Kahramanmaraş'ta tezgahtarlık yapan Mehmet Eser, iki gözündeki 3 farklı renkle dikkat çekiyor. Doğuştan sol gözü kahverengi ve mavi, sağ gözü ise yeşil olarak dünyaya gelen Eser, görenlerin ilgi odağı oldu.
Annesinin "oğlum olursa farklı olsun" diye dua ettiğini söyleyen Eser, "Annemin ilk önce 4 kızı olduğu için erkek evladının da olmasını beklemiş. Annem duasında, 'Evlatlarımdan oğlum olursa kızlardan farklı olsun' diye dua etmiş" dedi.
İlgi çekmekten memnun olduğunu söyleyen Mehmet Eser, "Gözlerim renkli, abimin de saçı beyaz olmuş. Sol gözüm kahverengi ve mavi, sağ gözüm ise yeşil. Van kedisi olduğumu söyleyen çok oluyor. Kızlar ve çocukların da dikkatini çekiyor. Özellikle ilkokul hocam en ön sıraya oturturdu beni gördüğünde mutlu olduğunu söylerdi" dedi.
yılından sonra görme rahatsızlığında oluştuğunu da ifade eden Eser, "Görme kaybım, yüzde 36'dan yüzde 70'lere çıkınca malulen emekli oldum. Göz tabakası incelmesi varmış ve nakil olması lazım deniliyor ama kendi ihtiyacımı karşılıyorum. Çok şükür bu şekilde yaşıyorum" diye konuştu.
Kaynak: İHA
Son Dakika›Yerel›Gözlerindeki detayı fark edenler fotoğraf çektiriyor! Annesi farklı olsun diye dua etmiş - Son Dakika
İslam aleminin iki dini bayramından biri olan Kurban Bayramı’na sayılı günler kaldı. Bu anlamlı gün öncesinde kurban keserken dikkat edilmesi gerekenler merak ediliyor. Bu kapsamda, “Kurban kesilirken hangi dualar okunur, nasıl niyet edilir?” sorusu araştırılıyor. Peki, kurban keserken dua okumak şart mı? Kurban kesen ne demeli? İşte, 28 Haziran’da idrak edilecek bayramda kurban keserken okunacak ayet…
Kurban Bayramı’nda kurban kesilirken dikkat edilmesi gereken birçok nokta vardır. Kurban edilecek hayvanı kesmeden önce tekbir getirmek gereklidir. Dinimiz İslam sayfasında yer alan bilgilere göre; tekbir getirmeden önce ise diz boyu çukur kazılır. Kurbanın gözleri tülbentle bağlanır. Kıbleye dönük olarak sol yanı üzerine yatırılır. Boğa, tosun gibi büyük baş hayvanların kolay kesilebilmesi için çengele asılması caizdir. Boğazı çukurun kenarına getirilir. İki ön ve bir arka ayakları, uçlarından bir araya bağlanır. Ardından tekbir getirilir.
Kurban keserken şöyle tekbir getirilir:
Üç kere bayram tekbiri okunur. Sonra, “bismillahi Allahü ekber” diyerek, deveden başka hayvanın, boğazından kesilir. “Bismillahi” derken, h’yi belli etmek gerekir. Belli edince, Allahü teâlânın ismi olduğunu düşünmek lazım olmaz. h’yi açıkça belli etmezse, Allahü teâlânın ismini söylediğini düşünmek gerekir. Bunu da düşünmezse hayvan leş olur, yenmez. “Bismillahirrahmanirrahim” demek de caizdir. Fakat evlâ olanı, (Bismillahi Allahü ekber) demektir.
Kurban Bayramı'nda İhlas suresini okumanın fazileti büyüktür.
İhlâs Suresini farklı sayılarda okumanın fâziletlerine dair hadisler olduğu gibi, defa okumanın faziletiyle ilgili rivayetler vardır.
