Hangi Yöne Yatmalıyız

İSTANBUL (AA) - Medipol Mega Üniversite Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Doç. Dr. Sena Tolu, 'Yüzüstü yatmak omurgayı olumsuz etkiliyor. Bu pozisyonda uyumak boyun, sırt ve bel etrafındaki bağların ve kasların gerilmesine, boyun ve bel kıvrımında artışa neden olur. Ayrıca omurgadan sinirlere gereksiz baskı oluşturarak fıtığın oluşmasına neden olabilir.' ifadelerini kullandı.

Doç. Dr. Sena Tolu yaptığı açıklamada, kaliteli ve sağlıklı bir uyku için önerilen yatış pozisyonlarının kişiye ve hastalıklara özel olması gerektiğini belirtti.

Kalp ve omurga sağlığı için en ideal uyku pozisyonunun yan yatış olduğunu ifade eden Tolu, “Sol taraf üzerinde yan yatarak bacakların karına doğru çekildiği cenin pozisyonunda yatmak vücuttan kalbe kanın daha kolay dönüşünü sağladığı için en sağlıklı olarak kabul edilen yatış pozisyonudur. Omurga sağlığı için de yan yatış pozisyonu omurlar arası disklere binen yükü azaltır. Ayrıca yüksek tansiyon, reflü, uyku apne sendromu ve gebelerde de sol taraf üzerine yan yatış öneriliyor. Cenin pozisyonunda hafif bacaklar karına doğru çekilip yan yatarken bacaklar arasına yastık konulmasında da yarar vardır. Kalp hastalarının ise sağ yan pozisyonda yatmaları önemli.” değerlendirmesinde bulundu.

Yüzüstü yatmanın omurgayı olumsuz etkilediğini anlatan Tolu, şunları kaydetti:

“Bu pozisyonda uyumak boyun, sırt ve bel etrafındaki bağların ve kasların gerilmesine, boyun ve bel kıvrımında artışa neden olur. Ayrıca omurgadan sinirlere gereksiz baskı oluşturarak fıtığın oluşmasına neden olabilir. Boyun ve bel fıtığının yol açtığı sinir baskısı da kollarda ve bacaklarda şiddetli ağrı ve uyuşmaya sebep olarak uyku kalitesini bozabilmektedir. Yüzüstü yatışta, uyku sırasında yastık altında kolların omuz üstü pozisyonda uzun süre tutulması, omuz ekleminde tendon sıkışmasını kolaylaştırarak omuzda ağrı ve hareket kısıtlılığının gelişmesine neden olur. Bu nedenle boyun fıtığı ya da kireçlenmesi, el bileğinde sinir sıkışması ve omuz eklemi problemi olanların yüzüstü pozisyonda yatması sakıncalıdır. Bel omurlarında kireçlenme, belde kayma ve kanal daralması olan hastaların da yüzüstü yatma ile bel ve bacaklara yayılan ağrıları artacağında yüzüstü yatmaları önermiyoruz.”

Uyku apnesi ya da horlama şikayeti olan obez hastaların ise sırtüstü yatmasının ani solunum durmasına neden olabileceğini anlatan Tolu, bunun yanı sıra sarkan yumuşak damağın da nefes yolunu tıkayarak solunumun durmasına ve uykunun kalitesinin düşmesine sebep olacağını aktardı.

Tolu, sırtüstü yatmanın boyun ve bel ağrılarını azalttığını bildirerek, “Şiddetli bel ağrısı, kas spazmı ve omurga kireçlenmesi durumlarında sırtüstü yatıp dizlerin ve bel kavislerinin ufak bir yastıkla desteklenmesi bel ağrısının hafiflemesini sağlayarak, iyileşmeye destek olur. Diğer yandan devamlı sırtüstü pozisyonda yatmak arka bacak kaslarında kısalmaya neden olarak ilerleyen dönemlerde bel ağrısına neden olabilir. Özellikle reflü, astım ve kalp yetmezliği olan hastalar yüksek bir yastıkla sırtüstü yatmalıdır.” tavsiyelerinde bulundu.

