Gripken Yenilecek Yemekler

Son günlerde hepimizin gündeminde oldukça önemli bir yere sahip olan “grip” hususunda sağlık uzmanların önerdiği gribe karşı özellikle tüketilmesi gereken yiyecekler listesine birlikte göz atarsak; nar, kırmızı biber, sarımsak, ceviz içi, lahana, bal, mantar, kırmızı et, yeşil ve kuru soğan, badem, yoğurt gibi ürünlerin bağışıklık sistemini güçlendirdiği, bunu da grip çeşitlerine karşı bizi koruduğu ortaya konulmuştur.

Bizler de bunların her birini birbirine katarak yapılan yeni tariflerin hangisinin en etkili olduğunu araştırarak epeyce vakit kaybetmekteyiz.

Sirkencübin (Mevlevi Mutfağı/Konya)

Dört tatlı kaşığı bal, dört tatlı kaşığı üzüm sirkesi, dört su bardağı su ile hazırlanan bir şerbettir. Sirke, bal ve su karıştırılıp soğuk olarak servis edilir. 16. yüzyılda Hacı Paşa tarafından yazılmış olan “Müntahab-ı Şifa”da geçmektedir. Mevlana Celallettin Rumi “bal ile sirke ölçüsü aynı olmaz ise sirkencübin güzel olmaz demiştir.”

Çorti Aşı (Bitlis, Hakkâri ve Muş Mutfakları)

Lahana turşusu, kemikli kuzu eti, nohut, dövme (buğday), sarımsak ve biberle hazırlanır. Yalnız kullanılan lahana turşusu salamura lahana turşusudur sirkeyle yapılmaz. Çorti aşını yapmak için büyük bir tencerenin içine tüm malzeme konur ve etler iyice pişene kadar pişirilir. Nar kullanılan tarifi de vardır narın kabukları da içine atılır. Bu yörelerde lahana turşusunun adına çorti denir. Yemek ismini buradan almıştır.

Badem Çorbası (Edirne Sarayı Osmanlı Mutfağı)

Bu yemek Şah Cihangir ve Beyazıt’ın 1539 yılında Edirne’de düzenlenen sünnet töreni ziyafetinde yer almıştır. Haşlanmış ve yumuşatılmış bademleri havanda dövün. Tencerede tereyağı ve unu karıştırıp kavurun üzerine yeterince süt, su ve bademi ilave edip bir taşım kaynatın. Çorba pişmeye yakın Hindistan cevizi ekleyip altını kapatın. Diğer tarafta tereyağını eritip et suyu ve maydanozla karıştırın ve çorbanın üzerine dökerek servis edin. Orijinal tarifte üzerine nar taneleri de serpilir.

Şiveydiz (Gaziantep ve Kilis Mutfakları)

Tencereye kuşbaşı kuzu eti konularak hafifçe tavlanır, tuz ve su ilave edilerek haşlanmaya bırakılır. Et piştikten sonra içine önceden haşlanmış nohut ilave edilir. 2 cm’lik şeritler halinde doğranmış taze sarımsak ve taze soğan et ve nohuda ilave edilir. Biraz piştikten sonra bir tencereye süzme yoğurt, yumurta ve un konularak hafif ateşte sürekli karıştırılarak dumanı çıkana kadar pişirilir. Hazırlanan yoğurt ağır ağır diğer tencereye dökülür ve servis edilir.

Cevizli Bat (Tokat Mutfağı)

Yeşil mercimek haşlanır ve soğutulur. İki avuç ceviz içi, haşlanmış mercimek, domates, yeşil soğan, kuru soğan, reyhan, dereotu, nane, zeytinyağı, domates ve biber salçası, tuz ve karabiberle karıştırılıp asma yapraklarına sarılarak pişirilmeden servis edilir.

Nardan Aşı (Diyarbakır Mutfağı)

İnce bulgurdan un, tuz, kuru nane ve pul biberle yoğrularak misket büyüklüğünde köfteler yapılır. Bolca kuru soğan ve yeşil soğan tencerede kavrulur. Bu yemeğin en önemli özelliği soğanının bol olmasıdır. Soğanlar kavrulunca salçası ve parça kuzu eti eklenir. Etlerde birkaç kez çevrildikten sonra tencereye su eklenip kaynamaya bırakılır. Kaynayan tencerenin üzerine süzgeç konulur ve süzgecin içine de nar taneleri doldurulur. Yemek kaynadıkça nar suyunu bırakır. Pişmeye yakın narların üzerine biraz su dökülür ve narlar üstünden alınır. İçine bulgur köfteleri atılıp bir taşım daha pişirilip servis edilir.

Melki (Bursa Mutfağı)

Şu mevsimde pazarlarda bolca bulunan melki mantarı 20 dakika haşlanır. Diğer tarafta tavada bol soğan tereyağında çevrilir. Tuz ve karabiber ilave edilip haşlanan mantarlar da eklenir. Beş dakika daha pişen yemek servis edilir.

Muhammara (Antakya Mutfağı)

Taze kırmızı biberler et makinesinde ya da rondoda çekilir. İçine dövülmüş kuru ekmek, sarımsak, zeytinyağı, nar ekşisi, kimyon ve ceviz içi katılarak servis edilir.

Şehriyeli Tavuk Suyu Çorba (Türkiye Mutfağı*)

Kemikli tavuk göğsü bir saat haşlanır. Haşlanan tavuk didiklenip şehriye ile tekrar haşlama suyunun içine atılır. Birlikte on beş dakika daha pişirilir. Diğer tarafta bir adet yumurta sarısı ve iki adet limon suyu çırpılarak azar azar altı kapatılan çorbaya eklenerek servis edilir.