"Arefe günü Besmele ile bin İhlâs okuyanın günahları affedilir ve duası kabul olur." (Ebu-ş şeyh)
"Kim ihlâs suresini Arefe gününde öğle ile akşam arasında bin defa okursa Allah (cc), ona ne isterse verir." Hadis-i Şerif
Hadis-i şeriflere göre, "İhlâs suresini okumak kul hakkı hariç diğer bütün günahların affına vesiledir." (Ebu-ş şeyh)
Kurban bayramı namazından önce bir şey yememek, namazdan sonra önce kurban eti yemek, namaza giderken yüksek sesle, özrü olan yavaşça tekbir getirmek müstehaptır. Bayram namazları iki rekattır. Cemaat ile kılınır, yalnız kılınmaz.
Şu şekilde kılınır:
1- Önce “Niyet ettim vacip olan bayram namazını kılmaya, uydum hazır olan imama” diye niyet ederek, namaza durulur. Sonra “Sübhaneke” okunur.
2- Sübhanekeden sonra eller üç defa tekbir getirerek kulaklara kaldırılıp, birinci ve ikincisinde iki yana bırakılır. Üçüncüsünde, göbek altına bağlanır. İmam önce Fatiha, sonra bir sure okur ve beraberce rükuya eğilinir.
3- İkinci rekatta, imam önce Fatiha ve bir sure okur. Sonra iki el üç defa tekbir getirerek kaldırılır. Üçüncüde de yanlara bırakılır. Dördüncü tekbirde elleri kulaklara kaldırmayıp, rükuya eğilinir. Kısaca: İki salla, bir bağla, Üç salla, bir eğil diye ezberlenir.
Koşma, Âşık Edebiyatı nazım biçimidir. Genellikle hecenin 8li ve 11li kalıplarıyla yazılan; en az üç, en fazla altı dörtlükten oluşan bir nazım biçimidir.
Koşmanın kafiye örgüsü ;
* aaab, cccb, dddb ;
* abab, cccb, dddb ;
* abxb, dddb, eeeb ;
* aaaa, bbba, ccca şekillerinden birisi olabilir. Koşmalar yapılarına ve ezgilerine göre çeşitli adlar alır.
Koşma Örneği: Karacaoğlan
Vara vara vardım ol kara taşa,
Hasret ettin beni kavim kardaşa,
Sebep ne gözden akan kanlı yaşa,
Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölümNice sultanları tahttan indirdi
Nicesinin gül benzini soldurdu
Nicelerin gelmez yola gönderdi
Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölümKaracoğlan der ki kondum göçülmez
Acıdır ecel şerbeti içilmez
Üç derdim var birbirinden seçilmez
Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm
Koşma Örneği : Karacaoğlan
Yiğidin eyisini nerden bileyim
Yüzü güleç, kendi yaman olmalı
Kasavet serine çöktüğü zaman
Gönlünün gâmını alan olmalıBenim sözüm yiğit olan yiğide
Yiğit olan muntazırdır öğüde
Ben yiğit isterim fırka dağında
Yiğidin başında duman olmalıYiğit olan yiğit kurt gibi bakar
Düşmanı görünce ayağa kalkar
Kapar mızrağını meydana çıkar
Yiğidin ardında duran olmalıSâfi güzel olan, şol bazı kötü
Yiğidin densizi eyolmaz zati
Gayet durgun ister silahı atı
Yiğit el çekmeyip viran olmalıKaracoğlan der ki çile çekilmez
Hozan tarlalara sümbül ekilmez
Sak yabancı ile başa çıkılmaz
İçinden sıdk ile yanan olmalı
Koşma Örneği: Erzurumlu Emrah
El çek tabip el çek yaram üstünden.
Sen benim derdime deva bilmezsin.
Sen nasıl tabipsin, yoktur ilacın.
Yaram yürektedir sarabilmezsin.Sana derim sana ey kalbi hayın!
Kimseleri çekmesin feleğin yayın.
Yıktın viran ettin ömrüm sarayın.
Sen onun bir taşın örebilmezsin.Emrahım dinledin benim sözlerim.
Muhabbetin can evimde gizlerim.
Ne duruyon ağlasana gözlerim.
Bir daha yarini görebilmezsin.
