Aklımdan Geçen
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Daha Fazla İçerik Göster
Haftalık Puan Sıralaması
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Geçen Haftanın Lideri
Aylık Puan Sıralaması
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Geçen Ayın Lideri
Yıllık Puan Sıralaması
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Geçen Yılın Lideri
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
İrtibatta kalalım... :)
Bakmadığın zamanlarda da Evrim Ağacı Evreni'nde düşen ağaçların ses çıkardığını biliyor muydun? Sen bakmazken yaşananları kaçırmamak için, anlık bildirimleri şimdi aç (istediğinde kapatabilirsin).
Güncelleniyor...
Anlık Bildirimleri Aç
Anlık Bildirimleri Kapat
Bilim, hep birlikteyken güzel. 2023'te Evrim Ağacı'na destek olun!
Bu yıl sayfamızda gezdiniz.
Evrim Ağacı, Türkiye'nin en büyük, en çok ziyaret edilen, en güvenilir popüler bilim sitesi. Ancak bulunduğumuz noktaya oturduğumuz yerden gelmedik: 2010 yılından beri gece gündüz demeden çalışıyoruz. 2023 yılı sitemizi ve diğer tüm iletişim araçlarımızı baştan yarattığımız müthiş bir yıl olacak. Ancak bunu sürdürülebilir kılmamız için sizlerin desteğine ihtiyacımız var. Çünkü biz bu işi hobi olarak yapmıyoruz; Evrim Ağacı bizim yegane mesleğimiz, tek görevimiz. 2023 yılında da bunu yapmaya devam edebilmek için bize yardımcı olabilirsiniz. Tek seferlik destek olun veya daha iyisi, aylık destekçilerimiz arasına şimdi katılın.
Kreosus (₺)YoutubePatreonDiğer Yöntemler
Evrim Ağacı
Türkiye'deki bilimseverlerin buluşma noktasına hoşgeldiniz!
Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.
Felsefi Soru Nedir?
Felsefi soru, her alana yönelik olabilen belirli olguları anlamak ve çözmek, sonuca bağlamak amaçlı sorulan sorulardır. Düşündürücü niteliktedir. Bir kavram ya da olgunun açıklanması amacı ile sorulur.
Felsefi Soru Özellikleri Nelerdir?
Felsefi soru özelliklerinden bazıları şu şekildedir;
- Amaç, bir kavram ya da olgunun açıklanmasıdır.
- Sorular genellikle doğaçlama olarak zaman içinde kendiliğinden ortaya çıkar.
- Soruyu soranı ve soru sorulanı düşündürmeye yönlendirir.
- Ön yargısız olarak düşünmeyi sağlar.
- Sorular tarafsızdır.
- Bazı sorular cevapsız olabilir.
- Cevaplar göreceli olabilir.
- Kesin yargılara varılamayabilir.
- Sorular, kesin cevap kaygısı gütmez.
- Olguları ve düzeni değil aralarındaki bağlantıyı ve nedenleri sorgular.
- Refleksif olarak oluşur.
- Tutarlıdır.
- Sorular cevaplardan daha mühimdir.
- Öznel ve eleştiriye açıktır.
- Akla dayalıdır.
- Geneli toplumsal yaşamdan etkilenerek ortaya çıkar.
Felsefi Soru Örnekleri
Felsefi sorulara verilebilecek yüzlerce hatta binlerce farklı soru örneği olabilir. Bu sorular içerisinde belli başlı örnekleri sizler için derledik;
- İnanç nedir?
- Güzel nedir?
- İdeal bir devlet düzeni nasıl olur?
- Ölümden sonra yaşam var mı?
- Ben kimim?
- Evrensel ahlak yasası var mı?
- Tanrı var mı?
- Rakamlar tam olarak neyi ifade eder.
- Yaşamakta olduğumuz evren gerçek mi?
- Hiçlik nedir?
- Neden hiçlik yerine hep bir şeyler var?
- Özgür irade gerçekten var mı?
- Objektif olmak mümkün mü?
- Varlık nedir?
- Gerçekliği nasıl anlarız?
