Hasbi Nin Yeri

Türk-İslâm kültür ve medeniyetinde müstesna bir yeri olan ebced hesabı ve tarih düşürme konusu, kültürümüzü araştıran herkesin yakın ilgisini çekmektedir. Zira, atalarımızdan bize intikal eden cami, medrese, kütüphane, çeşme, hastane, kışla, şadırvan, köprü ve mezar taşları gibi bütün kültür ve sanat abidelerinin kitabelerinde ebced hesabıyla tarihlere rastlamaktayız. Hatta yazma ve basma olarak bize intikal eden Osmanlı Türkçesiyle yazılmış bütün ilmî ve edebî eserlerin tamamına yakın kısmında bu hesapla düşürülmüş tarihler oldukça fazladır. Kültürümüzün bir parçasını teşkil eden bu hususun ciddi bir şekilde ele alınıp etraflı bir şekilde incelenerek gün yüzüne çıkartılması gerekmektedir. Prof. Dr. İsmail Yakıt’ın uzun yıllar süren araştırmaları neticesinde kaleme aldığı Türk-İslâm Kültüründe Ebced Hesabı ve Tarih Düşürme başlıklı çalışması artık bu alanın en önemli eserlerinin başında geliyor. Yeniden gözden geçirilen ve ilavelerle zenginleştirilen kitap dört ana bölümden oluşuyor. İlk bölümde “Ebced nedir?” konusu ele alınarak, menşeine dair bulunabilen bilgi ve rivayetlerin yanısıra, rakam-harf ilişkileri ve diğer alfabelerdeki ebced konuları incelenmiştir. İkinci bölümde, “Ebced Hesabı”nın ne olduğu ortaya konularak, çeşitleri, kullanıldığı yerler ve özellikle tarih düşürmede kullanılması hakkında geniş bilgilerin yanısıra, Arapça ve Farsça düşürülen tarihlerle, âyet ve hadislerden düşürülen tarihler incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, başlangıcından günümüze kadar düşürülen tarihlerden her yıla ait en az bir örnek gösterilmiştir. Dördüncü ve son bölümde, “Tarih Türleri ve Formülleri” incelenmiştir. Sonuç kısmında ise ebcedin Türk-İslâm kültüründeki yeri ve önemi değerlendirilmiş ve kültürümüzdeki etkisi ve önemi maddeler halinde gösterilmiştir. Sözlük kısmında ise Osmanlı Türkçesinde kullanılan iki bine yakın kelime ve deyiminin karşılıkları verilmiştir.

Hqsbi'nin §ehzade Mustafa Mersiyesi Makalenin Dergiye Ula§ma Tarihi: 1Z Yaym Kabul Tarihi: Hasbl'nin §ehzade Mustafa Mersiyesi Elegy by Hasbi on Prince Mustafa Yrd. Dog. Dr Muvaffak EFLATUN * Oz: Kanuni'nin oglu $ehzade Mustafa'mn idamt yiizytldan gtintimtize kadar ge- len stire9te onemini koruyan olaylardan biri olmu~tur. Bu idam kar~tsmda yagmda bir9ok tepki meydana gelmi~tir. Tepkilerden biri de $ehzade Mustafa i9in yaztlan mersiyelerdir. $ehzade Mustara'ya yazllan bu mersiyelerden birini de ytizyil ~airi Hasbi kaleme almt~hr. Bu makale ~air Hasbl'nin mersiyesini ilk defa bilim alemine tamtmayt amay- lamaktadtr. Makale ~iirin metinsel sunumu, nesre aktarllmast, edebi sanatlanyla bir1ikte degerlendirmesini i9ermektedir. ' Anahtar kelimeler: Mersiye, $ehzade Mustafa, Hasbi,ytizyll Abstract: Execution ofPrince Mustafa, son ofSuleiman the Magnificent, is an event whi- ch kept its importance since 16th century. There were many reactions against this execution in the era. Some of these reactions are the elegies written in memory of Prince seafoodplus.info of these elegies were written by 16th century poet Hasbi. This paper aims to introduce elegy written by Hasbi to the scientificworld. It includes textual presentation of the elegy and evaluation thereof taking into consi- deration the literary arts such as metonym. Keywords: Elegy, Prince Mustafa, Hasbi, 16th century Gazi Oniversitesi, Edebiyat FakOitesi, tD.E. Boliimu, [email protected] Yrd. Dog. Dr Muvaffak EFLATUN Giri~ insanoglunun degi~m~yen en biiyUk gerc;:ekliklerinden biri oliimdiir. Ollimiin oldiiriilemedigi, Oliim kar$tSmda aciz kaltnan bir diinyada insanoglu gec;:mi~ten gii- niimiize Olenlerin ardrndan birc;:ok farklt tepkiler vermi~tir. Bu tepkilerdeo biri de . iiziintiiniin ifadesi olan ~iirler soylemektir. Her millette oldugu gibi Turk milletiode de sevilenlerin kaybmdan dolayt ~iirler soylenmi~tir. Bu ~iirler islamiyet oocesi Tiirk edebiyatmda sagu islamiyet sonrast siirec;:te mersiye ve agtt terimleriyle kar$t- lanmaktadtr. Mersiye Klasik Turk ~iiriode, agtt ise TUrk balk ~iirinde kullamlmak- tadtr. Makalemizin konusunu klasik Turk ~iirindeo bir mersiye te$kil ettigi ic;:in biz mersiyenin sozliiklerde gordiigiimiiz tammlardan birini vermek istiyoruz: "Sozliik anlamt olen birinin ardmdan iyiliklerini saytp dokerek aglamakttr. Terim olarak, olen ki~inin ardmdan duyulan_uziintiiyii ona duyulan sevgiyi, olen ki~inin vasrflanm anlatmak iizere yaztlan ~iirlere verilen genel addtr."