Evde Ipek Böceği Beslemek

Elazığ'ın Akçakiraz beldesine bağlı Yenice köyünde ailesiyle yaşayan 23 yaşındaki Şule Gül, Fırat Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinden mezun olduktan sonra arkadaşının tavsiyesiyle ipek böceği yetiştiriciliğine yöneldi.

Gül, "Elazığ'da İpek Böceği Yetiştiriciliğinin ve İpekli Dokumaların Yeniden Hayata Geçirilmesi Projesi" kapsamında Kozabirlik'ten ücretsiz bin ipek böceği larvası aldı.

Besleme evi olarak köydeki eski evlerini kullanmayı planlayan ancak buranın 24 Ocak'taki depremde hasar görmesi üzerine yeni yer arayışına giren Gül, yer bulamayınca yaşadıkları dubleks evin üst katında ipek böceği yetiştiriciliğine başladı.

Ancak kısa sürede çoğalan ipek böcekleri üst kata sığmayınca, Gül ailesi oturdukları evin bir odası hariç diğer tüm odaları ile mutfağı ipek böcekleriyle paylaşmaya başladı.

Gül ailesinin dut yaprağı ile besledikleri ipek böcekleri, evin odalarında, masa üstlerinde, kapı aralarında koza örüyor.

İpek böcekleri ile iç içe yaşam süren Gül ailesi, yaklaşık 5 gün sonra hasat edecekleri kozaları satarak emeklerinin sonunda iyi bir gelir elde etmeyi hedefliyor.

"İlk başta tuhaf geliyordu"

Gül, AA muhabirine, ipek böceği yetiştiriciliği için eğitim aldığını, Tarım ve Orman İl Müdürlüğünce verilen dut fidesini bahçelerine ektiklerini söyledi.

"Evde odalarımızın tamamı ipek böcekleriyle doldu. Koza yapıyorlar. Sadece bir odayı kendimize ayırdık." diyen Gül, böceklerden korkmasına ve ilk defa bu işi yapmasına rağmen başarıyla gerçekleştirdiğini aktardı.

Üniversiteden mezun olan gençlerin kendi işini kurabileceğini belirten Gül, şöyle devam etti:

"Aslında evde besleme düşüncesi başta bana biraz itici geldi, böceklere karşı korkum vardı, çok cazip gelmiyordu. Yaklaşık 45 gündür böceklerle iç içe yaşıyoruz. Sadece bir odada böcekler yok, bunun dışında merdiven boşlukları, mutfak, oturma odası, evin her alanında varlar. İlk başta tuhaf geliyordu sesleri ama bir süre sonra alıştık. Belki gittiklerinde kendimizi boşlukta hissedeceğiz."

Gül, hedefinin gelecek yıl için özel besleme evini kurarak, bu işten maksimum düzeyde kazanç elde etmek olduğunu ifade etti.

"Bu işi başarıyla sonuna getirdik"

Anne Hatice Gül de kızı için ipek böceği yetiştiriciliğinin gelir kapısı olduğunu dile getirdi.

Eli bir iş tutsun diye kızları için evi ipek böceklerine tahsis ettiklerini aktaran anne Gül, "Kızımız isteyince onu kıramadık. Evimizi ipek böceklerine açtık. Şule'ye destek olduk. Tek odayı kendimize ayırdık ama çok mutluyuz. Bu işi başarıyla sonuna getirdik." diye konuştu.

Önemli bir ekonomik alan haline gelen ipek böceği yetiştiriciliği, Asya'ya özgü olmasının dışında pek çok ülkede görülür. MÖ. yıllarına dayanan ipek üretimi ilk kez Çin'de ortaya çıkmıştır. Zaman içerisinde de diğer ülkelere yayılmıştır. İpek üretiminde, ipek böceği yetiştiriciliği büyük bir öneme sahiptir. Ülkemizde ise ipekböcekçiliği yıllık bir geçmişe sahiptir. Dut ağacının olduğu her yerde yetiştirilebilen ipekböceği yardımcı bir tarım koludur. İpek böceği yetiştiriciliği M.S.6'ıncı yüzyılda ipek böceği yumurtalarının Bizans'a kaçırılmasıyla beraber Akdeniz bölgesinde de yaygınlık kazanmıştır. Özellikle devletin hibe desteği ipek yetiştiriciliği noktasında ilginin artmasını da sağlamıştır. İpek böceği yetiştiriciliği yapmak isteyenler için bu tarz politikaların büyük önemi vardır.

