Gebelikte Kaçıncı Haftada Iş Göremezlik Raporu

Çalışan anne ve baba adayları ile işverenlerin en çok merak ettiği konuların başında doğum izni geliyor. Doğum izninin ne zaman başlayacağı, nasıl uzatılacağı ve bitişi gibi konular hakkında birçok soru kafaları kurcalıyor. Sizin için doğum izni ile ilgili merak edilen tüm konuları derledik.

Doğum İzni Nedir?

Doğum izni, çalışan anne adaylarının yararlanabildiği özel bir izin türüdür. Doğum izni ile anne adayları ve bebeklerin haklarının koruma altına alınması amaçlanıyor. 

Doğum öncesi ve sonrasını kapsayan bir izin türü olması nedeniyle doğum izninde birçok sürecin yönetilmesi gerekiyor. Doğum izni için anne adayı çalışanın, doktordan çalışamaz raporu alması ve iş yerine iletmesi, en önemli nokta olarak öne çıkıyor. İşveren ise raporu SGK e-Vizite sistemine yüklenen raporu onaylamakla yükümlüdür. Böylece doğum izni planlanabiliyor ve vakti geldiğinde de çalışan izne çıkıyor. 

Kadın Çalışanların Doğum İzni Ne Zaman Başlar?

Doğum izni, doğumdan önceki 8 hafta ve doğumdan sonraki 8 haftayı kapsayacak şekilde 16 haftadan oluşuyor. Hamileliğin 40 hafta sürdüğü varsayılacak olursa kadın çalışanlar, hafta itibarıyla izne ayrılabiliyor. Bebek 8 haftalık veya diğer bir deyişle 2 aylık olduğundaysa ücretli izin bitiyor. 

sayılı İş Kanunu’nun “Analık halinde çalışma ve süt izni” başlıklı  maddesi, doğum iznini düzenliyor. Maddenin ilgili kısmında da hamilelik izni şöyle özetleniyor: “Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır.”

Ücretli izinler kapsamında değerlendirildiği için doğum izni sürecini kapsayan 16 hafta boyunca çalışan, maaşını veya geçici iş göremezlik ödeneğini almaya devam ediyor. Bazı özel durumlarda ise süreç farklılaşabiliyor. Bu nedenle de doğum izni hesaplamalarına dikkat edilmesi gerekiyor. 

Doğum İzni Nasıl Hesaplanır?

Yukarıda da belirttiğimiz gibi doğum veya analık izni hesaplanırken 40 haftalık gebelik süresi temel alınıyor. Anne adayı çalışan, gebeliğin son 8 haftası ve doğumdan sonraki ilk 8 hafta için izin hakkından faydalanabiliyor. Ancak her zaman süreç böyle işlemiyor ve gebelik sürecine göre izin dönemi değişiklik gösteriyor. 

Doğum İzninin Tamamı Doğum Sonrasında Kullanılabilir mi?

Anne adaylarının en geç gebeliğin haftasında izne ayrılması gerekiyor. Bu yasal olarak belirlenmiş bir zorunluluk ve değiştirilemiyor. hafta yerine, haftaya kadar çalışmaları için ise doğum raporu gerekiyor. Doktorların onay vermediği durumlarda anne adayları, haftaya kadar çalışamıyor. 

Anne adayı gebeliğin haftasında izne ayrılırsa hamileliği süresince kullanmadığı süre, doğumdan sonraya aktarılıyor. Yani hafta izne ayrılan anne adayı, doğumdan sonra 13 hafta izin yapıyor. 

İş Kanunu’nda konu şu şekilde özetleniyor: “Sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.” 

Doğum İzni Kaç Gün?

Hamilelik veya doğum izni toplam 16 haftalık ücretli izni kapsıyor. Kaba bir hesapla anne adayı toplamda gün boyunca izin yapıyor. Dileyen anneler, doğumdan sonra ücretsiz izne de ayrılabiliyor.  

Babalık İzni Nedir?

Babalık izni, çalışan annelerin faydalanabildiği doğum sonrası iznine benzer şekilde eşi doğum yapmış çalışan babalara verilen izindir. 

Babalık İzni Ne Zaman Başlar ve Kaç Gündür?

Annelerin aldığı doğum izni gibi babalık izni de İş Kanunu tarafından belirlenmiş bir haktır. İş Kanunu’na göre çalışan erkekler için özel sektörde babalık izni beş gün sürer ve ücretli izin olarak değerlendiriliyor. Devlet memuru babalar için ise izin süresi 10 gün olarak belirlenmiştir. 

