HbA1c, son iki ila üç aydaki ortalama kan şekeri seviyelerinizdir. Diyabetiniz varsa ideal HbA1c düzeyi 48 mmol/mol (%6,5) veya altıdır.
Tip 2 diyabet geliştirme riskiniz varsa, hedef HbA1c seviyeniz 42 mmol/mol'ün (%6) altında olmalıdır.
Bu sayfada HbA1c'nin ne anlama geldiğini ve bazı durumlarda bu değerin neden bu kadar önemli olduğunu inceleyeceğiz. Ayrıca HbA1c testini daha ayrıntılı olarak açıklayacağız ve çok yükseklerse HbA1c seviyenizi düşürmek için neler yapabileceğinizi bu makalede keşfedebilirsiniz.
HbA1c, glike hemoglobin anlamına gelir. Glike hemoglobin, vücudunuzdaki glikoz (şeker) kırmızı kan hücrelerine yapıştığında oluşur. Vücudunuz şekeri gerektiği gibi kullanamaz, bu nedenle daha fazlası kan hücrelerine yapışır ve kanınızda birikir. Kırmızı kan hücreleri yaklaşık 2-3 ay aktiftir, bu nedenle test üç ayda bir yapılır.
HbA1c yüksekliği, kanınızda çok fazla şeker olduğu anlamına gelir. Bu, gözleriniz ve ayaklarınızla ilgili ciddi sorunlar gibi diyabet ilişkili problemler geliştirme olasılığınızın daha yüksek olduğu anlamına gelir.
HbA1c seviyenizi ve yüksek HbA1c seviyelerini düşürmek için neler yapabileceğinizi bilmek, yıkıcı komplikasyonlarla karşılaşma riskinizi azaltmanıza yardımcı olacaktır. Bu, HbA1c'nizi düzenli olarak kontrol ettirmeniz anlamına gelir. Yılda en az bir kez bu testi yaptırmak gerekir. Ancak HbA1c yüksekliği varsa veya biraz daha dikkat gerektiriyorsa, her üç ila altı ayda bir test yaptırmanız gerekir. Bu testleri atlamamak gerçekten önemlidir, bu nedenle bir yıldan fazla bir süredir yaptırmadıysanız hastanenizle iletişime geçin.
HbA1c seviyenizi öğrendikten sonra, sonuçların ne anlama geldiğini ve HbA1c seviyelerinin yükselmesini nasıl engelleyeceğinizi öğrenmeniz önemlidir. Hafifçe yükselmiş bir HbA1c seviyesi bile sizi ciddi komplikasyon riskine maruz bırakır, bu nedenle tüm HbA1c hakkında bilgi sahibi olmak gereklidir.
HbA1c seviyenizi bir doktor veya hemşire tarafından kan testi yaptırarak öğrenebilirsiniz. Sağlık ekibiniz bunu sizin için ayarlayacaktır.
Çoğu insanda test her üç ila altı ayda bir yapılır. Ancak bebek sahibi olmayı planlıyorsanız, tedaviniz yakın zamanda değiştiyse veya kan şekeri seviyenizi yönetmekte sorun yaşıyorsanız daha sık teste ihtiyacınız olabilir.
HbA1c testi ayrıca diyabeti teşhis etmek ve diyabet geliştirme riskiniz varsa (prediyabetiniz varsa) seviyelerinizi izlemek için kullanılır.
Test bazen hemoglobin A1c veya sadece A1c olarak adlandırılır.
HbA1c testinin sonucu, doktorunuzun seviyelerinizi daha iyi yönetmenize yardımcı olmak için tedavinizi veya ilacınızı değiştirmeleri gerekip gerekmediğini bilmesini sağlar. Ama aynı zamanda size bir sayı da söyler ve bunun ne anlama geldiğini anlamanız önemlidir.
HbA1c'niz aşağıdakiler dahil birçok nedenden dolayı değişebilir:
Hedeflemeniz gereken HbA1C seviyesi hakkında doktorunuz sizinle konuşacaktır. Bunun göründüğü kadar kolay olmadığını biliyoruz, ancak hedef aralığınızda kalmak için elinizden gelen her şeyi yapmanız önemlidir. HbA1c seviyenizin yüksek olduğu dönemlerde yaşamı tehdit eden komplikasyonlar geliştirme riskiniz artar.
