Yerleşme kanaması; beklenen adet kanaması zamanından genellikle gün önce, ped ya da iç çamaşırında pembe veya kahverengi renkte akıntı gibi görülen kanamaya verilen isimdir. Kadınlar her ay fizyolojik olarak adet kanaması yaşar. Kadınların yaşadığı düzenli adet kanamalarının dışında gelişen bazı kanamalar vardır. Bunlardan biri yerleşme kanamasıdır. Peki yerleşme kanaması nedir? Hamileliğin çok erken bir belirtisi olarak kabul edilen yerleşme kanaması, adet döngüsünden hemen önce gerçekleşir. Gebeliği doğrulayan bu kanama, implantasyon kanaması olarak da bilinir. Gebelik şöyle oluşur: İmplantasyon süreci döllenme ile başlar. Spermin bir yumurtayı döllemesi ile embriyo oluşur. Bu embriyo fallop tüpünden rahme doğru ilerler ve daha sonra organların gelişeceği bir dizi hücre meydana getirir. Bu hücreler rahme eriştiğinde rahim iç duvarına tutunmaya çalışırlar. İşte rahimdeki bu bağlanmaya implantasyon adı verilir. Bu süreç tamamlandığından da 9 aylık hamilelik süreci başlar.
Gebelik sürecini de düşündüğünüzde “Yerleşme kanaması ne zaman olur?” diye kafanızda bir soru oluşabilir. İmplantasyon, genellikle yumurta döllendikten yaklaşık hafta sonra oluşur. Yerleşme kanaması ise döllenmiş yumurtanın rahim duvarına tutunmaya çalıştığı süreçte meydana gelir. Çünkü bu tutunma bölgesinde bulunan bazı kan damarları parçalanır ve hafif bir kanama oluşur. Hamile kadınlarda görülen yerleşme kanaması, hamilelikte lekelenme olarak da bilinir.
Yerleşme kanaması yumurtlamadan yaklaşık 1 hafta sonra, adet kanamasından birkaç gün önce görülür. Ancak yerleşme kanaması her kadında görülmez. Hatta araştırmalara göre yerleşme kanaması üreme çağındaki kadınların yüzde ’inde görülür.
Yerleşme kanaması adet kanamasıyla karıştırılabileceğinden yerleşme kanamasını ayırt edici bazı belirtilere dikkat edilmelidir. Yerleşme kanaması belirtileri şunladır:
Erken Kanama: Yerleşme kanaması genellikle adet döngüsünden birkaç gün önce görülür ancak bazı kişiler bu iki tür kanamayı karıştırır. Erken kanamanın yerleşme kanamasına işaret ettiğini bilin.
Renkli Bir Akıntı: Yerleşme kanaması rengi hafif pembe, çok koyu renkli veya siyaha çalan bir renktedir. Bu renkteki bir kanamanın yerleşme kanaması olduğunu düşünebilirsiniz.
Çok Hafif Kanama: Yerleşme kanaması hafiftir. Yerleşme kanaması yaşayanlar, birkaç saat lekelenme, bir nokta kadar veya sadece bir çizgi şeklinde akıntı yaşayabilirler.
Yerleşme kanaması az da olsa bir kanama olması nedeni ile şüphesiz her ay görülebilen adet ağrısı gibi “Yerleşme kanaması ağrılı olur mu?” sorusunun akla gelmesine neden olur. Yerleşme kanaması her kadında olmasa da hafif ve geçici kramplar yaşatabilir. Bu kramplar adet sancılarına benzeyebilir.
Adet öncesi lekelenme hamileliğin en erken belirtisi olarak kabul edilebilir. Hatta bazı kadınlar yerleşme kanamasını ‘gününden önce adet olmak’ olarak ifade eder ve bu sebeple “gününden önce adet olmak hamilelik belirtisi” derler. Yerleşme kanamasıyla birlikte görülen diğer erken dönem hamilelik belirtileri şunlardır:
Bu belirtiler her hamile kadında görülmez. Bazı kadınlar sadece tek bir semptom yaşayabilir, sadece lekelenme görebilir.