Örnek:Mürâcaa Koşma: Kul Nesimi
Uykudan Uyanmış Şahin Bakışlım
Uykudan uyanmış şahin bakışlım
Dedim sarhoş musun söyledi yok yok
Ak ellerin elvan elvan kınalım
Dedim bayram mıdır söyledi yok yokDedim ne gülersin dedi nazımdır
Dedim kaşın mıdır dedi gözümdür
Dedim ay mı doğdu dedi yüzümdür
Dedim ver öpeyim söyledi yok yokDedim aydınlık var dedi aynımda
Dedim günahım çok dedi boynumda
Dedim meh-tab nedir dedi koynumda
Dedim ki göreyim söyledi yok yokDedim vatanın mı dedi ilimdir
Dedim bülbül müdür dedi dilimdir
Dedim Nesimi Şah dedi kulumdur
Dedim satar mısın söyledi yok yok
Örnek Tecnis Koşma:
Derd-i dilim arttı yârimin derdim
Seksende doksanda yüzde seyr eyle
Gonca güllerini yârimin derdim
Gerdanda dudakta yüzde seyr eyleSel gelince yıkılırmış yar dedim
Al hançeri vur sineye yâr dedim
Yeter cevr ü cefa etme yâr dedim
Cism ü bedenimi yüz de seyr eyleÇeşmîyâ bin gazel yazdım dîvâne
El bağladım yâre durdum dîvâne
Dedi var yıkıl git behey dîvâne
Aşkın deryasında yüz de seyr eyle (Çeşmi)
Koşmalar ezgilerine göre ve yapılarına göre olmak üzere ikiye ayrılır:
a- Ezgilerine göre koşmalar:
Özel bir zegiyle okunurlar ve hece sayısı dikkate alınmaz. Ankara koşması, Acem koşması, Kerem, kesik Kerem, Gevherî, Sümmâni koşması gibi.
b- Yapılarına göre koşmalar:
Koşmalar yapılarına göre 7ye ayrılır.
1- Düz Koşma:
Âşık edebiyatında en sık kullanılar tür. Adi koşma olarak da adlandırılır.
2- Yedekli Koşma:
İki şekli vardır. İlki koşma-mani halidir. Koşma bendlerinin arasına aynı kafiyede bir bayati bendi ya da 7 heceli bend girer. İkincisi yedekli 5li koşma diye adlandırılır. 8li hece ölçüsüyle yazılır. İlk bend 5, ikinci ve yedek sayılan bend 4 dizelidir.
Örnek Koşma Mani: Zülalî
Koşma-Mani
Hâb-ı nazda yatar iken uyandım
Bir bâde verdiler nûş edip kandım
İçtim bâdeyi kandım
Ab-ı hayattır sandım
Ben bir ateşe yandım
Aşkın atına bindim
Yeri göğü dolandım
Bu yerde de avlandım
Seni buldum bir çobana efendim
Kudret kanadımı çalsam el kınarUyanmıştım hâb-ı nazdan havf ilen
Kırklar dolu verdi tabla raf ilen
Dolu tabla raf ilen
Divan durdum saf ilen
Öğüt almam laf ilen
Erenler taraf ilen
Yedi deryaları kûh-ı Kaf ilen
Gavazsam kaynağa dalsam el kınarSiftah yalvarırım Gani Subhana
Sonradan dönerim bir aç aslana
Dönerem aç aslana
Saldırıram cihana
Kâh o yana bu yana
Diyeceksin daha ne
Nece ki bir serçe geçer şahana
Kırsam kanadını yolsam el kınarZülâlî çağırır ben bir nökerim
Heyya gibi dilden zeher tökerim
Zeher meher tökerim
Aşk kılıcın çekerim
Tunçtan beden sökerim
Ey benim bal şekerim
Hiç deme Mevlâ kerim
Haçan ki meydanda pençe çekerim
Her âşık sazını alsam el kınar
3- Musammat Koşma:
Divan edebiyatındaki musammat gazele benzer. İç kafiyeli koşmalardır. Her dizenin birinci ve ikinci kısımları kafiyelidir. 6+5 duraklı kalıpla yazılır.