Doğum İzni Çeşitleri Nelerdir?

Doğum, annelik ve hamilelik gibi süreçler aslında birbiriyle paralel birçok izni beraberinde getiriyor. Kısaca özetlemek gerekirse doğum izni kapsamında yer alan izinler şöyle sıralanıyor:

• Doğum izni 
• Çoğul gebelik doğum izni
• Erken doğum izni
• Süt izni
• Hamilelik doktor kontrolü izni

Kısacası doğumdan öncesini kapsayan gebelik, doğum ve doğum sonrasını kapsayan annelik süreçlerinde kadın çalışanların farklı farklı izin hakları bulunuyor. 

Çoğul Gebelik Doğum İzni Süresi Ne Kadardır?

İki, üç veya daha fazla bebeğin aynı anda ana rahminde olması durumuna çoğul gebelik adı veriliyor. Yani ikiz veya üçüz gibi birden çok çocuk bekleyen anne adaylarının gebelik süreçlerini tanımlamak için çoğul gebelik ifadesi kullanılıyor. Çoğul gebelikte anne adayları daha fazla izin yapabiliyor. 

Çoğul gebelik durumunda anne adayları, gebeliğin haftası itibarıyla izne çıkabiliyor. Yani doğum öncesinde 10 hafta izin yapılabiliyor. Bu sebeple de doğum izni 16 haftadan 18 haftaya uzuyor. Ayrıca çoğul gebelik durumunda eklenen 2 haftalık süre, ücretli izin dahilinde değerlendiriliyor. 

İş Kanunu’nun maddesinde çoğul gebelik ve annelik izni şöyle özetleniyor: “Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir.”

Erken Doğumda İzin Ne Kadar?

Anne adayı erken doğum yaptığı takdirde de 16 haftalık izin süresi uygulanıyor. Anne adayının doğumdan önce için hakkı olan izin süresi, doğumdan sonra kullanılıyor. Yani anne adayı gebeliğin haftasında doğum yaparsa 9 hafta daha izin yapabiliyor. 

Annenin Vefatı Babaya Doğum İzni Hakkı Verir Mi?

Annenin doğum öncesinde, sırasında veya sonrasında vefat etmesi durumunda eşi yani baba, kullanılmayan izni devralıyor. Yani annenin kullanamadığı izin, baba tarafından kullanılabiliyor. 

Evlat Edinme İzni Var mı?

Evlat edinen çiftler için doğum gibi özel bir izin hakkı bulunuyor. Üç yaşını doldurmamış çocukların evlat edinilmesi durumunda bu haktan yararlanabilmek mümkün. Hamilelik izni gibi evlat edinme izninde de ücret ödeniyor. Yani evlat edinme izni, ücretli izin kapsamında yer alıyor. 

Evlat Edinme İzni Ne Kadar?

3 yaşını doldurmamış çocukların evlat edinilmesi durumunda anne veya baba 8 haftalık izne ayrılabiliyor. Evlat edinme izninde başlangıç tarihi ise çocuğun fiilen teslim edilme tarihi ile başlıyor. 

Doğum Raporu Nedir? 

Sağlıklı bir doğum için uzman hekimlerin ziyaret edilmesi ve düzenli olarak kontrollerin yapılması gerekiyor. Hekimler, belirli bir süre sonunda tahmini doğum tarihi konusunda anne adaylarını bilgilendiriyor. Bu tarih ise hafta olarak kabul ediliyor. Bu tarihten geriye doğru 8 hafta sayılarak çalışan izne ayrılabiliyor. Bu süreçte verilen rapora ise doğum raporu deniyor. 

Doğum Raporu Nasıl Alınır?

Doğum raporu uzman hekimlerden alınabiliyor. Uzman hekim, talep edilmesi durumunda rapor oluşturuluyor. Günümüzde raporlara genellikle karekod ekleniyor. Alınan raporda da karekod olması talep ediliyor. Anne adayının raporda karekod olduğundan emin olması özellikle öneriliyor. Aksi takdirde tekrar rapor çıkarmak gerekebiliyor. 

Hamilelikte Doktor İzni Nedir, Nasıl Uygulanır?

Hamilelik süresince anne adaylarının doktor kontrolleri oluyor. Çalışma günü ve saatine denk gelen dönemlerde de çalışanlar, doktor kontrolüne gidebiliyor. Doktor kontrolüne giden kadın işçi için maaş kesintisi yapılamıyor. 

