Guantanamo Kampı, 2002 yılından itibaren askeri hapishane olarak kullanılmakta olan, Küba'daki Guantanamo körfezi askeri üssünün bir bölümüne verilen isim.
Burada, başta Afganistan olmak üzere çeşitli ülkelerde ele geçirilen, El-Kaide ve Taliban ile ilgisi olduğundan şüphelenen kişiler tutulmaktadır. Üç bölüme ayrılır: Kamp Delta (ki buna Kamp Echo da dahildir), Kamp İguana ve artık kapatılmış olan Kamp X-Ray. Tesis zaman zaman Guantanamo, Gitmo veya Kamp X-Ray olarak anılmaktadır.
Guantanamo Körfezinin bir askeri hapishane olarak kullanılması insan hakları örgütleri ve birçok farklı kesimin eleştiri ve protestolarına neden olmuştur. Bu örgüt ve kesimler tutukluların işkence gördüğü veya kötü şart ve uygulamalara maruz kaldığını belirtip, buradaki tutuklularının yasal durumlarının belirsizliğine işaret etmektedirler. Zira Guantanamo'da tutulanlar, ne savaş suçlusu ne de adi suçlu olarak tanımlanmıştır. ABD yasal sistemine başvuramadıkları gibi ABD yasal sisteminden herhangi bir gözden geçirme de talep edememektedirler.
Bush yönetimi 3. Cenevre Antlaşması'nın tutuklanmış el-Kaide veya Taliban savaşçılarını kapsayamayacağını öne sürmektedir. Hiçbir dış devlet ise bu noktada Bush yönetimiyle aynı görüşte olduğunu belirtmemiştir. ABD politikasını eleştirenler, yönetimin "savaş suçluları" ile "yasa dışı savaşçıları" arasında bir ayrım yaratmaya çalışmak suretiyle Cenevre Antlaşması'nı ihlal ettiğini öne sürmektedirler.[1]
Guanatanamo Tutukevi'ndeki yasa dışı uygulamalara dair Avrupa Parlamentosu da bir rapor hazırlamıştır.[2] Daha güncel olarak, Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International) ve BM çıkardıkları raporlarda durumu bir "insan hakları skandalı" olarak tanımlamışlardır.[3]
1903'ten beri ABD'nin 4000 Dolar gibi senelik bir kira karşılığında kullandığı 121 km²'lik Küba'ya ait bir alan ve sadece iki ülkenin karşılıklı anlaşması sonucu feshedebileceği bir anlaşma. 20. yüzyılın son çeyreğinde, Guantanamo Askeri Üssü denizlerde yakalanan Kübalı ve Haitili mültecileri tutmakta kullanılmıştı. 1990'ların başında, askerî darbe sonucu Haiti'den kaçan Haitilileri barındırmıştır. Bu mülteciler ABD yasal sisteminden Yargıç Sterling Johnson Jr. kampın anayasaya aykırı olduğu kararını 8 Haziran 1993'te verene kadar Kamp Bulkeley isimli bir tutuklu bölgesinde tutulmuşlardır. Son Haitili göçmenler Guantanamo'yu 1 Kasım 1995'te terk etmiştir.
16 Haziran 2005'te Birleşik Devletler Savunma Bakanlığı, savunma müteahhitiHalliburton'un üs etrafında 30 milyon $'lık bir güvenlik çemberi ve tutukevi inşa edeceğini ilan etmiştir.
10 Haziran 2006 üç tutuklu ölü bulunmuştur. Pentagon'a göre "kendilerini bariz bir intihar sözleşmesiyle öldürmüşlerdir".[4]
Moldova'ya giden Raphael Rowe, kendini müebbet hapis yatan yüzden fazla mahkûmun bulunduğu maksimum güvenlikli bir hapishane olan 17 Numaralı Cezaevi'ne kapatıyor.
Kıbrıs'taki Lefkoşa Merkez Hapishanesi yıllar içinde radikal bir dönüşüm geçirdi. Acaba bu değişiklikler, her şeyin daha iyi olmasına yol açtı mı?
Raphael Rowe, Bosna-Hersek'teki Zenica hapishanesinde, kendini organize suç patronları ve acımasız katiller gibi birçok tehlikeli mâhkumla kapana kısılmış hâlde buluyor.