- Yaşamın bir sebebi var mı?
1. Felsefe, günlük hayata hitap etmez. Cevap: Katılmıyorum Çünkü filozof soru sorarak günlük hayatı anlamdırır. Olayları anlamamızda yol gösterici olur.
Felsefenin İşlevleri 1- Felsefe insanın hakikati anlama, bilme ihtiyacını karşılar. 2- Felsefe eleştirel bakış açısı kazandırır. 3- Felsefe, insanı insan olma bilincine ulaştırır. 4- Sistemli, doğru, önyargısız ve saygı duyarak düşünmeyi öğretir.
Bu özelliğiyle felsefe; hukuk, ekonomi, iletişim gibi alanlarda çığır açan bir etkinliktir.
Felsefenin temel işlevi; gerçeklik, doğruluk ve doğru yaşamın ne olduğuna dair en temel soruları sorarak insanların bilme ihtiyacına dönük uğraş vermesidir. ... Bu hâliyle felsefe insan mutluluğu, dünya barışı ve demokratik çoğulcu bir toplumun oluşumu için temel alanlardan birini oluşturmaktadır.
Felsefenin topluma katkıları
İnsanlara sorgulamayı öğretir. Toplumun nasıl oluştuğu ve temellerinin neler olması gerektiğini öğretir. İnsanlar arasındaki çatışmanın esas nedeninin, bireyin kimliğini, fikirlerini ve kendini ifade etme tarzını feda etmesinden kaynaklandığını gösterir. ...
Eğitim sistemlerinin dayandığı düşünsel temel eğitimin felsefesiyle ilgilidir. Eğitim felsefesi, eğitime yön veren sistemli düşünce ve kavramlar bütünüdür. Eğitim felsefesi bir toplumda eğitim sisteminin toplumun kültürü ve gereksinimleri doğrultusunda geliştirilmesine yardımcı olur.
FELSEFİ SORULARIN ÖZELLİKLERİ , Felsefe sorularını filozof sorar ve öncelikle kendisine sorar. Felsefe sorularının cevabı doğrudan eyleme değil, düşünceye ve eylemlerden çıkarılacak yorumlara dayanır. Felsefe soruları, varlığı bir bütünlük içerisinde derinlemesine sorgular, analiz eder.
FELSEFİ SORULARIN ÖZELLİKLERİFelsefi sorular olguların düzenliliğini değil arkasındaki nedenleri sorgular. Felsefi sorular ilk nedenlere gitmeyi amaçlayan ve durum tespitinin ötesinde var olan düzenin amaç ve yönelimini ortaya koyan sorulardır. Felsefi sorular yanıt bulmak için akla dayalı temellendirmeleri kullanır.
⇒ Felsefi sorular bilginin ya da bilmenin ne olduğunu bulmaya yöneliktir. ⇒ Üzerinde düşünülmesi ve konuşulması gereken, net bir cevabı olmayan sorulardır. ⇒ Felsefi sorular gerçekliğe, ahlaka, varoluşa, bilgiye, etiğe ve doğruya ulaşmak için sorulur. ⇒ Felsefi sorular zamanın ötesindeki sorulardır.
Herhangi bir şeyi konu alabilen; onun doğasını, yapısını, ne olup olmadığını, mümkün olup olmadığını, doğruluğunu araştırabilen, sınırları olmayan soruya felsefi soru denir.
Yanıt bulamayacağımız 8 felsefi soru
Felsefi sorularda tam olarak bir ihtiyaca cevap vermeyen sorular arasındadır. Bu soruları bilimsel ve gündelik sorulardan ayıran en önemli fark; kişi bu soruları kendi kendine sorar. ... Daha çok soru sorarak, daha farklı yanıtlar almayı arzular çünkü bu tarz soruların tek bir tane yanıtı yoktur.
Özgürlük, erkinlik veya hürriyet, birinin engellenmeden ya da sınırlandırılmadan istediğini seçebilmesi, yapabilmesi ve hareket edebilmesi durumudur. Felsefede, determinizm karşıtı özgür irade fikrini içerir. Politikada özgürlük, hükûmet baskısından bağımsızlıktır.
