Hamilelikte Çalışabilir Raporu Hangi Haftada Alınır

Çalışan annelerin ve anne adaylarının önemli haklarından biri olan doğum izni kurallarını biliyor musunuz? Doğum izni kaçıncı haftada başlar ve ne zaman biter? Her anne adayının mutlaka bilmesi gereken detaylar ile doğum iznini anlatıyoruz.

Doğum İzni Nedir ve Kaçıncı Haftada Başlar?

Çalışan annelerin doğum nedeniyle çalışmadığı haftalarda uygulanan izne doğum izni (analık izni) adı verilir. Doğum izninin genel kuralları olmasına rağmen, hamileliğin seyrine ya da çoklu gebelik durumuna göre değişen kuralları da kapsar.

• Doğum izni, doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere uygulanır.
• Doğum 40 hafta olarak hesaplandığı için gebeliğin haftasından itibaren geçerlidir.
• Çoklu gebelik halinde, doğum öncesi 8 haftalık izne 2 hafta daha eklenir. Bu durumda, çoklu gebeliklerde doğum öncesi izin 10 haftadır ve gebeliğin haftasında başlar.
• Erken doğum durumunda ise, annenin doğum öncesi izninden kalan günler doğum sonrası için geçerli olan 8 haftaya eklenir ve anne 16 haftalık doğum izninin tamamından yararlanır.
• Her anne adayının hamilelik boyunca doktor kontrollerine gitme izni vardır ve bu süreler doğum izninden düşürülmez.

Doğum İzni Uzatılabilir Mi?

Öncelikle belirtmek isteriz ki hiçbir anne adayı doğum izni kullanım hakkından mahrum bırakılamaz ve aşağıda belirtilen maddelerden doğum öncesi izni azaltmayı kapsayanlar, annenin ve doktorun izni doğrultusunda uygulanır.

• Eğer anne adayı doğum öncesi 8 haftalık iznini kullanmak istemiyorsa, doğuma son 3 hafta kalaya yani haftaya kadar çalışmaya devam edebilir ve kullanmadığı 5 haftalık doğum öncesi izin doğum sonrası olan 8 haftaya eklenir.
• Bu durumda, anne adayı doğum öncesi 3 doğum sonrası ise 13 hafta olacak şekilde 16 haftalık doğum izninin tamamından yararlanabilir.
• Çoklu gebelik durumunda doğum iznine 2 hafta daha eklenir ve annenin bu izni doğum sonrasına aktarma haklı saklıdır.
• Ancak her iki durumda da annenin haftaya kadar çalışabilmesi için, doktor onaylı ve “ gebelik haftasına kadar daha 5 hafta süre ile çalışmasında gebeliği yönünden sakınca bulunmamaktadır.” yazılı bir rapor alınması gerekir.
• Bu kurallar dışında doğum izni kullanmak istendiği durumda anne ücretsiz izin hakkını kullanabilir.

Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Hakkı Nedir?

Doğum izni bitiminden itibaren annenin isteği doğrultusunda verilen ücretsiz izne “doğum sonrası ücretsiz izin hakkı” denir. “Çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin” ve “6 aya kadar ücretsiz izin” olarak iki farklı şekilde uygulanır.

Çalışma Süresinin Yarısı Kadar Ücretsiz İzin

• Doğum sonrasında annenin talebi halinde, birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda gün, sonraki doğumlarda ise gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir.
• Çoklu gebeliklerde ücretsiz izin haklarına 30’ar gün daha eklenir.
• Bu süre, doğum izninin bitiminden itibaren geçerlidir ve doğum izni süresi, çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin hakkından düşürülmez.
• Eğer doğan çocuğun doktor raporu ile kanıtlanmış bir engeli var ise, ücretsiz izin hakkı güne kadar uzatılabilir.

6 Aya Kadar Ücretsiz İzin

• Doğum sonrasında annenin talebi doğrultusunda, 6 aya kadar ücretsiz izin verilir.
• Bu süre, doğum izninin bitiminden itibaren geçerlidir ve doğum izni süresi, 6 aya kadar ücretsiz izin hakkından düşürülmez.
• Ayrıca bu süre, yıllık ücretli izin hakkından da düşürülemez.