(Mermer vd. ). Mersiye tiirii ve ozelliklerinin geli$im siirecini srras~yla Arap, Fars ve Turk ede- biyatlannda izleyebiliriz. Mersiyeler uzerine degerli c;:ah$malan bulunan Mustafa isen; klasik Turk $iiri baglammda mersiyelerin padi~ahlara, $ehzadelere, vezir- lere, devlet ileri gelenlerine, din biiyiiklerine ve ~eyhlere, aile bireylerine, dost- lara, arkada$lara yaztldtgtru ifade eder. Aynca dii$man eline gec;:en $ehir ve olen bayvanlar ic;:in ~airin iiztintiisiinun bir ni~anesi olarak yazllmt$ mersiye orneklerine de rastlanz(isen ). Mersiye yaztmma sebep olan kaytplarm insan dt~mdaki varltklan da kapsa- mast y~ni bir tamm ibtiyacmt da dogurmaktadtr. Ashnda "insanoglunun farkh nitelikteki kaytplan ic;:in soylemi$ oldugu $iirlere mersiye denir" tammlamast daha uygun olacakttr dii~iincesindeyirn. Turk edebiyatmda yiizlerce ornegiyle kar~tla~ttgrmtz mersiyeler ic;:inde ozellik- le Kanuni'nin oglu $ebzadesi Mustafa'nm idamt uzerine yaztlanlar biiyUk onem arz eder. Zira Osmanh tarihinde birc;:ok $ehzade katli vukua gelmesine batta Gene;: Osman ve Abdiilaziz gibi hayatma kast edilen padi$ablar olmasma ragmen bun- lar toplumsal vicdanda $ehzade Mustafa'nm ki kadar yer bulamamt~ttr. $ehzade Mustafa'nm idamt aradan yiizytllar gec;:tigi halde nic;:in giindemde kalmayt ba~a­ rabilmi~? Bu sorunun cevabmt alacagtmtz metinler arasmda bakkmda yaztlmt$ mersiyeleri gosterebiliriz (Ac;:tkgoz ). Bunun dt~mda $ehzade Mustafa'nm idamt Batt diinyasmda da makes bulmu~­ tur. Batt'da bu elim olayt dile getiren birc;:ok eser yazllmt$ttr. Roger Boyle'nin The Tragedy of Mustapha ,The Son of Solyman The Magnificient ; Fulke· Greville'nin The Tragedy ofMustapba'st bu eserler arasmdadtr(Zavotc;:u ). $ehzade Mustafa ic;:in yaztlmt~ mersiyelerle ilgili ilk c;:ah~mayt '$ehzade Mustafa Mersiyeleri' adh makalesiyle Mehmet <;avu~oglu yapmt$hr. Bu makalede on mersiye vardtr. Mersiyeler Ta~hcah Yahya, Sami, Funfrni, Rahmi <;elebi, Fazli,  Hasbi'nin ~ehzade Mustafa Mersiyesi seafoodplus.info1, Nisayi(2), Mustafa, Hayali ~eyh Ahmed isimli ~airier tarafmdan kaleme almmi~tu(<;avu~oglu ).Bu mersiyelerden Fazli'ye ait olanm ~ehzade Mustafa is;in degil de ~ehzade Mehmed is;in yazildigt Mustafa isen tarafmdan tespit edil- mi~tir(isen ). $ehzade Mustafa mersiyelerinin ne~rine yonelik ikinci seafoodplus.info Ayhan Giil- da~ tarafmdan yaztlmt~tlr. Bu makalede GUida~, seafoodplus.info'nin mersiyesinin eksik bendlerini tespit ederek. aynca Muini, Fazli ve Mustafa'nm dilinden bir mersiyeyi yaytmlamt~tlr(seafoodplus.info~ ). Mustafa isen; Nazmi, Selimi ve Kadirl'ye ait mersiye metinlerini ilim aleminin istifadesine sunarak tespit edilen $ehzade Mustafa mersiyeleri sayistm on be~e s;tkarmi~hr. Bu mersiyeler arasmda bulunan Kadirl'ye ait olamnm ilk ik.i bendinin mtisemmen diger seafoodplus.info bendin ise murabba-y1 seafoodplus.inforir oldugu gortilmektedir. (isen ).Kadiri'nin mersiyesinin seafoodplus.infon ik.i bendinden sonraki murab- banm ilk bendinin kafiyesinin aaaa olmas1 Kadiri'nin mersiyesinin buradan ba~­ ladigi mlisemmen klsmmm ise ·bizi metnin is;ine seafoodplus.info~tlg1 yargtsma seafoodplus.info Bu tespiti ne~rettigimiz Hasbi'nin mersiye metni desteklemektedir. Zira ik.i bendden biri Hasbi'nin bir bendiyle benze~mektedir. Diger bend ise her ne kadar Hasbi'nin metninde yoksa da ondan almdigt izlenimini vermektedir. A~ag1daki bend Has- bi'nin mersiyesinde bulunmamaktadrr. Vezin bozuklugu bulunan bu bendin son miSramdaki bozuklugu Hasbi'nin mersiyesinde seafoodplus.info eden son m1sra dti~tintildti­ gunde giderebiliyoruz. $ahzade-i nev-civan ziibde-i Osman idi $ah Slileyman ogh idi ~ah-1 ali-~an idi Mesned-i ~er'-i M Muhammed hakim-i divan idi Pak.-mezhep ehl-i me~reb sahib-i irfan idi PUr ~eca'at pur sebavet devlet-i erkan idi Tab'-1 nazlik ehl-i dani~ nliktedan sultan idi Ak.l-kan (u) ~ah-I adil haftz-1 Kur'an idi Ah ~ah Sultan Mustara ab Sultan Mustara (isen ) Kadiri'nin mersiyesinde Hasbl'nin mersiyesindek.i seafoodplus.info bendle benze~en mi.i- semmen bend ise ~oyledir: .J i~idtip nagah vefiitm climle insan agladt Hey ne insan climle mahlUkat yeksan aglad1 Ta~lara ba~m dogup derya-yt umman agladt Gokde boyand1 felek gokde ~afak kan aglad1 Nale seafoodplus.info1 yandt berk li (hem de) baran aglad1 ; ..  