İş Kanunu’nda konunun ele alınış şekli ise şöyle: “Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.”

Süt İzni Günde Kaç Saattir ve Ne Kadar Süreyle Uygulanır?

Anneler doğum iznini tamamlayıp işlerine döndüklerinde de kendilerine özel bazı izinlerden yararlanabiliyor. Bunların başında da süt izni geliyor. Çalışan anneler, 1 yaşını doldurmamış çocukları için günlük 1,5 saat izin kullanabiliyor. 

İş Kanunu’nun maddesinde konu şu şekilde özetleniyor: “Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.”

Süt İzninde Çalışma Fazla Mesai mi?

İş Kanunu’na göre süt izni, günlük çalışma süresine dahil ediliyor. Yani bu süre içerisinde anne, çalışma süresi diliminde yer alıyor. Eğer bu saatlerde anne çalışırsa bu durum fazla mesai olarak kabul edilebiliyor. 

Konu ile ilgili detaylı bilgi için Yargıtay 9. Hukuk Dairesi E/, K/ kararı incelenebilir.

Doğum İzni Bitince Ne Olur?

Doğum veya analık izni bitince çalışanlar, işlerine geri dönüp çalışmaya devam edebiliyorlar. Dileyen çalışanlar ise ücretli annelik iznini tamamladıktan sonra annelere tanınan ücretsiz izin hakkından yararlanabiliyor. 

Ücretli Doğum İzni Sonrasında Kadın İşçi Ücretsiz Doğum İznine Ayrılabilir mi?

Doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 haftalık ücretli izne ek olarak kadın çalışanlar, 6 aya kadar ücretsiz izin hakkına da sahip. Doğumdan sonraki 8 haftalık ücretli izin tamamlandıktan sonra anneler, işyerine başvurup ücretsiz izne ayrılabiliyor. 

Son olarak 3 yaşını doldurmamış çocuğun evlat edinilmesi durumunda da anne veya baba bu süre ücretsiz olarak veriliyor. 

sayılı İş Kanunu’nun maddesinde durum şöyle özetleniyor: “İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.”

Doğum Sonrası Yarım Gün Çalışma İzni Nedir?

Çalışan anneler, doğum izni sonrasında yarım gün izinli olarak bir süre daha çalışmaya devam edebiliyor. Doğum sayısı gibi nedenlerle bu süre uzayabiliyor. Yarım gün ücretsiz izinle çalışma hakkından yararlanılabilen durumlar ve bilinmesi gerekenler şöyle sıralanıyor: 

• Birinci doğum için 60 gün ücretsiz izin alınabiliyor. 
• İkinci doğum için gün ücretsiz izin alınabiliyor. 
• Üçüncü ve sonraki doğumlar için gün izin alınabiliyor. 

Çoğul gebelik doğumlarındaysa belirlenen sürelere 30 gün ekleniyor. 

6 Ay Ücretsiz Doğum İzni Dilekçesi Ne Zaman Verilir?

Doğumdan sonra istirahat süresi bitmeden önce 6 aylık ücretsiz doğum izni için başvuru yapılabiliyor. Bunun için iznin ne kadar kullanılacağı ile ilgili anne adayının 1 ay önceden işverene bilgi vermesi gerekiyor. 

Analık Sonrası Kısmi Çalışma Nedir?

Ebeveynlerin ikisi de çalışıyorsa kullanılabilen bir haktır. Çocuk ilkokul çağına gelen kadar ebeveynlerden biri part-time veya diğer bir deyişle yarı zamanlı olarak çalışabiliyor. Her çocuk için bu haktan sadece bir kere yararlanılabiliyor. 

Doğum İzni Parası Ne Zaman Yatar?

Aylık ücretli olarak çalışanlar, doğum izni süresince maaşlarını alıyor. Onlar adına yatan doğum izni parası adı verilen geçici iş göremezlik ödeneği ise çalışana yatıyor. Çalışan ise işverene getiriyor. Günlük veya saatlik ücret ile çalışanlara ise maaş ödenmez ve geçici iş göremezlik ödeneği işçi tarafından kullanılır. 

Engelli Bebekler İçin Ücretsiz Doğum İzni Ne Kadar?

Engelli bebeği dünya gelen anne adayları, doğumdan sonraki 8 haftalık ücretli izin 

haklarını kullandıktan sonra ücretsiz izne ayrılabiliyor. Birinci, ikinci ve üçüncü doğum için belirlenen sürelerden bağımsız olarak güne kadar ücretsiz izin hakkından yararlanabiliyorlar. 