BİREYSEL ÖZGÜRLÜK NEDİR? Bir kişinin bireysel isteklerini kimseye söyleme gereği duymadan ve sormadan yapmasıdır. Vb. Özgürlüklerimiz temel özgürlük ve haklarımızdır.
Cevap: Özgürlük= Bir varlığın, istediği şeyleri yapabilmesi, haklarını kullanabilmesi. Bağımsızlık= Bir devletin esaret içinde olmaması. Özgürlük, bir nevi bağımsızlık gibi.
Özgürlük kavramı herkese göre değişir.Bana göre Özgürlük;Başkalarının haklarını kısıtlamadan yapılan özgürlüktür.Yani başkasının özgürlüğünü kısıtlamadan yapılan eylem özgürlüktür.
Kişisel Özgürlük: İstenç özgürlükle bağlantılıdır. Bir insanın isteme eylemleri başkaları tarafından engellememesi ya da zorlanılmaması gerekir. Bu gibi etkilerden uzak kişinin kendi istekleri doğrultusunda hareket etmesidir. Kişinin istekleri doğrultusunda hür bir şekilde yol almasıdır.
Peki nedir özgürlük? ... Sözlükte özgürlük, “herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya bağlı olmaksızın düşünme ya da davranma, herhangi bir koşula bağlı olmama durumu, serbesti. Her türlü dış etkiden bağımsız olarak insanın kendi istencine, kendi düşüncesine dayanarak karar vermesi durumu, hürriyet” demek.
Arapça sözcük Aramice/Süryanice #χrr חרר “serbest olma, salınma, kurtulma” kökü ile eş kökenlidir. Zamanın tesiri ve değişen insanlık beraberinde bu kökten “tahrir” yazma gücü, açığa çıkarma özgürlüğü, “muharrir” özgürce yazabilen, gazete gibi anlamlara gelen kelimeler türetildi.
Özgürlük kelimesinin kökü özdür.
(Türkçe) 1. Kendi kendine hareket etme, davranma karar verme gücü olan. 2.
Merhaba ); Özgürlük türemiş bir kelimedir.
Özgür isminin anlamı ve taşımakta olduğu manalara şöyledir; kendi kendine karar verme, hareket etme ve davranma gücüne sahip olan. Tutuklu olmayan, hür olan. Başkasının kölesi olmayıp bağımsız olan kişi demektir.
Moğolca ḳabirga(n) "yan, yamaç, döş" sözcüğü ile eş kökenlidir. Moğolca sözcük Moğolca ḳabirga- "yanaşmak, yaklaşmak" fiilinden türetilmiştir. Bu sözcük Moğolca ḳabi "yan, yakın" sözcüğünden türetilmiştir.
Eski Türkçe ilki sözcüğünden evrilmiştir. Eski Türkçe sözcük Eski Türkçe yazılı örneği bulunmayan *il "ön, ileri" sözcüğünden türetilmiştir. ileri maddesine bakınız.
Felsefe soruları; bilim, sanat, din gibi diğer insan etkinliklerinden ayrı sorulardır. Felsefe de bilim gibi bir araştırma alanıdır. Felsefe de bilim gibi yeni sorulara açıktır. Çünkü bir yerde soruların aynı kalması, orada felsefenin ve araştırmanın yok olması anlamına gelmektedir. Peki felsefe sorusunun özellikleri ya da felsefi soruların özellikleri nelerdir? Bir felsefe sorusu nasıl olmalıdır?
Bilimin soruları olgulara, olgular arasındaki ilişkilerin düzenliliklerine ilişkindir. Sanatın soruları duyusal alana ve beğenilere ilişkindir. Bir sanat eserinin güzel olup olmadığı, estetik değeri gibi. Dinin soruları ise metafizik bir alana aittir. Fakat felsefe, varlığı bütünüyle sorgular.
Felsefeye, herhangi bir soruyla başlayabilirsiniz.
