Güvercinleri Hastalıktan Koruma

İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Harun Aksu, Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Yılmaz ve Veteriner Hekimler Odası Gıda Hijyeni ve Halk Sağlığı Çalışma Birimi uzmanlarının sorularımıza verdikleri yanıtlar şunlar: Türkiye'nin gündemini sarsan kuş gribi, Kurban Bayramı'yla birleşince kafalardaki soru işaretleri daha da arttı. Bu soru işaretlerini ve korkuyu ortadan kaldırmak için, kurban kesiminin hastalığı yayma riskinden beyaz etlerin sağlıklı olarak nasıl pişirileceğine, hangi ürünlerin satın alınacağından şüpheli durumda ne yapılması gerektiğine kadar yanıtı merak edilen tüm soruları uzmanlara yönelttik. Uzmanlara göre, önlem alınması halinde paniğe gerek yok. Kurbanın derisi ve ayakları virüs taşıyabilir Virüs taşıyan kanatlılarla aynı ortamda bulunan kurbanlık hayvanlar risk taşıyabilir. Fakat kurbanlık hayvanların derisi kalın olduğu için, virüsün ete geçmesi ihtimali çok düşük. Kurban, hasta kanatlılarla temas ettiyse derisi ve ayakları risk taşıyabilir. Kurbanlık hayvanlar virüs taşır mı? Kesim sırasında deriler ve ayaklar, etleriyle temas ettirilmemeli. Kesim yapılırken, bıçak deriyle birlikte aynı anda ete temas ettirilmemeli. Hayvanı yıkayarak virüsü yok edemezsiniz, aksine strese giren hayvanın kesimi daha zorlaşır. Etle çıplak elle temas etmemeye özen gösterilmeli, temas edildiyse bol ılık su ve sabunla yıkanmalı. Tırnaklar fırçalanmalı. Derideki virüs ete bulaşır mı? Hayvan yıkanarak virüsten arındırılabilir mi? Hayvan askıda parçalanmalı, böylece hem derinin etle hem de virüsün etrafa yayılması riski çok azaltılır. Kesim şekli önemli mi? Atıkları çöpe atmayın, çukura gömün Evde et bölünürken, kurbanın derisinin, parçalarının temas ettiği yerler 5 litre suya bir çay bardağı çamaşır suyu eklenerek oluşturulan karışımla iyice yıkanmalı. Bu, hayvandan geçebilecek başka hastalıkları da önler. Kesim sırasında kullanılan materyaller derecenin üzerindeki sıcak suyla ya da kaynatılarak yıkanmalı. Kesim yapılan bıçak uygun şekilde temizlenmeden kullanılmamalı. Kesilen etin, derinin ve diğer atıkların temas ettiği yerlerdeki virüs nasıl giderilir? Kurban atıkları çöp kutularına atılmamalı, çevredeki çocuk ve hayvanların temasını engelleyecek şekilde derin çukurlara gömülmeli. Atıkların çöpe atılması halinde özellikle sokak hayvanları bunlara ulaşarak virüsün hızla yayılmasına yol açar. Kurban sonrası atıklar ne yapılacak? Kuş pislerse ne yapalım? Göçmen kuşlar ya da güvercinler de risk içerebilir, dışkısından virüs bulaşma ihtimali var. Haraketsiz, uçmayan, hasta görünümlü kuşlardan özellikle kaçının. Göçmen kuşların yoğun olarak bulunduğu yerlerden uzak durun. Güvercinlerden kuş gribi geçer mi? Bir kuşla ya da pisliğiyle temas ettiyseniz, vücudunuzun temas eden bölgesini en az 20 saniye ılık suyla, sabunla yıkayarak temizlemelisiniz. Giysileriniz temas ettiyse 70 derecenin üzerinde dakika ya da çamaşır makinesinin normal yıkama programlarıyla yıkarsanız sorun kalmaz. Güvercin üstümüze pislerse ne yapmalıyız? Eğer kuşlar, evinizin bir bölümünü (pencere, balkon) kirlettiyse 5 litre suyun içine 1 çay bardağı çamaşır suyu katılarak yapılan karışımla temas eden bölgeyi yıkayınız. Tedbirli olup kuşların yoğun olduğu bölgelerde bulunmamakta fayda var. Kuşlar eve pislerse ne yapılmalı? Bulaştığını nasıl anlarız? Kuş gribine yakalandığınızdan şüphelenmeniz için, hastalıklı hayvanlarla ya da onların dışkılarıyla temas etmiş olmanız şart. Böyle bir temasınız olmadıysa ve hasta da olsa 70 derecenin üzerinde pişirilmiş hayvanı yediyseniz şüphelenmeyin. Hangi durumlarda kuş gribinden şüphelenmeliyiz? Kuş gribinin insanlarda normal