Evlat Edinenler Doğum İzni Kullanabilir Mi?

3 yaşından küçük bir çocuğun evlat edinilmesi durumunda, yukarıda bahsi geçen 3 izin de anne ya da baba tarafından kullanılabilir.

• 3 yaşından küçüğü evlat edinen anne ya da babadan biri, doğum sonrası için geçerli olan 8 haftalık doğum izninden yararlanabilir.
• 3 yaşından küçüğü evlat edinen anne ya da babadan biri, çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin hakkı ve 6 aya kadar ücretsiz izin hakkından da yararlanabilir.
• Bu izin sürelerinin hepsi çocuğun aileye teslim edildiği tarihten itibaren uygulanır.

Süt İzni Nedir?

1 yaşından küçük çocuğu olan kadınların bebeklerini emzirmesi için günde 1,5 saat izin hakkı vardır ve bu izne “süt izni” denir.

• Süt izni 1,5 saatle sınırlı olmasına rağmen, iznin geçerli olacağı zaman dilimi annenin inisiyatifindedir.
• Süt izni yalnız günlük kullanım ile sınırlıdır ve haftalık ya da aylık izin şeklinde uygulanamaz.
• Evlatlık edinen kadınlara süt izni hakkı tanınmamaktadır; ancak evlatlık edinilen bebeğin hâlâ emiyor olması ya da annenin herhangi bir nedenden ötürü emzirebiliyor olması durumunda doktor raporu ile süt izni başvurusu yapılabilir.

Doğum izni, süt izni ve doğum sonrası ücretsiz izin hakları hakkında verdiğimiz bilgilerin tümü, sayılı İş Kanunu’ndan derlenmiştir. Ayrıca, babalık izni hakkında resmi kurallara da göz atmanızı tavsiye ederiz.

Sıkça Sorulan Sorular

Doğum izni gebeliğin kaçıncı haftasında başlar?

Doğum izni normal gebeliklerde , çoklu gebeliklerde ise haftadan itibaren geçerlidir.

Evlat edinen anneler ücretsiz izin alabilir mi?

3 yaşından küçük bir çocuğu evlat edinen kadın ya erkek çalışanlar, doğum izni, çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin ve 6 aya kadar ücretsiz izin haklarından yararlanabilirler.

Süt izni hangi saatlerde kullanılır?

Süt izni günlük 1,5 saat ile sınırlı olmak koşuluyla, annenin istediği herhangi bir zaman aralığında kullanılabilir.

Doğum izni kaç haftadır?

Doğum izni normal gebeliklerde 16, çoklu gebeliklerde ise 18 haftadır.

Erken doğumlarda doğum izni kaç haftadır?

Erken doğumlarda da doğum izni, normal gebeliklerde 16 çoklu gebeliklerde 18 haftadır. Doğumun erken olması durumunda kullanılamayan doğum öncesi izinler, doğum sonrası izne eklenir.

Süt izni toplu kullanılabilir mi?

sayılı İş Kanunu’na göre, süt izni ancak günlük 1,5 saat olarak kullanılabilir ve aylık ya da haftalık kullanım hakkı yoktur.

Doğum İzni

Çalışmak hamilelik dönemini stresten uzak geçirmenizi sağlar.  Hamileliğiniz süresinden her zaman bedeninizin sesine kulak verin. Hayatınızın kazanmak içinde ne yapıyor olursanız olun hayatta çalışmaktan önemli şeyler olduğunu unutmamanız önerilir.

Hamilelik kadınlar için özel bir süreçtir. Anne adaylarının bu süreyi rahat ve stresten uzak geçirmesi gereklidir. Çalışan annelere iş hayatlarında gebelik ve annelik görevlerini yerlerine getirebilmeleri için bazı düzenlemeler yapılmıştır.

Doğum izni biten kadın memurlar  dilerlerse doğum izni sonrası 6 aya kadar günlük çalışma sürelerinin yarısı kadar işte çalışabilirler.

