İçindekiler
a. 1. Gerektirici sebep, esbabımucibe: “Şimdi bu bana daha geçerli bir gerekçeymiş gibi görünüyor.” -A. Ağaoğlu.
Bir önceki yargının gerekçesi nedir?
Bir cümle içerisinde yapılan işin neden yapıldığı geçiyorsa bu cümle yargı gerekçesi cümlesi olarak isimlendirilmektedir. Yargı gerekçesi cümlelerinde neden sonuç ilişkisi bulunduğunun unutulmaması gerekmektedir. Yani cümlede bir iş yapılıyorsa akabinde o işin neden yapıldığından da bahsediliyor anlamına gelmektedir.
Kendinden sonraki cümlenin gerekçesi ne demek?
Gerekçe Bildiren Cümleler/Yargılar Bir önermenin ortaya çıkardığı gerekliliği belirten yargılara gerekçeli cümleler/yargılar denir. Böyle yargılarda neden – sonuç anlamı da vardır.
Bir eylemin hangi maksatla yapıldığını açıklayan cümlelere neden sonuç cümlesi denir. Bu cümleler aynı zamanda meydana gelen olayların nasıl ve hangi sebeplere bağlı olarak gerçekleştirdiğini açıklar.
Yargı gerekçesi ne demek örnek?
Herhangi bir davranışın, eylemin, isteğin gerçekleşmesini bir nedene bağlı olarak bildiren yargılara gerekçeli cümleler denir. Bu tür yargılarda eyleme sorulan “niye, neden, niçin” sorularına cevap alınabilir. “Sınavı kazanmak için çok çalışmam gerekiyor.” cümlesinde amaç – sonuç ilişkisine dayalı bir gerekçe vardır.
Amaca dönük yargı ne demek?
Bir cümlede belirtilen eylemin hangi amaçla yani hangi gerekçe ile gerçekleştirildiğinin verildiği cümlelere “Amaç-sonuç cümleleri” denir. Cümle içinde yerine getirilmenin istendiği düşünce amaç olarak ifade edilirken bu düşünce için yapılan eylem de sonucu ifade etmektedir.
Bir durumun olumlu ya da olumsuz yöndeki gelişimi; bir olgunun, bir olayın belli bir süreç içinde sona ermesi değişik biçimlerde ifade edilebilir. “Aşamalı bir durum” anlatan cümlelerde genellikle “giderek, gittikçe, her geçen gün, günden güne…” gibi sözler yer alır.
Şarta bağlılık ne demek?
Cümlede anlatılan olayın gerçekleşmesi için başka bir olayın gerçekleşme şartı (koşulu) varsa bu cümleye koşula bağlılık cümlesi veya şarta bağlılık cümlesi denir. Yani bir şeyin gerçekleşebilmesi için bir şeyin gerçekleşmesi ŞARTtır.
Neden sonuç sebep sonuç?
Bir eylemin hangi gerekçeyle veya hangi sebeple yapıldığını bildiren cümlelere neden-sonuç (sebep-sonuç) cümleleri denir. Bu cümlelerin yüklemine “niçin?” , “neden?” soruları sorulduğunda bu sorular cevapsız kalmaz. Neden-sonuç cümleleri iki bölümden oluşur: Birinci bölüm neden (sebep), ikinci bölüm ise sonuç bildirir.
Neden-Sonuç Cümle Örnekleri
Amaç sonuç ilişkisi ne demek?
Amaç sonuç ilişkisini bir cümlenin hangi amaca ve hedefe ulaşması gerektiğini anlatır. Herhangi bir eylemin ne tür bir amaca ve hedefe ulaşması gerektiği üzerine kurulan cümlelerdir.
Açıklama bildiren cümleler nedir, açıklama bildiren cümle nasıl bulunur, açıklama bildiren cümle örnekleri nelerdir? İşte, kısa ve yalın anlatımı, bol örnekler ve püf noktalarıyla açıklama bildiren cümleler konu anlatımı:
İki yargıdan birinin, diğerinin açıklaması olduğu cümlelerdir.
Açıklama bildiren cümlelerde amaç belirsiz bir olay ya da durum hakkında bilgi vermek, bilinmeyeni açığa kavuşturmaktır.
Genellikle neden (sebep, gerekçe) bildiren cümlelerde açıklama anlamı vardır.
Açıklama bildiren cümlede yargılar arasındaki bağlantılar "çünkü, demek ki, yani, anlaşılan" gibi ifade ya da "-dan" ekiyle sağlanır.
Örneğin:"Eskiden Mersin ve Adana’da yaşayan birçok çocuk, yaz yağmurlarını büyük bir heyecan içinde beklerdi çünkü klimanın yaygınlaşmadığı zamanlarda yağmurlar doğal serinlik ve mis gibi toprak kokusu demekti." cümlede ilk yargının (Eskiden Mersin ve Adana’da yaşayan birçok çocuk, yaz yağmurlarını büyük bir heyecan içinde beklerdi.) açıklaması ikinci yargıda (klimanın yaygınlaşmadığı zamanlarda yağmurlar doğal serinlik ve mis gibi toprak kokusu demekti.) bulunmaktadır.
Peki, o zaman açıklama bildiren cümle örnekleri nelerdir? İşte, açıklama bildiren cümle örnekleri:
Beni görmeye gelmedi demek ki o gün bana kırılmış.