Yrd. Do~. Dr Muvaffak EFLATUN Ar~a s:tkdJ bu haber eyvan u keyvan agladt <;arha girdi nale vti giryan u sfizan aglad1 - Merhaba ~ah-1 ~ehldan ah Sultan Mustafa (isen ) Bu gostergeler Kadirfnin mersiyesindeki mtisernmen bendierin kesin olma- makla birlikte muhtemelen Hasbl'ye ait veya naziresi oldugunu bize bildirir. Bu hususun dt~mda yayimlanmt~ mersiyelerde goze s:arpan bir durum da Mustafa mahlash iki mersiyenin oldugudur. Bu mersiyeler ihtimaldir ki ~ehzade Musta- fa'nm ismiyle ba~ka mah1ash ~airier tarafmdan verilmi~tir. seafoodplus.info bu degerlendirmelerden sonra ~u ana kadar yaytmlanmt~ mersiyelerin ~ekilsel ozelliklerini mukayese imkam saglamak adma tablo balinde sunmak is- tiyoruz: Bent $air NaZliD $eldi Saytst Vezin Sami Mu~~er-i Miitekerrir 7 Feilatiin Feilatiin Feilatiin Feiliin Fiinfull Terkib-Bend 5 Faiiatiin Faiiatiin Failatiin Failiin . Rahmi <;elebi Terlab-Bend 5 Mefiilil FailatU Mefiiilii Fiiiliin Nisayi Murabba-y1 Miitekerrir 9 FailatUn Fiiilatiin FailatUn Fiiiliin Nisayi Murabba-YJ Miizdevic 10 Failatiin Faiiatiin Failatiin Failiin Mustafa Mua~~er-i miizdevic 6 Fiiilatiin FailatUn Failatiin Failiin Hayali Ahmed Murabba-yt Miltekerrir 20 FailatUn Fatlatiin Failatiin Failiin Fazli Murabba-YJ Miltekerrir II Meflii!Un Mefliiliin Mefliiliin Mefliiliin Muini Terkib-Bend 7 Mefiiililii Feilatiin Mefliiliin Feiliin Mustafa Murabba-y1 Miitekerrir 11 FailatUn FailatUn FiiilatUn Failiin Nazmi Terkib-Bend 5 Failatiin Failatiin Faiiatiin Fiiiliin E J 'E. Selimi Murabba~y1 Miltekerrir 7 FdilatUn Failatiin FailatUn Failiin t:! Kadiri Murabba-yt Miltekerrir 9 FailatUn Failatiin Failatiin Failiin ~ E Ta~hcah Yahya Terkib-Bend 7 Mefiiiliin Feilatiin Mefliiliin Feiliin :.= ;a, Mildami Mua~~er-iMiitekerrir 7 Failatiin Failatiin FailatUn seafoodplus.info w ~"' $imdi de bu mersiyelerin yazmuna vesile olan $ehzade Mustafa'dan ktsaca ,!;:l bahsedecegiz: >- N ~ehzade Mustafa Kanuni'nin oglu olarak ythnda Manisa'da dogm~tur. Annesi Mahidevran Hatun veya bazt kaynaklarda GUlbahar Sultan olarak arulrr. <;ocuklugunun ilk ytllan Manisa'da ges:ti.l'de tahta ges:en Kanuni ile birlikte istanbul'a geldi. istanbul ydlarmda biiylikannesi Hafsa Sultan'dan biiylik ilgi gordii. Hafsa Sultan'm oliimi.i ~ehzade Mustafa'run da hayan is:in onemli bir seafoodplus.info noktastdtr. Hafsa Sultan'm ardmdan ~ehzade Mehmed, Selim, Bayezid ve Cihangir'in annesi Hurrem Sultanla Mahidevran Sultan arasmda meydana  Hasb1'nin §ehzade Mustafa Mersiyesi gelen husumet 'te $ehzade Mustafa'mn Manisa sancakbeyligine atanmastyla sonus:landi. $ehzade bu goreve annesi yamnda gonderildi. $ehzade Mustafa Mani- sa sancakbeyiyken ogrenimine devam etrni~ Muhlisi mahlastyla ~iirler yazmt~tlr. . Manisa sancakbeyligi donemindeki icraatlanyla hem halkm hem de askerin btiytik teveccuhtinti kazaniD.I~hr. Fakat onun gelecegi is:in Hafsa Sultandan sonra ikinci onemli isim olan Veziriazam ibrahim Pa~a'nm 'da idamt ve onun desteginden mahrum kalmast $ehzade'nin zamanla Htirrem Sultandan dogma ~ehzadeler kar- ~tsmda geri plana du~mesine sebep olmu~tur ytbnda Hlirrem Sultan'm etkili miidahalesiyle merkeze yakm Manisa sancakbeyliginden Amasya saocak beyligi- ne gonderilerek yerioe $ehzade Mehmed atanmt~ttr. Bu durum onun hanedanm birinci varisi olma urnidini ktrmt~ hele hele $ehzade Mehmed'in 'de vefatt Ozerine Manisa sancakbeyligine $ehzade Selim'in getirilmesi babastyla ili~kilerini giderek bozmu~tur. Bu durum 'de $ehzadenin idam edilmesiyle neticelenmi~­ tir. Bu siireci haztrlayan birs:ok etkeo varchr. Buolann ba~mda Hlirrem Sultao'm s:ocuklanru tahta ges:irme ihtirast, bu ugurda tek klz1 Mihrtimah sultam Riistem Pa~ayla evlendirmesi ve Rustem Pa~a'mn veziriazam yaptlmastyla $ehzade Mus- tafa'ya yonelik ba~layan sistemli ytpratma politikasrn1 sayabiliriz. Fakat bu elim hadiseyi yalmzca buna baglamak dogru degildir. $ehzadeye halkrn ve askerin bti- ytik sevgisi ~ehzadenin biiytik evlad olmast $ehzade'nin kendini tahta daba laytk gormesi sureci htzlaoduan sebeplerdendir.. Ashoda Fatih kanunnamesinde kim hak ediyorsa sultanm o olacagt ifade ediliyor btiytik evladrn tahta ges:ecegi bususu as:tks:a dile getirilmiyordu. Durum bOyleyken hem biiytik evlad olmasllli saltaoatta oncelikli hak gormesi hem halkrn askerin teveccuhti $ehzade Mustafa'y1 tahta gey- me as;tsmdan bazt hareketleri yapmaya motive etmi~ olabilir. Bu da dii~manlanrun ekroegine yag stirmii~ttir. Nihayetinde $ehzade Mustafa'mn katli s~onrast ozellikle Riistem Pa~a'ya kar~t biiytik bir infial meydana gelmi~tir. Osmanlt kamuoyu durn- rna s;ok tiziilmti~ ve bu durumun sosyal ve edebi hayata yanstmalan olmu~tur($en­ ttirk , Demirta~ ). Buraya kadar mersiye, $ehzade Mustafa Mersiyeleri ve $ehzade Mustafa'nm ktsactk bayat oyldistinii dile getirdik. Bu giri~ten sonra makalemizin astl ktsmt olan Hasbi'nio $ebzade Mustafa mersiyesi olacaktu. Bu mersiyenin asb Berlin Alman Milli Kiittiphanesinde seafoodplus.info numarada kayttbdu. Biz Osmanh Ttirks;esiyle yaztlmt~ bu metni transkripsiyonlu bir bis:imde glinlimliz Tiirk((esine aktanp oesre ((evirisi ve klsa bir incelemeyle birlikte bilim dtinyasmm istifadesine sunmak istiyoruz. 