Diyabetiniz varsa ideal HbA1c düzeyi 48 mmol/mol (%6,5) veya altıdır.
Tip 2 diyabet riskiniz varsa
Tip 2 diyabet geliştirme riski taşıyan kişiler için farklı hedef HbA1c seviyeleri vardır. Size risk altında olduğunuz söylendiyse, hedef seviyeniz 42 mmol/mol'ün (%6) altında olmalıdır.
Tip 2 diyabet remisyonu
Remisyon, tip 2 diyabetli bir kişinin herhangi bir diyabet ilacı almadan uzun süre sağlıklı kan şekeri (şeker olarak da adlandırılır) seviyelerine sahip olmasıdır. biz çalışıyoruz. 48 mmol/mol (%6,5) veya daha düşük bir HbA1c seviyesi remisyon anlamına gelir.
Tip 2 diyabet ciddi bir durumdur. Birçokları için ömür boyu sürebilir ve zamanla daha da kötüleşebilir, ancak herkes için böyle olmak zorunda değildir.
Son kontrolünüzden bu yana HbA1c seviyeniz hedefinizin üzerine çıktıysa endişelenmeniz gerekebilir. Biraz yüksek bir HbA1c seviyesi bile sizi vücudunuzda ciddi komplikasyonlar geliştirme riskine sokar. Ancak sayıları ve bunun ne anlama geldiğini bilmek önemli ve iyi bir ilk adımdır - şimdi onları nasıl azaltacağınızı bilmeniz gerekir.
Pek çok şey HbA1c seviyelerinizin değişmesine neden olabilir ve sizin, doktorunuzun onları hedef seviyenize indirmek için alabileceğiniz önlemler vardır:
HbA1c testi | Parmak delme testi |
Son 2 ila 3 aydaki ortalama kan şekeri seviyenizi ölçer | O andaki kan şekeri seviyelerinin anlık görüntüsü |
Diyabetli herkes bu testi yaptırmalıdır | Sadece insülin ve sülfonilüreler gibi belirli ilaçları alan kişilerin bu testi yapması gerekir. |
Genellikle her 3 ila 6 ayda bir | Günde birkaç kez yapılır, genellikle iki ila 10 kez arasında değişir |
Kol veya parmaktan kan alınır | Parmaktan küçük bir damla kan alınır |
Hastanede gerçekleştirilir | Bunu bir test kiti kullanarak kendiniz yapabilirsiniz. |
Doktorlar bu testi birinin diyabetini nasıl yönettiğini, diyabet teşhisini ve birinin tip 2 diyabet riski altında olup olmadığını öğrenmek için kullanabilir. | Bu test esas olarak diyabetli kişiler tarafından anlık durum takibiçin kullanılır. |
Hba1c Kandaki şekerin eritrositlerde bulunan hemoglobinle etkileşimi sonucu ortaya çıkan kan proteinidir.Hba1c değerinin kan testi ile ölçümü kişide son 3 aylık kan şekeri ortalamasını gösterir.
HbA1c referans aralığı: %4 ile 5,7 arasındadır.Hba1c değerinin % 5,7ın altında olması istenir. Erkek ve kadınlarda referans aralığı değişmemektedir.
Ayrıca daha önce şeker hastalığı olmayan fakat hba1c degeri %6 üzerinde çıkan hastalarda gizli şeker (prediyabet) şüphesi göz önünde alınması gerektiği ortaya konmuştur.
Bu durumlarda açlık, tokluk kan düzeyleri ve doktor bilgisi dahilinde şeker yükleme testi (OGTT) testi ile araştırılması önerilmektedir.
Şeker hastalarında takip ve tedavide amaç, kan glukoz(şeker) seviyelerini mümkün olduğu kadar normale yakın seviyede tutarak yüksek glukoz düzeyinin verdiği organ zararlarından kişiyi korumaktır. Bu organlar; böbrek,gözler,kalp-damar sistemi ve sinirler olarak sıralanabilir.Organlara etkisinden dolayı takip edilmesi önem arz eden bir testtir.