“Yerleşme kanaması nasıl olur?” diye düşünüyorsanız bu kanamaların tipik özellikleri vardır. Yerleşme kanaması, döllenmiş yumurtanın rahim duvarına yerleşmesi nedeni ile oluşan hafif kanamasıdır. Döllenmiş yumurta, daha önce bebeğin beslenmesi ve yaşamını sürdürebilmesi için kalınlaşmış, kan damarları artmış rahim duvarına ulaştığında, bu duvara yerleşebilmek amacıyla bazı enzimler salgılar. Tam bu esnada kan damarlarında hafif bir çatlama meydana gelebilir ve bu durum yerleşme kanaması dediğimiz durumu meydana getirebilir.
Yerleşme kanaması embriyo rahim duvarına tutunmaya çalışırken oluşur. İmplantasyon kanaması çok hafiftir. İlk hamileliğini yaşayan kadınların yerleşme kanamalarının daha çok olabilme ihtimali vardır. Bazı durumlarda yerleşme kanamasına karın krampları, şişkinlik ve vajinal akıntı değişikleri eşlik edebilir. Hamilelik şüphesi taşıyorsanız implantasyon kanamasından sonra hamilelik testi yapabilirsiniz.
Yerleşme kanaması bir hamilelik belirtisi olduğundan bu durumda hamilelik testi yapmanız uygun olabilir. Yerleşme kanamasında herhangi bir tıbbi müdahaleye ihtiyaç olmaz. Genellikle tehlikeli değildir. Yerleşme kanaması aslında embriyonun rahim duvarına tutunabildiğinin ve büyümeye başladığının göstergesidir. Yerleşme kanaması çekenler nadiren kanamanın artması, ağrılarının geçmemesi gibi durumlarda doktora başvurabilir.
Yerleşme kanaması genellikle birkaç saat ila birkaç güne kadar ( gün) sürebilir. Kanama miktarı çok az ve genellikle pembe-kahverengi ped ya da iç çamaşırı üzerinde çizgi şeklinde görülebilir. Kırmızı ya da pembe şekilde başlayan kanamalar zamanla kahverengiye dönerek durabilir.
Yerleşme kanaması tedaviye gerek olmadan birkaç saat veya birkaç gün sonra kesilir. Ağır bir kanama ise adet kanaması belirtisidir veya gebelikle ilgili bir komplikasyona işaret edebilir. Bu süreçte tampon kullanılması uygun görülmez. 3 günden uzun süren kanamanın yerleşme kanaması olmadığını düşünebilirsiniz.
Yerleşme kanaması bazı kadınlar tarafından adet kanamasıyla karıştırılabilir. Bu farkı anlayabilmek için bazı ipuçları mevcuttur. Bu noktada kanın rengi belirleyici olabilir. Yerleşme kanamasının çıkışının uzun sürmesi kanın renginin daha koyu olması sonucunu doğurur.
Yerleşme kanamasının miktarı da ayırt edici olabilir. Genellikle çok hafif olan yerleşme kanamasında birkaç saat sürebilen bir lekelenme yaşanabilir. Sadece bir kan lekesi veya pembemsi veya kahverengimsi akıntı olabilir. Adet kanaması gün kadar devam eden kırmızı renkli bir kanamadır. Bu süre zarfında hafiften şiddetliye doğru artan ve sonra azalarak kesilen bir kanama yaşanır. Adet kanamasındaki kan akışını kişi fark edebilir ama yerleşme kanaması bu kadar belirgin değildir. Adet kanamaları yoğundur ve bu kanamalar bazı kadınlarda pıhtılaşma veya jel şeklinde görülür. Yerleşme kanaması böyle yoğun bir kanama olmadığı için pıhtılaşma görülmez.
