Eytsydd Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Derneği

Gönül Boran Özüpark, yasaların geriye dönük işletilemeyeceğini belirterek, "Beklemiş olduğumuz bunca sene boyunca, zaten bir bedel ödedik. Başka bir bedel daha ödemek, adaletsizlik olur. Emeklilikte yaşa takılanlar, kazanılmış hakları gasp edilmiş, 'dan beri iktidarda olan bütün hükümetlerce göz ardı edilmiş, oy toplama uğruna oyalanarak mağdur edilen kişilerdir" diye konuştu. Gönül Boran Özüpark, konuşmasının devamında şunları söyledi: "Bugüne kadar sesi çıkmayan, öfkesini dizginleyen, 'Vatan kutsaldır' diyerek zenginlerin parayla yaptığı askerliğe evladını gönderen, acı, çile, hasret, yokluk ve sefalet çeken ama bundan asla şikayet etmeyen bir kuşağız. Zenginlerden alınmayan vergiler, haberi bile olmadan kendisinden alınan, olur olmaz zamanlarda cebindeki üç kuruşu bile alınan kişileriz. Derdimiz emekli maaşı olarak bağlanan üç kuruş değil. Davamız, haklılığımızı ispat etmek, 'Biz buradayız, varız' diyerek haklı olduğumuzu kanıtlamak. Emeklilikte Yaşa Takılanlar, eyt

Hasan Ayd&#;n*

y&#;l&#;na ait asgari ücret aç&#;klamas&#;n&#;n ard&#;ndan, y&#;llard&#;r ma&#;dur edilen ve görmezden gelinen EYT (Emeklilikte Ya&#;a Tak&#;lanlar)’lilerle ilgili “yasal düzenleme çal&#;&#;malar&#;” ve çal&#;&#;malara ili&#;kin bas&#;n aç&#;klamalar&#; bugünlerde de gündemdeki yerini koruyor. 

8 Eylül tarihinden önce i&#;e ba&#;layan ki&#;ilerden olu&#;an ve kamuoyunda k&#;saca “EYT” olarak bilinen Emeklilikte Ya&#;a Tak&#;lanlar; hizmet süresi ve prim ödeme gün say&#;s&#; yeterli olmas&#;na ra&#;men; ve No'lu yasalarla kademeli ya&#; &#;art&#;na tak&#;larak y&#;llarca emekli olamad&#;lar.

Bilindi&#;i üzere tarihinden önce ilk defa sigortal&#; olan kad&#;n 20 y&#;ll&#;k sigortal&#;l&#;k süresi ve gün, erkek 25 y&#;ll&#;k sigortal&#;l&#;k süresi ve gün ile ya&#; &#;art&#;na ba&#;l&#; olmadan emekli olabilmekteydi. Özellikle 90'l&#; y&#;llardaki siyasi ve ekonomik alandaki istikrars&#;zl&#;k, primlerin tahsilat&#;ndaki aksamalar, kay&#;t d&#;&#;&#;l&#;k, sermayeyi çal&#;&#;anlara kar&#;&#; koruma çabalar&#; sosyal güvenli&#;in; mevzuat ve altyap&#; problemleri ile kar&#;&#; kar&#;&#;ya kalmas&#;na neden olmu&#;tur. O dönemden itibaren merkezi yönetim, bütçe giderlerinin büyük bir bölümü sosyal güvenlik sistemine transfer edilince sözde “sosyal güvenlik reformunu” (!) devreye soktu. Bugün EYT'lilerin ma&#;duriyetine yol açm&#;&#; olan say&#;l&#; kanunla kademeli bir sistem getirildi. tarih ve say&#;l&#; Sosyal Sigortalar ve Genel Sa&#;l&#;k Sigortas&#; ile bu sisteme en son &#;ekli verildi. 

&#;lk i&#;e girerken emekli olaca&#;&#; tarihi bilen ve buna göre çal&#;&#;an, kendine bir yol çizen EYT'liler bu yasa ile umutsuzlu&#;a kap&#;ld&#;lar. Süreç içinde, çal&#;&#;ma ya&#;amlar&#;nda sosyal, ekonomik, psikolojik ve fiziksel etkilerle kar&#;&#;la&#;t&#;lar. Çal&#;&#;t&#;klar&#; i&#;yerlerindeki performanslar&#;, gelece&#;e olan bak&#;&#;lar&#;, i&#;ten at&#;lma kayg&#; süreci ya&#;ay&#;p ya&#;amad&#;klar&#; birçok sosyal ara&#;t&#;rmaya konu oldu.

