Hamilelikte Sağlık
Haber Giriş: -
Adet gecikmesi, düzenli adet gören kadınlarda en erken ve en güvenilir gebelik bulgusudur.
Gebeliğin ilk haftalarında adet kanamasına benzer “lekelenme” gibi çok az kanama görülebilmektedir. Bu kanamaya implantasyon (yerleşme) kanaması adı verilir.
Erken dönemde görülebilecek hamilelik belirtileri şunlardır:
Tabii ki her gebelik kişiye özeldir ve tüm bu bulgular her kadında görülmeyebilir. Aynı zamanda bu belirtilerin sıklığı ve şiddeti de bireye göre değişkenlik gösterebilir.
Genellikle gebeliğin ilk dört haftası, adet döneminin beklenmesi nedeniyle fark edilmeyebilir.
Hamilelik belirtileri, gebeliğin ilk üç ayının başındaki hafta içerisinde başlayabilir.
Gebeliğin ’ncı haftaları arasında, memede değişiklikler başlar ve meme boyutlarında artış olabilir. İlerleyen dönemde meme ucunda (areolada) koyulaşma, renk değişikliği gözlenebilir.
Bulantı ve kusmalar genellikle ’ncı haftalar arasında artar ve 9’uncu hafta civarında en üst seviyeye ulaşır.
Gebeliğin ’uncu haftaları arasında, kalp hızında artış görülebilir. Vücutta östrojen (Kadınlarda üreme fonksiyonun gelişmesini sağlayan hormon) ve progesteron (Kadınları hamilelik dönemine hazırlayan hormon) hormonlarının gebelik nedeniyle artmasıyla birlikte;
Evde yapılabilen gebelik testi, genellikle adet gecikmesinden bir hafta sonra pozitif olur. Ancak bu testlerin, idrarda gebelik hormonu (Beta-HCG) bakılarak değerlendirilmesi nedeniyle sonucun pozitifleşmesi için değerin kan tahliline göre daha fazla yükselmesi gerekir. Bu nedenle hassasiyeti düşüktür.
Kan tahlili ile Beta-HCG bakılması kesin sonuç verir. Kanda gebelik hormonunun pozitifleşmesi en erken, ilişkiden gün sonra görülür. Adetleri düzensiz olan ya da son adet tarihini hatırlayamayan kişiler, ilişkiden sonra 14 gün bekleyebilir. 5 IU/L’nin altındaki değer, negatif kabul edilir. IU/L arası şüpheli, 10 IU/L üzeri ise pozitif kabul edilir. Şüpheli ya da pozitif çıkan değerlerin takibi gereklidir.
Gebelik haftası ve doğum zamanı, kadının son adet tarihine göre hesaplanır. Gebeliği hesaplamak için anne adayının, son adet tarihini net olarak bilmesi gerekir. Tahmini doğum zamanı bu tarihin üzerine gün eklenerek verilir. Bu durum da 40’ıncı gebelik haftasına tekabül eder. Ancak sağlıklı bir gebelikte doğum 37 ila 42’nci haftalar arası gerçekleşebilir.
Anne adayı adet tarihinden emin değil ya da hatırlamıyorsa kandaki Beta-HCG değerine ve bu değerin artış durumuna göre ya da ultrason bulgularına göre hesaplama yapılabilir.
Özellikle ilk üç ayda yapılan ultrason ölçümlerinin gebelik ve doğum haftasını hesaplamada hassasiyeti oldukça yüksektir. Gebeliğin trimester olarak ifade ettiğimiz üçer aylık dönemleri kısaca şu şekilde ifade edilir:
Aylık olarak belirtecek olursak,
Bebeğin hareketleri, anne karnında ilk kez yaklaşık 18 ila 20’nci gebelik haftaları arası hissedilir. İlk gebelik yaşanması durumunda bu süre daha geç olabilir. Daha önceden doğum yapmış gebelerde ise daha erken, yaklaşık 16’ncı hafta civarı bebeğin hareketleri hissedilmeye başlanır.
Gebelik haftası ilerledikçe bebeğin hareket sıklığı ve şiddeti değişebilir. Özellikle öğleden sonra ve akşam saatlerinde bebeğin hareketleri artar. Gündüzleri ve geceleri bebeğin dakikalık uyku periyodları olmaktadır. Bu süre nadiren 90 dakikayı geçer. Uyku süreci boyunca bebek hareket etmez.
