Gozde Kara Lekeler Gorme

Gözde uçuşan cisimler, toplumda çoğu kişide görülürler ve yaşam kalitesini düşürmektedirler. Bazı kişilerde ise görmeyi azaltacak şekilde ciddi sorunlara yol açabilirler.

Gözdeki uçuşmalar, bazen tek bazen de her iki gözde de görülebilmektedir. Her iki durumda da, altta yatan retina dekolmanı, göz iltihabı, şeker hastalığı ve yüksek tansiyon gibi hastalıkların belirtisi olabilir.

Bu hastalıklardan kaynaklanmıyorsa en yaygın görülme nedeni göz merceği ile retina arasını dolduran vitröz sıvısı adı verilen yapının ileri yaşla birlikte yapısındaki doğal değişiklikler sebebiyle ortaya çıkabilmektedir.

Problemin temel nedeninin saptanması için belirtiler ortaya çıktığı andan itibaren bir göz hekimine başvurmakta fayda vardır.

Göz önünde uçuşan cisimler noktalar halinde, kuyruk görünümünde veya örümcek ağı şeklinde görülebilmektedir. Eğer hastada gözde sinek uçuşması görmek gibi bir problemi varsa bunlar kesinlikle optik illüzyonlar olmayıp vitröz sıvısının içinde uçuşan parçacıklardır. Bu parçacıklar bu göz küresinin şeklinin korunmasına yardımcı olan vitröz sıvısının içinde dolaşırken retinamızın üzerine gölge düşürürler.

Bizler de bunları farklı şekillerdeki siyah cisimler olarak görürüz. Genellikle düz beyaz bir duvara veya gökyüzüne bakarken fark edilmektedirler. Bu cisimlerin uçuşma algısını ortaya çıkartma nedenleri ise vitreus sıvısının içinde hareketli halde bulunmaları ve biz gözlerimizi oynattıkça aşağı yuları ve sağa sola hareket etmeleridir. Hastalığın bir diğer adı, dejeneratif vitreus olarak da bilinmektedir.

Gözde Uçuşan Cisimler Neden Olur?

Gözümüze dışarıdan giren ışık göze rengini veren iris tabakasından geçer. Ardından doğal merceği ve vitreolisi de geçip retinadaki görme merkezinde odaklanır.

Vitröz sıvısı jölemsi bir kıvamında ve şeffaf bir yapıdadır. Bu sıvının içerisinde ince ve düzenli lifli yapılar bulunur. Bizler bu sıvının saydam olması sayesinde etrafı berrak bir şekilde görürüz.

Yaşa bağlı sebeplerden kaynaklı olarak bahsi geçen bu lifli yapılar arasındaki düzen bozulabilir ve jölemsi kıvamdaki vitröz daha sıvı bir yapıya bürünür. Bu dönüşümden sonra bahsi geçen vitröz sıvısı içerisindeki doku, kan hücresi çeşitli proteinler, göz önünde sinek uçması olarak görülmektedirler.

Genellikle yaşa bağlı olarak ortaya çıkan değişiklikler sebebiyle ortaya çıkan göz önünde uçuşan cisimler, nokta, örümcek ağı ve küçük kıllar gibi şekillerde görülebilmektedirler.

Daha sıvı niteliğe doğru evrilir ayrıca şeffaflığını da kaybeden vitröz sıvısı zaman içerisinde bir araya toplanıp, bazı durumlarda çekilerek retinadan ayrılabilmektedir. Tam bu anda  kişiler ani ışık çakmaları görebilmektedir.

Çünkü bu sırada retinada çekilme ve uyarılma baş göstermektedir. Bu sıvı optik sinirlerin başından çekildiği anda, üzerinde tam veya yarım halka olarak görülen bir iz kalır. Bu ize Weiss halkası denilmektedir. Kişiler ışık çakmaları ile birlikte uçuşan bir halka da görebilmektedir.

Çoğunlukla bu ayrılma retinanın bir kısmını da kendisiyle birlikte çeker. Gerçekleşen retinal ayrılma sonucunda vitrözde kan sızması gerçekleşir. Bu kan uçuşan küçük noktacıklar halinde yoğun olarak görülmektedir. Bu tip bir durumda acil müdahale gereklidir.

Vitreus retinadan ayrılmayı başaramazsa retinada yırtık veya delik ortaya çıkabilir. Retinanın bütünlüğünün bozulması ile retina ortada toplanır ve retina dekolmanı gerçekleşerek birkaç gün içinde görme kaybedilir. Bunun sonucu olarak ani ortaya çıkan ve sık tekrarlayan ışık çakmalarında, kurum yağması gibi yoğun olarak görülen siyah noktalarda vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurmakta fayda vardır.

Görülen bu cisimler, göz kanamaları ve iltihaplanmaları, kan damarı problemleri, küçük protein benekleri veya anne karnındayken gözün ovuşturulması esnasında gözün içinde kalmış başka maddeler ile de ortaya çıkabilmektedir.

Gözlerinizde ilk defa noktalar veya uçuşan cisimler görmek biraz dikkat dağıtıcı ve paniğe sevk edici olabilir.