6ncelikle mersiyeyi kaleme alan Hasbi'den bahsedip sonrasmda da ifade ettigimiz diger hususlara ges:ecegiz. .,~ Gedizli ~airlerden Hasbl'nin dogum tarihi bilinmemektedir. Hasbi ilkogrenimi- ni muhtemelen Gediz'de aldtktan sonra agabeyi· ~air Kesbi'nin ardmdan istanbul'a geldigi anla~tlmaktadu. Devrin kaynaklannm ifade ettigine gore dtizenli bir i~e sahip olmayan Hasbi ayak taklmtyla birlikte istanbul'un eglence mekanlanm roes- ken tutmu~tur. istanbul'dayken hayatlru derinden etkileyen bir durumla kar~tla~­ h. Adli bir vakaya adt kart~an Hasbi gozalnna almtp devtin kudretli veziriazamt Makbt11 (Maktt11)ibrahim Pa~a'nrn huzuruna s:tkanldtgrnda ona uslupsuz bir ~e- :. .  Yrd. Do~. Dr Muvaffak EFLATUN kilde cevap verince bapse attld1. On y!l kadar bapiste kaldllctan sonra Pa~a'nm l'te idammm akabinde serbest seafoodplus.info1. Hapisteyken yazd1g1 ~iirlerde Hasbi mahlas1 yerine Habsi mahlas kullaium~seafoodplus.info!l Kant1ni devri ~airlerinden olan Hasbi'nin ne zaman vefat ettigi belli degildir ama ~ehzade Mustafa'mn vefati- na dii~tirdiigii kit'a tarib ve yazd1g1 mua~~er mersiye onun ~ehzade'nin Oltim taribi olan sonrasmda oldiigtinti gostermektedir. Mecmualarda kar~muza s;Ikan ~i- <.0 irlerinin d1~mda Hasbi'nin gtiniimiize ula~an bir eseri tespit edilememi~tir (Budak ~.,. , isen , Kilu;: ,Kumaz , Koksal). :;2 l/) ~ ~ seafoodplus.inforipsiyonlu Metin en l/) u Fa'ilattin Fa'ilattin Fa'ilattin Fa'iltin ~ol sa'adet milketinde ~iih sultan Mul?tara ~ol sipihr-i saltanatda mah sultan Mul?tara ~ol gaza ehline devlet-IJ•ab sultan Mul?tara ~evketiyle me[bar-1 dergah sultan Mul?tara . Mul.<.bil ti mal.<.bfil-i ehlu'l-lah sultan Mul?tara Ma?bar-1 asar-t 'izz ti cab sultan Mul?tafa Old1l}urban fi-sebTli'l-Hih sultan Mul?tara Cerinetti'l-Iah ola seyrangah-t sultan Mul?tara OI.<.rram el-l)iikmiili'llah ah sultan Mul?tara Ah sultan Mul?tara eyvah sultan Mul?tara 2 i~idiip nageh veraruii ctimle insan agladt Heyne insan ciimle mal]lill.<.at yeksan aglad1 Ta~lara ba~m dogCip derya-y1 'umman agladt Nale l.<.tldt ra' d u yandt berl.<. u baran aglad1 Actdt bu l)al-is:tin lkafir miiselman aglad1 Goge boyand1 felek gokde ~afal.<.l.<.an aglad1 istima' oldtl.<.da ciimle 'ayn-1 a'yan aglad1 'Ar~a s:tl.<.d1 bu l]aber eyvan-1 keyvan agladr <;arl]a girdi naleler giryan u suzan agladr Ah sultan Mul?tara eyviih sultan Mlll?tara  Hasbi'nin ~ehzade Mustafa Mersiyesi 3 seafoodplus.info berg-i )Jazan benzin ~arardur baglar ~ara geydi ~uya gar~ oldt niye ocaglar B'i-~arar oldt bu derdile ~aralar aglar Derde dii§di miibtelalar ~ayru oldt ~aglar Ta~lar doymez buiia taJ.<at getiirmez taglar Bu yasagr gordi matem yas ider ya~ aglar Taglar matem tutar ~an ya~ doker mnaglar Taglarda laleler bagnnda y*d1 daglar Y~asm ya~ eyleyiipdiir l]aymeler otaglar Ah sultan Mu~tara eyvah sultan Mu~tata 4 ~am ~ol §ehzade kim bulmt~dt bunca i~tihar Piir-~eca'at pak-me~reb mii'min-i ~a~ib-vaUr p-rr-ferzend ti gazanfer - fer ~eh-i Darab-dar $ol Siileyman- man Sikender-der ferid-i riizgar Serv-i 'ar'ar olm1~-iken kametinden ~ermsar $ar~ar-1 bad-1 ecelden dii~di oldt )Jaksar I:Iasreta l)ayta di[Iga hey meded ~ol gtil-'i~ar Topraga dii~di olup cismi gtda-yt miir u mar E Ravza-i cennet ala ya Rab aiia dar u diyar ::s Ci {:!. Ah sultan Mu~tara eyvah sultan Mu~tata Q) > 5 E E •c::n w Ragbet itme miilk-i diinyaya iiien ~lma taleb "'>. :E Eyler-isefi am ~ kim cennete ala sebeb N •::S >- Cehd ~ cem'iyet-i cismaniyi ~ miintal;lab Bab-1 dinde mti 'mine laz1IDdur adab u edeb Kimse bilmez canib-i I:Ia~'da nediir zlb ti ~eheb Zerre deiilii zer l;lisab olur l)icab olur l;leseb Tafin dergabmda yeksandur habib ehl-i neseb  Yrd. Do~. Dr Muvaffak EFLATUN Mu~tafii nun-la pur olsun mezarufi riiZ u §eb Ya ilahi ral).me! eyle ~!lara lplma gazab Ah sultan Mu~tara eyvah sultan Mu$ta!a 6 Ey ni9e serke~lerili'i tacm l.<apan 9arg-1 dti reng Le~ker-i diinyay1 ~adir l.<ma b1-a~ub u ceng Gafil olma 'al.<il ol safia gerekse nam u neng Pister-i agende balin eyleyen bulmad1 seng c:; Her kimlifi giirk-i ecel ketfine hindi urd1 9eng Murve~ eyler za'if olsa eger ~1r ii peleng Ijamza vti Pabbiik n'old1 ya l.<am Hu~eng i.i $eng Keyl.<ubad'uii bada virdi ba~m ald1 bi-direng Old1 9iin mesken ten-i 'seafoodplus.infoiia tabiit-1 teng Ah sultan Mu$tara eyvah sultan Mu$tara 7 ijasbiya ytin 'aksine dondi sipihr-i ser-nigiin Ejdeha olsafi ider dest-i ecel bagrufit gun Kime fu ursa l.<Ilur l.<avs-i l.<aza zar u zebfin I:Jal.< keliimu'l-lahda buyurd1la-yeste'girun Lii-yemutiin yazilmt~dur verii'ti'l-mti'minun Kimseye biil.<I seafoodplus.info fiini-durur dtinya-y1 dun Q) > Devletintifi evveli devletdtir ana abifiin Mu$tafii ~er'in l.<oma elden odur din.e stirun Ral;lmetu'l-lahi 'aleyh inna ileyhi raci 'un Ah sultan Mu$tara eyvah sultan Mu$tara . (Mecmua, vrab)  Hasbi'nin ~ehzade Mustafa Mersiyesi B. Metnin Nesre <;evirisi seafoodplus.info: Sultan Mustafa mutluluk tilkesinin ~ahi, saltanat goguntin aytdtr. 