Granı oluşturan hücre tipleri Nötrofil, eozinofil ve bazofildir. Gran testi yapılırken, koldan alınan kan hemogram tüpüne konulur ve hemogram otoanalizörüne verilerek çalışılır. Her hemogram cihazında gran rapor edilmemekte, genellikle 3 hücre ayrı ayrı rapor edilmektedir. Bu üç hücre; Nötrofil, Eozinofil ve Bazofil'dir.
Gran Nedir?
Kan tahlillerinde hemogram testinde gran kısaltması ile verilen granülasitler, kandaki lökosit yani akyuvarların grubunu temsil etmektedir. Gran yani granülasitler, lökositlerin sitoplazmalarında değişik granüller içeren farklı boyama özellikleri gösteren üç tip hücresine denir. Nötrofil, lökositlerin % 70 kadarını oluşturur. Temel görevi ise vücudu zararlı mikroorganizmalardan korumaktır. Bakterilere karşı güçlü savunma sağlayan önemli Lökositlerdir. Bazofil, Lökosit hücreleri içerisinde en az olan (%1) tiptir. Yabancı mikropu içine alıp etkisiz hale getiren Heparin ve Histamin salabilir.
Eozinofiller turuncu renk boyanır. Parazitlerin oluşturduğu enfeksiyonlar ile savaşta önemli lökositlerden. Kandaki sayısının artması, parazit veya alerji kökenli hastalıklarda görülmektedir.
Gran Kan Normal Değeri ( Referans Değeri ) Kaç Olmalı?
Referans yani normal değer aralıkları, her laboratuvarda kullanılan cihazlara, ölçüm kitlerine, kişinin cinsiyeti ve yaşı gibi kriterlere göre değişmektedir.
Bu sebeple laboratuvarlarda verilen referans değerlerde küçük farklılıklar taşıyabilmektedir.
Bu ufak değişimlerle birlikte yaklaşık olarak kanda;
Nötrofil oranı : %
Eozinofil oranı: %
Bazofil oranı: % arasında olmalı.
Gran Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedenleri
Enfeksiyonlar örneğin bakteriyel enfeksiyonlar, kemik iliği bozuklukları, yanık, aşırı stres, böbrek yetmezliği, romatoid artrit, kalp krizi, sigara içme, enflamatuar bağırsak hastalığı, metastatik kanser, Kortikosteroidler dahil olmak üzere bazı ilaçların kullanımı gran artışı nedenleri arasındadır.
Granların çoğunu nötrofiller oluşturur. Gran düşüklüğü bu sebeple Nötrofil düşüklüğü şeklinde de tanımlanmaktadır. Gran düşüklüğünün nedenleri; kanser için kemoterapi alma, lösemi, ilaçlar (antibiyotikler, hiper tansiyon, psikiyatrik bozuklukları ve epilepsi için kullanılan ilaçlar), çoklu sistemleri etkileyen genetik bir bozukluk olan barth sendromu, alkol bağımlılığı, vitamin eksikliği (B12 vitamini, Folat ve Bakır eksikliği), sepsis, pearson sendromu, Hepatit A, B ve C, Aids, olarak sıralanabilir.
Bunlara ek olarak gran düşüklüğü nedenleri arasında Bazı Otoimmün durumlar crohn hastalığı, romatoid artrit, lupus gibi bazı otoimmün durumlar, prematüre bebekler, nadir bir kemik iliği sorunu olan miyelofibroz, kemik iliği üretimine ilişkin problemlere bağlı olarak ortaya çıkan sendromlar sayılabilir.
Pek çok farklı bakteri, mikrop ve yabancı maddelere karşı mücadeleyi başlatan ve onların ortadan kaldırılmasına imkan tanıyan sistem granülosit, yani kan hücreleridir. Vücudun savunma sistemi açısından önemli parçalarından biri olarak öne çıkmaktadır. Aynı zamanda vücuda hayat veren kan sıvısı olarak da dile getirmek mümkün. Temel yapı taşları arasında plazma, lökosit ve trombosit bulunmaktadır. Gerektiği zamanlarda ortaya çıkmak suretiyle pek çok bakteri ile mikroba karşı etkin şekilde savaş açar.
Pek çok dış etmene karşı güçlü bir savunma mekanizması oluşturulabilmesi için, Gran değerinin belli bir standart içerisinde olması gerekmektedir. Bu standart bazı etmenlere bağlı olarak ele alınmakta ve değişkenlik göstermektedir.