Sorunlar&#;n&#; kamuoyuna duyurmak için EYT'liler özellikle y&#;l&#;ndan itibaren Emeklilikte Ya&#;a Tak&#;lanlar Sosyal Yard&#;mla&#;ma ve Dayan&#;&#;ma Derne&#;i (EYTSYDD) ad&#; alt&#;nda örgütlendiler. Mitingler düzenleyip, s&#;k s&#;k bas&#;n aç&#;klamas&#; yapt&#;lar. Sonraki y&#;llarda ülke çap&#;nda bir federasyona sahip olan EYT'liler sorunlar&#;n&#;n çözümü için siyasi partileri harekete geçmeye zorlad&#;lar. 24 Haziran 'de Cumhurba&#;kanl&#;&#;&#; ve meclis seçimleri öncesinde MHP, seçim beyannamesinde EYT'lilerin sorunlar&#;n&#;n çözülece&#;ini vaat etti. TBMM genel kurulunda konunun görü&#;ülmesi CHP, MHP ve HDP'nin deste&#;i ile kabul edilse de MHP, orta&#;&#; AKP ile önerge aleyhine oy kulland&#; ve EYT'lilerin umudu bo&#;a ç&#;kt&#;. 

say&#;l&#; yasan&#;n ç&#;kmad&#;&#;&#; dönemdeki emeklilik ko&#;ullar&#;n&#;n uygulanmas&#;n&#; isteyen EYT temsilcileri, iktidar yöneticileri taraf&#;ndan görmezden gelindi, muhatap al&#;nmad&#;. 38 ya&#;&#;nda emekli olan birinin devletten 40 sene maa&#; alaca&#;&#;ndan bahsedilerek, ekonomide bir ekonomik kurtulu&#; sava&#;&#; verildi&#;inin, böyle bir yükü milletin s&#;rt&#;na bindirme gibi bir haklar&#;n&#;n olmad&#;&#;&#;n&#;n alt&#; çizildi. Bir y&#;l sonraki aç&#;klamalarda ise özetle erken emekli onlar için ideal ücret olmayaca&#;&#; ifade edilirken, ikinci bir i&#;sizli&#;e öncü olaca&#;&#;, seçim kaybedilse bile bu i&#;te olunmayaca&#;&#; vurgusu yap&#;ld&#;. 

31 Mart Yerel Seçimleri öncesinde kendileri için yasal bir düzenlemeyi ç&#;karamayan EYT'liler hep birileri için seçim malzemesi oldular. Son yerel seçimler sonras&#;nda büyük oy kayb&#;na u&#;rayan iktidar, özellikle son bir y&#;ldaki ekonomik kaos nedeniyle daha çok ele&#;tirilmeye ba&#;lan&#;nca birden akl&#;na EYT'liler geldi. Dövizdeki art&#;&#;, elektrik, do&#;al gaz, petrol ve g&#;da ürünlerine pe&#; pe&#;e gelen zamlar ya&#;am&#; daha da zorla&#;t&#;rd&#;. Enflasyon oran&#; hedeflenenin iki-üç kat&#;na ç&#;k&#;nca al&#;m gücü dü&#;tü. Kamudaki maa&#;lara ve asgari ücrete yap&#;lan dü&#;ük zamlar hiçbir derde deva olmay&#;p halk&#;, emekçiyi ve emekliyi yoksulluk s&#;n&#;r&#;n&#;n alt&#;nda ya&#;amaya zorlay&#;nca iktidar&#;n oy kayb&#; giderek artt&#;. O zaman büyük bir oy potansiyeline sahip EYT'lilere yönelik düzenleme “zorunlu” hale geldi. Özellikle 'nin ikinci yar&#;s&#;ndan itibaren iktidar&#;n ilgisine paralel olarak yaz&#;l&#; ve görsel bas&#;nda, televizyonlar&#;n ana haberleriyle aç&#;k oturumlar&#;nda EYT'lilerle ilgili haber ve yorumlar&#;n oran&#; giderek artt&#;. 

Çal&#;&#;ma ve Sosyal Güvenlik Bakan&#; Vedat Bilgin, pandemi döneminde hemen hemen her gün televizyonlara ç&#;k&#;p aç&#;klama yapan Sa&#;l&#;k Bakan&#; Fahrettin Koca gibi öne ç&#;kt&#;. EYT'lilerle ilgili çal&#;&#;malar&#;, asgari ücret görü&#;melerini farkl&#; gün ve saatlere serpi&#;tirerek aç&#;klad&#;. Vedat Bilgin'in yan&#; s&#;ra iktidar&#;n sözcüleri ve yetkilileri de EYT ile ilgili "ha bugün ha yar&#;n" ç&#;kacak aç&#;klamalar&#;ndan geri durmad&#;lar. Yanda&#; gazete man&#;etleri EYT konusunda “&#;ok” müjdeleri verip durdu. Bu gazetelerin yazarlar&#; öyle bir pembe tablo çizdiler ki sanki çe&#;melerden süt ve bal akacak, maa&#;lar bol olacak alg&#;s&#;n&#; toplumun akl&#;na yerle&#;tirdiler.