- 'İdeal yatak, orta sertlikte olur'

Yatış pozisyonu kadar doğru yatak seçiminin de uyku kalitesini etkilediğine dikkati çeken Doç. Dr. Tolu, çok sert ve çok yumuşak yatakta uyumanın uygun olmadığını, idealin orta sertlikte omurganın düz durması için destek sağlayabilecek yatakların olduğunu kaydetti.

Doç. Dr. Tolu, 'Doğru yatak, yastık seçimi yapmanıza ve doğru uyku pozisyonunda uyumanıza rağmen ağrılarınız nedeni ile uykuya dalmakta zorlanıyorsanız, gece ağrılarınız nedeni ile uyanıyorsanız ve sabah eklemlerinizde tutukluk ve şişlik hissi ile uyanıyorsanız mutlaka bir fiziksel tıp ve rehabilitasyon hekimine başvurmalısınız.” ifadelerini kullandı.

Günün temposunu ayak uydurmak için iyi bir uyku önemli olduğu gibi, sağlıklı bir uyku da kaliteli yaşam için oldukça önemli. Ortopedi Bölümünden Doç. Dr. Neslihan Aksu, sağlıklı yaşam için en uygun uyku pozisyonlarına dikkat çekiyor.

SIRTÜSTÜ YATIŞ İLE REFLÜYÜ ENGELLEYİN 

Sırtüstü yatmak, boyun ve bel ağrılarını engellediği gibi asit reflüyü azaltır, Astım, KOAH gibi solunum yolları hastalığı, kalp yetmezliği olanlar yüksek yastıkla sırtüstü yatarak daha rahat ederler. Omurgasında kireçlenmesi olanlar sırtüstü, dizlerini ve bel kavislerini ufak bir yastıkla destekleyerek yatmalıdır.

Ayrıca beyin damar tıkanıklığı olanlar sırtüstü pozisyonu tercih etmelidir.

Uyku apne sendromu, horlaması olanlar ve obez hastalar için sırtüstü yatmak tehlikelidir! Ani solunum durmasına neden olabildiği gibi sarkan yumuşak damağın nefes yolunu tıkayarak solunumun ve uykunun kalitesinin düşmesine sebep olur.

EN SAĞLIKLI YATIŞ POZİSYONU: SOL TARAF ÜZERİNE YAN YATIŞ 

En sağlıklı uyku pozisyonudur. Vücudun kalbe giden ana toplardamarı baksı altında kalmayacağı için, vücuttan kalbe kan dönüşü kolay olur. Yüksek tansiyonlu hastalar için uygun bir pozisyondur. Bu pozisyon ayrıca daha az horlamayı sağlar, reflüyü de azaltır. Reflünüz varsa bu pozisyon en uygun yatma pozisyonudur. Horlayanlar, uyku apne sendromu olanlar için de uygun bir pozisyondur.

Gebelerin sol taraf üzerinde yatmaları önerilir çünkü bu pozisyonda kan akışı daha iyidir. Cenin pozisyonunda hafif bacaklar karna doğru çekilip iki bacak arasına yastık, ayrıca baş boyun altına da orta yükseklikte bir yastık konulması uygundur. Bunu yaparken vücudunuzu fazladan kıvrılması için zorlamayın. Kronik kalp rahatsızlığı bulunanlar için önerilmez. Kronik kalp hastalıklarında sol yana yatmak kalp atışını hızlandırabilir ve bunun olumsuz etkileri olabilir.

SAĞ TARAF ÜZERİNE YAN YATIŞ DENEDİNİZ Mİ? 

Reflüsü olanlar için sağ tarafa dönüp uyumak uygun değildir. Kalp rahatsızlığı bulunan biri için sol yerine sağ tarafa yatılmasını önerebilir. Sonuç olarak hamile değilseniz veya kalp rahatsızlığınız yoksa kendinizi rahat hissettiğiniz tarafa yatabilirsiniz. Ayrıca uyurken aldığınız pozisyonu tüm uyku süresi boyunca koruyacağınızın bir garantisi de yoktur.