İpek böceği yetiştiriciliği

İpek böceği, bir çeşit kelebeğin tırtılıdır. Pullu böcek sınıfında yer alan ipek böceğinin evrimsel bir süreci vardır. Öncelikle kelebek tohumlarını dut yaprağının üzerine bırakır ve yumurtladıktan dört gün sonra ölür.

Taze dut yapraklarının üzerindeki yumurtalardan larva halinde tırtıllar çıkar. Bu tırtıllar ilk başta siyah ve tüylüdür. İştahla dut yapraklarıyla beslenen bu tırtıllar, bir buçuk ayda santimetreye ulaşırlar. İpek böceği büyüdükçe renkleri değişir ve iyice büyüyüp hücrelerine yerleşince, üst dudağındaki delikten zamk gibi bir sıvı çıkarır.

Kozasını oluşturmaya başlayan tırtıl önce kozanın dış kısmını, sonra da kendi vücudunun etrafını örmeye başlar. Kendi haline bırakıldığında, iki üç hafta sonra tırtıl kelebek haline gelecek ve kozayı parçalayıp dışarıya çıkacaktır. Eğer kozayı parçalamadan sıcak suyun içerisine konulursa, su buharında kozanın içindeki tırtıl ölecek ve böylece ipek kozaları meydana gelecektir.

İpek böceği yetiştiriciliğinde bu ana noktaları bilmek, size kolaylık sağlayacaktır. Bu noktada kelebeğin bıraktığı tohumları kullanarak ipek böceği yetiştiriciliği yapmak mümkündür.

İpek böceği nasıl yetiştirilir?

İpek böceği yetiştiriciliğinde belirli aşamalardan geçmek gerekir. İlk aşamada tohumları, nem almayacak şekilde bir kaba koyup buzdolabında bekletebilirsiniz. Mevsimsel koşullara bağlı olarak taze dut yapraklarını bir kabın içerisine yerleştirin. Tohumları kabın içerine dağıttıktan sonra bir küçük kaba su koyup tohumların yanına bırakın.

İpek böceğinin iyi gelişmesi için ortam sıcaklığının iyi olmasına dikkat edin. Sıcaklık 25 derece, nem ise yüzde 75 civarında olmalıdır. Tohumların üstünü, hava alacak şekilde örtmeyi unutmayın. Tırtıllar bir süre sonra tohumlardan çıkmaya başlayacaktır. İlk zamanlar oldukça küçük olan bu canlılar dut yaprağı ile beslenerek büyümeye başlarlar. Bu doğrultuda günde dört defa taze dut yapraklarıyla beslenmelerine özen göstermelisiniz.

Koşullara bağlı olarak ortalama 15 gün içerisinde tırtıllar gelişmesini tamamlar. Bu süreçte dut yaprağı yemeyi keserler. Bu aşamada kuru dal parçaları uzatılarak ipek salgılanmasına izin verilir. 3 gün içerisinde koza örme işini bitiren ipek böcekleri ortalama ile metre uzunluğunda ip çıkarır.

Başkalaşım geçiren ipek böcekleri, krizalit denilen bir yapıya dönüşür. Belli bir süre sonra kozayı delen dişi ve erkek kelebekler yumurta üretme aşamasına geçerler. Dişi kelebekler birkaç gün içerisinde yumurtalarını bırakırlar ve böylece yaşam döngüleri tamamlanmış olur.

İpek böceği ne yer, nasıl beslenir?

İpek böceği yetiştiriciliğinin yapıldığı bölgelerde dut ağacının olması gerekir. Çünkü dut yaprakları ipek böceğinin gelişimi için önemlidir. İpek böceğinin beslenmesi konusunda dikkatli olmakta fayda vardır. İpek böcekleri tohumdan çıktığı andan itibaren belirli bir döneme kadar dut yaprağı ile beslenirler. Günde dört defa taze dut yaprağı ile beslenmeleri, gelişimleri açısından faydalıdır.