0, Allah yolunda sava~anlar is:in mutluluk isteyen, duru~ ve vakanyla dergahm ovilri- cii, Allah'm sevgili kullannm bahtiyar kabul ettigi ve kutlu gordiigu; yiicelik ve makam ni~anlanna ula~nu~ biridir. Allah yolunda kurban olan Sultan Mustafa'nm gezinti yeri Allah'm cenneti olsun. Hiiklim Allah'mdrr ifadesini okurum. Ah sultan Mustafa'ya, yaztk Sultan Mustafa'ya! seafoodplus.info: Sultan Mustafa'nm ansiZm oltim baberini i~iten ttim insanlar agladt; hayrr haytr, yalmzca insan degil; rum yarattlmt~lar birden agladt. Okyanuslar ba~­ lanm ta~lara vurarak agladt; gok seafoodplus.infoti inledi, ytldmm yandt, yagmur ise ag- Iadt. Bu durum i9in inanan inanmayan Sultan Mustafa'ya actytp birlikte agladt. Felek yas tuttu, feryat u figan gokleri kapladt; gokteki ~afak kan agladt. Haberl i~iten devlet ileri gelenleri gozya~1 doktti. Bu haber goge s:tkarak Zubal gezegenini aglatti. inlemeler dtinyaya yaytl~nca aglatan ve yakan bile agladi. Ah Sultan Mus- tafa'ya, yaztk Sultan Mustafa'ya! seafoodplus.info: Bab9elerin benzi sararak sonbahar yapraklan doklildti, bir 90k ocak karalar giyip suya gark oldu. Sultan Mustafa'ya tutkun olanlar derde dti~tti, bu dert- le karalar kararstz olup agladt, saghkh olanlar basta oldu. Ta~lar tahammtil etmez, daglann ise bu aguhgt ta~tmaya gticti yok. Daglar yas tutar, 1rmaklar kanlt ya~ doker; daglarda laleler de goguslerini dagladtlar. <;adtrlar, otaglar yakasmt yrrttp, yahmp siZlandt. Ah sultan Mustafa'ya, ah Sultan Mustafa'ya, yaztk Sultan· Mus- tafa'ya! seafoodplus.info: Bu kadar tine kavu~mu~ o 90k yigit, temiz yaraddt~h, heybet sahibi mtimin ~ebzade nerede? $ebzade Mustafa zamanmm e~sizi, Hz. Stileyman ve is- kender benzeri, htiklimdarlarm ~ahi, yigit ve cesurdu. Ar'ar agact $ebzade'nin bo- yunun uzunlugu kar~tsmda utamrken, sert ecel rtizgarmm firtmast onu devirerek yerle bir etti. Ozlemler, yaztklar, eyvablar olsun! Hey yardtm edin! $u gtil yanak topraga dii~erek yllan ve kanncalann gtdast oldu. Ey Allab'tm! O'nun mekam ve memleketi cennet bab9esi olsun. Ah sultan Mustafa'ya, ah Sultan Mustafa'ya, ya- zlk Sultan Mustafa'ya! seafoodplus.info: Diinya miilkline ragbet etme, dtinya miilklinii fazla isteme; diinya miil- klinii istedigio zaman da onu cennete vesile ktlacak ~ekilde arzula. Gayret et varllk · toplulugunu se9 din kaptsmda gerekli olan edeptir. Allab'm katinda sus ve altmm ne oldugunu kimse bilemez. Onun katmda zerre kadar altm besaplamr ~an-\Te asa- let utamlacak bir ozelliktir. Allah'm katmda sevilen insanla soylu birdir. Mezann gece gtindiiz Peygamberimizin nuruyla aydmlansm. Ey Allab'1m kullarma rabmet et, gazap eyleme! Ah sultan Mustafa'ya, ab Sultan Mustafa'ya, yaztk Sultan Mus- tafa'ya! seafoodplus.info: Ey nice ba~kaldrranlarm tacmt ellerinden alan ikiytizlii felek! Her ~eye kudreti yeten Ceoab-1 Hak diinya askerini sava~madan kan~lkltk s;lkarmadan orta- dan kaldrrsa. Sana ~an ve ~obret gerekse aktlb ol gafil olma! i9i doldurulmu~ yatak :. . Yrd. Dog. Dr Muvaffak EFLATUN ve yastlk ~dinen ba~ koymad1 ta~a. Her kimin omuzuna ecel kurdu binip penc;e vurduysa o asian ve kaplan da olsa kannca gibi zay1ftrr. Bir dii~iin Hz. Hamza ve Dahhak'a ne oldu?-Nerede Hu~eng ve ~eng? Keykubat'm bile ba~m1 zaman, nastl ahp gotiirdii? Dar tabut 91plak tenine mesken oldu. Ah sultan Mustafa'ya, ah Sultan Mustafa'ya, yazik Sultan Mustafa'y~! seafoodplus.info: Ey Hasbi! Ba~agJ. duran felek tersine dondii. Ejderha da olsan ecel eli bagnm kana bular. Kaza yay1 kime ok atarsa onu zayJi ve dermans1Z yapar. Hak Kur'an-1 Kerim'de "ecelleri geldigi zaman onlar ne bir saat ileri ne bir saat geri kalabilirler ne de one geyebilirler " buyuruyor. Miiminlerin giinahlardan sakmam oliimsiizliigii bulmu~tur. Devletinin ba~langJcl ve sonu ona devlettir. Peygambe- rimizin ~eriatm1 elden b1rakma o dinin diregidir. Allah'm rahrneti tizerine olsun. Muhakkak ki zamam geldiginde Ona dondiirtilecegiz. Ah sultan Mustafa'ya, ah Sultan Mustafa'ya, yazik Sultan Mustafa'ya! C. $ekilsel Ozellikler Hasbi'nin mersiyesi vezin olarak Tiirk edebiyatmda en c;ok kullamlan vezin olan remel balrrinden Failatiin Failatiin Failatiin Fiiiliin ile yazilmi~tlr. Naz1m ~ek­ li yedi bendlik mua~~er-i miitekerrirdir. Bendlerin kafiyesini ~u ~ekilde verebilirfz: seafoodplus.info: Sultan Mustafa redif ah zengin kafiye seafoodplus.info: aglad1 redif an zengin kafiye seafoodplus.info: Jar redif ag tam seafoodplus.info seafoodplus.info: redif yok ar zengin seafoodplus.info 5. Bend: redifyok eb tam kafiye seafoodplus.info: redifyok eng zengin kafiye seafoodplus.info: redif yok fin zengin kafiye Goriildiigu gibi mersiyenin tic; bendi redifl.i diger bendleri redifsiz ve kafiyeler ise zengin kafiye aguhkhd1r. $iirin hem miitekerrir hem de zengin kafiye ag1rhk.h olmas1 ~iirin ahenk yoniine katk1 saglamaktadir. <;:. Klsa Muhteva Degerlendirmesi · Mersiyenin ilk bendinde ~ehzade Mustafa c;e~itli s1fatlarla ovtiltiyor. ikin- ci bend onun vefatlmn tiim alem tarafmdan tiztintiiyle kar~llandigmi ifade edi- seafoodplus.info $ehzade Mustafa'mn vefat yasm1 tiim varhgm tuttugu vurgularuyor. seafoodplus.info, diinyamn gec;iciligini ~ehzade Mustafa tizerinden veriyor. $ehzade bu ka- dar ~ohret sahibi birc;ok gtizel ozelliklere ve gtice sahipken diinyada kalamam1~tu. Bu ibret ahnacak bir durumdur b6liimde diinyanm faniliginden bahsedilip dua talep ediliyorboliim diinya i~lerinden dolay1 seafoodplus.info dalmamak gerektigi dile ge- tiriliyor bend ise son bend olup oliimiin herkese ula~hgt gerc;ekliginden hareket ederek seafoodplus.infober yoluna sanlmamn dogru bir tav1r olacagr anlatthyor.  Hasbi'nin ~ehzade Mustafa Mersiyesi . Muhteva yapiSllli klsaca ifade ettigimiz mersiyede $ehzade Mustafa'nm vefatJ.- run meydana getirdigi iiztintii verilmi~;ama idam.m sorumlulanna yonelik herhan- gi bir ele~tiriye rastlanmami~tJ.r. D. Edebi Sanatlar seafoodplus.info: ilk bendin ilk m1sralarmda a~tk bir paralelizm goriilmektedir: $ol sa'adet seafoodplus.info ~ah sultan Mu$tafli $ol sipihr-i saltanatda mah sultan Mu$tafli $ol gaza ehline devlet-\tiih sultan Mu$tafii Bunun d1~mda birinci bend boyunca tensikii's-sifat(siirekli niteleme)sanab. dik- kati ~ekmektedir. Zira $ehzade Mustafa'nm suatlan birinci bend boyunca dile ge- tirilmi~. Bu da ~iire eda ve ahenk saglamaktadrr. Aynca i~ kafiye ve redifkullanrrm da bendin ahengini seafoodplus.info Mukbil ve makbUl kelimeleri arasmda i~tikak sanah vardrr. Saltanat goge ve Sultan Mustafa da aya benzetilmi~tir. seafoodplus.info: Ta~larin ba~m1 dovmesi, okyanusun aglamas1, seafoodplus.infoiniin inlemesi, ~im~egin yanmas1, yagmurun aglamas1, ~afagm kan aglamas1 ve gokyiiziiniin goz- ya~I seafoodplus.info hem te~his hem de kapah istiare sanatlanm verir. A~seafoodplus.info IDISra- larda ise riicu sanah mevcuttur: i~idup nageh vefiituii ciimle insan aglad.I Hey ne insan cumle ma)JliiUt yeksan aglad1 Kafir ve miisliiman kelimeleri arasmda tezat; ra'd ,berk ve baran kelimeleri ara- smda tenasilb sanah vard1r. seafoodplus.info: Sonbahar yapraklarmm dokiiliip bah~elerin yiiziiniin sararmas1 ocak- lann karalar giyip suya gark olmasmm sebebi $ehzade Mustafa'nm olum haberi. Bu a~1dan bir hilsn-i talil sanatl bulunmaktadrr. Sayru sag kelimeleri arasmda te- zat; dokiilmek, sonbahar, yaprak, bahye kelimeleri arasmda ise tenasilb sanah var- drr. Beodde, bah~elerin benzinin saramas1, ta~Iarm doviinmesi daglarm takat ge- tirememesi, matem tutmas1, trmaklarm kanh ya~lar dokmesi, yadularm, otaglann yakalarm1 paryalamalan, lalelerin bagrrlanm daglamalan te~his ve kapah istiare sanatlanru bize verir. seafoodplus.info: $air, 'Hasreta hay!a diriga hey meded ~ol ~1-'izar' mJSramda nida sanah yaparken yanag1 giile seafoodplus.info bah9eye, eceli sert riizgara benzetmi~. Ar'ar agacmm utanmas1 te~his ve kapah istiare sanatllli dogurmu~. Yine Hasbi ya Rab ifadesiyle nida sapan yaprm~. Aynca 'Pii.r-~eca'at piik-me~reb mu'min-i $iil;rib- va~ar' rmsramda tensikii's-suat bulunmaktadrr. seafoodplus.infoman, iskender, .Darab isimleri telmih sanah yer~evesinde oakledilmi~tir. seafoodplus.info:Bab-1 din tamlamasmda te~bih, ya i1ahi ifadesinde nida, rOz u ~eb ve rahmet gazap kelimeleri arasmda tezat sanatl vardrr. .. . Yrd.'Oo~. Dr Muvaffak EFLATUN seafoodplus.info: Le~ker-i dtinya, giirk-i ecel tamlamalan ve murve~(kannca gibi) keli- . mesinde te~bih sanah b!Jlunmaktadlr. seafoodplus.info Dahhak, Hu~eng $eng, Keyku- bad isimleri telmih sanatuu vermektedir. Giirk, ~ir, peleng, mtir kelimeleri arasmda tenasiib sanah; gafil alma ilil ol arasmda tezat sanah vard1r. ?.Bend: Hasbiya ifadesinde nida sanah kavs-i kaza, dest-i ecel tamlamalannda te~bih sanah vardtr. Evvel ahir kelimelerinde tezat bulunmaktadlf. la-yeste'giru.n Kur'an-1 Kerim'in Nahl suresi ayet ve inna ileyhi raci'fin ifadesi ise Bakara sti- resi ayetten iktibas edilmi~tir. ·· D. Dil OzeUikleri seafoodplus.info Ekleri Fiilden Fiil Yapan Ekler -d- ~arar-d-ur: dokiilup berg-i bazan benzin ~arardur baglar( ) -I~ dok-iil-iip: dokiilup berg-i bazan benzin $arardur baglar( ) yazrru~dur: la-yemutfin yaztlrru~dur vera'fi'l-mu 'minun () -mA- doy-me-z,getiir-me-z:ta~lar doymez bufia ta~at getlirmez taglar( ) ~ma: ya ilahi ral}.met eyle ~llara ~lma gazab () ol-ma: gafil olma ·a~ ol sana gerekse nam u neng( ) -n- boya-n-dt: goge boyandt felek gokde ~afa~ ~an agladt( ) isimden Fiil Yapan Ekler +ar- $an+ar-: dokiiliip berg-i }Jazan benzin $arardur baglar( ) c .Fiilden t sim Yapan Ekler II  Hasbi'nin 9ehzade Mustafa Mersiyesi -(y)An l.