YÜZÜSTÜ YATIK HORLAMAYI KESİYOR

Horlayan için bu pozisyon uygun olabilir. Horluyorsanız, bel ve boyun ağrısından muztarip değilseniz, yüzüstü yatmak sizin için faydalı olabilir. Bu pozisyonda uyumanın kötü tarafı boyun ve bel ağrısına neden olma ihtimalidir. Omurgada kireçlenmesi olanlar için tavsiye edilmez. Eklemlere baskı uygulayarak ve sinirlerin geçtiği kanalları daraltarak sinirlerin sıkışmasına; ağrı, uyuşma ve karıncalanma oluşmasına yol açar.

Yüzüstü pozisyonda da başınız saatlerce bir tarafa dönük kalır ve boynunuzda ağrı hissetmeniz kaçınılmaz olur. Yüzüstü yatanlar kollarını açarak yastığın altına sokmayı tercih ederler. Oysa saatlerce bu pozisyonda uyumak omuzda sıkışma sendromuna ve omuz ağrılarına neden olabilir. Omuz sorunları olanlar, kollarında sinir sıkışması olanlar için bu pozisyon uygun değildir. Bebeklerin bu pozisyonda uyuması asla önerilmez. Bu pozisyonda uyumanın ani bebek ölümleriyle ilişkisi gösterilmiştir.

YATAKTAN KALKARKEN NEYE DİKKAT EDİLMELİ? 

Uyanınca yataktan hızlı bir şekilde kalmayın. Yataktan ani kalkışınız belinizin tutulmasına neden olabilir. Çünkü tüm gece istirahat döneminde olan kaslar uykuda gevşer, aniden harekete reaksiyon gösteremez bu durumda omurgada ve eklemlerle ciddi ağrılara, zedelenmelere neden olur.

Uyandıktan sonra yatak içerisinde beş dakika gerinerek, kaslarınızı ve eklemlerinizi esnetin. Böylece gevşeyen kaslarınızı yavaşça harekete geçirmiş olursunuz.

Yataktan kalkarken, önce blok olarak yana dönün ve bacaklarınızı yatak kenarından aşağıya sarkıtın, sonra kollarınızın yardımıyla vücudunuzu yatak kenarında, dik bir konuma getirin.

Bir müddet yatak kenarında oturarak tansiyonunuzun dengelenmesine izin verin sona ayağa kalkın. Vücudunuzun içine gömüleceği değil, ortopedik yataklar tecih edin. Vücudunuz yatağa değil yatak vucudunuza adapte olmalıdır.

Doğuştan bel ve boyun bölgemizde eğriliklerimiz vardır. Çok sert veya çok yumuşak yataklar doğal eğriliklerimizin artmasına ya da azalmasına neden olur.

YATIŞ BOZUKLUKLARI BEL VE SIRT AĞRISINA YOL AÇAR

Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Muzaffer Kahraman, yatış bozukluklarına bağlı olarak bel ve sırt ağrılarında oluşan ağrıların nedenlerini ve alınmasını gereken tedbirleri anlattı.

Önceleri sert mukavva, tahta üzerine serilen battaniye, yorgan ile yapılan sert yataklar, yerini artık "ortopedik yataklar" denilen vücudun formunu alıp omurgayı her pozisyonda destekleyen yataklara bıraksa da uyurken dikkat etmemiz gereken şeyler var.

Özellikle belinde rahatsızlığı olan hastalar genelde sırtustü yatmalı, dizlerinin altına küçük bir yastık koyarak dizleri kıvrık pozisyona getirecek şekilde bacakları kalçalara yaklaştırmalı ve ince bir yastık tercih etmelidir. Bu pozisyon, syatik denilen ve bel ağrılarında başrol oynayan bu sinirin gevşemesine imkan vermektedir.