İlgili konu:Felsefi soru oluşturma
Hem iyi bir düşünür hem de zayıf bir sorgulayıcı olmak olanaksızdır. Düşünme, cevaplardan çok sorulardan hareket eder. Fizik, biyoloji gibi herhangi bir alanın temelini atanlar hiç soru sormamış olsalardı daha ilk etapta o alan geliştirilemezdi.
Her entelektüel alan, yanıtlara ihtiyaç duyulan ya da yanıtları fazlasıyla arzulanan bir grup sorudan doğmuştur. Dahası her alan ancak yeni soruların düşünmenin itici gücü olarak oluşturulduğu ve ciddiye alındığı ölçüde canlı kalır. Bir alan, yanıtların peşinde koşmayı bıraktığında yok olur. Bir şeyi enine boyuna ya da yeniden düşünmek için birey düşünceyi uyaran sorular sormalıdır. Yanıtlar yeni sorular ortaya çıkardığında düşünce yaşamaya devam eder. Bu nedenle sadece sorularınız varsa gerçekten düşünür ve öğrenirsiniz.
Felsefeye, herhangi bir soruyla başlayabilirsiniz. Bu anlamda felsefi gündemin değişimini belirleyen sorulardır. Filozof kendinden önceki soruların ve cevapların farkında olarak soru sorar. Soru, derinleşmeyi ve farklı yönlerden görmeyi sağlar. Bir konuya ilişkin sorular cevaplardan daha önemlidir. Örneğin; “Düşüncelerimizi kendilerine dayandırdığımız kabullerin sağlamlığından nasıl emin oluruz?” Birçok insan bu türden soruları sormanın rahatsızlık verici olduğunu düşünebilir.
Felsefede sorular yeni düşüncelerin yolunu açar.
Felsefenin karakteristik özelliklerinden biri olan sorular işte bu noktada ortaya çıkar. Düşünce ve eylemlerimizin altında yatan belirleyici ilkenin ne olduğunu bilmek için sorular sorarız. İnsan için birçok konuda öğrenmenin ve anlamanın kapısını sorular açar. Bir konuyu merak ediyorsak soru sormaya başlarız.
Konunun içeriğini anlamaya başladıktan sonra merakımız devam eder, hatta bazen artar. Bu durumda tekrar sorular sorarız. Zihnimizde anlam derinleştikçe sorularımız da değişir. Sorular bizi giderek konunun özüne yaklaştırır. Bildikçe bilmediklerimizi fark ederiz. Bilmediklerimizi bilmek bizde yeni soruları ve düşünceleri ortaya çıkartır. Bu bir düşünsel döngü gibidir. Fakat hiçbir zaman soru sormaktan vazgeçmeyiz. Filozof soruları kendine soran kişidir. Böylece her soruda farklı bir bakış açısı ortaya koyar. Filozof soru sormaktan vazgeçmeden yeni sorular ve farklı düşünceler ortaya koymaya çalışır.
Felsefi soruların diğer alanların sorularından farklı olduğundan bahsetmiştik. Örneğin “İnsanın bilinçaltına nasıl ulaşılabilir?” sorusu bir felsefi soru değildir; çünkü bilinçaltı, psikoloji isimli bilim alanının konu alanındadır ve bu da felsefeden bağımsız bir disiplin olarak var olduğundan, bu soru, bilimsel bir soru hâlini almıştır. Aynı şekilde “Uzayda yaşam var mıdır?” sorusu, bilimin konu alanına giren bir sorudur. Fakat “Ahlaki eylemin amacı nedir?”, “Varoluş özden önce mi gelir?”, “Adalet nasıl sağlanabilir?” gibi sorular, felsefi sorulardır; çünkü bunların her birisine verilebilecek farklı ve öznel, kişisel, sistematik cevaplar bulunabilecektir.
Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf “Felsefeye Giriş” ve “Sosyolojiye Giriş” Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Diğer Ders Notları (Ömer YILDIRIM), MEB Felsefe Ders Kitabı; Nermi Uygur’un “Felsefenin Çağrısı” isimli kitabı; Richard Paul ve Linda Elder’in “Kritik Düşünce” isimli kitabı.
Tweetle