<ap-an: ey ni~e serke§leriin tacm I.<apan ~arg-1 dti reng( ) eyle-yen: pister-i agende balin eyleyen bulmadt seng () -dll.<da dtl.<da: istima' oldtl.<da ctimle 'ayn-1 a'ylin aglad1( ) -ken i-ken: serv-i 'ar'ar olml§-iken kametinden §errnsar( ) -Up i§id-tip: i§idtip nageh veratufi ctimle insiin agladt( ) dog-tip: ta§lara ba§m dogiip deryli-y1 'umman agladt( ) 2. isim <;ekim Ekleri seafoodplus.infome bali eki : +(y)I, +n ba§t+n: ta~lara ba§m dogiip deryli-yt 'umman agladt( ) tact+n: ey niye serke§leriifi tiicm I.<apan ~arg-1 dti reng( ) yasag+t: bu yasagt gordi matem yas ider ya~ aglar () an+t: eyler-iseii. aml.<tl kim cennete ola sebeb( ) E dtinya+yt: le§ker-i dtinyliytl.<adir I.<rrsa bT-ii§iib u ceng( ) J Ci ~ Q) > seafoodplus.infoe bali eki : +(y)A E :;; ;c, Safi+a: gafi1 olma 'iil.<il ol sana gerekse nlim u neng( ) w <a toprag+a: topraga dti~di olup cismi gtdli-yt miir u mar( ) :E" >. N $U+ya: I.<ara geydi $Uya garl.< oldt ni~e ocaglar () s >- C\J seafoodplus.infoa bali eki : +dA gok+de: goge boyand1 felek gokde ijafal.< I.<an aglad1( ) taglar+da: taglarda Ia Ieier bagrmda yal.<dt daglar( ) kellimullah+da: }.tal.< kelapm'l-lahda tuyurdt la-yeste')Jiriin () . Yrd. Do~. Dr Muvaffak EFLATUN seafoodplus.info bali eki :+dAn ecel+den: ~ar~ar-1 bad-1 ecelden du~di old! Qlikslir( ) J.<ametin+den: serv-i 'ar'ar olm1~-iken kametinden ~ermsar( ) el+den: mu~tata ~er'in l.<oma elden odur dine sutiin () seafoodplus.info1ta bali eki: +lA (y)lA ~evketi+yle: ~evketiyle mef'Qar-1 dergah sultan Mu~tata( ) nun-la: mu~ta!a niin-la pur olsun mezaruft ruz u ~eb( ) e.E~itlik hali eki: +CA ni+ye: seafoodplus.info geydi ~uya gar!.< oldt niye ocaglar( ) bu+n+ca: J.<am ~ol ~ehzade kim bulm1~dt bunca i~tibar( ) ni+ye: ey niye serke~lertiii tacm J.<apan yarQ-1 dii reng () f.<; okluk bali eki: +lAr ta~lar +a: ta~lara b~m dogtip derya-y1 'umman agladt( ) J.<ara+lar: bi-l.<arar old1 bu derdile J.<aralar aglar () miibtela+lar, ~ag+lar: derde dii~di miibtellilar ~ayru oldt ~aglar( ) tag+lar, mnag+lar: taglar matem tutar J.<an y~ doker rrmaglar () tag+lar+da, lale+ler: taglarda laleler bagrmda yal.<d• daglar( ) seafoodplus.info bali eki: (n)Ufi kim+Uii: her kimiifi gtirk-i ecel ketifine hindi urd1 yeng () keyl.<ubad+uii: keyl_rubad'uii bada virdi ba~m ald1 bi-direng () devleti+ntiii: devletinufi evveli devletdiir afia aQirlin () seafoodplus.info Ekleri seafoodplus.info teklik iyelik eki: +Uii vefat+uii: i~idiip nageh veratuii cUmle insan aglad1 () mezar+uii: mu~tafa nun-la pur olsun mezarufi riiz u ~eb () 'uryan+uii+a: seafoodplus.info(Un mesken ten-i '\irylinufia tabut-1teng ()  Hasbi'nin ~ehzade Mustafa Mersiyesi seafoodplus.info teklik iyelik eki: (s)I milket+i: ~ol sa'adet milketinde ~ah sultan Mu~ta!a () ehl+i: ~ol gaza ehline devlet-l;tah sultan M~ta!a () ya}5:a+st+n: ya}5:asm -ra eyleyiipdiir )Jaymeler otaglar () seafoodplus.info Gruplan seafoodplus.info Tamlamalan Belirtisiz isim tamlamas1 gaza ehl+i: ~ol gaza ehline devlet-)J•ah sultan Mu$ta!a () sa'adet milket+i: ~ol sa'adet milketinde $ah sultan Mu$ta!a () Fars~a isim tamlamas1 Sipibr-i saltanat: ~ol sipihr-i saltanatda mab sultan Mu$ta!a () derya-y1 'umman: ta~lara ha$m dogup derya-y1 'umman aglad1 () }5:avs-i }5:aza: kime tir ursa llur }5:avs-i }5:aza zar u zebun () Arap-ra isim tamlan:iast fi-sebili'l-lah: oldt ~ban fi-sebTli'l-lah sultan Mu$ta!a () vera'ii'l-mii'minun: la-yemurun yazdnu$dur vera'u'l-mii'miniin () ral;unetu'l-labi 'aleyb: Ra}Jmetu'l-labi 'aleyb inna ileyhi raci'un () seafoodplus.infoa Grubu u, vii baglaylanyla: giryan u siizan: 9ar)Ja girdi niileler giryan u sfizan agladt () )Jamza vii da)J)Ja} ijamza vii ])a)J)Jak n'oldt ya }5:am Hii~eng ii ~eng () ya: ijamza vii ])a)J)Jak n'oldt ya }5:am Hfi$eng ii ~eng () 9iin: I:Iasbiya 9iin 'aksine dondi sipihr-i ser-nigiin () . ..  Yrd. Oo~. Or Muvaffak EFLATUN seafoodplus.info Fill (Cevheri fiil, ihtimali kuvvetlendirme) durur, dur: Kimseye bal.<I degtil !ani-durur diinya-y1 dun ( ) Mu~tafii ~er·in l.<oma elden odur dine siitiin ( ) seafoodplus.info ekleri seafoodplus.info~ zaman eki: -r, -z >. Geni~ zaman ekinin I. Teklik ~ab1s ekiyle kullanmu: ,"' (/) 5 ol.<I+r+am: olpram el-l)iikmiili'llab ~b sultan Mu~tafii () Geni~ zamamn ill. Teklik ~ahts ekiyle kullamme Dokiiliip berg-i gazan benzin ~arardur baglar( 3-l) Bu yasag1 gordi matem yas ider ya~ aglar () Geni~ zamamn ol~msuzluk ekiyle kullanum:-mA-z Ta~lar doy-mez buiia tiil.<at getiir-mez taglar( ) Kimse bil-mez canib-i I:Ial.<'da nediir iib ii ~ebeb () seafoodplus.infoen Ge~tmi~ zaman eki: -dl i~idiip nageh veflituii ciimle insan aglad1( ) Hey ne insan ciimle maglui.<at yeksan aglad1( ) 'Ar~a c;:Il.<di bu gaber eyvan-1 keyvan aglad1( ) Ogrenilen gec;:mi~ zamanm hikayesi: -ml~dl I.