Yan yatmak isteyenler ise yine bacakları hafif karna doğru çekerek bacakları gevşetmeli ve bacak arasına konacak bir yastık ile bu yatış pozisyonunu desteklemelidir. Yataktan kalkarken öncelikle yan yatar pozisyona geçilip ayaklar yataktan sarkıtılılıp, vücut yataktan kollar ile destek alınarak doğrultulmalıdır.

"GEBELER SOLA DÖNÜP UYUMALI"

Gebeler, yüzüstü yatmaktan kaçınmalı, sağ yandan ziyade sol yana yatmaya tercih etmelidirler ki; bacakların toplayıcı ana damarının üzerine baskı yapıp ödem oluşumuna neden olmasınlar. Bu pozisyonun korunması için sol yana yatar iken sırt bölgesine yastık desteği konması uygun olacaktır.

Söz konusu uyku ise herkesin favori bir yatış pozisyonu vardır ancak hamilelik döneminde durum biraz değişiyor. Ama bu değişim iyi bir uyku çekemeyeceğiniz anlamına gelmiyor. Büyüyen karnınız ve değişen hormonlarınızla mücadele ederken bebeğinizin gelişimine de olumsuz etki yaratmayan doğru pozisyonlar zamanla bulacaksınız.

Hamilelik boyunca hormon salgılarındaki değişimler her hamilede aynı olmasa da hamilelikte halsizlik birçok anne adayında görülen bir problemdir. Bu halsizlik sürekli uyku halini de beraberinde getirir. Hamilelikte yatış pozisyonları gebeliğin ilk dönemlerinde çok önemli olmasa da ilerleyen dönemlerde dikkat edilmesi gereken bir konu haline gelir.

Sol tarafınıza yatın 

Hamilelikte genellikle sol tarafa yatmak önerilir. Bunun sebebi ise vücudun sağ tarafındaki ana toplardamarın basıya uğraması ile birlikte vücudun alt tarafındaki toplardamarların belirginleşmesi ve buna bağlı sorunların ortaya çıkmasıdır. Belirginleşen toplardamarlar bacaklarda varislere ve makattaki damarların genişlemesiyle birlikte basur problemine yol açar. Damar sistemlerinin rahatlaması için de annelere sol tarafına yatması önerilir. Sol tarafa yatmak kan dolaşımındaki sirkülasyonu artırarak vücuttaki şişlerin azalmasını sağlar. Ayrıca sola yatıldığında plasentaya giden kan miktarı artacağı için bebeğe daha fazla kan ve besin maddesi gider. Uyku esnasında bunu kontrol etmek çok mümkün olmasa da anne adaylarının bunun için zaman yaratarak sol tarafına yatması öneriliyor.

Hamilelikte sırt üstü yatmak 

Özellikle hamileliğin son dönemlerinde sırt üstü yatmak önerilmez. Sırt üstü yattığınızda bel bölgesine yapılan baskı sebebiyle bel ve sırt ağrısı yaşanır. Ayrıca sırt üstü uzandığınızda rahim bölgenizde oluşan basınçla kalbinize yeterince kan gitmemesine ve bebeğin yeteri kadar beslenememesine neden olursunuz. Kan dolaşımının aksaması, yeterince beslenememesi bebekte kalıcı hasara sebebiyet verebilmektedir. Annede reflü gibi hastalıkları da tetikleyen sırt üstü yatış pozisyonu hamilelere önerilmez. 

Bu zorlu süreçte annelerin daha konforlu ve sağlıklı bir gebelik  dönemi geçirmesi için özel olarak üretilen hamile yastıklarından faydalanabilirsiniz.  

Hamile yastığının faydaları;
● Sırt ve bel bölgenizi destekleyerek ağrıları azaltır.
● Böbreklerin daha iyi çalışmasına yardımcı olur.
● Solunumu destekler ve hamilelikte sık görülen nefes darlığının önüne geçer.
● Bebeğin daha iyi beslenmesine ve oksijen almasına yardımcı olur.
● Hamilelikte sık görülen mide yanması şikayetlerini azaltır.
● Konforlu bir uykuya destek olur.
● Kan dolaşımını hızlandırır.
● Krampları engeller.
● Özellikle ayaklarda ve bacaklarda oluşan ödemleri azaltır. 