Doğum yapan memur eşine 10 güne kadar doğum izni verilebilir.

Yürürlükte olana kadınlara iki çocuk için verilen geriye dönük borçlanma imkanı 3 çocuk için uygulanacak. Böylece doğum yapan kadınlar, 6 yıl süreyi geriye dönük borçlanarak erken emekli olabilecekler..

Kadın işçiler ve memurlar doğumdan önce 8 doğumdan sonra 8 hafta toplamda 16 hafta çalıştırılamazlar.

Kadınlar erken doğum nedeniyle hakları olan fakat kullanamadıkları izinlerini doğum sonrasına aktarabilirler.

Kadınlar doğumdan önce en az 3 hafta kala doğum izinlerini kullanmalıdır. Toplamda kullanacağı 16 haftalık izinde maaşında kesinti yapılamaz.

Kadın memurlar; Gebelik haftalarını doktor raporuyla belirtmişlerse, hamileliğin yirmi dördüncü haftasından önce ve  hamileliğin yirmi dördüncü haftasından sonra buna ek olarak ta doğumdan sonraki bir yıl süreyle gece nöbeti ve gece vardiyası verilemez.

Çoğul gebelik durumlarında doğum izni için doğum öncesi 8 haftalık süre 10 haftaya çıkarılır. Yani çoğul gebeliklerde gebelik izni doğumdan öncesi için 8+2 doğumdan sonrası için 8 hafta olacak şekilde 18 hafta olarak kullanılabilir. Ancak gebelikte anne adayının sağlık durumu iyiyse anne adayı doğuma 3 hafta kalaya kadar doktor izniyle işinde çalışabilir.

Doğum yapan memura verilen doğum sonrası annelik izniniz bittikten sonra, eşi doğum yapan memura  bebeğin doğum tarihinden itibaren geçerli olabilecek 24 aya kadar ücretsiz izin verilebilir.

Kadın işçilere doğum süresince iş hakkı saklı kalır.

Yasada kadın işçilere doğum süresince ücret ödenip ödenmeyeceğine dair net bir açıklık yoktur ama şu anda ücret ödememe yönündeki karar esastır. Tabi bu durum iş sözleşmesinde belirtilmişse iş sözleşmesinde belirtilen kural geçerlidir.

Bazı şartları taşıyan anne adaylarına SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. Kanun da ayrıca doğum izninin izin bakımından çalışılmış gibi sayılacağı belirtilmiştir. Fakat şöyle bir istisnai durum vardır; annenin isteği halinde alınan 6 aylık ek ücretsiz izin süresinin yıllık ücretsiz izne hak kazanma bakımından, hizmet süresine dâhil edilmez.

İşçilerin hamile olması işçiye veya işverene sözleşme feshi hakkı tanımaz. Ancak işçiye tanınan sürenin aşılması durumunda fesih hakkı doğar…

            Anneye tanınan süt izni: Doğum yapmış kadınların bebeklerini emzirebilmeleri için zamana ve bebeğinde annenin sevgisine ve sütüne ihtiyacı vardır. Süt  izni doğumdan sonra kullanjılan doğum izni süresi bittikten sonra hesaplanır. Bu hesaplama da ilk 6 ay için günde 3 saat, ikinci 6 ay için günde 1,5 saattir. Memurun süt iznini kullanacağı saat aralığının yanı sıra günde kaç kez kullanacağını annenin tercih hakkı olup bunun yanı sıra süt iznini hangi saatlerde kaç aralığa bölüneceği yine annenin tercihiyle işverene sunulur.

Süt izninde kullanılan süre günlük çalışma süresinden sayılır ve ücrette herhangi bir kesinti yapılamaz.

Tanınan süt izni çoğul bebek dünyaya getiren anneler içinde aynıdır. Yani ikiz, üçüz bebeği olanlar içinde süre aynıdır.

Tanınan süt izni süresi biriktirilemez sonraya aktarılamaz veya toplu kullanılamaz.

İş kanununa aykırı hareket ederek çalışan işçi kadına veya kadın memura gebelik iznini, süt iznini ve 6 aylık ücretsiz izni vermeyen işverenlere idari para cezası yaptırımı vardır.