gribe benzer belirtileri var. Bu belirtiler insandan insana değişmekle beraber öksürük, boğaz iltihabı, kas ağrıları, göz enfeksiyonu, akut solunum sorunu gibi durumlar hastalık belirtilerinin biri veya birkaçı olabilir. En önemli belirti, ateşin 38 derecenin üzerine çıkmasıdır. İshal görülebilir. Bunun yanında hiçbir belirti vermeden, hafif şiddette de geçebilir. Ağır vakalarda solunum yetmezliği görülür. Virüsün insana bulaşma belirtileri nelerdir? Aşısı yok, meyveyle direncinizi artırın Kuş gribine karşı aşı çalışmaları halen sürüyor, ancak etkin bir koruma sağlayan, kabul görmüş bir aşı henüz yok. Kuş gribine karşı bir aşı var mı? Grip aşısı, kuş giribini önleyici etkiye sahip değil. Ancak, grip aşısının vücudu diğer hastalık yapan virüslere karşı korumaya almasının avantajları kullanılabilir. Özellikle direnci düşük riskli gruplara tavsiye ediliyor. Grip aşısının önleyici etkisi olabilir mi? Kuş gribi, diğer bütün virüslerde olduğu gibi zayıf, direnci düşük vücutlarda daha etkili. Bu yüzden taze meyve ve sebze ağırlıklı beslenerek vücut direncini artırın. Bu, virüse karşı kontrol mekanizması oluşturur. Direnci zayıf olan kanser, AIDS'li gibi hastalar, çocuklar riske karşı daha hassaslar. Başka önleyici tedbirler var mı? Hastalıklı yumurtayı nasıl tanırız? Hasta hayvanlarda vücut ısısı yükselir, tüyler kabarır, iştahsızlık, depresyon, şiddetli ishal vardır. Yumurta verimi şiddetle azalır ya da tamamen durur. Hasta hayvanların göz kapakları kapanabilir. Sakal, ibik ve gözlerin çevresinde karakteristik ödem oluşur. Kitle halinde ölümler meydana gelir. Yumurta kabuğunda renk açılması, kalitesinde bozukluk şekillenmesi ve incelme olur. Hayvanın ve yumurtanın virüslü olduğunu nasıl anlarız? Kuş gribinin insandan insana geçmesi dünyada henüz görülmedi. İnsan ölümlerinin çoğu, hastalıklı kümes hayvanları ve onların yer aldığı ortamlarla temas sonucu ortaya çıktı. Dünyada şu ana dek doğru biçimde yapılan toplu itlaflarda da insana bulaşma saptanmadı. Hastalık insandan insana geçiyor mu? Temas ederken kullanılan materyaller ortada bırakılmamalı, çöpe atılmamalı. Çöpe atılması halinde çocuklar ve sokak hayvanları tarafından virüs dağıtılabilir. En sağlıklı yöntem, yakarak imha etmek. Şüpheli hayvanlarla temas eden aletleri ne yapalım? Birçok grip virüsünü taşıyan kuşlar, kuş gribi olarak bilinen virüsün (H5N1) de doğal taşıyıcıları olarak görülüyorlar. Hayvanlarda görülen ve hemen her zaman için kanatlı hayvanlarda, daha seyrek olarak da domuzlarda karşımıza çıkan, bulaşıcı, virüslerin neden olduğu bir hastalık. Göçmen kuşlar ve özellikle yabanördekleri virüsü taşır ama kendileri etkilenmezler. Kuş gribi virüsünün kümes hayvanlarında neden olduğu, hastalık yapma yeteneği yüksek ve hastalık yapma yeteneği düşük olmak üzere iki çeşit hastalığı var. Düşük olanı genellikle tüylerin kabarması, yumurta sayısının azalması gibi hafif sonuçlara yol açarken, yüksek olanı hızlı ve ölümcül sonuç gösteriyor. İnsanlarda da solunum ve temas yoluyla geçerek ölüme yol açıyor. İnsanlarda, 48 saatlik kuluçka döneminin ardından, üşüme, boğaz ağrısı gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Virüs iki çeşit hastalık yapar Virüs 22 derecede en fazla 4 gün yaşayabiliyor. Soğuk ortamda ise daha uzun yaşıyor. Bu nedenle soğuk yerlerde, özellikle Doğu illerinde bu kurallara çok daha dikkat edilmeli. Soğuk havalarda, enfekte olmuş gübrede en az 3 ay yaşar. Suda 0 derecede 30 güne kadar yaşar. 1 gram virüslü gübre, 1 milyon hayvanı etkileyebilecek kadar virüs içerir. Ortamın sıcaklığı virüsü nasıl etkiler? Virüs mutfağınıza girerse ne yapacaksınız?Hangi beyaz et alınır?Nasıl pişirirsek tehlikeden uzak dururuz? YARIN