Gebelik şüpheniz varsa yerleşme kanaması hesaplayıcı olarak en son yaşanılan cinsel ilişkiyi düşünebilirsiniz. Cinsel ilişki üzerinden bir aydan fazla zaman geçtiyse yerleşme kanaması yaşama ihtimali düşüktür. Bunun için en iyi yol gebelik testi yapılmasıdır. Peki yerleşme kanamasından kaç gün sonra test yapılır? Hamilelik testlerinin yerleşme kanaması durduktan en az gün sonra yapılması daha sağlıklı bir sonuç verir.
Hamilelikte yaşanan erken dönem belirtiler yine adet kanaması ile yerleşme kanamasının arasındaki farkı anlamada yardımcı olabilir. Sabahları yaşanan mide bulantısı ve koku hassasiyeti bu belirtilerden en yaygın ikisidir. Mide bulantısı ilk olarak daha çok keskin kokuya sahip parfüm, sarımsak, evcil hayvanlar ve ete karşı gelişebilir.
Adet sancıları adet kanaması ve yerleşme kanamasını ayırt etmede yine faydalı olabilir. Çünkü yerleşme kanamasındaki kramp yumurtanın rahim duvarına yapışmasıyla oluşur ve hafif hissedilir. Ama adet sancıları daha şiddetli hissedilir. Miyom, polip, çikolata kisti gibi durumlarda adet sancılarının şiddeti yüksektir.
Adet kanamalarında göğüs ağrısı yaşamayan kadınlar için göğüslerde hissedilen hassasiyet, bir hamilelik belirtisi olarak kabul edilebilir. Ruh hali ve yeme isteğindeki değişimler ise adet dönemlerinde de görülmesi nedeniyle hamilelik dolayısıyla yerleşme kanaması olarak ayırt edici bir özellik olarak kabul edilemez.
Hamilelikte hafif kanamalar olması normaldir. Hamilelikte kanama varsa hafif veya ağır mutlaka doktora gidilmelidir. Rutin muayene, rahim ağzı polipleri, cinsel ilişki veya vajinal enfeksiyondan kaynaklanan kanamalar olabilir. Ancak dikkat edilmesi gereken şey; bu kanamaların tipi ve süresidir. Kanama hafifse uzun sürmez. Daha ağır kanamalar tıbbi müdahale gerektirir. Adet sancıları, kan pıhtıları, aşırı kanama gibi durumlarda mutlaka acile gidilmelidir. Mol gebeliği, dış gebelik ve düşük gebeliklerde bu tür kanamalar yaşanabilir. Düşükle adet kanaması arasındaki fark da kanamanın ağırlığından anlaşılabilir. Hamilelikte ağır ve sancılı bir kanama düşük kanaması olabilir. Polip ve miyom durumlarında da hamilelikte ağır kanamalar görülebilir.
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>
3. hafta5. hafta
Sizden ve eşinizden gelen hücrelerin “tek vücutta birleşmesi” sonucu oluşan yeni canlı, yani bebeğiniz sizin ve eşinizin genlerinin harmanlanmasıyla oluşmuş, yani hem sizden hem de eşinizden esinlenerek tasarlanmış size benzeyen ancak sizden apayrı bir genetik yapıya sahip bir birey olarak aramıza katılmıştır.
Sağlıklı bir genetik yapı, sağlıklı bir yeni neslin en önemli belirleyicisidir.
Geçen haftanın başında yumurtlama gerçekleşti. Sperm hücreleri ile yumurta hücresi karşılaştı ve yumurta hücresi bebeğinizin genetik yapısının sizden kalan yarısını belirleyecek sperm hücresini seçti ve onu içeri aldı. Sizin 23 kromozomluk genetik maddeniz ile eşinizin 23 kromozomluk genetik maddesi birleşerek yepyeni bir genetik yapıya sahip bebeğinizin ilk hücresi oluştu. Zigot adı verilen bu hücre hızla bölünmeye başladı.