İş Kanunu’nda durum şöyle özetleniyor: “Çocuğun engelli doğması hâlinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır.”

Yasa ile güvence altına alınan izin süresinden sonra hem özel sektör hem de devlet kurumlarında çalışanlar, engelli veya süreğen hastalığı olan çocuklarının tedavisi için rapor bulunması kaydıyla yıllık 10 günlük mazeret izni kullanabiliyor. 

İzin anne veya baba tarafından kullanılabiliyor. Yani bu izin sadece anneler için tanınmış bir hak değildir. Son olarak çocukta en az %70 engel oranı şartı da aranıyor. 

Özel Sektörde Doğum İzni Kaç Gün?

Özel sektörde doğum izni ikiye ayrılıyor. Birincisi ücretli izin süresidir. Gebeliğin haftasında izin başlıyor ve doğumdan sonraki 8. hafta izin süreci bitiyor. Buna ek olarak emzirme izni ve doktor izni gibi izinler kullanılabiliyor. 

Özel sektörde analık izninin ikinci izin türü ise ücretsiz izindir. Ücretli iznin bitimiyle beraber ücretsiz izin başlıyor. Çalışanlar 6 aya kadar ücretsiz izin için başvuru yapabiliyor. 

Son olarak şu ana kadar anlattıklarımızın yasa ile belirlenen izinler olduğunu belirtmemiz gerekiyor. İşveren ve çalışan arasında iş sözleşmesi varsa bu süreler uzayabiliyor. Ancak iş sözleşmesi ile sürenin kısaltılması mümkün değil. 

Doğum İzni Süresi Uzatılabilir mi?

Annenin veya çocuğun sağlığını tehlikeye atan bir durum varsa ve uzman hekim tarafından bu durum tetkik edilip rapor haline getirilmişse izin süreleri uzatılabiliyor. 

Hamilelikte İş Rotasyonu Nedir?

Doktorlar, anne adaylarının sağlık riskleri olduğunu düşündüklerinde kadın çalışanların hafif işlerde çalışmasını talep edebiliyor. Aynı zamanda da iş güvenliği uzmanları tarafından da rapor ile belirtilmese bile bu yönde talepler oluşturabiliyorlar. Bu duruma genellikle hamilelik kaynaklı iş rotasyonu adı veriliyor. 

Hamilelik nedeniyle işi değişen anne adayı, işçi sağlığına daha uygun hafif işlerde çalıştırılıyor ve iş değişikliği nedeniyle de maaşında kesinti uygulanamıyor. 

İş Kanunu’nda da bu durum şöyle özetleniyor: “Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.”

Doğum İzni Süresi Çalışma Süresine Eklenir Mi?

Hamilelik, doğum ve annelik süresince alınan ücretli izinler, çalışma süresine ekleniyor ve prim gün sayısı olarak çalışanın tablosuna yansıyor. Ücretsiz olarak kullanılan doğum izinleri ise çalışma süresine eklenmiyor. 

Doğum İzni Şartlarına Uyulmaması Durumunda Ne Olur?

sayılı İş Kanunu, çalışanlar ve işverenler arasındaki ilişkileri düzenliyor. İş Kanunu’nun maddesine göre kadın çalışanların doğum iznine ayrılabilmesi yasal bir haktır. Ayrıca anne adayları için kısıtlayıcı hususlar söz konusudur. 

Kısaca özetlemek gerekirse işveren tarafı, çalışanın hakkı olan izin süresini kullanmasına mani olamaz. Çalışan, izne mani hareketler nedeniyle haklı fesih hakkını kullanabileceği gibi dava açabilme hakkına da sahip. 

İşveren için haklı fesih gerekçesi ise çalışanın izin süreleri ile ilgilidir. Çalışan belirlenen sürelerden fazla izin kullanamaz. Kullanması durumunda ise işveren tarafı haklı fesih hakkını kullanıp çalışanı işten çıkarabiliyor. 

İş Göremezlik Yardımı Ne Kadar?

16 haftalık izin süresinde anne iş göremez olarak kabul ediliyor. Bu süreçte de anneler ödeneklerden yararlanabiliyor. yılı için 16 haftanın karşılığı olan gün için ödenek alınabiliyor. Ödeneğin yatıp yatmadığı ise e-Devlet aracılığı ile kontrol edilebiliyor. Ayrıca çoğul gebelik durumunda iş göremezlik parası, tıpkı izin gibi 2 hafta uzuyor ve 18 hafta olarak değerlendiriliyor. 