- Eozinofil normal değeri < hücre/mcl (1 mikrolitre içerisinde hücreden daha az)
- Nötrofil normal değeri açısından ele alındığında ise; bu değer yetişkin ile çocuklara bağlı olarak değişkenlik gösterir. Yapılacak olan kan testi ile beraber standart değer uzman doktor kontrolü altında ele alınarak ortaya çıkarılır,
- Bazofil ise her mikrolitre kanda en çok baso şeklinde yer almalıdır. Bu durum toplam beyaz kan hücrelerinin %3’ünden daha azını teşkil etmektedir.
Bu değerler ile ölçüm Hemogram yani kan sayımı üzerinden ele alındıktan sonra uzman kontrolü altında anlaşılır. Standart değerde kalan kişiler bu açıdan sağlıklı sayılır. Ancak referans olarak ele alınan aralığın altında veya üstünde miktar ortaya çıktığı zaman, belli başlı bazı hastalık risk faktörlerinin meydana geldiğini söylemek mümkün.
Gran değeri yüksekliği veya düşüklüğünün nedeni nedir?
Yapılan testler ve kan sayımı ile beraber granülosit değerinin yüksekliği ya da düşüklüğü belli başlı bazı sebeplere dayanmaktadır. Bu sebeplerden bazıları normal bir hastalık olarak öne çıkarken, bazıları hayati risk taşıyan hastalıklar olarak öne çıkmaktadır. Öncelikle yüksek çıkan değerler üzerinden bunun nedenlerini sıralamak gerekirse;
- Lösemi,
- Stres,
- Myelojen,
- Romatizmal Ateş,
- Romatoid artrit,
- Akut böbrek yetmezliği,
- Gebelikte zehirlenme,
- Enfeksiyon,
- Ketoasidoz annemi,
- Polisitemi,
Bu gibi hastalıklar gran değerinin yapılan testler doğrultusunda yüksek çıkmasına neden olmaktadır. Aynı zamanda granülosit değerinin düşük çıkmasına sebep olan unsurlar arasında ise daha farklı hastalıkların bulunduğunu dile getirmek mümkün.
- Kansızlık,
- Pirelösemi,
- B12 veya folik asit eksikliği,
- Genetik faktörler,
- Dalakta büyüme,
- Diyaliz,
- Kanser tedavisi,
- Bazı ilaçların yarattığı etki,
Bu gibi durumlar karşısında gran değeri normal sağlıklı bir insanın değerine göre daha düşük seviyede ortaya çıkmaktadır. Özellikle stres ile beraber gelen psikolojik bazı unsurlar daha yaygın olarak bu durumun ortaya çıkmasında sebebiyet verebilmektedir. Böyle zamanlar için düşüklük ya da yükseklik seviyeleri adına, mutlaka uzman doktor kontrolü altında tahliller üzerinden tedavi ele alınması büyük öneme sahiptir.
Gran (Granulosi̇t) değerini düşürmek veya yükseltmek için ne yapılmalı?
Bakteri ve virüs ile birçok zararlı mikroorganizmalar açısından, granülosit güçlü bir savunma mekanizması oluşturmaktadır. Genel olarak nötrofil, Eozinofil ve bazofil şeklinde üç ayrı tipi bulunan gran, ortak şekilde kan içerisinde savunma mekanizması geliştirmektedir. Mutlaka belirlenmiş olan standart değer içerisinde referans aralığı arasında bulunması gerekmektedir. Daha doğrusu bu değerler arasında tutulmalıdır.
Bu değeri yakalamak için öncelikle sağlıklı bir yaşam büyük öneme sahiptir. Dengeli beslenme ve bol su tüketimi önemli potansiyel teşkil ediyor. Meydana gelebilecek olası değer düşüklüğü ya da yüksekliği karşısında elbette en önemlisi doktora başvurmaktır. Erken teşhis ve tanı ile beraber yapılan tahliller üzerinden, gerekli tedavi söz konusu olur. Doktor kontrolü altında ilaçlar ve bazı operasyonel unsurlar da öne çıkabilmektedir.
Diğer yandan özellikle stresten uzak kalmak çok önemlidir. Psikolojik açıdan pozitif bir bakış açısı yakalamak ve olumlu olmak değerleri dengeli tutabilir. Buna ek olarak koşu ya da yürüyüş ile beraber egzersiz hem fiziksel hem de zihinsel açıdan kişiyi zinde tutabilmektedir.
Granülosit kelimesinin dier ad Beyaz Küre’dir. Bu deer yalnzca kan tahlilinde ve ilik testi yapldnda tespit edilebilen bir deerdir. Kan testi yapld zaman karmza çkan gran kelimesi nasl yorumlanr, vücudumuz için önemi nedir gibi sorularn cevabn yazmzda bulabilirsiniz.