Sallabaş, güvercin hastalıkları arasında yetiştiricilerin en sık rastladığı bir hastalık olup, güvercinlerde halk dilinde &#;Kafa hastalığı, delibaş, kafa dönmesi, Sallabaş&#; bir Hexamit columbae adı verilen bir protozonun neden olduğu hastalıktır. Binlerce türü bulunan bu protozon canlılar, insanda ve hayvanlarda çeşitli hastalıklara neden olabilmektedirler.

Hexamitiasis hastalığına güvercinlerin yanı sıra tavuklar, hindiler, bildırcınlar, keklikler, ördekler ve bazı kuş türlerinde de rastlanmaktadır. Ancak diğer türlerde hastalığa neden olan Hexamit protozonu daha farklıdır. Hastalığın karakteristik özelliği bağırsak iltihabına bağlı olarak gelişen ishal ve özellikle de kanlı ishaldir. 

Hastalık daha çok yaz aylarında yaygınlık kazanmakta ve özellikle genç kuşlarda daha fazla görülmektedir. Hastalığın yayılmasını önlemek kümes ve yaşam alanlarının hijyenik koşullarına dikkat edilmesi çok önemlidir.

Güvercinlerde Sallabaş Hastalığının Belirtileri

Hastalık ilk belirtileri arasında kusma ve dışkılarının sulu ve köpüklü oluşudur. Daha sonraki aşamalarda gelişen bağırsak iltihabına bağlı olarak dışkıda kan gözlenebilir. Dışkının diğer bir özelliği de normalden daha fazla kötü bir kokuya sahip olmasıdır. Hasta kuşların ağız içi incelemesinde ağız içi mükozasında yara saptanabilir. Sinirsel semptomları sonucu güvercinin kafasının ters bir vaziyette olması, kafasını sürekli sallaması ve düzeltemediği görülmektedir.

Hastalığın gelişimine bağlı olarak, kuşlarda kayıtsızlık, bir kenara çekilip tüy kabartma ve düşünme hali ortaya çıkar. Kuşun yeme karşı ilgisi azalır ve hasta kuş daha az yem tüketmeye bunu sonucu kilo kaydı yaşamaya başlar. Buna karşın su tüketiminde bir artma vardır. Hastalığın tedavisine geç başlanması durumunda aşırı kilo kaydı ve ölümler gözlemlenir. Ölüm öncesi kuşlarda titreme hali gibi bir durum saptanabilir. Aşırı kilo kaybına uğrayan kuşlarımızın tedavisini yapıp bu hastalığı ortadan kaldırsak bile kilo kaybından kaynaklanan gelişim noksanlığı ve kalıcı sinirsel hasarlar oluşması nedeniyle bu kuşlarımızı kalan ömürleri boyunca etkiler.