Endişelenmeniz gerekip gerekmediğini nasıl bileceksiniz? Bundan bahsedelim.

Bu uçuşan cisimlerin pek çoğu normalken, bazıları göz doktorunuzla konuşmanızı gerektiren ciddi sorunların habercisi olabilir. .

İşte uçuşan cisimler ve bu konuda yapmanız gerekenler hakkında bilmeniz gereken birkaç şey.

Gözde uçuşan cisimler nelerdir ve gözümde ne arıyorlar?

Uçuşan cisimler görme alanınız üzerinde yavaşça kayan ufak şekilsiz cisimlerdir. Uçuşan cisimlerin görüntüsü çoğunlukla:

• Küçük koyu renkli noktalar veya benekler,
• Şerit veya iplikler, or
• Örümcek ağı parçaları gibi görünürler. 

Gözde uçuşan cisimler optik illüzyon değildir. Göz kürenizin şeklini korumasına yardımcı olan jölemsi dolgu maddesi olan vitrözün içerisinde dolanan küçük parçalardır. Bazen, etrafta dolaştıkça retinanız üzerine gölgeler düşürürler. Gördüğünüz şey budur.

Gözde uçuşan cisimlere ne yol açar?

Pek çok zaman, vitrözünüzde yaşla ortaya çıkan değişiklikler bunlara yol açar. Gözleriniz yaşlandıkça, vitröz jölesi niteliğini kaybeder, daha sıvı olur, sarkmaya başlar ve gözbebeğinizin içerisinden çekilir, jölenin bir kısmı bir araya toplanır. Bunların gölgesi, gördüğünüz ipliksi parçalardır.

Uçuşan cisimler aynı zamanda eğer vitröz retinanızın yüzeyinden ayrılırsa da meydana gelir. Bu esnada retinanın uyarılması sıklıkla gözde çakmalar meydana getirir. Vitröz optik sinirinizin başından çekildiği an, halka şeklinde bir uçuşan cismin geçici olarak belirmesine neden olabilir. 

Genellikle bu ayrılma retinanızın bir kısmını da kendisiyle birlikte götürür. Bu retinal ayrılma, vitrözünüze kan sızdırır, bu kan da dağılan küçük noktacıklar olarak görünür ve göz doktorunuzun hızlı müdahalesini gerektirir.

Gözde kanama ve iltihap, kan damarı sorunları ve başka yaralanmalar genellikle uçuşan cisimlere yol açan sorunlardır. Uçuşan cisimler aynı zamanda ufak protein benekleri veya doğmadan önce gözünüz oluşurken gözünüzün içerisinde kalmış başka maddeler olabilir.

Ne zaman göz doktoruna haber vermeli

Gözde uçuşan cisimler ve gözde çakmalar, özellikle aniden beliriyorlarsa, göz doktorunuzun hızlı müdahalesini gerektiren bir meseledir. Genellikle, körlüğe neden olabilecek retinal ayrılmanın belirtisidirler. 

Görmenizdeki değişiklikler veya göz sorunlarınızı, uçuşan cisimler veya herhangi bir şeyi, her zaman, düzenli muayeneniz esnasında doktorunuza söylemelisiniz. Uçuşan cisimler genellikle sadece göz muayeneleri esnasında görünürler, özellikle retinanıza yakınlarsa.

Gözde uçuşan cisimlerin tedavisi

Çoğu uçuşan cisimleri tedaviye gerek yoktur. Onlarla başa çıkmayı öğrenmek zaman alabilir ve sinirlendirebilir, fakat pek çok insan zaman içerisinde onları yok saymayı öğrenmiştir. 

Uçuşan cisimler görüşünüzü engelleyecek kadar büyük veya çok sayıdaysa, göz doktorunuz onların giderilmesi için ameliyat veya lazer terapisi önerebilir.

Gözde uçuşan cisimler için lazer tedavisi

Lazer tedavisinde, göz doktorunuz vitrözünüzdeki parçaları bölüp küçültmek ve daha az görünür hale getirmek için onları hedef alır. 

Bu konuda lazer tedavisi halen deneyseldir ve yaygın kullanılmamaktadır. Bazı insanlar lazer tedavisinden sonra görüşlerinde iyileşme yaşasalar da, bazıları çok küçük bir fark görmekte veya hiç fark görememektedirler. Ayrıca eğer düzgün hedef alınmazsa lazer retinaya da zarar verebilir. 

Gözde uçuşan cisimler için ameliyat 

Vitrektomi, göz doktorunuzun gözünüzdeki vitrözü küçük bir kesik yoluyla çıkardığı ve gözünüzün şeklini koruması için başka bir solüsyonla değiştirdiği bir ameliyattır. Vücudunuz bu solüsyonun yerine geçecek vitrözü doğal yollardan üretir. Vitrektomi gözde uçuşan cisimlerden her zaman tamamen kurtuluş sağlamaz. Sonrasında yeni uçuşan cisimler oluşabilir, özellikle ameliyatın kendisi kanamaya veya retinal yırtıklara neden olduysa.

