Fatih Antikacılar Çarşısı

Fatih’te eskinin kokusunu tasiyan Horhor Antikacilar Çarsisi, Horhor Caddesi’nde Kirma Tulumba Sokagi’nda yer aliyor. Antikalarin ve eski esyalarin oldugu çarsi, dönem dizileri ve filmlerin çekimlerine de ev sahipligi yapiyor. Avrupa’dan getirilen antikalardan Osmanli döneminden kalma pek çok esyaya ulasilabilen çarsi koleksiyonerlerin ugrak noktalarinda biri olarak biliniyor. Adeta zaman tünelinden geçiyormus hissi uyandiran çarsida gezenler, dekor ürünlerinden mobilyalara avizelerden gramofonlara kadar çok sayida antikayi bir arada bulabiliyor. Antikalarin satisinin yani sira, tamirinin ve restorasyonunun yapildigi çarsi hakkinda bilgi veren restoratör ve Horhor Antikacilar Çarsisi Yönetim Kurulu Baskani Metin Özkaya sunlari söyledi:

“Burasi Kültür ve Turizm Bakanligi’na bagli eserleri koruyan gönüllü insanlardan olusan muhtesem bir sanat merkezi”

Antikanin tanimini yapan Horhor Antikacilar Çarsisi Yönetim Kurulu Baskani Metin Özkaya, “Horhor Antikacilar Çarsisi 7 katli, dükkanin bulundugu dünyanin en büyük antikacilar çarsisi. Restorasyon dükkanlarinin ve atölyelerin oldugu inanilmaz galerisiyle bir müze. Kimi zaman da üniversite ögrencilerinin staj yapmak için ugradigi bir okul kimi zaman da anneannelerimizin ve babaannelerimizin koltuklarini getirip tamir ettirdikleri eski bir Istanbul sokagi. Bu çarsiya gelenler ne bulurlar sorusuna, kapidan girdiklerinde kendi yasantilarinin esyalarina rastlayabilirler. Bir gaz lambasi, eski bir telefon, babaannelerinden kalan bir kanepe bunlarla baslar sonra yukari katlara çiktiginiz zaman, dönem dönem gerçek antikalarla tanisma sansiniz vardir. Eski gramofonlar yani bir dönemi temsil eden esyalar zaten antikanin tarifini yaparsak bir dönemi temsil eden, üzerinde sanat özelligi olan, esi benzeri az bulunan esyalardir. Bu özellikleri tasimayanlar eski esya sinifinda yer alir. Bu bakimdan Horhor Antikacilar Çarsisi’nda her katta ayri bir saskinlik yasayacaksiniz çünkü burasi bir rehabilitasyon merkezi gibi. Yani burayi gezen insanlar hem zaman tünelinde dolasmis olacaklar hem de kendilerinden birer parça bulacaklar. Eski esyalar deyince, öyle esyalar var ki burada Rönesans Dönemi’ne ait esyalar; barok, rokoko, neoklasik, ampir her dönemin esyalari mevcut. Bazen burada müzelerden izin alinan sertifikasi bulunan esyalara da rastlayabilirsiniz yani burasi Kültür ve Turizm Bakanligi’na bagli bu eserleri koruyan gönüllü insanlardan olusan muhtesem bir sanat merkezi” ifadelerini kullandi.

“Muhtesem bir tarih beldesinde yasiyoruz”