2 hücre, 4 hücre, 8 hücre ve 16 hücre şeklinde oluşan bölünme devam ederken Fallop tüplerinin içindeki yolculuk yeni canlıyı yerleşeceği rahim içine doğru götürdü.
Morula aşamasındayken rahim iç tabakasına ulaşan canlı artık blastosist olarak anılır. Bebeğinizi oluşturacak bu hücre topluluğu rahim iç tabakasına geldiğinde kendisi için en mükemmel yeri bularak bu haftanın başında buraya yerleşir. Çoğu durumda en mükemmel yer damarlanmanın en iyi olduğu rahim arka duvarının üst kısımlarıdır.
İmplantasyon ("yerleşme") gerçekleştiğinde bazı anne adayları lekelenme tarzında bir kanama görürler.
Buna implantasyon kanaması adı verilir ve döllenmeden sonraki günler arasında ortaya çıkar. Kanamanın nedeni aynen bir inşaat yapılmadan önce temel kazılması gibi, rahim iç tabakasında da "temel kazılması" ve bu esnada burada bulunan bir kılcal damara denk gelinmesidir.
Bu haftanın sonunda normal şartlarda adet kanamanızı bekleyecektiniz. Gebelik planladığınıza göre beklentiniz kanamanızın olmaması yönünde olacak elbette. "Acaba hamilemiyim?" diye meraklanmaya başladınız. Bu sorunun cevabını alabilmek için farklı seçenekleriniz var: Kanda beta HCG hormonu (bu hormon implantasyon gerçekleştikten sonra salgılanır) ölçümü henüz bu haftada dahi gebelik tanısı koyabilir. Ancak bu test kan alınmasını gerektirir ve nispeten pahalı bir testtir. İdrar testleri ise ucuz testlerdir ve günümüzde henüz adet gecikmesi olmadan dahi sonuç verebilecek idrar testleri vardır ("erken idrar gebelik testleri").
Kadınların önemli bir kısmında yorgunluk, göğüslerde dolgunluk, uykuya eğilim, bel ağrısı ve ruh hali değişiklikleri henüz bu dönemde bile kendini gösterebilir. Kendinizde hiç bir değişiklik hissetmiyorsanız sabredin: Gebelik henüz yeni başlamıştır ve belirtiler henüz ortaya çıkmamıştır.
Doğanın dengesinin korunması için doğan erkek bebek sayısıyla kız bebek sayısının birbirine eşit ya da en azından çok yakın olması gerekir. Bu yalnızca insan için değil eşeyli üreyen diğer canlılar için de geçerlidir.
İstatistikler (Avrupa ve Amerika) doğan erkek sayısının kız sayısına oranının olduğunu gösteriyor. Bunun anlamı erkekler %5 oranında daha fazla doğuyor. İnsanlar binlerce yıldır doğacak bebeklerinin cinsiyetlerini önceden belirlemek için bazı yöntemler uygulamaya çalışmışlardır.
Çoğu toplumda eskiden beri ve belki şimdi bile mal ve mevkinin nesilden nesile aktarılabilmesi açısından ailelerde erkek bebeğin önemi büyüktür.
Erkek bebek için "yanıp tutuşma" o kadar ileri boyutlara varmıştır ki, insanlar bunu sağlamak için bilimsel yöntemler bile keşfetmişlerdir! Bunlardan en ilginci eski yunalıların sol testisi iple bağlama sonrası ilişkide bulunulduğunda erkek çocuk sahibi olunabileceği teorileridir. Bu teori daha sonra yüzyılda daha da ileri götürülmüş ve Fransız soylularına dönemin bilim adamları tarafından erkek çocuk için sol testislerini aldırmaları bile önerilmiştir
Erkek cinsiyeti belirleyen ve babadan geçen Y kromozomu daha hafif ve daha "güçsüz" bir sperm tarafından taşınır ve dış etkenlere oldukça duyarlıdır. Yukarıdaki veriler de toksik etkenlerin (alkol, stres hormonları, anestezi gazları gibi) Y spermlerini olumsuz etkileyerek çeşitli davranış şekilleri ve çeşitli meslek gruplarıyla doğacak çocuk arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin doğmasına neden olmaktadır.