Güvercinlerde Delibaş Hastalığının Teşhisi

Bilinmesi gereken en önemli durum bu hastalığın tek başına bir hastalık değil farklı hastalıkların vücutta bıraktığı etkiler sonucu görülen bir durum olduğudur. Hexamitiasis hastalığında hastalık belirtileri diğer güvercin hastalıklarından, Salmonella, E. Coli, Coccidiasis ve PMV1&#;e benzerlik gösterir. Bu nedenle kesin teşhis önemlidir. Hasta kuşların dışkılarında yapılacak mikroskobik inceleme sonucu hastalığın kesin tanısı yapılabilabilir. 

Bulaşma Şekli

Etken, hasta kuşların dışkıları yolu ile yayılır. Dışkıda bol miktarda bulunan mikrop, bir şekilde kuşlarımızın yediği yemlere veya içtiği sulara bulaşabilir. Etken bulaşmış yiyeceği yiyen ya da içen kuş etkeni alır. Hastalık etkeni vücuda girdikten sonra kuluçka süresi 4 &#; 5 gün süren bir dönemi kapsamaktadır. Yani hastalık etkeninin alınmasını takiben 5 gün kadar sonra hastalık belirtileri kendini göstermeye başlar. 

Sallabaş Hastalığının Tedavisi

İlaçla tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bu sebep ile hayvanınızın bu belirtileri gösteriyorsa lütfen en yakın veteriner kliniğine danışın ve ilaç tedavisine başlanılsın. Genel bir koruma olarak söyleyecek olursam, Sallabaş olan güvercinlerin tedavisi ne yazık ki zordur. 

İlaç tedavisi ile iyileşme olduğu bilinmekte ama sinir sistemi de kalıcı etkiler (kafasının ters bir vaziyette olması, kafasını sürekli istemsiz sallaması vb.) görülmektedir. Bu hastalığa yakalanmış kuşların tedavisinde en önemli faktör kuşların stresten uzak tutulması ve beslenmelerine gösterilecek özendir.

Bu hastalığa yakalanmış kuşunuz var ise ilk etapta diğer kuşlardan ayrı bir yerde tutmamalısınız ve fazla ışık almayan loş bir ortamda beslemelisiniz. İlk günlerde kuşun bünyesi bu yeni duruma adapte olamadığı için beslenme problemi yaşayacaktır. İlk zamanlar elle besleme yapabilirsiniz. İlerleyen günlerde kuş bu duruma alışacağından beslenmesi normale dönecektir. Hızlı bir düzelme beklemeyin bu süreç aşağı yukarı en az bir günü bulabilir. Kuşunuzun daha hızlı bir şekilde düzelmesi için bakım ve beslenmesine dikkat edilmeli ve kuşun zaman zaman uçurmalısınız. 

Tags:güvercingüvercinlergüvercinlerde delibaşgüvercinlerde kafa hastalığıgüvercinlerde opistotonusgüvercinlerde sallabaş hastalığıHexamit columbae

Güvercin kuruma hastalığı tedavisi ni anlatmadan önce güvercin kuruma hastalığı adında aslında bir hastalık olmadığını bilmemiz gerekir. Güvercinlerde kuruma sorunu bir veya bir kaç hastalığın birlikte aynı güvercin üzerinde olması ile birlikte , güvercinlerin  kuruma yani zayıflaması sonucuna dayalı olarak , kuruma hastalığı adı ile halk dilinde dolaşmaktadır. Aslen güvercin kuruma hastalığı adında bir hastalık kısacası yoktur.

Güvercinlerde Neden Kuruma Zayıflama Meydana Gelir ?