Örnek Musammat Koşma: Miratî
Koşma (musammat)
Ey cemâli parlak kadi toparlak
Lebleri bal kaymak sükker misin sen
Boynuma lâle tak hele bir yol bak
Bu kadar yalvarmak ister misin senLebler kırmızı lal kaşları hilâl
Gözler âhû misâl bulunmaz emsâl
Bilmem bu ne hayâl bilmem bu ne hâl
Bu ne parlak cemâl ülker misin senMirâtî hem-vâre yanıktır yâre
Yüreğimde yâre oldu bin pâre
Gönül başka yere düşmez ne çâre
Bir başka nigâre benzer misin sen
4- Ayaklı Koşma:
İlk bendin dize sonlarına, diğer bendlerin ise sadece son dizelerine ziyade eklenerek oluşturulur. Ziyadeler 5 hecelidir. Genellikle musammat koşma şeklinde yazıldıklarından musammat ayaklı koşma da denir.
Örnek Ayaklı Koşma: Gedâyî
Koşma (ayaklı)
Ey benim cânânım can içre canım
Şûh nev-civânım olma bî-vefa rahm eyle bana
Ben sana kurbanım gel kes gerdanım
Dök yerlere kanım tek ol aşina olma bî-vefaNar-ı aşkın serde düştüm yek derde
Şeklin perilerde yoktur kişverde
Ellerin hançerde zerrin kemerde
Her gördüğün yerde gel bakma kıya can sana fedaSevdim sen dil-beri hûblar serveri
Gördüm şeklin peri oldum müşteri
Çeksen de hançeri kessen bu seri
Gayri şimden geri sen şah ben Gedû kul oldum sana
5- Zincirleme Koşma:
Bendlerinin dördüncü dizesinin kafiyesi bir sonraki bendin ilk dizesinin başında tekrarlanan koşmalardır. Genellikle destanlarda kullanılır.
Örnek Zincirleme Koşma: Zülalî
Koşma (zincirleme)
O ki yaratıldık turab-ı Tûrdan
Perverdigâr Hak Subhanı biliriz
Turabın aslını yarattın nurdan
Nurdan evvel bir mekânı bilirizMekanda var iken nice bin şeher
Anı ziynet kıldı murg-u meher
Günde yetmiş kere eyledi teher
Ekl ettiği rızk u nânı bilirizRısk-u nâne visâl eyledi Hûdan
Yoktan var edildi o zaman Âdem
Cinandan cihana bassan da kadem
Anı nisbet dü cihanı bilirizDu cihanda yer gök çarh u felekler
Hesaba muntazır suda semekler
Arş-ı Alâ Mühtehada melekler
Ne zikirde kelâm kânı bilirizKelâm kânı zikir ederler gayet
Yalan değil günü bugün bir hayat
Altı bin altı yüz altmış âyât
Emr-i haktan biz Furkanı bilirizFurkanda nice âyet yerince
Nice sinek nice murg u karınca
Mağrip meşrik kûh-ı Kafa varınca
Hükmeyleyen Süleyman bilirizZülâlî şevketten ummaz hiç bacı
İzhar eder günahkara ilacı
Başına örterler mürüvvet tacı
Fahr-î âlem şah sultanı biliriz
6- Zincirleme Ayaklı Koşma:
Zincirleme koşmalara ziyadeler eklenerek yazılır.
7- Koşma Şarkı:
Her bendinin dördüncü dizelere aynı olan kavuştaklı koşmalardır.
Koşmalar konularına göre dört çeşittir:
a) Güzelleme
Âşık edebiyatında insan ve doğa güzelliklerini işleyen koşmalar. Genellikle aşık olunan kadın, kız, gelin, dağ ağaç, hayvan, çiçek gibi unsurlar işlenir.
Örnek Güzelleme: Ruhsatî
Nasıl Vasfedeyim Güzelim Seni
Nasıl vasfedeyim güzelim seni
Rumeli Bosnayı değer gözlerin
Dünyaya gelmemiş eşin akranın
İzmiri Konyayı değer gözlerinKimsede görmedim sendeki nazı
Tunus Tırablus Mısır Hicazı
Karsı Kağızmanı Acem Şirazı
Giridi Yanyayı değer gözlerinYüzünde görünür Yusuf nişanı
Yüzünü görenler çeker efganı
Büsbütün Gürcistan Erzurum Vanı
Belh-i Buhaçayı değer gözlerinRuhsatîm eyledim senin de mehdin
Al yanaktan bir buse ver himmetin
Yüzbin saraf gelse bilmez kıymetin
Âhirî dünyaya değer gözlerin
b) Koçaklama
Konusu savaş, yiğitlik, kahramanlık olan halk edebiyatı şiirleri. Çoşkun ve yüksek tempolu söyleyişleri vardır. Halk edebiyatımızda bu türün en güzel örneklerini Köroğlu ile Dadaloğlu vermiştir.