Tümüyle eğlenmek için kullandığımız ancak ilginç bir şekilde çoğu kişide doğru çıkan Çin takvimi bu tahmin gücünü, spermlerin aylara göre oluşan mevsimsel değişiklikleri doğru görmesinden (ısı, nem gibi) alıyor olabilir mi?
Yukarıdaki elektron mikroskop resimlerinde en solda 4 hücreli aşama, ortada ise morula aşamasının erken dönemleri görülmektedir. En sağdaki resim ise bebeğinizin rahim iç tabakasına yerleşmeden hemen önceki durumunu göstermektedir. Burada hücre topluluğunun Zona Pelusida adı verilen hücre çeperinden kurtulmak için yaptığı “yumurtadan çıkma” (hatching) işlevi görülmektedir.
İmplantasyon, yani rahim içine yerleşme işlevi hücrelerden salgılanan rahim iç tabakasını eritici bazı maddelerle gerçekleşir ve kendini eriyen bölgenin içine gömen bebek, üzerinin de bir tabakayla örtülmesini sağlar ve kendini dış etkenlere karşı koruma altına alır.
Yerleşme tamamlandığında bebek beta HCG adı verilen hormonu üretmeye başlar ve bununla anneye “yerleşme işlemi tamam” mesajını verir.
Blastosist oluştuktan sonra hücre toplulukları hemen aralarında iş bölümü yapmaya başlarlar: Bebeğinizin vücudunu oluşturacak hücreler bir kenara, bebeğin beslenmesini sağlayacak hücreler diğer bir kenara çekilir ve aralarında amniyon boşluğu adı verilen geniş bir boşluk oluşur.
Bebeğin beslenmesi işlevini üstlenen hücrelere trofoblast adı verilir. Bu hücreler İleride plasentayı oluşturacaklardır. Trofoblast hücreleri hemen en yakınlarındaki anneye ait kılcal damarlarla iletişim kurarlar ve anneyle bebek arasındaki ilk madde alışverişi başlar.
Bebeği oluşturacak hücreler ise embriyoblast adını alırlar. Bu hücreler bir yandan yolk kesesi adı verilen yapıyı, öte yandan organların gelişimini sağlayacak olan ektoderm, endoderm ve mezoderm adı verilen üç ayrı tabakayı oluştururlar. Üç tabakadan oluşan ve bebeğin ilk hali olarak tanımlanabilecek olan bu yapıya bir disk yapısında olduğundan embriyonikdisk adı verilir.
Kanda beta HCG ölçümü yaptırarak henüz adet gecikmeniz olmadığı dönemde gebeliğinizi saptayabilirsiniz. Ancak başlayan gebeliklerin %60'ının kadın haberdar olmadan (yani adet gecikmesi olmadan) vücudun denetleme mekanizmaları tarafından "mükemmel olmadığı gerekçesiyle iptal edildiğini" aklınızda bulundurun. Zaten yüksek olan bu olasılık size denk geldiğinde ve hatta arka arkaya birkaç kez bu durumu yaşadığınızda gereksiz bir stres yaşayabilir ve "tekrarlayan düşükler" nedeniyle doktora koşturabilirsiniz.
Kanda sadece kimyasal beta HCG ölçümü ile saptanan ve "kimyasal gebelik" adını verdiğimiz bu tür gebeliklerin kaybedilmesi tam anlamıyla düşük kabul edilmez.
Tıbbi bir neden yoksa (tüp bebek tedavisi gibi) gebelik tanısı için adet gecikmenizi bekleyin.
3. hafta5. hafta
Hafta hafta hamilelik video ağırlıklı versiyon için tıklayın >>