Antikalarin fiyatinin ‘antika’ tanimina uygun olarak degisiklik gösterdigini söyleyen Özkaya, “Yurtdisindan da gelen misafirlerimiz oluyor. Biz müzelerle çalistigimiz için onlardan izin almalari gerekiyor böyle bir esere sahip olabilmek için. Eger yurtdisina çikarilamaz konumda bir eser ise buna izin vermiyoruz. Hatta yurtiçinden koleksiyonerler dahi buradan bir eser aldiklarinda koleksiyonluk sertifikasi almadan esyalari sergileyemiyorlar. Horhor Çarsisi’na bazen kendi antikalarini bulmak için geliyorlar mesela ‘thonet’ diye bir olay var. Agacin buharla isitilarak sekillendirilip sandalyeye ve esyaya çevrilmesi. Michael Thonet’tir bunun orjinali, Avusturya’dir. Buraya bir dönem Avusturyalilar hücum ettiler çünkü Ismet Bey vardi burada thonetçi, onda Avusturya thonetleri vardi ki çok degerli esyalardir bunlar, altlarinda damga bulunuyordu. Sonra Avusturya thonetinin, Çekoslavaklarda benzerlerini yaptilar. Bizim de sinema sandalyeleri onlara benziyordu. Yurtdisindan, Ingiltere’den bile gelen oluyor buraya öyle antikalarimiz oluyor ki burada. Bizim koleksiyonerlerimiz müzayedende parça aliyorlar. Mesela biz bu konuda dünyayi yönetebilecek tarzda bir kültüre sahibiz. Bizim Osmanli eserleri, 2. Mahmud döneminden yurtiçine gelen eserlerimiz, bugün saraylarimiz yani muhtesem bir tarih beldesinde yasiyoruz. Horhor’da bu tarihi yerlerin en büyük merkezi. Bizim çarsimizdan, Üsküdar’dan Kadiköy’den, Çukurcuma’dan her esnaf gelip burada bir parça bulma sansina sahip” seklinde konustu.



“Burada her seyin en dogrusunu bulabilme sansina sahipsiniz”

Müsteri profilleri hakkinda bilgi veren Özkaya, “Bazen bizim koridorlarimizda yasli bir teyze, kimi zaman çok ünlü bir dekoratör, kimi zaman da çok ünlü bir sanatçiyi görebiliriz. Öylesine bir yapimiz var ki bizim, disaridan vergi daire gibi görünse bile bir nar gibi içeri girdiginiz zaman mücevherlerle karsi karsiya kaliyorsunuz. Kimi zaman burada çok ünlü is adamlarini görebiliyorsunuz, kimi zaman da çok mütevazi esyasini satmaya gelen bir aile geliyor. Bizim eksperlerimizde bulunuyor burada her seyin en dogrusunu bulabilme sansina sahipsiniz. Neden çünkü rekabet var, galerinin oldugu bir yerde kimseyi yanlis bilgilendirme sansiniz yoktur. Her esyanin anlayani farklidir, bulundugumuz dükkan sedef üstüne, sedefin ustasi ayridir, mobilyanin ustasi ayridir, agacin ustasi ayridir, dekorasyonun ustasi ayridir, son dönem esyalarinin ustasi ayridir, isçiligin ustasi ayridir. Dogru ustayi bulmak çok önemli, ancak çok azaldi çünkü çiraklik bitti. O eski ustalarin yetistirdigi çiraklar yetismiyor. Allah’tan su an sanat okullari mevcut, ögrenciler geliyorlar buraya, Metin abi sunu anlatir misiniz diyorlar. Üzülüyorum çünkü çiraklik yapmayan bir kalfa usta olamaz” dedi.



Çarsinin dikkat çeken antikalari

Babadan ogula antikaci olan Soner Dogan, “Bu benim baba meslegim yaklasik 34 senedir sahsen bu is ile ilgileniyorum. senesinde babam da bu ise baslamis. Eski ‘Kuledibi’ esnaflariyiz. Benim tarzim Osmanli dönemi, Fransiz, Italyan, Ingiliz öyle antikalarda var ama benim tarzim tamamen Osmanli. Ben bu isi hem babadan gördüm hem de severek yaptim hepsine dalmadim. Sadece uzmanlik alanim eski Osmanli dönemi. Bunlarin mesela yenileri de var Suriye, Sam isi dedigimiz Antep, Maras tarzi benimkiler hepsi orijinal Osmanli dönemidir. Sehpam Yüzyil sonlari Yüzyil baslari, buradaki vitrin de eski Osmanli dönemidir, Sultan Abdülhamid tugrali. seneden asagi degil, en degerli eser de budur” ifadelerini kullandi.