Bebeğin hareketleri genellikle 32’nci haftaya kadar artma eğilimindedir. Sonrasındaysa hareketler daha stabildir. Doğumun yaklaşması ve bebeğin büyümesiyle beraber hareket kapasitesi azalarak hareketleri daha hafif hissedilebilir.
Uyku ve yorgunluk en çok görülen hamilelik belirtilerindendir. Bu durum ilk aylarda vücudun çok yoğun bir çalışma temposuna girmiş olmasından kaynaklanır. Vücut yoğun enerji harcar ve anne adayı kendini hep yorgun ve uykulu hisseder. Hamilelikte uyku çok önemli ve gereklidir. Güzel bir uyku, vücudun ihtiyacı olan enerjiyi ortaya çıkaracaktır.
Vücudunuzun geçirdiği hormonal değişiklikler doğal olarak uykunuzu da etkiler. Hamileliğin ilk aylarında üreme sistemini düzenleyen ve sakinleştirici etkiye sahip progestoren hormonu yükselir ve aniden uyku bastırabilir. Bu yüzden gün içinde kendinizi bir anda yorgun hissedebilirsiniz.
Hamilelikte uyku hali gün içinde devam edeceği için, gece uykunuzu almakta zorlanabilirsiniz. Özelikle yüz üstü yatma alışkanlığı olan biriyseniz göğüslerin hassaslaşması hayatınızı biraz daha zorlaştırabilir.
Hamilelikte sürekli uyku hali ve yorgunluk, gebelik döneminde sık karşılaşılan şikayetlerden biridir. Gebeliğin sürekli uykuda geçmesine ve anne adayının günlük hayatının sıkıntıya girmesine neden olan bu durumla nasıl baş edilir? Gelin birlikte gebelikte uyku hali neden olur, belirtileri ve çözüm yolları nelerdir?, inceleyelim.
Hamilelikte sürekli yorgun hissetme ve uykulu olma nedenleri:
Dilerseniz Hamilelikte Uyku Pozisyonları yazımıza da göz atabilirsiniz.
Yukarıdaki maddelerden de anlaşılabileceği gibi sık yaşanan bu yorgunluğun nedeni, gebelik boyunca yaşanan değişimlerdir. Bu değişimler hem fizyolojik hem de psikolojik olduğu için, şikayetler de gebeliğin belirli dönemlerinde artış ve azalış gösterebilir. Özellikle, hormonal ve fizyolojik değişimlere bağlı olan uyku hali trimesterlarda farklılık gösterir.
Gebeliğiniz boyunca vücudunuzda gerçekleşecek değişimleri ve gözleyebileceğiniz belirtileri takip etmek için Hafta Hafta Gebelik Rehberi'mizi kullanabilirsiniz.
Aşırı yorgunluk ve halsizliğin gebeliğin hangi dönemlerinde ortaya çıkabileceğini bilsek de ne zaman geçeceğini bilemeyiz; çünkü uyku hali tamamen annenin alışkanlıklarına ve gebelik değişimlerine uyum sağlamasına bağlıdır.
Ancak, gebelikte halsizliği ve uyku halini azaltmak için aşağıdaki noktalara dikkat edebilirsiniz. Böylece hem vücudunuz gebelik değişimlerine daha kolay ayak uydurur hem de uyku kaliteniz düşmez ve uykusuzluk hissi azalır.
Evet. Hamileliğin ilk dönemlerinde uyku sorunları ve halsizlik hali olur. Nedeni ise hızla artan östrojen ve progesteron hormonlarıdır. Ayrıca, sabah bulantıları ve istifra da su kaybına, dolaylık olarak da halsizlik ve aşırı uyku haline neden olur.
Daha dinç bir gebelik için en etkili yöntemler; sabah erken kalkarak güneş ışınlarından faydalanmak, uyku düzenine özen göstermek ve sabah sporları yapmaktır.
Gebelikte yorgunluk ve uykusuz hissetme şikayetleri, progesteron hormonunun arttığı ilk aylarda başlar ve 2. trimestera kadar devam eder. Sonrasında nispeten daha az sorun yaşansa da gebeliğin son aylarında bu şikayetler yeniden ortaya çıkabilir.