Doğum Ödeneği Ne Kadar?

Doğum parası, doğum ödeneği ve doğum yardımı olarak adlandırılan ücret, annenin çalışıp çalışmamasına bakılmaksızın devlet tarafından ödeniyor. İlk çocuk için , ikinci çocuk için , üçüncü ve sonraki çocuklar için ise TL ödeme yapılıyor. 

Doğum yardımı almak isteyenlerin, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının ilgili birimlerine başvurması gerekiyor. 

Emzirme Ödeneği Ne Kadar?

Emzirme ücreti veya ödeneği, sigortalı kadınlara veya sigortasız eşi doğum yapan sigortalı erkeklere ödeniyor. Ödenek, SGK tarafından karşılanıyor ve ailelere TL destek veriliyor. 

Doğum Borçlanması Nedir?

Doğum borçlanması, doğum nedeniyle çalışma hayatından belirli bir süre uzak kalan kadın çalışanlar için uygulanıyor. Kadın çalışanların sigortalı olarak çalışması da zorunlu tutuluyor. Yani sigortalı olarak çalışmamış bir kadın, doğum borçlanmasından yararlanamıyor. Doğum borçlanması ile geriye dönük prim ödemesi yapılabiliyor ve kadın çalışanların emeklilik konusunda dezavantajlı hale gelmesinin önüne geçiliyor. 

Doğum Borçlanması Şartları Nelerdir?

Doğum borçlanmasından yararlanabilmek için bilinmesi gereken şartlar şöyle sıralanıyor: 

• Çocuğun sağ olarak doğması
• Doğumdan önce en az 1 gün sigortalı olarak çalışmak
• Doğumdan sonraki 2 yıl sigorta primi ödenmemiş olması 
• En fazla 3 çocuk için borçlanma yapılabilir
• Her bir çocuk için en fazla 2 yıl borçlanma yapılabilir

Doğum Borçlanması Ne Kadar?

Doğum borçlanması, günlük brüt asgari ücretin en az %32’si kadar olabiliyor. Ayrıca bu tutarın en fazla 7,5 katına kadar borçlanma yapılabiliyor. 

Kısaca özetlemek gerekirse yılı brüt asgari ücret ,00 TL, günlük brüt kazancın %32’si ise günlük olarak ,75 TL’dir. Günlük borçlanabilecek en yüksek tutar ise ,64 TL olarak hesaplanıyor.

Staj Sigortası Doğum Borçlanması İçin Yeterli mi?

Staj sigortasında kısa vadeli sigorta primleri ödendiyse doğum borçlanmasından yararlanılabiliyor. Ancak primler ödenmediyse bu süreç sigorta başlangıcı olarak kabul edilmez. Yani staj sigortası doğum borçlanması için kullanılamaz. 

Şirketler İçin Doğum Yardımları ve Hediyeleri

Şirketler doğum yapan çalışanları için çeşitli yardımlar yapıyor ya da anlamı özel hediyeler verebiliyor. Örneğin bazı şirketler, bebek veya anne adına sivil toplum kuruluşlarına bağış yapabiliyor veya yine bebek adına fidan dikimi gibi özel hediyeler verebiliyor. 

Şirketlerin çalışan bağlılığını artırmak ve çalışanlarının bu mutlu günlerinde yanlarında olabilmek için en sık başvurdukları yöntem ise hediye kartlarıdır. Çalışanlarınıza MultiFlex ile dijital bir hediye kartı sunabilirsiniz. MultiFlex ile çalışanlarınız, binlerce noktada hediye kartlarını dijital ve esnek bir şekilde kullanabiliyor. Ayrıca MultiFlex ile %45'e varan tasarruftan da faydalanabilirsiniz.

Multinet Up Blog’da yer alan içeriğin yalnızca bilgi verme amaçlı olduğunu, hukuki görüş ve tavsiye içermediğini, bilgilerin Multinet Up Blog’un hazırlanma tarihindeki mevzuata dayalı olduğunu ve zamanla mevzuat değişiklikleri ile ilgili kurumların görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabileceğini bildiririz.

Uygulamadaki adıyla Doğum Parası veya Rapor Parası, kanuni düzenlemede ise Geçici İş Göremezlik Ödeneği olarak geçen yasal hakkınızdır.

