Ortopedik rehabilitasyon nedir?
Tıp biliminin, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon branşında özelleştirilmiş bir alt dal uygulaması olup, kas ve iskelet sistemindeki pek çok rahatsızlığın tedavisinde tetkiklere dayalı tedavi seçenekleri sunar. Tıbbi ve cerrahi uygulama gerektiren pek çok kas ve iskelet sistemine ait tüm ortopedik rahatsızlıklar kısa veya uzun uygulanan bir rehabilitasyon planlamasıdır.
Ortopedik rehabilitasyon uygulaması ile kişiye, iskelet yapısındaki rahatsızlıkların neden olduğu bozuklarının işlevinin geri kazandırılması amaçlanır. Tedavi sonucunda, kişiyi tekrar sağlıklı haline en yakın haline getirmek, evine/işine geri döndürmek, üretici konuma getirmek ve ikincil bir kişiye bağlılık göstermeden yaşamaları sağlanmış olur.
Ortopedik rehabilitasyon süreci nasıl başlar?
Ortopedik rehabilitasyon uygulanacak hasta için, Ortopedi ve Travmatoloji doktorunun görüşü alınarak, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon tarafından değerlendirilir. Buna göre hastaya özel rehabilitasyon planlaması yapılır.
Ortopedik rehabilitasyonda en sık karşılanan vakalar nelerdir?
1) Amputasyon Rehabilitasyonu: Kol ve bacağın kemiği ile birlikte tamamının ya da bir kısmı cerrahi işlem ile alınır. Amputasyon ile ilgili vakaların birçoğu bacak üzerinde görülür. Kaybı olan bölgenin protez ölçümleri alınarak, teknikerler tarafından uygun protezler yapılır. Takılan protezin yerine ve durumuna göre rehabilitasyon uygulaması planlanır.
2)Endoprotez Rehabilitasyonu: Bu rehabilitasyon türü, en çok kalçalara ve omuzlara hatta gerektiğinde dirsek ve diğer eklemlere uygulanan bir yöntemdir. Herhangi bir sebep ile deformasyona uğramış, fonksiyonunu yitirmiş ve ağrısı çok olan kişilere düşürdüğü yaşam kalitesini arttırmak için ilgili bölgedeki eklem alınarak, onun yerine farklı maddelerden yapılan eklem protezi takılır. Bu protezin amacı; var olan bölgedeki ağrıyı dindirmek ve hareket genişliği sağlamaktır. Hastanın yaşam kalitesinin arttırılmasına yönelik yapılmaktadır.
3)Kırık Rehabilitasyonu: Kırıkların üzerindeki alçının alınması ya da cerrahi müdahele sonrası iyileşme görüldükten sonra koltuk değneği ile yürüme ve denge eğitimi verilir. Eklem açıklığını düzenleyen tedaviler ile kas gücünün arttırılmasına yönelik tedavi seanslarına geçilir.
4)Skolyoz Rehabilitasyonu: Skolyoz rahatsızlığı hastalıktan ziyade bir bulgudur. Var olan sağlıklı omurganın yapısında oluşan görüntü olarak bir deformitedir. Farklı nedenler ile meydana gelmediği için, kişiden kişiye göre değişen ve özgü tedavi yöntemleri vardır.
5)İnsan vücudunda en çok travmaya maruz kalan bölge diz eklemidir. Çapraz bağ hasarlanmasına bağlı yırtılmalar, dirsek ve omuzlarda travmalara bağlı olarak tendon yırtılmaları meydana gelir. Bunun haricinde; ezilmeler ve burkulma gibi sorunlar hastanın durumuna göre (ameliyatlı veya ameliyatsız oluşu) rehabilitasyon planlaması yapılır.
Kaza, travma, doğuştan gelen rahatsızlıklar veya başka nedenlerden dolayı ortaya çıkan fonksiyonel bozukluklar ya da kayıplar gibi durumları farklı yöntemler ile tedavi eden bölüme fizik tedavi ve rehabilitasyon denir. Kişinin günlük yaşantısında kolayca hareket edebilmesini sağlayan ve bu anlamda tedavisini gerçekleştiren bu bölümde, kemik ve kas ile ilgili pek çok hastalık tedavi edilir. Peki fizik tedavi ve rehabilitasyon hangi hastalıklara bakar? Detaylı bilgiye ulaşmak için Avicenna Hastanesi olarak ele aldığımız bu makaleyi okuyabilirsiniz.
Kişinin yaşam kalitesini azaltan kemik, kas, eklem ve sinir sistemi hastalıklarının veya yaralanmalarının tanı ve tedavisini kapsayan fizik tedavi ve rehabilitasyon, kişinin hareket ve fonksiyonel aktivitelerini geri kazanmasına yardımcı olur. Fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümünde amaç, kişilerin ağrılarını azaltmak, fonksiyon kayıplarını ortadan kaldırmak, hayat kalitesini artırmak ve günlük eylemlere dönüşü sağlamaktır.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon hangi hastalıklara bakar sorusu, birçok kişi tarafından araştırılıyor. Fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümü, pek çok hastalığın tanı ve tedavisine yardımcı olur. Bunlardan bazıları aşağıdadır:
1. Hareket Sistemi Bozuklukları
Omurga rahatsızlıkları
Eklem rahatsızlıkları
Yumuşak doku romatizmaları
Kemik bozuklukları
2. Nörolojik Hastalıklar
3. Kas Hastalıkları
4. Solunum Bozuklukları
5. Spor Yaralanmaları Rehabilitasyon
6. Obstetrik Ürojinekolojik Rahatsızlıklar
7. Ortez Protez ve Biyomekanik Bozukluklar Eğitimi
8. Geriatrik Yaşlı Rehabilitasyon
9. Pediatrik Rehabilitasyon
Onkolojik Rehabilitasyon
Özel Durumlar
Diğer tedavi yöntemlerine nazaran tek başına da uygulanabilen fizik tedavi, ışın, ısı, egzersiz, elektrik akımları, sıcak ve soğuk uygulamaları ile yapılan bir tedavi yöntemidir. Rehabilitasyon ise onarma, yeniden yerine koyma ve iyileştirme gibi amaçları bulunur. Fizik tedavi ile beraber yürütülen rehabilitasyon uygulamalarında, kişinin fizyolojik, sosyal, ruhsal ve mesleki olarak bağımsız bir biçimde yaşamını devam ettirmesi amaçlanır. Çeşitli uygulamalar ile yukarıda saydığımız pek çok hastalığın tanı ve tedavisine yardımcı olan fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları, fizyoterapistler tarafından gerçekleştirilir.
Fizik tedavi haftada kaç gün olur?
Hastalığın tanısına göre 15 30 gün arası süre değişmektedir. Ayrıca bu süre daha uzun ya da daha kısa da sürebilir.
Fizik tedavi kaç seansta etki eder?
Genel olarak 1 haftadan sonra kendini gösterir ve 2 hafta içerisinde ağrılar azalmaya başlar.
Fizik tedavi olurken nelere dikkat edilmeli?
Egzersizlerin rahatlıkla yapılması için bol giysiler giyilmelidir. Bunun dışında tedavi sonrası terleme ihtimaline karşı yedek giysi ve havlu getirilmesi gerekmektedir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümü doktor listesi aşağıda yer almaktadır: