Güzel Sanatlar Ile Ilgili Kompozisyon
AÇIK VE KAPALI KOMPOZİSYON
AÇIK VE KAPALI KOMPOZİSYON
Resim Kursu Güzel Sanatlara Hazırlık, Güzel Sanatlar Fakültelerine Hazırlık ve aynı zamanda Zeki Müren Güzel Sanatlar Lisesine Hazırlık, Güzel Sanatlar Liselerine Hazırlık Eğitimi süreci içerisindeki konu alanlarımızdan biri olan kompozisyon ve kompozisyon türlerini açıklamaya çalışacağız.
Kompozisyon Türlerini İki Başlık Altında Değerlendirebiliriz.
Bunlar;
Açık Kompozisyon
Kapalı Kompozisyon
Şimdi Güzel Sanatlara Hazırlık ve Güzel Sanatlar Fakültelerine Hazırlık Eğitim Sürecinde bilmemiz gereken bu kompozisyon türlerini açarak ifade etmeye çalışalım.
AÇIK KOMPOZİSYON (Open Composition) : Resim düzlemi üzerinde betimlenen gerçekliğin, gerçekte resmin sınırları dışında da sürüp giden doğal gerçekliğin bir parçası olduğu izlenimini verecek şekilde kompoze edilmesi. Kapalı kompozisyonun tam karşıtı bir sanatsal davranış biçimidir. Açık kompozisyon, asıl gerçekliğin tüm öğelerini resim düzlemi içine sığdırmayı amaçlamaz. Tersine, böyle bir çabanın olanaksız olduğunu varsayar. Açık kompozisyon doğadaki gerçeklik düzleminin bir kesimini içeren bir çerçeve gibi de düşünülebilir. Rönesans'ın aksine, Barok açık kompozisyonu yeğlemiştir.
KAPALI KOMPOZİSYON (Closed Composition): Resim sanatında bir yüzey üzerinde betimlenen tüm "gerçeklik" in kompozisyonun sınırları içinde bulunması durumu. Böyle bir kompozisyonda betinin tümü resim düzlemi içinde bulunmak zorundadır; sadece bir kesiminin resmedilmesi söz konusu olamaz. Doğal gerçeklik düzleminde betimlenmesi amaçlanan tüm nesneler düzenli bir "istif" içinde bakış açısı içinde yer almazlar. Kapalı kompozisyon bunları sanatsal gerçeklik düzleminde yeniden ürettiği zaman, hepsi bakış açımız içinde bulunuyormuşçasına betimler.
Kapalı kompozisyonun en belirgin örnekleriyle Rönesans sanatında karşılaşılır. Bu tür örnekler, resim düzlemi üzerinde betimlenenin dışında dışın da kalan dünyayla ilgili hiçbir ipucu vermezler. Buna karşılık, karşıt uç olan açık kompozisyonda ve onun en yoğun kullanıldığı Barok' ta, betiler doğadan alınmış bir kesitmişçesine kompoze edilir. Doğal gerçeklik kompozisyonu sınırlarının ötesinde de varlığını sürdürmektedir; resim bu izlenimi vermeyi amaçlar.
Kompozisyon ve Orkestra Şefliği Doktora Programı
Program tanımları
Kompozisyon ve Orkestra Şefliği Doktora Programı
Güz Yarıyılı
KOMPOZİSYON
2 Saat/Hafta, T 2, 10 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Solist/solistler, ses topluluğu ya da koro ile orkestra ya da çalgı topluluğu
için geniş ölçekli (yarım saat ya da daha uzun süreli) bir yapıt bestelenir. Orkestra ya da
karma çalgı topluluğu ile opera ya da bale yapıtı bestelenir.
Değerlendirme Yöntemi: Bestelenmiş yapıt
Önerilen Kaynaklar: Orkestra, karma çalgı topluluğu, opera ve dans dağarı partisyonları
ve metinleri.
Dersi Veren: Doç. Dr. Hasan UÇARSU
KOMPOZİSYON
2 Saat/Hafta, T 2, 10 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Solist/solistler, ses topluluğu ya da koro ile orkestra ya da çalgı topluluğu
için geniş ölçekli (yarım saat ya da daha uzun süreli) bir yapıt bestelenir. Orkestra ya da
karma çalgı topluluğu ile opera ya da bale yapıtı bestelenir.
Değerlendirme Yöntemi: Bestelenmiş yapıt
Önerilen Kaynaklar: Orkestra, karma çalgı topluluğu, opera ve dans dağarı partisyonları
ve metinleri.
Dersi Veren: Doç. Dr. Özkan MANAV
KOMPOZİSYON
2 Saat/Hafta, T 2, 10 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Solist/solistler, ses topluluğu ya da koro ile orkestra ya da çalgı topluluğu
için geniş ölçekli (yarım saat ya da daha uzun süreli) bir yapıt bestelenir. Orkestra ya da
karma çalgı topluluğu ile opera ya da bale yapıtı bestelenir.
Değerlendirme Yöntemi: Bestelenmiş yapıt
Önerilen Kaynaklar: Orkestra, karma çalgı topluluğu, opera ve dans dağarı partisyonları
ve metinleri.
Dersi Veren: Doç. Mehmet NEMUTLU
KOMPOZİSYON
2 Saat/Hafta, T 2, 10 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Solist/solistler, ses topluluğu ya da koro ile orkestra ya da çalgı topluluğu
için geniş ölçekli (yarım saat ya da daha uzun süreli) bir yapıt bestelenir. Orkestra ya da
karma çalgı topluluğu ile opera ya da bale yapıtı bestelenir.
Değerlendirme Yöntemi: Bestelenmiş yapıt
Önerilen Kaynaklar: Orkestra, karma çalgı topluluğu, opera ve dans dağarı partisyonları
ve metinleri.
Dersi Veren: Öğr.Gör. Ahmet ALTINEL
KLASİK DÖNEM PİYANO SONATLARI
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Yaklaşık olarak – yılları arasında bestelenmiş olan Haydn,
Mozart ve Beethoven’ın klasik dönem piyano sonatları, cümle yapısı, biçimsel yapı,
armonik yapı ve kuruluş açısından incelenecek, besteciler arasında karşılaştırmalar
yapılacak, bestecilikle ilgili açınımlar sağlanması amacı gözetilecektir.
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı ödev
Önerilen Kaynaklar:
- USMANBAŞ, İlhan. Müzikte Biçimler
- HODEIR, Andre. Müzikte Türler ve Biçimler (İlhan USMANBAŞ, çev.)
- D’INDY, Vincent. Cours de Composition Musicale
Dersi Veren: Yrd. Doç. Volkan BARUT
BARTÓK’UN MÜZİĞİ
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Müzikte yüzyılın ilk yarısını simgeleyen bestecilerden Béla Bartók’un
üretimi elverdiğince geniş bir düzlemde ele alınacak, besteleme teknikleri, estetik
anlayışı ve dünya görüşü açımlanmaya çalışılacaktır.
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı ödev
Önerilen Kaynaklar:
- ANTOKOLETZ, Elliott. The Music of Béla Bartók, University of California
Press, Berkeley ve Los Angeles
- WILSON, Paul. The Music of Béla Bartók, Yale University Press, New
Haven ve Londra
- GILLIES, Malcolm (ed.) The Bartók Companion, Amadeus Press, Portland –
Oregon
- BAYLEY, Amanda (ed.) The Cambridge Companion to Bartók, Cambridge
University Press, Cambridge
Dersi Veren: Doç. Dr. Özkan MANAV
SAYGUN’UN SENFONİK MÜZİĞİ
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Saygun’un orkestral yapıtlarındaki ses dünyası, çokseslilik, giderek
çokkatmanlılık özellikleri, ritmik yapılar, müzik fikirlerinin işlenişi, orkestralama işçiliği ve
biçim özellikleri yönünden ele alınacak, çoksesli müziğimizin bu öncü bestecisiyle ilgili
dolgun bir perspektif kazandırılmaya çalışılacaktır.
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı ödev
Önerilen Kaynaklar:
- ARACI, Emre. Ahmed Adnan Saygun: Doğu-Batı Arası Müzik Köprüsü, YKY,
İstanbul
- AYDIN, Yılmaz. Türk Beşleri, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara
- Biyografya 5: Ahmed Adnan Saygun, Bağlam Yayıncılık, İstanbul
- Saygun’un—konçertoları da içine alarak—senfonik yapıtlarının partisyonları ve
ses kayıtları.
Dersi Veren: Doç. Dr. Özkan MANAV
BESTECİLERİN MÜZİK POETİKALARI
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Çağdaş müzik kuramlarını ve estetik yönelimleri bestecilerin kaleminden
çıkma metinler üzerinden tartışmak.
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı ödev ve analizler
Önerilen Kaynaklar:
- HINDEMITH, Paul. Ses İşçiliği, Norgunk Yayınları, İstanbul
- STRAVİNSKİ, İgor. Altı Derste Müziğin Poetikası, Pan Yayıncılık, İstanbul
- WEBERN, Anton. Yeni Müziğe Doğru, Pan Yayıncılık, İstanbul
- SESSIONS, Roger. The Musical Experience of Composer, Performer, Listener,
Princeton University Press, New York
Dersi veren: Doç. Mehmet NEMUTLU
SEÇİLMİŞ ÜSLUP VE BİÇİMLERDE ÇALIŞMALAR
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Öğrencinin ihtiyaçlarına göre ya da estetik seçimlerini ve eğilimlerini
destekleyecek biçimde seçilmiş üslupların ve biçimlerin tüm ayırtedici özellikleriyle
ayrıntılı tahlillerinin yapılması ve sonrasında bu tahlillerin verilerine tamamen sadık
kalınarak bestelenen çeşitli kompozisyon çalışmalarıyla ele alınan üslup ya da biçim
dairesinde tam bir teknik mükemmeliyete ulaşmak amaçlanmaktadır.
Değerlendirme Yöntemi: Yapılan müzik tahlillerinin yazılı bir araştırma çalışması haline
getirilmesi ve ilgili beste çalışmaları.
Önerilen Kaynaklar:
- LA RUE, Jan. Guidelines for Style Analysis, Harmonia Parker Press, Michigan
- MEYER, Leonard B. Style and Music, The University of Chicago Press,
Chicago
Dersi Veren: Doç. Dr. Hasan UÇARSU
MODERNİZM SONRASI MÜZİK
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: yy.’ın son çeyreği ve yy’ın başlarındaki modernizm sonrası müzik
hareketleri ve üretimi toplumsal, tarihsel ve kültürel bir zemin çerçevesinde diğer
sanatlarla olan ilişkisinde değerlendirilip estetik bir çerçeveye oturtulmaya çalışılacaktır
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı ödev
Önerilen Kaynaklar:
- LOHHEAD, Judy (ed.), AUNER, Joseph (ed.). Postmodern Music
Postmodern Thought, Routledge, New York - Londra
- CHEVASSUS, Beatrice Ramaut. Müzikte Postmodernlik, İlhan USMANBAŞ
(çev.), Pan Yayıncılık, İstanbul
- TOURAINE, Alain. Modernliğin Eleştirisi, YKY, İstanbul
- ZEKÂ, Necmi (der.). Postmodernizm, Kıyı Yayınları, İstanbul
- GANS, Herbert J. Popüler Kültür ve Yüksek Kültür, YKY, İstanbul
- BÜRGER, Peter. Avangard Kuramı, İletişim Yayınları, İstanbul
Dersi Veren: Doç. Dr. Hasan UÇARSU
ELEKTRONİK MÜZİK ESTETİĞİ
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Elelektronik müzik teorisi ve teknikleri. Musique concrète, temel kayıt
teknikleri. Akustiğe giriş ve son elli yılda elektronik müzik estetiğine genel bakış.
Elektronik müzik çalışmaları, çok kanallı kayıt ve editing, signal processing, mix
teknikleri ve bu olanakları kullanarak özgün kompozisyonların yaratımı.
Değerlendirme Yöntemleri: Stüdyo çalışmaları, dönem projeleri.
Önerilen Kaynaklar:
- POHLMANN, Ken C., Principles of Digital Audio, New York: McGraw-Hill, c
- ROSSİNG, Thomas D., The Science of Sound, San Francisco: Addison Wesley,
c
- ROADS, Curtis, Microsound, Cambridge, Mass.: MIT Press, c
- SUPPER, Martin, Elektroakustische Musik und Computermusik: Geschichte,
Aesthetik, Methoden, Systeme, Hofheim: Wolke,
Dersi Veren: Öğr. Gör. Barkın ENGİN
Bahar Yarıyılı
KOMPOZİSYON
2 Saat/Hafta, T 2, 10 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Solist/solistler, ses topluluğu ya da koro ile orkestra ya da çalgı topluluğu
için geniş ölçekli (yarım saat ya da daha uzun süreli) bir yapıt bestelenir. Orkestra ya da
karma çalgı topluluğu ile opera ya da bale yapıtı bestelenir.
Değerlendirme Yöntemi: Bestelenmiş yapıt
Önerilen Kaynaklar: Orkestra, karma çalgı topluluğu, opera ve dans dağarı partisyonları
ve metinleri.
Dersi Veren: Doç. Dr. Hasan UÇARSU
KOMPOZİSYON
2 Saat/Hafta, T 2, 10 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Solist/solistler, ses topluluğu ya da koro ile orkestra ya da çalgı topluluğu
için geniş ölçekli (yarım saat ya da daha uzun süreli) bir yapıt bestelenir. Orkestra ya da
karma çalgı topluluğu ile opera ya da bale yapıtı bestelenir.
Değerlendirme Yöntemi: Bestelenmiş yapıt
Önerilen Kaynaklar: Orkestra, karma çalgı topluluğu, opera ve dans dağarı partisyonları
ve metinleri.
Dersi Veren: Doç. Dr. Özkan MANAV
KOMPOZİSYON
2 Saat/Hafta, T 2, 10 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Solist/solistler, ses topluluğu ya da koro ile orkestra ya da çalgı topluluğu
için geniş ölçekli (yarım saat ya da daha uzun süreli) bir yapıt bestelenir. Orkestra ya da
karma çalgı topluluğu ile opera ya da bale yapıtı bestelenir.
Değerlendirme Yöntemi: Bestelenmiş yapıt
Önerilen Kaynaklar: Orkestra, karma çalgı topluluğu, opera ve dans dağarı partisyonları
ve metinleri.
Dersi Veren: Doç. Mehmet NEMUTLU
KOMPOZİSYON
2 Saat/Hafta, T 2, 10 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Solist/solistler, ses topluluğu ya da koro ile orkestra ya da çalgı topluluğu
için geniş ölçekli (yarım saat ya da daha uzun süreli) bir yapıt bestelenir. Orkestra ya da
karma çalgı topluluğu ile opera ya da bale yapıtı bestelenir.
Değerlendirme Yöntemi: Bestelenmiş yapıt
Önerilen Kaynaklar: Orkestra, karma çalgı topluluğu, opera ve dans dağarı partisyonları
ve metinleri.
Dersi Veren: Öğr.Gör. Ahmet ALTINEL.
ROMANTİK DÖNEM PİYANO SONATLARI
2 Saat/Hafta, T 2, 10 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: yüzyılın başlarından başlayarak F. Schubert, R. Schumann, F. Chopin,
F. Liszt gibi romantik bestecilerin piyano sonatları, cümle yapısı, biçimsel yapı, armonik
yapı, kuruluş açısından incelenecek, besteciler arasında karşılaştırmalar yapılacak ve
bestecilikle ilgili açınımlar sağlanması amacı gözetilecektir.
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı ödev
Önerilen Kaynaklar:
- USMANBAŞ, İlhan. Müzikte Biçimler
- HODEIR, Andre. Müzikte Türler ve Biçimler (İlhan USMANBAŞ, çev.)