Raphael Rowe, Yunanistan'ın en tehlikeli suçlularıyla dolup taşan, ülkenin en kalabalık yüksek güvenlikli hapishanelerinden birini araştırıyor.
Güney Afrika'daki Brandvlei Hapishanesinde yatan mahkûmların neredeyse tamamı, ölümcül bıçaklama olaylarıyla tanınan tehlikeli çetelere üyedir.
Bir kez daha hapse girmeye gönüllü olan Raphael Rowe bu defa Filipinler'de, dünyanın en kalabalık cezaevlerinden biri olan Manila Şehir Hapishanesinde vakit geçiriyor.
Grönland'daki Nuuk Maksimum Güvenlikli Hapishanesinde en tehlikeli mahkûmlar yatar. Üstelik birçoğu, şimdi onları gözetimde tutan gardiyanlarla birlikte büyümüştür.
Raphael Rowe, Paraguay'da bulunan, mahkûmların masraflarını karşılamak için çöpleri karıştırdığı Tacumbu hapishanesinde parmaklıklar ardında bir hafta geçiriyor.
Hendekle çevrili 12. yüzyıldan kalma bir kale olan Schwalmstadt, birçoğu yoğun terapi seanslarına katılan, Almanya'nın en azılı suçlularından bazılarını barındırıyor.
Tropik ada Morityus, en küçük kural ihlalinin ağır şekilde cezalandırıldığı Melrose maksimum güvenlikli hapishanesine ev sahipliği yapıyor.
Sinirleri bozulan Rowe, çok sayıda mahkûmun tecavüz nedeniyle hapis yattığı Maseru hapishanesinde saldırgan hücre arkadaşlarıyla mücadele ediyor.
Parmaklıklar ardındaki hayata yabancı olmasa da Raphael Rowe, Kosta Rika'daki La Reforma Hapishanesi'nin en göz korkutucu hapishanelerden olduğunu kabul eder.
Bogotá'daki kaleyi andıran hapishanede bir hafta geçiren Raphael Rowe, baskıcı ortamla uğraşmak ve kaygı verici bir tehditle başa çıkmak zorundadır.
Raphael Rowe mahkûmlar arasında tecavüzcülerin, katillerin ve kiralık katillerin olduğu Craiova, Romanya'daki maksimum güvenlikli hapishanede bir hafta geçirir.
Birçok hapishane, mahkûmları cezalandırmayı ve küçük düşürmeyi hedefler. Norveç'teki Halden Hapishanesi, Raphael Rowe'un da göreceği üzere, duruma farklı yaklaşıyor.
Araştırmacı gazeteci Raphael Rowe, Brezilya'nın çetelerle dolu Porto Velho Cezaevi'nde hem gardiyan hem de mahkûm olarak birkaç gün geçiriyor.
Ukrayna'daki Zhytomyr Hapishanesi'nin küçük bir kadroyla idare edilmesi, mahkûmların hapishanede genellikle tehlikeli silahlarla özgürce dolaşmasına imkân tanıyor.
Raphael Rowe, Papua Yeni Gine'de kadro yetersizliği ve süregelen yiyecek kıtlığı nedeniyle kaosun eşiğinde olan Bomana Hapishanesi'ni ziyaret ediyor.
Belize Merkez Hapishanesi'nde mahkûmlara rehabilitasyonun Tanrı'dan geldiği söyleniyor. Raphael Rowe, bu dinî yaklaşımın işe yarayıp yaramadığını araştırıyor.
Connolly, Honduras'taki Danli hapishanesinde bir hafta geçiriyor. Bu hapishanede kuralları, güçlerini yitirmiş gardiyanlar değil silahlı sert mahkumlar uyguluyor.
Connolly, Polonya'nın en acımasız suçlularının günün 23 saati hücrede tutulduğu maksimum güvenlikli Piotrkow hapishanesinde yatıyor.
Meksika'nın El Hongo hapishanesi katillere, tetikçilere, uyuşturucu patronlarına ve bir haftalığına mahkumlarla birlikte yaşayan Paul Connolly'ye ev sahipliği yapıyor.
Connolly Filipinler'de aşırı kalabalığın, çetelerin ve ciddi tehditlerin hüküm sürdüğü iki farklı hapishanede zaman geçiriyor.