Doğum İzni Almadan Önce Patronunuzu Bilgilendirin

İzin kullanma isteğinizi patronunuza en az dört hafta önce bildirmelisiniz. Son haftalara kadar çalışmayı planlıyor olabilirsiniz; fakat bu konuda esnek davranmayı da hazırlıklı olun. Çünkü birkaç hafta sonra kendinizi de nasıl hissedeceğini önceden kestiremezsiniz.

İŞİNİZE GERİ DÖNME KONUSUNDA PATRONUNUZU BİLGİLENDİRİN

İşinize geri dönme isteğiniz olup olmadığı hangi tarihte işbaşı yapabilecek eski göreviniz tam zamanlı dönüp dönemeyeceğiniz en az dört hafta öncede patronunuza bildirmelisiniz.

Babaya verilen doğum izni

Devlet memuru olarak görev yapıyorsanız çalıştığınız kuruma istekte bulunduğunuz takdirde bebeğiniz doğduğu günden itibaren 10 gün ücretli mazeret izni ( doğum izni ) alabilirsiniz.

İşçi statüsündeyseniz veya sigortalıysanız yine isteğiniz üzerine iş yerinizde 10 günlük doğum izini alabilirsiniz.

Burada verilen bilgiler kanunen sağlanan asgari hakları belirtmektedir. Anne ya da baba olarak çalıştığınız iş yerinizde izin ücretleri hakkında size sunabileceği imkânları araştırın. Bu imkânlar kanuni haklarınızdan daha avantajlı olabilir.

YENİ DOĞAN BEBEK İÇİN NÜFUS KAYDI

Bebeğiniz kaydını doğumun olduğu tarihten başlayacak yurtiçinde otuz gün içinde ilçe nüfus müdürlüklerinden yurt dışında altmış gün içinde başkonsolosluklara sözlü bildiride bulunarak yaptırmak gerekir.

Evlilik içinde doğan bebekler, babalarının nüfusta kayıtlı oldukları haneye baba soyadıyla; evlilik dışına doğanlar ise annesinin bekârlık soyadı ile ve bildiren baba adıyla yazılır

Kayıt yaptırırken baba veya annesinin nüfus cüzdanı ya da aile cüzdanı ile varsa doğuma ait resmi belge raporları görevli memura verilir. Memur tarafından üç örnek doğum tutanağı düzenlenir ve bebeğinizin nüfus cüzdanı çıkarılır.

Sıkça Sorulan Sorular:

• İşyerinde yasal koşullar sağlanmıyorsa hamileler ne yapabilir?

İşçi hamilelerin iş yerlerindeki çalışma şartları uygun hazırlanmıyorsa Çalışma Ve Sosyal güvenlik bakanlığına şikayette bulunulabilir. Bulundukları ilde bölge müdürlükleri varsa önce oraya orda ki müdürlük konuyu bakanlığa iletir ve konuyla ilgili İş teftiş müfetişleri başkanlığı konuyu ve evrakları inceler. Konuyla ilgili iş yerine iş denetleme müfettişleri gönderilir ve hamilelerin çalıştırılma şekli ve koşullar incelenir. Eğer işçi hamile kadınlara gerekli şartlar sağlanmamışsa örneğin gece saatten fazla çalıştırılıyorsa, gebe işçiler istemedikleri halde gece nöbetlerine ve vardiyalarına zorlanıyorsa veya ilgili yönetmelikte maddelerden birine veya bir kaçına uyulmuyorsa yasal yaptırımlar uygulanabilir. Yine benzer olarak hamile işçilerin doğum öncesi ve doğum sonrası kullanmaları gerekli ücretli izni vermeyen, doğumdan sonra işçinin talep etmesi halinde 6 ay ık ücretsiz izin talebini geri çeviren veya vermeyenler hakkında yasal yaptırımlar başlatılabilir. Fakat bu durumların önce işçi tarafından işverene gebelik durumunun doktor raporuyla belirtilmesi ve yasal haklarının yazılı olarak dilekçeyle istenmesi gereklidir ancak işveren bu hakları vermediği taktirde iş kanununu maddesi F fıkrasınca hamile işçi gebelik izin haklarının yerine getirilmediği gerekçesiyle ve bunu ispatlayarak iş akdini tazminatlı olarak fes edebilir.