* “Tavuk suyu çorba” tüm dünya mutfağında tarifi olan bu çorba aslında Fransızlara ait bir ilaç reçetesidir. Bizim şimdilerde restoran denince aklımıza gelen “yemek yenilen yer” anlamından çok önceleri restoranın anlamı, bu çorbanın ta kendisidir. Yani restoran ismi Fransızca “restaurer” (iyileştirmek, yeniden yapılandırmak anlamını taşıyan) fiilinden gelmektedir. Bu sebeple tavuk suyu çorba, gribe karşı ilaç niyetine içilen en önemli yemeklerden biridir.

Grip olan insanların genellikle iştahları kapanır. Bu nedenle gripken yemek ve içmekten keyf alamaz hale gelebilirsiniz. Ne var ki grip olduğunuzda bazı gıdaları tüketmeniz iyileşme sürecinize yardımcı olabilmektedir. Bu yazıda grip olan insanlar ne yemeli ve ne yememeli konusunda bilgiler verilmektedir.

Hangi besinler gripten kurtulmanıza yardımcı olabilir?

Tıbbi araştırmalar, aşağıdaki besinlerin grip belirtilerini hafiflettiği ve iyileşme sürecini hızlandırdığını göstermektedir.

Tavuk suyu çorba:

2000 yılında yapılan bir araştırma tavuk suyu çorbanın vücutta iltihabi tepkileri azalttığını göstermektedir.

Tavuk suyu çorba burun ve solunum yollarındaki tıkanıklığın giderilmesine ve üst solunum yollarındaki diğer belirtilerin ortadan kaldırılmasına yardımcı olabilir.

Aslında tavuk çorbası kadar olmada da diğer çorbalar da grip belirtilerinin hafifletilmesi yardımcı olabilmektedir. Vegan ve vejetaryenler sebze çorbalarını içerek benzer faydalar sağlayabilirler.

Çorbalar besleyici, sindirimi kolay ve yatıştırıcıdır. Su içerdikleri için vücudun susuz kalmasını da önler.

Sarımsak:

Sarımsak antimikrobiyal özellikler taşır. Bu özellikleri sayesinde grip ve soğuk algınlığı da dahil olmak üzere enfeksiyonlarla mücadele ederek bağışıklık sistemine destek olur.

Bir araştırmada 3 ay süresince sarımsak tabletleri verilenlerin plasebo tabletler verilenlere kıyasla daha az soğuk algınlığı geçirdikleri belirlenmiştir.

Yemeklerinizde sarımsağı bol kullanmak gribi atlatmanıza yardımcı olabilir.

C vitamininden zengin besinler:

C vitamini yüksek olan sebzeler ve meyveler bağışıklık sistemini destekler.  En yüksek C vitamini içeren besinler ise şunlardır:

-Acı ya da tatlı yeşil ve kırmızı biber

-Portakal, greyfurt, mandalina ve limon dahil narenciyeler

-Kivi

C vitamini açısından zengin olan besinler aynı zamanda sağlık açısından pek çok faydası olan flavonoidler için de iyi kaynaklardır. Flovonoidler üst solunum yolu enfensiyonların oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir.

Hem C vitamini hem de flovonoidler açısından zengin diğer sebzeler ve meyveler ise şunlardır: Kırmızı, mavi ve mor renkli meyveler ve sebzeler, çiğ olarak tüketilmek üzere koyu yeşil yapraklı sebzeler, çiğ brokoli…

Zencefil:

Özellikle mide bulantılarına karşı etkilidir, sindirim sürecine yardımcı olur. Zencefili yemeklerinizde kullanabilir, sıcak su, bal, limon ile birlikte çay olarak içebilirsiniz.

Yeşil yapraklı sebzeler:

Yeşil yapraklı sebzeler iyi lif kaynakları olarak sindirime yardımcı olurlar. Ayrıca demir, C vitamini ve folik asit için çok iyi kaynaklardır. Bunlar bağışıklık sistemini destekler.

Yeşil yapraklı sebzeler antibakteriyal ve anti infamatuar özellikler de taşırlar ve gribin iyileşmesine yardımcı olabilirler. Ispanak, kara lahana, roka ve pazı gibi yeşillikleri grip olduğunuzda daha fazla tüketmeniz doğru olacaktır.

Muz:

Lif ve potasyum kaynağı olan muz sindirimi rahatlatır. Kusma, ishal ve ateş gibi belirtilerde vücut potasyum ve diğer elektrolitleri kaybettiği için bu kaybedilenlerin yerine konmasında muz ideal besindir.

Yoğurt:

Canlı bakteriler içeren yoğurt aynı zamanda bir protein kaynağı olarak da gribin iyileşmesine yardımcı olabilir. Fareler üzerinde yapılmış olan br çalışmada yoğurdun grip virüsü ile mücadele ettiği belirlenmiştir.

Su:

Su içmek vücudun grip ile savaşmasında en etkili yöntemdir. Bol miktarda su içmek böbrekler yoluyla vücudun arındırılmasına yardımcıdır. Hastalık nedeniyle kaybedilen sıvının yerine konmasında da ideal sıvı sudur. Suyun yanı sıra çorbalar ve bazı bitki çayları grip olan kişilere önerilir.

Gripken ne yememeli

Bazı yiyecekler ve içecekler iyileşme sürecinizi uzatabilir. Bu nedenle grip olduğunuzda bunlarda uzak durmanızda fayda vardır.

Uzak durulması gereken yiyecek ve içecekler şunlardır: Alkol, tuz ve şeker yoğun işlenmiş gıdalar, yağlı besinler, süt ve yemesi zor olan sert gıdalar.