Güvercinler pek çok hastalık ve yanlış bakımdan dolayı hastalanabilir ve buna bağlı olarak zayıflama yani kuruma meydana gelebilir. Hastalığı kesinlikle dışarıda aramamak gerekir. Güvercinler hastalıklarının hemen hemen tamamını yanlış bakımdan kaynaklı ve kümes ortamındaki hatalardan kaynaklı yaşarlar.

Güvercin kuruma hastalığı tedavisi yapılmadan önce hatalar tespit edilip düzeltilmeli ve daha sonrasında hastalığın seyri doğrultusunda tedavi acilen başlatılmalıdır.

Güvercin kümesi kapasiteniz normalin üzerindeyse bu kümes içerisinde kuşlarınızın büyük ihtimalle hastalanmasına sebep olur.

Güvercin kümesinizde kullandığınız suluklar temiz değil ise kuşlarınızda yine çeşitli hastalıklar meydana gelebilmektedir.

Güvercin kümesinizde kullanılan yemlikler pis veya kümes içerisinde fare var ise veya farelerin girebileceği hatalar mevcut ise yine kümesinizdeki güvercinler kuruma durumuna girerler.

Güvercinler yerde oluşan su birikintilerinden su içtiklerinde veya bayat yem tükettiklerinde yine kuruma yani zayıflama meydana gelecektir.

Güvercin Kuruma Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır ?

Güvercinlerin büyük bir bölümü salmonella kaynaklı kuruma hastalığına yakalanırken , bir diğer büyük oranlı bölümü ise yine antibiyotik tedavisi gerektirilen hastalıklara bağlı meydana gelir. Hastalık yaşayan kuşlar için mutlaka ayırma işlemi yapılmalıdır. Bu tip hastalıklarda bulaştırma oranı çok yüksektir ve tüm kümes aynı anda hastalanabilir.

Hasta kuş tüylerini kabartmış , pusmuş , kümesten çıkma eğilimi yok ve ishal söz konusu ise mutlaka acil tedavi başlatılmalıdır. Bu tip hastalıklarda genellikle ishal rengi yeşil olur. Bu semptomlar salmonella hastalığını işaret eder. Tek başına salmonella da kuşları zayıflatmaya yeter.

Salmonella tedavisi için kullanılan çeşitli markalarda ilaçlar mevcuttur fakar her birinin aslen amacı aynı olup tek farkları üzerlerindeki isimlerdir. Kuşunuzu mutlaka veteriner hekime götürmelisiniz. Kuşunuzun hastalık durumuna göre şiddetli veya hafif antibiyotik önerisinde bulunabilirler.

Antibiyotik tedavisi yapılacak olan kuş veya kuşlar stabil ortamda bakılmalıdırlar. Güvercinler hastalandıklarında yem yeme ve su içme ihtiyaçlarından mahrum kalabilirler. Bundan dolayı vücutları iyice zayıf düşer ve hatta kendilerini ısıtacak enerjileri kalmaz. Bu durum nihai ölüm ile sonuçlanır.

Güvercin kuruma hastalığı tedavisi için tedavi olacak olan kuşları ev ortamına almanız önerilir. Güvercinler kuruma hastalığı tedavi sürecinde ev ortamında sıcak ortamda bulunacaklarından dolayı ısınma için ekstra enerjiye ihtiyaç duymayıp iyileşmek için daha fazla şansa sahip olurlar. Veteriner hekim kontrolü ile verilen antibiyotik ve vitaminler , kutuları bitene kadar kullanılmalıdır. Her bir kutu ilaç 1 güvercin için yeterli doz içerir. Güvercin kuruma hastalığı tedavi sürecinde kuşunuz yem yemeyeceğinden dolayı elinizle yedirip , su içirmeniz gerekir. Besleme kuşlarınızı daha hızlı iyileştirmeye yardımcı olur.

Yeni Alınan Güvercinler Kümese Hastalık Getiriyor !

Güvercin kuruma hastalığı tedavisi konulu yazımızın bu kısmında yapılan en büyük hataların başında gelen yeni güvercin sahiplenme bulunmaktadır. Her güvercin kendi bünyesinde çeşitli mikroplar barındırırlar ve her güvercin bu mikroplara karşı kendine ait bir bağışıklık sistemi geliştirmektedir.

