Fıkıh Ilminin Temel Konuları

Güncelleme Tarihi:

Nikah ve aile ile ilgili pek çok konuyu kapsayan fıkıh dalına ise, münakehat ismi verilir. Örneğin hangi hallerde boşanmanın caiz olduğunu öğrenmek için genellikle fıkhın bu bölümüne müracaat edilir.

Münakehat Nedir?

Dilimize Arapçadan geçmiş bir kelime olarak da bilinen münakehat kelimesi ''nikah'' sözcüğünden türetilmiş bir kelimedir. Bu kelimenin tekil hali ise, ''münakehe'' ve ''münakeha'' şeklinde yazılır. Fıkıh ilmi, ilk defa Ebu Hanife tarafından sınıflandırılarak çeşitli pek çok alt dala ayrılmıştır. Münakehat da fıkhın bilinen dört ana dalından biri olarak bilinir. Bu nedenle de nikah ile ilgili konular anlamına gelir.

Münakehat Neye Denir?

Münakehat kelimesi, “hukuki bir sonuca ulaşmaya yönelik irade beyanı” anlamına gelir. Muamele kelimesinin çoğulu olarak da bilinen muamelat terimine ise, fıkhın gelişimine de paralel olacak şekilde ve farklı bakış açılarına göre farklı anlamlar yükleniyor. Kur'an-ı Kerim'de ve pek çok hadislerde amel kökünden türetilmiş kelimeler yoğun bir şekilde yer alırsa da muamelat ve muamele Kur'an'da geçmez. Ama birkaç hadisin içinde "müsakat akdi" anlamında kullanılmış olan muamele kelimesine rastlanır. Bir rivayette göre de bazı hukuki işlemleri göstermek ve belirtmek için muamelat kelimesi kullanılır.

Münekehat Konuları Nelerdir?

Mehir: Sözlük anlamı nikah bedeli olarak tanımlanan bir kelimedir. Mehir, evlenmeden önce erkeğin kadına ödediği paraya verilen isimdir. Mehir istenirse malla da ödenebilir. Fakat boşandıktan sonra geri alınamaz.

Nafaka: Nafaka, boşandıktan sonra erkeğin kadına ödemekle yükümlü olduğu aylığa denir. Bunun dışında boşanma, evlilik, velayet gibi konuların hemen hemen hepsi münakehat kapsamında değerlendirilerek bir hükme bağlanır.

Münekehat Başlığı Altında İncelenen Konular

Fıkıh ilmi; münakehât, ibadetler, muamelat (alış-veriş, faiz, kira, miras v.b.) ve ukubat (cezalar) olmak üzere dört bölüme ayrılır. Fıkhın ibadaat bölümü, kısaca öğrenmek, her müslüman için farzdır. Münekehat başlığı altında incelenen konular nikahla ilgili konulardır. Bunlar ise genellikle evlilikte ve boşanmada kadının maddi haklarını korumayı amaçlayan nafaka ve mehirdir. Münekehat, kadının maddi olarak kendini güvence altına alabilmesini sağlayacak çeşitli önlemler alır. Mehir, erkeğin evlenmeden önce kadına ödeyeceği paradır. Bunu isterse mal olarak da ödeyebilir. Boşanma halinde ise erkek bu parayı ya da malı geri isteyemez. Nafaka ise, evlilikte sorunlar yaşanması ve olası bir boşanma durumunda erkeğin kadına aylık olarak ödemekle yükümlü olduğu tutardır. Münekehat, kadının evlilikten sonra ya da evlilikte herhangi bir maddi sıkıntı yaşamaması için konulmuş olan fıkıh kurallarıdır. Bu sayede kadınlar, ekonomik olarak güvence altına alınır.