of tax units (avârızhane). All this information is given on the basis of the mahalle (neighborhood), which provides a practical point of departure for “reading” the Ottoman city. Each register contains approximately 10, household heads, with about 10 different attributes listed for each of them. In addition, the data contain some numerical information (e.g., numbers of tax units), although a majority of it is nominal. While some types of nominal data, like religion and gender, comprise only a few possible variants and can thus be analyzed without further classification, others, such as occupation data, contain hundreds, and thus cannot be analyzed without clustering them. In analyzing the data, the distribution of each attribute in the city and its density in an urban space (scaling) can be presented in the form of ratios. One may perform these analyses in the first stage with conventional statistical methods. However, this study attempts for the first time to achieve two further goals: connecting the data types to each other; and highlighting the distinguishing differences among the mahalles using the methods of hierarchical clustering, correspondence analysis, and creating maps by geographic information systems (GIS) applications—none of which is possible with conventional methods. Such an exploration suits both the relational approach I am trying to advocate here—namely, that all elements in the city must be understood in relation to one another—and my effort to lay out the general features of the Ottoman city. This approach will allow us to see how these attributes are spatially distributed based solely on the guidance provided by the big data available in the sources. In this context, I explore the topographical similarities of the mahalles on the one hand, and the socio-economic features and structures of attribute profiles via the scale of their “corresponding distances” on the other. These topographical vicinities and socio-spatial neighbors resemble and do not resemble each other in the city. This paper discusses the processes, challenges and possible contributions of the application of big data to urban historical studies.

Bu çalışma, kitap ve doktora tezi formatındaki eserler merkeze alınarak yaklaşık çalışmayı muhtevi bir listedir. İstanbul ile ilgili yapılmış tüm yayınları kapsama iddiasında değildir. Aşağıda belirtilen kataloglar taranarak more

Bu çalışma, kitap ve doktora tezi formatındaki eserler merkeze alınarak yaklaşık çalışmayı muhtevi bir listedir. İstanbul ile ilgili yapılmış tüm yayınları kapsama iddiasında değildir. Aşağıda belirtilen kataloglar taranarak İstanbul şehrinin tarihi ile doğrudan ilgili olan çalışmalara yer verilmeye çalışılmıştır. Eserler listelenirken kitap ve tez ayırımı yapılmadan yazarların ve yayına hazırlayan kişilerin soyadları dikkate alınarak alfabetik sıralama yapılmıştır. Herhangi bir yazar-hazırlayan ismi belirtilmeyen çalışmalar ise listenin sonunda kitap başlıklarına göre alfabetik sıralanmıştır. Tekrarlardan kaçınmak için birkaç dilde yayınlanmış çalışmalardan telif yani özgün dili tercih edilmiş, birkaç kere basımı yapılan yayınların ise ilk baskısı bibliyografyaya dahil edilmiştir.

Link:  seafoodplus.info