Geçici iş göremezlik ödeneği; doğum süreci tamamlanmış anneler için İş Kanunu’ na tabi bir uygulamadır. Yalnızca SGK’ya tabi çalışan annelere yapılan bir yasal ödenektir. Bu düzenlemeyle amaçlanan; İş Kanunu kapsamında SGK’ya tabi çalışan annenin doğum yapması halinde doğumdan önce ve sonra olmak üzere (tekil gebelikler için) toplam 16 hafta sürecek istirahat süresince geçici iş görememekten kaynaklı alacağı ödemenin yasalaştırılmasıdır. Başka bir değişle, doğum öncesi başlayacak ve doğum sonrası tamamlanacak doğum istirahati süresince çalışamayacak olan annenin yoksun kalacağı maaş ödemesinin bir kısmının devlet tarafından garantiye alınması ve annenin zararının bir miktar da olsa telafi edilmesidir.

Açıklamadan da anlaşılacağı üzere, bu ödeneğe yalnızca SGK’ya tabi çalışan ve doğum istirahati hakkını kullanarak geçici olarak iş göremeyen anneler hak kazanır. Kamu Kuruluşları’nda çalışan annelerin böyle bir ödeme alma hakları bulunmamaktadır zira, kamu çalışanı anneler doğum öncesi ve sonrası çalışamadıkları istirahat dönemlerine ilişkin tüm maaş haklarını kurumlarından almaktadırlar.

İlgili uygulamaya hangi şartlarda hak kazandığımıza bakacak olursak:

• Sağlanması gereken ilk şart halen SGK’ya tabi bir çalışan olmaktır. Bu madde ile anlatılmak istenen şudur; doktorunuzun doğum öncesi istirahat raporunuzu başlattığı tarihte iş yerinizde halen SGK’ya tabi olarak çalışmaya devam ediyor olmanız, istirahat nedeniyle geçici süreyle işe ara vermiş bulunmanız gerekmektedir. Eğer istirahat raporunuzun tarihi öncesinde işten çıkışınız verildiyse, artık bu ödeneği almaya hak kazanamazsınız. Dolayısıyla, ödeneği alabilmek için, eğer doğum nedeniyle işi bırakmayı planlamışsanız, öncelikle 16 haftalık istirahat sürenizin bitmesini bekleyecek, istirahat süreniz sonrası tekrar işe başlamanızı başlatacak, fiilen 1 gün işe gidecek ve işten çıkışınızı sonra alacaksınız.

• Sağlanması gereken ikinci şart; doğum yaptığınız tarihten geriye dönük bir yıl içinde toplam en az 90 gün için yatmış olması gerekmektedir.

• Sağlanması gereken üçüncü şart; doğum olayınızın gerçekleşmiş olmasıdır.

• Son olarak da, bu ödenek için doğum süreci bakımından size tanınmış istirahat hakkınızı kullanmış olmanız gerekmektedir.

Ödeneğe ilişkin yasal prosedürleri de şu şekilde anlatabiliriz:

Tekli gebelikte gebeliğinizin Haftasında, çoğul gebelikte ise gebeliğinizin Haftasında doktorunuzdan alacağınız istirahat raporu ile süreci başlatmanız gerekmektedir. Kural bu olmakla birlikte, anne adayı dilerse doğumun son 3. haftasına kadar doktorundan alacağı “Sağlık durumu uygundur” onayı ile çalışmaya devam edebilir, burada kullanmadığı istirahat süresi doğum sonrası istirahat hakkına eklenebilir. Ancak her halükarda, ödenek prosedürü doğum öncesi istirahat raporunun SGK sistemine tanımlanması ile işlemeye başlayacaktır.

İstirahat raporunun sisteme işlenmesini, doğum raporu izleyecektir. Doğumun gerçekleşmesini takiben, hastane veya doğum doktorunun yine SGK kayıtlarına işleyeceği doğum raporu ile, son aşamaya geçilecektir.

Son aşamada ise, doğum sonrasına kalan istirahat süresinin bitmesi beklenecek, bu sürenin bitmesini takiben yine doğum doktorunun sisteme işleyeceği istirahat raporu bitişi ile artık yasal prosedür tamamlanmış olacaktır. Annenin işyerinin tüm aşamaları sistem üzerinden onaylaması ile, ödenek anne adına SGK tarafından onaylanacak ve sigortalı çalışan anne, süreç sonucunda PTT hesabına veya SGK’ da tanımlı banka hesabına adına yatan ödeneği çekmeye hak kazanmış olacaktır.