Her kümes kendi sisteminde belirli mikroplar barındırır ve bu kümes içerisinde yaşayan , bu kümes içerisindeki mikroplara karşı bağışıklık sistemini geliştirmiş olan güvercinler , bir başka kümes mikrobuna karşı bağışık değildirler.

Yeni alınan güvercinler , kümese konulmadan önce mutlaka dezenfekte işlemleri yapılmalıdır. Ayakları mutlaka temizlenmeli ve üzerlerinde gübre olmamalıdır.  Gerekirse alkol veya dezenfektan ile ayaklar temizlenirken kanatları da silinebilir. Bu kümesinizi dış hastalıklardan korumak için önemlidir.

Yapmış olduğunuz tüm bu uygulamalar % koruma sağlamaz. Üst yazımızda her kümes sisteminin bir birininden farklı olduğunu belirtmiştik. Kümes büyüklüğü , kümes havalandırması her güvercin kümesinde farklı olduğundan , kuşlar bu sistemlere ayak uyduramayabilir ve halk dilinde güvercin kuruma hastalığı denilen erime yani zayıflama yine meydana gelebilir. Solunum yolu hastalıkları ve salmonella yine meydana gelebilir. Tek bir kuş hastalansa bile tüm kümesi bir tek kuş hasta etmeye yeter.

Sağlıklı Güvercin Kümesi Nasıl Olmalı ?

Güvercin kuruma hastalığı tedavisi başlıklı yazımızın önemli bir kısmı olan güvercin kümesleri çok önemlidir. Sağlıklı bir güvercin kümesinde kesinlikle hiç bir koku olmaz. Güvercin kümeslerinde koku , % hastalık habercisidir. İçerideki havanın , oksijenin kaliteli olmadığını ve kümes bünyesinde hastalık oluşumuna dair size ikaz verir.

Genellikle bu kokular gübre kaynaklıdır ve gübre üzerine hafif bir ıslanma da meydana gelmişse , kümes içerisindeki asit düzeyi yükselmiş ve oksijen oranı düşmüş anlamına gelir. Bu durumda kuşlarınız birden çok hastalığa aynı anda yakalanabilirler.

Kokuyu önlemek için kümesinizi tamamen temizlemelisiniz ve mutlaka sisteminizi artık değiştirmelisiniz. Güvercin kümesi tabanınız mutlaka çam planya talaşı ile kaplanmalıdır. Çam planya talaşı gübre ile temas ettiği anda gübreyi kurutur ve olası hastalık oluşumunu önler.

Güvercinler yedikleri yem oranı kadar su içerler ve su onlar için çok önemlidir. Su kapları mutlaka temiz olmalıdır. 24 saatten fazla beklemiş olan su kapları içerisinde bakteri oluşumu meydana gelmektedir. Bu hastalık sebebidir. Güvercinler içmiş oldukları suyun kaynağına ayakları ile girmemelidir. Su hazneli ve içerisine giremeyecekleri su kapları kullanılmalıdır.

Güvercin sayısı kadar , güvercin kümesinizde yuvalık veya tünek olmalıdır. Her güvercin kümeste kendine yer tutmalıdır. Yer tutamayan kuşlar sürekli kavga ederler ve birbirlerini rahatsız ederler. Kendilerine yer bulamayan kuşlar taban ve yer köşelerde beklemeye başlar. Psikolojik olarak çöküş yaşayan güvercinler , kolaylıkla hastalanabilirler. Unutulmamalıdır ki her hastalık güvercinlerde kuruma meydana getirebilir.

Güvercin kuruma hastalığı tedavisi bu etkenlere bağlı olarak korunabilir ve tedavi edilebilir.

Bir önceki yazımız olan Güvercin Nasıl Beslenir ? Püf Noktaları başlıklı makalemizde güvercin, güvercin nasıl beslenir ve güvercin ne yer hakkında bilgiler verilmektedir.