Bakan Vedat Bilgin ve ço&#;u iktidar yöneticileri EYT ile ilgili söylediklerinin pek ço&#;unu bir sonraki konu&#;malar&#;nda ilginçtir ki geçersiz k&#;ld&#;lar. Hala da devam ediyorlar. Bunlar&#;n çeli&#;kili aç&#;klamalar&#; ile ilgili olarak bir vatanda&#; &#;öyle bir not dü&#;mü&#;. "Mart havas&#; gibiler anl&#;k, günlük ve saatlik konu&#;malar&#; de&#;i&#;iyor, hiçbir söyledikleri di&#;erini tutmuyor."

2 milyon civar&#;nda emekli olabilecek EYT'li den bahsediliyor. Umar&#;z taleplere ve ihtiyaçlara cevap verebilecek bir düzenleme yapm&#;&#; olsunlar. Yoksa aylard&#;r gerçeklikten kopar&#;larak yaz&#;l&#;p çizilenler hüsranla sonuçlan&#;rsa toplumun büyük bir kesimi de zarar görmü&#; olur. Günü kurtarmaya ve seçime endeksli bir yasal düzenleme yap&#;lm&#;&#;sa ileride katlanarak büyüyen sorunlara yol açacakt&#;r. Yar&#;n veya önümüzdeki günlerde EYT’ye ili&#;kin aç&#;klamalarda umar&#;z a&#;a&#;&#;daki sorulara yan&#;t verilmi&#; olsun:

* Kesin olarak kaç EYT'li Ocak ay&#;nda emekli olacak? Bu emeklilikten hangi &#;artlara sahip olanlar yararlanacak?
* Prim gün say&#;s&#; ve sigortal&#;l&#;k süresi, ya&#; s&#;n&#;r&#; ne olacak?
* Emekli olanlara k&#;dem tazminat&#; ne &#;ekilde ödenecek ve k&#;dem tazminat&#;nda bir tavan olacak m&#;?
* EYT'li olup çal&#;&#;maya devam edecekler için hangi yol izlenecek?
* &#;&#;verene k&#;dem tazminat&#; için EYT’lilere verilmek üzere hazine taraf&#;ndan verilen dü&#;ük faizli kredi deste&#;inin amac&#; d&#;&#;&#;nda kullan&#;lmas&#; nas&#;l önlenebilecek?
* Askerlik, yurtd&#;&#;&#; borçlanmas&#; i&#;e giri&#; tarihini geriye çekerken, sigortadan önceki do&#;umlar için neden borçlanma yap&#;lam&#;yor?
* Staj sigortas&#; EYT için ba&#;lang&#;ç say&#;lacak m&#;?
* Emekli olanlar ilk ayl&#;klar&#;n&#; ne zaman alacaklar?

EYT Federasyonu Yürütme Kurulu Ba&#;kan&#; Gönül Boran Özüpak; EYT'den emekli olacaklar&#;n say&#;s&#;n&#; en fazla 1 milyon bin olarak ifade ederken, 3 milyon civar&#;nda emeklinin de ma&#;dur edilece&#;inden bahsetmektedir. EYT yasas&#;n&#;, emekli olacaklar&#;n say&#;s&#;n&#; bekleyip görece&#;iz. Türkiye’de ya&#;am seviyesi ve ömür uzunlu&#;u geli&#;mi&#; ülkelere göre daha dü&#;üktür. Bu nedenle emekli ya&#;&#;n&#;n ülkemizin gerçeklerine uygun olmas&#; gerekir. Y&#;&#;&#;nla bekleyen ekonomik, siyasi ve hukuksal sorunlar&#;n birdenbire çözülece&#;ini beklemek gerçekçi de&#;il. EYT'lilerin tazminatlar&#;n&#;n ödenmesi bahane edilerek ticari ürünlere zam yap&#;lmas&#; ve baz&#; çal&#;&#;anlar&#;n i&#;ten ç&#;kar&#;lmas&#; önümüzdeki süreçte pe&#; pe&#;e gerçekle&#;ebilir. EYT'liler y&#;llard&#;r verdikleri mücadele ile tek ba&#;&#;na kurtulu&#;un geçerli olmad&#;&#;&#;n&#;n fark&#;na varm&#;&#;lard&#;r. Bundan sonra da haks&#;zl&#;&#;a u&#;rayan arkada&#;lar&#;n&#;n yan&#;nda saf tutmal&#;d&#;rlar. 

*Tüm Emeklilerin Sendikas&#; Konak &#;ubesi Bas&#;n Yay&#;n Sekreteri