Ödemeler, tekli gebelikte toplam 16 hafta üzerinden gün için; çoklu gebelikte ise toplam 20 hafta üzerinden toplam gün için hesaplanmakta ve annenin talebi doğrultusunda dilenirse tek seferde, dilenirse de parçalı olarak, ancak her halükarda doğumdan sonra olacak şekilde ödenmektedir.

Çalışan annenin bir yasal hakkı olan bu ödeme türü de, yine 5 yıllık hak düşürücü süreye tabi olup, doğum tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde talep edilebilecektir.

Ödemeler nasıl hesaplanır? Bunu somut örnek üzerinden ele alalım:

Kural, ödeneğin; sigortalı annenin doğum öncesi istirahat raporunun başlama tarihinden önceki son 3 ayda elde ettiği ortalama günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanması, günlük ücretin kullandığı istirahat gün sayısı ile çarpılması ve çıkan rakamın 2/3’ ünün anneye ödenmesidir.

Somut örneğimizde, SGK’ya tabi çalışan annemizin doğum öncesi son 3 ayda aldığı aylık brüt ücretinin TL olduğunu düşünelim.

1 ayda TL ……………. 3 ayda TL (Brüt ücret)

TL/90 gün …………… günlük brüt ücret = TL

gün * TL (Tekli gebelikte kullanılacak istirahat süresi gün yani 16 haftadır) = TL

TL’ nin 2/3 tutarı = TL

O halde, son üç aylık maaşını aylık tl brüt maaş üzerinden alan SGK’ lı annemiz, doğum sonrasında istirahat sürelerini tamamladığında, SGK’dan toplam TL geçici iş göremezlik ödeneği almaya hak kazanmış olacaktır.

Hesaplamadan da anlaşılacağı üzere, SGK primlerinizin yatırıldığı brüt aylık ücretiniz bu ödeme için temel istatistik sayıldığından, gerçek maaşınız üzerinden primlerinizin yatırıldığından emin olmalısınız.

Rapor parasını dilerseniz e-devlet şifreniz ile SGK sistemi üzerinden takip edebilir, bir aksama olduğunu düşünüyorsanız işyeriniz ve hekiminizle irtibata geçebilir, onların yapması gereken online işlemlerin eksiksiz gerçekleştirilmiş olduğundan emin olabilirsiniz. Hiçbir eksik olmadığını düşündüğünüz durumlarda, Bağlı bulunduğunuz SGK İl Müdürlüğü ile iletişime geçebilir ve ödeneğinizin adınıza tanımlanmasını ayrıca talep edebilirsiniz.

Okurumuzun Sorusu:

Merhabalar iyi günler size bir konuda danışmak istiyorum. Şu an 28 haftalık gebeyim pandemiden dolayı iş yeri beni haftaya kadar idari izinli sayıyor. Kamu kurumunun restoran kısmında çalışıyorum. Şu an iş yerimiz kapalı. Bana iş yerimden şu bilgi verildi “sen idari izinlisin çalışabilir raporu alma”. Fakat işyeri 4 hafta sonra açılabilir ya da açılmayabilir. Ben haftaya kadar mı idari izinli sayılıyorum bu koşullarda 37’ye kadar mı? Ben haftada çalışabilir raporu almazsam otomatikman doğum iznine çıkmış olmuyor muyum? Doğum izni nasıl doğum sonrasına aktarılıyor. Kafam allak bullak oldu. Ne yapmam lazım?

İş Yasası’nın maddesine göre analık izni doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 haftadır. Kadın işçi isterse ve doktor raporuyla uygun görülürse, doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışıp, analık iznini doğumdan önce 3, doğumdan sonra 13 hafta şeklinde de kullanabilir. Analık izninin bu şekilde kullanılmasına olanak sağlayan doktor raporuna uygulamada “ haftaya kadar çalışabilir” raporu denilmektedir.

Sosyal Güvenlik Kurumu Kısa Vadeli Sigorta Kolları Uygulama Tebliği’nin maddesinde ise şu kural yer alıyor:

“sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışılması halinde”

Yani bu tebliğe göre haftaya kadar çalışabilir raporu alan kadın işçinin doğum öncesi kullanmadığı analık istirahatinin 5 haftasını doğum sonrası aktarabilmesi için kadın işçinin “doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması” şartı aranıyor. Aksi takdirde, yani çalışabilir raporu alan kadın işçi bu süre içinde fiilen çalışmazsa SGK doğumdan sonra 13 hafta değil 8 hafta boyunca analık ödeneği veriyor. Yani bu durumda kadın işçi, doğumdan önce 3 hafta, doğumdan sonra 8 hafta, toplamda 11 hafta analık ödeneği alabiliyor.