HGB kan deeri nedir sorusuna cevap vermeden evvel HGB ksaltmasnn ne olduuna bakmak gereklidir. HGB yani Hemogram testi Tam Kan Saym Tahlili anlamna gelir. Hemogram testi sonuçlarndan birisi de Granülosit deeridir. Bu deerin yorumlanmas uzmanlar tarafndan yaplr. Gran deerlerinin normal olmas kiinin yana, cinsiyetine ve salk durumuna göre deikenlik gösterebilir. Verilen normal deerler kiiden kiiye deikenlik gösterebilir. Bu nedenle alannda uzman olmayan bireylerin yorumlamas doru bir seçenek deildir.
Gran kan tahlili alyuvarlarda bulunan hücre tipini farkl bir biçimde boyamas ile bilinir. Bu kan hücresi eer kontrolsüz bir biçimde çoalma göstermeye balarsa ciddi tehlike oluturur. Bedenin enfeksiyonlara kar korunmasnda ve baklk sisteminin güçlü tutulmasnda oldukça önemli bir yere sahip olan gran hücreleri, normal deerlerde olmad takdirde problemler oluturur. Özellikle kanser gibi ar hastalklarda gran deerleri normal deerlerin dndadr. Farkl boyama özellikleri bulunan grann üç tip hücresi vardr.
Gran kan tahlili sonucuna göre uzmanlar bireylerin vücudunun baklk durumunu tespit edebilir. Bilindii üzere beden yararl bakterilerin yan sra zararl bakterileri de tar. Ancak bu zararl bakteriler ile bedenin mücadele etmesi ve güçlü kalmas, bedenin savunma mekanizmas ile dorudan ilgilidir. Kan tahlili sonuçlarna göre gran deeri normalin dnda ise beden hastalklara kar oldukça savunmaszdr. Gran deerinin yüksek olmas farkl semptomlara sebep olaca gibi düük olmas da farkl belirtiler gösterir.
Kronik miyeloid lösemi veya dier ad ile kronik miyelositik lösemi ismi ile adlandrlan Kronik Granülosit Lösemi hastal kemik iliinin içerisinde bulunan beyaz kan hücrelerinin kontrolsüzce çoalmas anlamna gelir. Bu çoalma bedenin kontrolünde gerçeklemedii için ciddi sonuçlar dourur. Kronik Granülosit Lösemi yani KGL, gran kan tahlili sonucunda ortaya çkar. KGL deerinin yüksek çkma ihtimali olan bireyler unlardr;
Gran kan deeri yükseklii semptomlar kiiden kiiye deiiklik gösterebilir. Bireylerin bazlar gribal enfeksiyon benzeri bir belirti göstererek hafif yorgunluk gibi bir durum yaarken bazlar daha ar atlatabilir. Gran deeri yüksek olanlarn bazlarnda nefes darl gibi problemler yaanabilir. Ayrca talasemi, hzl kilo verme ve özellikle geceleri terleme gibi problemlerle karlaabilirler. Gran yüksekliinde bazen karnn sol üst tarafnda büyüyen dalak nedeni ile ikinlik oluabilir. Bu semptomlarn görülmeye balad dönemden yaklak 5 sene sonra Gran kan deeri yükseklii daha ciddi boyutlara yükselir. Bu durum blast transformasyonu olarak uzmanlar tarafndan adlandrlr.
Öncelikle uzman kontrolünde tüm tetkikler yaplr. Daha sonra uzman doktor onay verirse hastaya kemoterapi tedavisi uygulanr. Kemoterapi tedavisi ayakta uygulanr ve tedavide hastaya ilaç enjeksiyon aracl ile verilir. Tedavide uygulanacak ilacn dozu ve miktar bireyin yana, cinsiyetine ve salk durumuna göre hekim tarafndan belirlenir. Tedavi sonrasnda hücrelerin normal deere ulap ulamad kontrol edilir. Eer kemik iliinde normal miktarlarda kan hücreleri üretilmeye baland ise ilaç tedavisi hekim onay ile braklr. Gran kan tahlili tedavinin devam ettii süre içerisinde sklkla yaplr. Ayrca hasta iyiletikten sonra da düzenli olarak tahlil verir. Bu sayede gran deerlerinde herhangi bir anormal durum olup olmad kontrol edilir.
Gran kan tahlili sonucunda gran deerinin düük çkmas da mümkündür. Bu durum tp dilinde nötrofil düüklüü olarak adlandrlr. Gran deerinin düüklüünde pek çok durum etkili olabilir. Bunlar u ekilde sralanr;
HGB kan deeri nasl düürülür? Bu soru sorulduu zaman en önemli deerlerden birisi olan granülosit deerinin düürülmesi için doktorun verdii önerilere uymak gereklidir. Gran düüklüü bireylerde gözle görülür belirtilere sebep olur. Bu belirtiler u ekilde sralanr;
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