- D’INDY, Vincent. Cours de Composition Musicale
Dersi Veren: Yrd. Doç. Volkan BARUT
BARTÓK’UN MÜZİĞİ
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: İlk yarıyıldaki dersin devamı. Bestecinin müziğinin incelenmesi
zamandizinsel olarak ya da türlü kavramlar, yaklaşımlar, ses ortamları (çalgısal
gruplanmalar) bağlamında sürdürülecektir.
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı ödev
Önerilen Kaynaklar: “BARTÓK’UN MÜZİĞİ – 1” dersinde belirtilen kaynaklar.
Dersi Veren: Doç. Dr. Özkan MANAV
LİGETİ’NİN MÜZİĞİ
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Ligeti’nin yapıtlarından yapılan bir seçmeyle, bestecinin müzik dilinin
özellikleri açımlanmaya çalışılacak ve Ligeti’nin müziğinin zaman içinde uğradığı
değişimler, 2. Dünya Savaşı sonrasındaki yönelimlerle kesişen ve ayrımlaşan yanlarıyla
tartışılacaktır.
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı ödev
Önerilen Kaynaklar:
- GRIFFITHS, Paul. György Ligeti, Robson Books, Londra
- STEINITZ, Richard. György Ligeti: Music of the Imagination, Northeastern
University Press, Boston
Dersi Veren: Doç. Dr. Özkan MANAV
BESTECİLERİN MÜZİK POETİKALARI
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: İlk yarıyıldaki dersin devamı.
Değerlendirme Yöntemi: Yazılı ödev ve analizler
Önerilen Kaynaklar: “BESTECİLERİN MÜZİK POETİKALARI – 1” dersinde belirtilen
kaynaklar.
Dersi veren: Doç. Mehmet NEMUTLU
SEÇİLMİŞ TEKNİK VE MALZEMEDE ÇALIŞMALAR
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Bu derste, öncelikle yy.’da uygulanan kompozisyon teknikleri ve
kavramları doğrultusunda repertuvardan seçilmiş çeşitli malzemelere öğrencinin kendi
özgün bakışıyla yaklaşması ve ele alınan teknik ve kavram doğrultusunda malzemeyi
kendince biçimlendirmesi hedeflenir.
Değerlendirme Yöntemi: Dönem içinde bestelenen kısa soluklu altı adet kompozisyon
çalışması.
Önerilen Kaynaklar:
- KOSTKA, Stefan. Materials and Techniques of Twentieth-Century Music, Prentice
Hall, New Jersey
- ULEHLA, Ludmila. Contemporary Harmony, Advance Music,
- MESSIAEN, Oliver. Technique de mon langage musical, Alphonse Leduc, Paris
- COPE, David. New Music Composition, Schirmer Books, New York – Londra
Dersi Veren: Doç. Dr. Hasan UÇARSU
ELEKTRONİK MÜZİK ESTETİĞİ
2 Saat/Hafta, T 2, 2 Kredi, 5 AKTS
Amaç/İçerik: Elelektronik müzik teorisi ve teknikleri. Musique concrète, temel kayıt
teknikleri. Akustiğe giriş ve son elli yılda elektronik müzik estetiğine genel bakış.
Elektronik müzik çalışmaları, çok kanallı kayıt ve editing, signal processing, mix
teknikleri ve bu olanakları kullanarak özgün kompozisyonların yaratımı. İlk yarıyıldaki
dersin devamı.
Değerlendirme Yöntemleri: Stüdyo çalışmaları, dönem projeleri.
Önerilen Kaynaklar:
- POHLMANN, Ken C., Principles of Digital Audio, New York: McGraw-Hill, c
- ROSSİNG, Thomas D., The Science of Sound, San Francisco: Addison Wesley,
c
- ROADS, Curtis, Microsound, Cambridge, Mass.: MIT Press, c
- SUPPER, Martin, Elektroakustische Musik und Computermusik: Geschichte,
Aesthetik, Methoden, Systeme, Hofheim: Wolke,
Dersi Veren: Öğr. Gör. Barkın ENGİN