Bu nedenle okurumuz haftaya kadar çalışabilir raporu alır ancak haftalar arası fiilen çalışmazsa ve bu durum SGK tarafından tespit edilirse okurumuz 16 haftalık analık ödeneğinin sadece 11 haftasını alabilir ve 5 haftasını kendi eliyle yakmış olur.

Öte yandan kamuda çalışan hamile işçilere haftanın sonuna kadar idari izin verildi. Dolayısıyla okurumuz çalışabilir raporu alsa bile çalıştığı kurum okurumuza haftalar arası idari izin vermek zorunda değil. Bu durumda kurum okurumuzu ücretsiz izne çıkarabilir.

Sonuç olarak kurum kâğıt üzerinde okurumuzu haftaya kadar ücretli idari izinli gösterir, SGK da okurumuzun fiilen çalışmadığını tespit etmezse, okurumuz herhangi bir sorun yaşamadan analık izni ve ödeneğinin 5 haftasını doğum sonrasına aktarabilir. Ancak bunun için hem kurumun okurumuzun idari iznini uzatması hem de SGK’nın bu durumu tespit etmemesi gerekiyor.

Dolayısıyla okurumuza haftaya kadar çalışabilir raporu almamasını ve hafta sonunda doktora çıkarak analık istirahatine ayrılmasını tavsiye ediyorum. Çünkü okurumuz doğum öncesi izni ve ödeneğinin 5 haftasını doğum sonrasına aktarmaya çalışırken, her iki hakkından da yoksun kalabilir. Okurumuza bu riski almasını tavsiye etmem olanaklı değil.

Son bir not. Otomatikman doğum iznine çıkmak söz konusu değil. haftada doktora çıkıp rapor almak gerekiyor. Eğer rapor alınmazsa, hafta dolduktan sonraki her gün rapor alınıncaya kadar kadın işçinin analık ödeneğinden düşülüyor. Yani rapor almakta gecikilen günler için analık ödeneği alınamıyor.

Analık Hali Nedir?

4/a ve 4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalı kadının veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşinin, kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadının ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşinin gebeliğinin başladığı tarihten itibaren;

> doğumdan sonraki ilk sekiz haftalık,
> çoğul gebelik halinde ise ilk on haftalık

süreye kadar olan gebelik ve analık haliyle ilgili rahatsızlık ve engellilik halleri analık hali kabul edilir.

Analık Sigortasının Kapsamında Bulunanlar Kimlerdir?

> 4/a sigortalılık statüsüne tabi sigortalılar
> 4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalılar
> Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevlerinde çalışan hükümlü ve tutuklular
> Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri

> Ev hizmetlerinde çalışanlardan ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 gün ve daha fazla olanlar 

analık sigortasının kapsamında bulunmaktadır.

Analık Sigortasından Sağlanan Haklar Nelerdir?

Analık sigortasından sigortalıya,

> Geçici iş göremezlik ödeneği
> Emzirme ödeneği

ödenir.

Analık Halinde Geçici İş Göremezlik Ödenekleri Nasıl Ödenmektedir?

Sağlık hizmet sunucularınca elektronik ortamda düzenlemekte olan doğum öncesi ve doğum sonrası analık raporları, yine elektronik ortamda Kurum veri tabanına ve işverenin “çalışılmadığına dair bildirim” ekranına düşmekte ve ödeme işlemleri, sigortalının işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il/merkez müdürlüklerince yapılmaktadır. Sigortalının erken ya da beklenenden geç doğum yapması halinde, doğum öncesi ve doğum sonrası geçici iş göremezlik ödeneği ödenecek olan süreler sistem tarafından hesaplanmakta ve tekil gebelikte gün, çoğul gebelikte gün olmak üzere, anlaşmalı bankaya sigortalının T.C kimlik numarasına tanımlanarak gönderilmektedir.

Ancak,

-Gebelik istirahatinin başladığına dair rapor almaksızın istirahate ayrılan sigortalıya doğumun gerçekleştiği tarihe kadar olan süreye ait,

-İstirahat raporu almasına rağmen hekimden çalışabileceğine dair rapor olmaksızın işyerinde çalışan sigortalıya çalıştığı süreye ait,

geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyecektir.

Geç doğum olması halinde ise geçen süre için sistem tarafından otomatik olarak “hastalık” raporu düzenlenmekte, bu süreye ait geçici iş göremezlik ödeneği sigortalıya ayrıca ödenmektedir.