Horhor Antikacilar Çarsisi’nda bulunan antikalarin dönem dizileri ve filmlerinin çekimlerimde kullanildigindan bahseden çarsi esnaflarindan Selahattin Zenginyürek, “ senesinden beri antikacilik meslegi ile ilgileniyorum. Istanbul’da yapiyorum, biliyorsunuz enternasyonel ve turizm boyutu Istanbul oldugu için yabancilara ve Türkiye portföyüne hitap ediyoruz. Ürünleri genel de dekorasyon amaci ile satiyoruz, iç dekorasyon dönem parçalari, mobilya ve aksesuar. Burada bulunan en degerli eski eser Osmanli dönemi bir parçadir. O parça Edirne Kari olarak geçer, renkleriyle, tasarimiyla hiç dokunulmamistir. Genelde yalilar da serbetlik olarak nitelendirilir ve kullanilir. Çok nadide çikar, kurtludur aslinda ama onun kurtlu olmasi ve çok yorgun bir parça olmasi onun degerini kaybettirmez. Çünkü o yeri gelir iyi bir müze de bile o parça sergilenebilir. O parçadan yeni tasarimcilar faydalanip farkli yorumlanabilir ve replikalarini yapabilirler. Bu meslek beni çok mutlu oluyor çünkü çok düzgün insanlarla muhatap oluyorum sanatla ilgili oldugu için. Ayni zamanda Türkiye’de yapilan birçok dizi ve filmler var. Kendi kültürümüzle ya da bati kültürü ile de olur, ya da günümüz kültürü de olabilir. Yapilan farkli dönem dizi ve filmlerindeki konseptler mobilya ya da aksesuar tasarim ve parçalari buradan kiralama sistemi ile yapilir. Diyelim ki dönem filmi yansitacaksiniz, filmin içerigine göre kisilerin ekonomik boyutuna göre dogru parçalari içerige konumlandiriyoruz” dedi.

Hem antikalarin satisini yapan hem de restorasyonu ile ilgilenen esnaflardan Erol Saritas, “Baba meslegi benim bu yaklasik 40 senedir bu isi yapiyorum. Bu isin sadece saticisi degilim restorasyonunu da yapiyorum. Bakimlari olsun, cilasi olsun her seyi ben kendim yapiyorum. ’li dönemlerin ‘fifties tarzi’ dedikleri o dönemi yansitan eski koltuklardir. Bunlari eski alip restorasyonunu yaptim, kumaslari, cilasi benim elimden geçti” seklinde konustu.



“En çok Osmanli zamanindan kalan esyalari tamir ediyoruz”

Çarsinin içinde eski esyalarin tamiratini yapan Murat Aksu ise, “35 senedir bu isi yapiyorum. Uzun süredir bu çarsidayim, çekirdek zamanindan girdim bu çarsiya ve devam ediyorum bu meslege. Bize daha çok eski tür esyalar gelir burasi antikacilar çarsisi oldugu için fark etmiyor bir esya nasil gelirse gelsin tamir ediyoruz bir sekilde, eksikleri olsun, parçalari eksik olsun tamamliyoruz. Aynisinin kalibini aliyoruz, orijinal bir sekilde tamir olmamis bir sekilde geri sunuyoruz. Tamirler bir hafta da sürüyor, bazen beklemek gerekiyor, parçanin kurumasi gerekiyor, o parçayi yapmak gerekiyor, bir ay da sürebiliyor. Eski altin varak aynalar, konsollar, mobilyalar geliyor. En çok Osmanli zamanindan kalan esyalari tamir ediyoruz. Yurtdisindan da gelen antikalar var yolda gelirken kirilabiliyorlar. Onlari da tamir ediyoruz” diye konustu.