Açık ve anlaşılır bir üslup kullandığından eserleri geniş kitleler tarafından okunmuş.
Anneannemi ziyaret edemedim çünkü yoğun bakıma almışlar.
Münazarada rakip sınıfı yendik yani üst tura çıktık.
Anlaşılan o ki dizinin ikinci sezonu daha çok sevilmiş.
Arabayı servise götürdüm çünkü motordan ses geliyordu.
Dikkat: Açıklama bildiren cümleleri amaç sonuç cümlesiyle karıştırmayınız. Amaç sonuç cümlesi "amacıyla" ifadesiyle okunabilir ancak açıklama bildiren cümleler bu ifadeyle okunamaz.
Örnekler:
Türkçe dersi ile ilgili içerikler sunmak için bu siteyi kurdum. (amaç sonuç cümlesi)
Satranç taşlarını ahşaptan yaptığı için yoğun ilgi görüyor. (açıklama cümlesi)
Not: Açıklama bildiren cümleler arasında "çünkü, demek ki, yani, anlaşılan" gibi ifadeler olmak zorunda değil. Bazen virgüller bu yargıları birbirinden ayırabilir.
Örnek:
Her yazısı ilgiyle okunur, konunun çarpıcı ve inandırıcı noktalarına değinmeyi iyi bilir.
Açıklama bildiren cümleler konu anlatımını indirmek için tıklayınız.
Gerekçeli Cümleler
Bir durumun ya da sonucun neden var olduğunun açıklanması söz konusudur. Sınavda gerekçe ile ilgili sorular sıkça sorulmaktadır. Hangi cümlede yargı gerekçesiyle verilmiştir?, Hangi cümle kendisinden önceki yargının gerekçesidir? gibi soruların sorulduğu görülmektedir.
Başarı oranının düşük olmasının gerekçesi soruların çok zor olmasıdır.
Gerekçe ile ilgili sorularda gerekçe bildiren cümlenin başına ÇÜNKÜ getirerek doğru yanıtı bulabiliriz.
Gerekçe cümleleriyle neden sonuç cümleleri birbiriyle karıştırılmamalıdır. Neden sonuç cümlelerinde önce neden sonra sonuç cümlesi yer alır. Gerekçe cümlelerinde ise önce sonuç sonra gerekçe vardır.
ÇIKMIŞ SORU ÖRNEKLERİ
Örnek
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde önerinin gerekçesi de açıklanmıştır?
A) Daha az konuşup daha çok iş yapın.
B) Başarının bir parçası olun, eleştirmeni değil.
C) Sabır bir erdemdir, sakın ondan vazgeçmeyin,
D) Çabalarla amaçları birbirine karıştırmayın.
E) Başkalarını eleştirdiğiniz kadar kendinizi de eleştirin.
(ÖSS)
Çözüm:
Bir yargının, bir başka yargının gerekçesi olup olmadığını anlamak için çünkü bağlacından yararlanabiliriz. C seçeneğinde Sakın ondan vazgeçmeyin çünkü sabır bir erdemdir biçiminde cümleyi kurabiliriz.
Yanıt: C
Örnek
Aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı bir gerekçe içermektedir?
A) Resim çalışmalarınızda en çok hangi malzemeyi kullanırsınız?
Tümüyle yerli olanı seçip kullanırım.
B) Ayrıntıya önem verir misiniz?
Evet, güzelliğe ulaşmak için ayrıntıları önemsiyorum.
C) Resim yaparken nasıl bir yol izlersiniz?
Önce dikkatimi ele alacağım konu üzerinde yoğun-Jaştırırım, onunla yaşamaya başlarım, sonra çalışmaya koyulurum.
D) Türk resim sanatının günümüzdeki durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Resim sanatçılarımızı, erişmeleri amaçlanan yerin de ötesinde görüyorum.
E) Resme yeni başlayanlara neler öneriyorsunuz?
İlgilendikleri konuda eğitim görmelerini, sonra da öğrendiklerini uygulamaya çalışmalarını öneriyorum.
( ÖSS)
Çözüm
Yanıtı gerekçe içeren soru B seçeneğinde verilmiştir. Sorunun yanıtı Evet”tir. Yanıtın ikinci yargısında ayrıntıya önem verilmesinin gerekçesinin güzelliğe ulaşmak olduğu dile getirilmiştir.
Yanıt: B
Örnek
Aşağıdakilerin hangisinde, biri diğerinin açıklayıcısı olan iki yargı birlikte verilmiştir?
A) Buralar şimdi olduğundan daha da güzeldi eskiden; çünkü Ceyhan Nehri, gürül gürül akardı eteklerinde.
B) Ceyhan Nehrinin kıpırtısız sularında yüzmek hiç çekici gelmiyor bana.
C) Usta bir yüzücü olsanız bile Ceyhan Nehrinde yüzmeniz kolay değildir.
D) Yağmurlu ya da rüzgârlı havalarda Ceyhanın suları bu dünyadan olmayan yeşil bir renk alır.
E) Oradan ayrılsam bile Ceyhan Nehrini özlerim, hem de hiçbir şeyi özlemediğim kadar
Çözüm
Ada verilen çünkü bağlacı, açıklama bağlacı olarak kullanılmıştır. Buraların eskiden, şimdi olduğundan daha güzel olması yargısının açıklayıcısı olarak, Ceyhan nehrinin, eteklerinde gürül gürül akması yargısı verilmiştir.
Yanıt : A