Örnek Koçaklama: Köroğlu
Benden Selam Olsun Bolu Beyine
Benden selam olsun Bolu Beyine
Çıkıp şu dağlara yaslanmalıdır
Ok gıcırtısından kalkan sesinden
Dağlar seda verip seslenmelidirDüşman geldi tabur tabur dizildi
Alnımıza kara yazı yazıldı
Tüfek icad oldu mertlik bozuldu
Eğri kılıç kında paslanmalıdırKöroğlu düşer mi yine şanından
Ayırır çoğunu er meydanından
Kırat köpüğünden düşman kanından
Çevrem dolup şalvar ıslanmalıdır
c) Taşlama
Bir kimseyi yermek veya toplunun bozuk yönlerini iğneleyici bir dille eleştirmek için yazılan şiir. Halk edebiyatı nazım türüdür.
Örnek Taşlama: Ruhsatî
Taşlama
Bir vakte erdi ki bizim günümüz
Yiğit belli değil mert belli değil
Herkes yarasına derman arıyor
Devâ belli değil dert belli değilFark eyledik ahir vaktin yettiğin
Merhamet çekilip göğe gittiğin
Gücü yeten soyar gücü yettiğin
Papak belli değil Kürt belli değilAdalet kalmadı hep zulüm doldu
Geçti şu baharın gülleri soldu
Dünyanın gidişi acayip oldu
Koyun belli değil kurt belli değilBaşım ayık değil kederden yastan
Ah ettikçe duman çıkıyor baştan
Harâba yüz tuttu bezm-i gül-istan
Yayla belli değil yurt belli değilÇark bozulmuş dünya ıslah olmuyor
Ehl-i fukaranın yüzü gülmüyor
Aşık Ruhsatî dediğini bilmiyor
Yazı belli değil hat belli değil
d) Ağıt
Doğal afetler, ölüm, hastalık vb. çaresizlikler karşısında korku, heyecan, üzüntü, isyan gibi duyguları ifade eden ezgili ürünlerdir. Ağıt söyleme işine ağıt yakma, ağıt söyleyenlere ise ağıtçı denilmektedir.
Detaylı bilgi için ayrıca bakınız ⇒Ağıtlar
Örnek Ağıt: Celali
Ağıt
Yurt yuva kıldığın tenli mereği
Düzüp koşmak idin tepir eleği
Şu kavdan yaptığın tecir tereği
Divan-ı Bâriye yadigâr götürElinde ördüğün çöpür ağını
Kâhan eylediğin kelem bağını
Şu kabal biçtiğin sap orağını
Al ulu Tanrıya bergüzar götürYetim gömleğini diken iğneyi
Her gün yal verdiğin topal ineği
Ayran topladığın şu ak küleği
Mahşer yığnağına sakla, sar götürÜç kot arpa, beş kot çavdar ekerdik
Kesmik ekmeğine hasret çekerdik
Namertlere ağı merde şekerdik
Sözünü tekrar et iftihar götürİle kısmet balsa bize pay taştı
Yokluktan derdimiz deryalar aştı
Açlıkla uğraşmak hayli savaştı
Çektiğin mihnetten ah ü zâr götürYetim kalmış idin emzik tavında
Gamınla kardeştin gençlik çağında
Bir gül yeşertmedi vuslat bağında
Gönül yaraların hep berat götürDe ki Kadir Mevlâm bize ilişme
Dünyada sızıyan çıbanı deşme
Celâli Babadan sorma, söyleşme
Bu dertli çobandan bir selam götür
Ayrıca bakınız ⇒
HALK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ
Âşık Edebiyatı Nazım Biçimleri
Tasavvuf Edebiyatı Nazım Biçimleri
Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri
HALK EDEBİYATI