• Doğum izni dışında ücretsiz izin alınabilir mi?
• Doğum iznindeyken maaş alınabilir mi?

Eğer gerekliyse, doğumdan sonra doğum iznine ek olarak 6 ay ücretsiz izin alınabilir. Doğumdan önce ve sonra kullanılan 16 haftalık doğum  izni için maaşlarda bir kesinti yapılmaz, fakat 6 ay ekstra kullanılan ücretsiz izin süresince maaş alınamaz.

• Süt izni ne zaman başlar ?

Süt  izni doğumdan sonra kullanılan doğum izni süresi bittikten sonra hesaplanır.

Aklınıza takılan soru ve sıkıntıları lütfen yorum olarak yazınız.

Son zamanlarda gerek yaklaşan doğumun heyecanı gerekse dalgınlık nedeni ile çalışan anne adaylarından bazıları yasal hakları olan doğum öncesi iznine ayrılmak ile ilgili işlemleri yaptırmayı unutmakta ya da çok geç kalmaktadırlar. Bunun sonucunda ise yasal izin hakları yanmaktadır. Bazı kurumlarda ise durumdan haberi olmayan anne adayı personel birimi tarafından uyarılmamakta ve sonuçta yine anne adayı mağdur olmaktadır.

sayılı iş kanunun maddesine göre hamile kadınlar 8 haftası doğumdan önce 8 haftası da doğumdan sonra olmak üzere toplam 16 hafta doğum izni kullanabilmektedirler. Yine doktor raporu ile doğuma 3 hafta kalana kadar çalışabilmekte ve izinlerinin geri kalan kısmını doğum sonrasına aktarabilmektedirler.

Birden fazla bebek bekleyen anne adaylarında ise doğum öncesi izni 8 yerine 10 hafta olarak kullanılabilmektedir.

Bu konu ile ilgli kanun maddesi şu şekildedir:

MADDE  Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir.

Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.

Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.

Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.

İsteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.

Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kulllanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.

Ancak yasal hakkınız olan bu izni kullanabilmek için yapmanız gereken işlemler vardır. Bunlardan en önemlisi hamileliğinizin haftasında doktorunuzdan alacağınız rapor ile bağlı olduğunuz SSK hastane ya da polikliniğine başvurarak raporu onaylatmanız ve çalıştığınız kurumdaki personel bölümüne iletmenizdir. Daha sonrak işlemler ile ilgili olarak personel biriminizden bilgi alabilirsiniz.

ÖNEMLİ NOT:
Hamile bayanlar hamileliklerinin kaçıncı haftasında olduklarını genelde doğru hesaplayamıyorlar. Bu nedenle doğum öncesi iznine ayrılmaları gereken zamanı da yanlış planlıyorlar. Bu konu ile ilgili bir kullanıcı yukarıda yazılan ifadelerin yeterince açık olmadığını belirtiyor. Oysa kanun bu konuda son derece net ve açık. Doğumdan 8 hafta önce izine ayrılınabilir diyor. Gebelik 40 hafta olduğuna göre 8 hafta öncesi haftaya geliyor. Yani haftanın dolmuş olması gerekli. Son adet tarihine göre 31 hafta 5 günlük gebeliği olan bir kadın haftalık hamile değildir, 31 hafta 5 günlük hamiledir. Tüm yaş hesaplamalarında bitirilen yaş dikkate alınır. 31 hafta 5 günlük hamile bir kadının gününün dolmasına daha 8 hafta 2 gün vardır. Bu nedenle izine ayrılma hakkını elde edeceğiniz günü hesaplarken son derece basit bir yöntem uygulayabilirsiniz. Son adet tarihinize göre beklenilen doğum gününe kaç gün kaldığını sayın. Bunun kaç hafta ve kaç güne denk geldiğini hesaplayın.