Bu yüzyılın en önemli eseri Kitab-ı Dede Korkut'tur. Bu kitapta hikâyeler Oğuz Türkleri arasında yaşanmış ve yayılmıştır. Kitapta Oğuz Türkleri'nin Gürcüleri, Rumlar, Ermeniler ve diğer Türk boylarıyla yaptıkları barışlar anlatılır. Hikâyelerde nazım, nesir iç içedir. Dili destansı bir dildir. Bazı yönleriyle destana benzer. Bu yüzden destandan halk hikâyeciliğine geçiş ürünü olarak görülür.
Bu asırdaki en ünlü şair, Yunus tarzı söyleyişleriyle ün kazanan tekke şairi Kaygusuz Abdal'dır.
yüzyıl[değiştir
Halk Edebiyatı &#;zellikleri Nelerdir? Halk Edebiyatı Nazım Bi&#;imleri Ve T&#;rleri
Halk Edebiyatı Özellikleri Nelerdir?
1- Halk edebiyatında divan edebiyatına göre daha sade bir dil kullanılır.
2- yüzyıldan itibaren tasavvufun Anadolu'da yaygınlaşmasıyla birlikte, halk edebiyatında tasavvufi ögelere yer verilmiştir.
3- Bu edebiyat türünde en çok kullanılan söz sanatları tezat ve mecaz-i mürseldir.
4- Divan edebiyatından farklı olarak, Farsça ve Arapça değil öz Türkçe kelimeler kullanılmıştır.
5- Halk edebiyatı şairleri eserlerinde kendileri için "aşık", "ozan" ve "garip" kelimelerini kullanır.
6- Tekke edebiyatının etkisiyle vahdet-i vücut ve tenasüh (ruh göçü) kavramlarına yer verilmiştir.
7- Karacaoğlan, Kayıkçı Kul Mustafa, Abdal Musa, Balım Sultan, Ümmi Sinan ve Virani, halk edebiyatının temsilcileri arasında yer alıyor.
8- Ozanların terim anlamda kullandığı kelimelerden bazıları şunlardır: Uçmağ, canan, katre, zahit, fena, beka, felek.
Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri ve Türleri
A- Anonim Halk Edebiyatı
1- Ağıt
Ölen bir kişinin ardından yazılan şiirlere ağıt ya da mersiye denir. Bu tür şiirlerde ölen kişinin meziyetleri anlatılır.
2- Türkü
Sonrasında bestelenmek üzere yazılan ve dörtlüklerden oluşan şiirler "türkü" olarak adlandırılır.
3- Ninni
Bebekleri uyuturken söylenen ve çoğunlukla tekerlemelerden a da anlamsız söz dizilerinden oluşan şiirlere ninni denir.
4- Mani
Aşk ve özlem duygularının işlendiği, 7'li hece ölçüsüyle yazılan şiir türüdür. En çok mani yazan halk ozanları, Karacaoğlan, Bayburtlu Zihni ve Dertli'dir.
B- Aşık Edebiyatı
Eski çağlarda, şiirlerini saz eşliğinde okuyan şairlere aşık dendiği için halk edebiyatı Aşık Edebiyatı adıyla da bilinir.
1- Destan
Bir devlet liderinin ya da halk kahramanının anlatıldığı manzum eserlere destan denir.
2- Koşma
Koşma taşlama ve güzelleme olarak ikiye ayrılır. Taşlamanın diğer adı hiciv, güzellemenin diğer adı ise kasidedir.
3- Semai
Semai türündeki şiirlerde konu sınırlaması yoktur. Doğanın güzellikleri, memleket özlemi ya da ayrılık acısı lirik bir üslupla anlatılır.
4- Varsağı
Varsağı ile Koşma türündeki eserler benzer özelliklere sahiptir. Aralarındaki tek fark, varsağı türündeki şiirlerin 8'li hece ölçüsüyle yazılmasıdır.