Çoğu uçuşan cisim zararsızdır fakat bu cisimlerin aniden tetiklenmesi veya gözde çakmalar, gözlerinizden gelen ani bir uyarıdır. Gözünüzde ani değişiklikler meydana gelirse göz doktorunuzu arayın. Düzenli göz muayeneleri de değişiklikler konusunda doktorunuzu haberdar etmek açısından önemlidir, böylece doktorunuz uçuşan cisimleri ve gözünüzdeki diğer anormallikleri tespit edebilir. 

Bu yazıdaki hiç bir ifade, tıbbi tavsiye olarak düşünülmemelidir ve bir tıp uzmanının önerilerinin yerine geçmesi amaçlanmamıştır. Hususi sorularınız için lütfen göz bakımı uzmanınıza görünün.

Gri, Siyah Nokta ve Şekiller Görme

Çoğu kişi, özellikle açık mavi gökyüzüne veya tavana baktığında hareket eden gri, siyah noktalar, çizgiler, daire gibi değişik şekiller gördüğünü ifade eder. Bu belirtiler normalde çoğu kişide görülmesine rağmen ani veya kısa sürede körlüklere neden olabilen retina yırtılması, ayrılması, göz içi kanamalar ve üveit gibi iltihaplarda da olabildiğinden damla ile gözbebeği büyütülerek yapılan muayeneyle gerçek neden ayırt edilebilir.

Gözün ortasında en büyük hacmi kaplayan jöle kıvamındaki vitreus (camsı cisim) normalde saydam bir madde. Ancak, bazen doğuştan olan lekeler, kistler, çoğunlukla da miyoplarda veya 40 yaş sonrası sağlıklı bireylerde bu yapı sulanmayla birlikte koyu, jölemsi kıvamını kaybediyor. Sonuçta göze gelen ışık, görünür hale gelen vitreus liflerinin gölgelerini retinaya gri, siyah nokta ve şekiller olarak yansıtıyor. Bu süreç kırklı yaşlardan sonra saçlara düşen aklar, ciltte artan çizgiler kadar doğal olduğundan tedavi de gerektirmiyor aslında.

Ancak bu yaşlardan sonra gözün arkasındaki retinaya (ağ tabaka) normalde yapışık olan vitreusun aniden ayrılmasıyla bu tür şikayetler ani ve daha şiddetli olarak artıyor. Vitreusun arkadan ayrılıp da retinanın en ince olduğu ön kenarlardan ayrılmamış olduğu durum en tehlikeli durum. Nedeni de gözün bakış hareketleri de dahil, kişinin her türlü hareketi ile vitreusun retinaya uyguladığı çekim gücü ile yırtıklar oluşabilmesi. Tıpkı aniden hızlanan otobüste ayakta durup da askıya tutunan kişinin geriye, ani frende de öne kayması gibi.

Işık Çakmalarına Dikkat

Kırılan bir yumurtadaki ak maddenin çekildikçe uzaması gibi bir taraftan ayrılan vitreus da sıkı tutunduğu retina kısmına çekinti uyguluyor. Sonuçta, iki kablonun birbirine değdiğinde çıkardığı kıvılcım gibi ya da çakmak çakması, flaş patlaması gibi şikayetler aksi ispat edilene kadar retina yırtığı belirtisi. Muayenede yırtığın henüz oluşmadığı görülürse, o birkaç aylık süreçte vitreusun ön kenarlardan da doğal olarak ayrılması tamamlanana kadar kişinin zorlayıcı hareketlerden kaçınması, günlük temposunu biraz düşürmesi gerekiyor. Aksi takdirde, vitreus retinadan ‘’dostça’’değil de retinayı yırtarak, belli bir kısmını kopararak, hatta üzerindeki damarları da kanatarak ayrılabiliyor. İhmal edilirse, muayene gibi bir LASER işlemiyle çözülebilecek bu durum, tam körlüğe kadar gidip birkaç kez ameliyat gerektirebiliyor.

Cilt gibi göz de yaşlanıyor
Göz içindeki en büyük alan ?vitreus? denilen saydam liflerden oluşan, jöle kıvamında bağ dokusu benzeri saydam bir madde ile doludur. İlerleyen yaşla birlikte ciltte görülen kırışıklıklar gibi vitreus dokusunda da değişimler olmaktadır. Bu yapı normalde ışığı geçirir yani şeffaftır. Buradaki değişimler sonucu vitreus jelinin normal yapısı bozulmakta ve örümcek ağı şeklinde ipliklenmeler olmaktadır. Göz içine ışık girince bu yapının gölgesi retina denen görmeyi sağlayan ağ tabaka düşer ve siyah noktalar ve ağ görmemize neden olur. Bu yapı göz hareketine eşlik ettiği için yüzer cisimler de hareket eder. Özellikle açık güneşli havalarda gökyüzüne ya da açık renkli zeminlere bakıldığında görme alanında sinek uçuşmaları, siyah gri noktalar, saç tüyleri veya örümcek ağı gibi görüntülere neden