Hamilelik konfor ürünlerini kategorimizden  detaylı şekilde inceleyip satış noktalarımızdan sahip olabilirsiniz. 

Sol Tarafa Yatmak

Lenf sisteminizi destekler

Ayurveda öğretisine göre sol tarafa yatmak, vücudumuzun lenfatik kısmı sol kısım olduğu için, lenf bezlerinin lenf sıvısını ve atıkları daha iyi filtrelemesine yardımcı oluyor. Elde edilen veriler, sol tarafa yatmanın beyni atık maddelerden arındırma konusunda hızlandırıcı bir etki yarattığını gösteriyor. Buna karşılık sağ tarafa yatmak ise tam tersi etki göstererek lenf sisteminin işleyişini yavaşlatıyor&#;

Sindirimi kolaylaştırır

Sol tarafımıza yatmak, yer çekiminin yarattığı etkiden ötürü sindirim sistemimiz üzerinde de olumlu etkiler yaratır.

Kalbin daha sağlıklı çalışmasını sağlar

Sol tarafa yatmak kalbimiz üzerindeki baskıyı hafiflettiği için sağlığımız için oldukça faydalıdır.

Sırt ve bel ağrılarını hafifletir

Bu şekilde yatmak omurga üzerindeki yükü hafifletir ve daha rahat bir uyku çekmenizi sağlar.

Reflüyü hafifletir

Klinik Sindirimbilim dergisinde yayımlanan bir yazıya göre sol tarafa yatmak reflü semptomlarını azaltır. Bunun sebebi ise midenin vücudumuzun sol kısmında yer alması ve yer çekiminin de etkisiyle rahat bir pozisyonda durmasıdır.

Yüz Üstü Yatmak

Yüzüstü yatmak en tehlikeli uyku pozisyonudur. Bu pozisyonda uyumak omurga etrafındaki bağların ve kasların gerilmesine, omurgadan sinirlerin çıktığı deliklerin sıkışmasına sebep olur. Bu da omurga ve disk üzerine yük bindirir. Tüm bunlar ise bel ve boyunda eğriliklerin artmasına bağlı olarak omurgada zedelenmelere ve fıtık gibi sonuçları ortaya çıkarır.

Sırt Üstü Yatmak

Bu yatış pozisyonu vücut ağırlığımızı dengelememize yardımcı olur, iç organlarımızı aynı hizada tutar aynı zamanda boyun ve sırt ağrılarını önler. Sırt üstü yatarken sırtınızın daha rahat etmesini isterseniz, bacaklarınızın altına yastık koyun. Bu şekilde sırtınız çok daha rahat edecek. Ancak uyku apnesi ve horlama gibi sorun yaşayan kişiler genellikle bu pozisyonu tercih etmiyor. Ayrıca boyun ağrısı çeken kişilerin rahat uyumalarını sağlayacak bir yastık kullanması gerekebiliyor.

Sağ Tarafınıza Yatmak

Bir tarafa yatarak uyuma durumunda, yatılan yöne bağlı olarak burun deliklerimizin birisinin tıkanırken, diğerinin açıldığı ve solunumun açık olan burun deliğinden yapıldığı araştırmalarla belirlenmiştir. Sağ tarafa yatıldığında sol burundan yapılan nefes alma ile sağ beyin yarımküresinin aktivitesi artar. Sağ beyin yarımküresinin uyarılması, parasempatik sinir sistemimizin faaliyetlerini artırmasına, kalp hızımızın yavaşlamasına, tansiyonumuzun düşmesine ve mide-bağırsak faaliyetlerimizin yavaşlamasına vesile olur. Dolayısıyla kalbimiz daha az yorulur, uykuya dalmamız daha kolay olur.
[BHR / ID]

Quelle: kA

Benzer Haberler