Hba1c testi açlık tokluk durumundan etkilenmeyen bir testtir.bundan dolayı hastalar tahlil için günün her saati kan verebilirler.
Diyabet hastalarının takibinin yanı sıra yüksek kan glukoz düzeyine sahip diyabet şüphesi olan hastalarda da istenebilir.
Bu sonuçlar endokrin ve dahiliye uzmanlarınca değerlendirilir.
Diyabet hastalarında kanda hba1c düzeyinin %7altında tutulması hedeflenir. Bu amaçla hastalardan 3 ayda bir bu test için kan alınır ve takip edilir.
Kan testinde düşük Hba1c durumlarıda gözlenebilir bu durumda da hipoglisemi(kan şekeri düşüklüğü)riski oluşmaktadır..En önemli riskte beyin gelişimi tamamlanmadığı için 2 yaş altı çocuklardır bu grupta hipogliseminin beyne etkisi daha fazla olabilmektedir. % 4'ün altındaki değerleri düşük olarak kabul edilir.
Bilimsel araştırmalarda diyabet tanısı olmayan normal gebeliklerde Hba1c değerinin, gebe olmayan kadınlara göre daha düşük olduğu saptanmıştır. Gebelikte yüksek Hba1c değerinin hamilelik yönünden risk seviyesinin yükselmesine sebep olduğu saptanmıştır. Bu nedenle HbA1c değerleri normalin üstnde olan anne adaylarının değerleri normal seviyeye inene kadar gebe kalmamaları önerilmektedir.
Hba1c Testi hakkında bu yazımızı da okuyabilirsiniz.
Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.
Yorum yapabilmek için giriş yapmış olmanız gerekmektedir.
Eski zamanlardan beri şekerin nasıl gittiğini bilmek bizim için önemli.
Bundan 15 -20 yıl öncesine kadar sadece açlık kan şekeri takip edilirdi.
Ama bunun tek başına yeterli olmadığını gördük. Çünkü şeker hep sabit gitmez. Şeker düzeyi yediğimiz gıdaya, yaptığımız harekete, aldığımız ilaca, ilacın zamanlamasına, geçirdiğimiz hastalıklara göre değişebilir. İşte, kan şekerinden daha güvenli bir test arayışıyla hemoglobin A1C keşfedildi.
Hemoglobin A1C, bakıldığı andan itibaren son 3 ay içinde kan şekerinin ne kadar yüksek olduğunu söyler. Diyelim ki, bugün testi yaptık ve yüksek bulduk, anlarız ki geriye doğru 3 ay içinde kan şekeri yüksek seyretmiş.
Bu test nasıl yapılır?
Çok kolay bir işlem. Günün herhangi bir saatinde aç-tok farketmez, laboratuvara gidip damarından kan alınması yeterli. Bazı merkezlerde parmaktan da kan alınabiliyor. Hemen ertesi gün ya da öğleden sonra sonuç hastaya söyleniyor.
Hemoglobin A1C testi çok önemlidir. Çünkü sonuçlara bakarak hastanın ileride şekere bağlı sorunlar yaşayıp yaşamayacağını anlayabiliyoruz. Hemoglobin A1C, 6.5’in altındaysa genellikle şekere bağlı sorunlar yaşanmaz. Ama 6.5’in üzerine doğru çıkmaya başladıkça büyük ve küçük damar organ hasarı riski artmaya başlar. Hemoglobin A1C’nin her yüzde 1 yukarıya çıkışı şekere bağlı sorunları yüzde 25 artırır. Bu nedenle mutlaka 3 ayda bir tüm hastalarımızı bu testi yaptırmasını isteriz. Kan şekeri takibinde kullandığımız parametre sadece hemoglobin A1C değil. Aynı zamanda açlık şekeri dışında kullandığımız tokluk şekeri vardır. Tokluk şekeri dediğimiz zaman, sabah, öğlen, akşam ana öğünden sonraki 2’nci saatteki kan şekerini kastederiz. Şu konu hep karıştırılır: 2’nci saat kan şekeri, yemek bittikten sonra değil, ilk lokmayı yedikten sonra yapılır.