<am ~ol ~ebzade kim bulm1~di bunca i~tihar( ) seafoodplus.infoama Elderi seafoodplus.info eki: -A Ravza-i cennet ola yii Rab aiia dar u diyar( ) b.~art eki: -sA  Hasbi'nin §ehzade Mustafa Mersiyesi Le~ker-i dtinyayt seafoodplus.info seafoodplus.info bl-a~ub u ceng( ) Gafil olma 'al9.l ol sana gerekse nam u neng( ) seafoodplus.info tir ursa seafoodplus.info seafoodplus.info-i seafoodplus.info:a zar u zebun( ) seafoodplus.info eki Emir ekinin II. teklik ~ahts ekiyle kullammt: - Cehd seafoodplus.info cern' iyet-i cismani-yi seafoodplus.info mtintal)ab () Emir ekinin II. teklik ~ahts ekiyle kullanrn -mA- Ragbet itme mtilk-i dtinyaya ifien seafoodplus.info taleb( ) S.i~aret Stfatlan ~ol: ~ol sa'adet milketinde ~ah sultan Mu~tafli () ~ol: seafoodplus.info·w ~ol ~ehzade kim bulmt~d1 bunca i~tihar( ) bu: actdt bu l:tal-i~iin kafir miiselman agladt( ) bu: bu yasagr gordi rnatern yas ider ya~ aglar( ) seafoodplus.infoiz S1fat ciimle: i~idlip nageh veflitufi ciimle insao agladt () H~y ne insan ctimle seafoodplus.info yeksan agladt( ) isti"ma' oldtl,<da climle 'ayn-1 a'yan agladt( ) ni~e: }$:ara geydi ~uya garl.c oldt nis;e ocaglar( ) Ey nis;e serke~lertifi tacm seafoodplus.info s;arQ ~ii reng () Q.) > seafoodplus.infor a. Miktar zarf1 deiilti: Zerre defilti zeLl)isab olur l;ticab olur l;teseb () ifien: Ragbet itme mtilk-i dtinyaya men seafoodplus.info taleb () b. Zaman zarftan nageh: 4idtip nageh veflitufi climle insan agladt () ru.z u ~eb: Mu~tafli nfin-la ptir olsun mezarufi ruz u ~eb () . ..  Yrd. Do~. Dr Muvaffak EFLATUN seafoodplus.infoer i~aret zamirleri buiia: ta~lar doymez buiia ta~at getiirmez taglar () ~allis zamirleri aiia: ravza-i cermet ola ya Rab aiia dar u diyar ( ) saiia: giifil olma \!seafoodplus.info ol saiia gerekse nam u neng () o: Mu~tafii ~er'in ~oma elden odur dine stitlin ( ) Soruzamiri ~ani: I.:Jamza vii seafoodplus.info n'oldt ya ~am Hu~eng ti $eng ( ) ne: seafoodplus.info bilmez ciinib-i I:I~'da nedtir zib ti ~eheb( ) kim: ~aru ~ol ~ehziide kim bulmt~dt bunca i~tihar () ~· Belgisiz Zamir kimse: kimseye ba~i degiil fiini-durur dtinya-y1 dun () her kim: Her kimilii gtirk-i ecel seafoodplus.info hindi urdt ~eng () Edatlar seafoodplus.info edatlan ii: ijasretii bayfii dirigii hey meded ~ol gtil-'i~iir () Cl) iih: Ah sultan Mu~tafii eyviih sultan Mu~ta!a () > ey: ey ni~e serke~lertiii tiicm ~apan ~arg-1 dti reng( ) hey: hey ne insiin ciirnle mabl~at yeksan agladt( ) yii: yii iliihi rabmet eyle ~llara lplma gaiab () b.~art edah eger: miirve~ eyler ia'If olsa eger ~Ir ti peleng( )  Hasbi'nin §ehzade Mustafa Mersiyesi Sonu~ Klasik Tilrk ~iiri baglammda ~ahislara yonelik yaztlDll~ mersiyeler· is;inde onemli bir yer tutan $ehzade Mustafa mersiyelerinden biri de Hasbi'nin mersiye- sidir. yiizytl ~airi olan Hasbi, mersiyesiyle hem ~ehzade Mustafa'ya sevgisini gostermi~ hem de kamuoyunun seafoodplus.info olmu~tur. Metin ne~riyle seafoodplus.info inceledigimiz mersiye klasik naztm ~ekillerinden mua~~erle yaztlmt ~ttr. Mersiye zengin kafiye ve redif kullanum; ses, kelime, Dllsra tekrarlan sayesinde seafoodplus.info yoniinden zengin bir yapt arz eder. Mersiyede tensikii's-stfat, i~tikak, tenasiib, tezat, kapah istiare, hiisn-i ta'lil, nida, telmih, te~his, seafoodplus.info gibi s;e~itli sanatlar vardtr. Sen- taks, yaptm ekleri, s;ekim ekleri zaman ekleri, zamirler, stfatlar, zarflar ve edat- Iar yoniiyle mersiyenin Tiirks;e'nin gramer yaptsma uygun ~ekilde kaleme almdtgi gozlemlenmektedir. Hasbi, ~ehzade Mustafa mersiyesinde ~ehzadenin idamma sebep olanlar bakkmda gondermede bulunmayarak yalmzca hadiseyle ilgili iiziin- tiisiinti dile getirmi~tir. seafoodplus.info yaytmladtguntz ~ebzade Mustafa mersiyesiyle birlikte ~ebzade is;in soylenen mersiyelerin saytst on alttya s;seafoodplus.info~tu. <;ali~mamtZ bu alandaki s;ah~ma­ lara yeni bilgiler kazandlfDll~tt.r. Kayoak~a A<;IKGOZ, Namtk ,(), "Devrin ~airlerine Gore ~abzade Mustafa'nm $ah- siyeti", Uluslararast Sosyal Ara§tlrmalar seafoodplus.info,8, BUDAK, Ali,(), "XVI. yiizytldan Srradt~t Bir $air Portresi Gedizli Has- hi" Turkish Studies,4, <;AVU~OGLU, Mehmed,(l), "~ehzade Mustafa Mersiyeleri", toEF Tarih Eostitiisu Dergisi, XI DEMiRTA$, Funda, (), "~ehzade Mustafa'mn Oldiirtilmesi-Tahlili Bir Yakla~tm- ",Bilimoame, XVIII, GOLDA~, Ayban,(), "Bilinmeyen ~ehzade Mustafa Mersiyeleri", Kubbe- altiAkademi Mecmuasl,l8, iSEN, Mustafa,(), "~ehzade Mustafa is;in Yaztlmt~ Us; Yeni Mersiye",' Turk Kiiltiiru Ara§brmalan, XXII,l iSEN, Mustafa,(),Actyt Bal Eylemek Turk Edebiyatmda Mersiye, .J An- kara: Aks;ag Yaymlan. iSEN, Mustafa,(),Kunhu'l- Ahbarm Tezkire Ktsmi, Ankara: AKM Ba~­ kanl@ Yaytnlan. iSEN, Mustafa ,(),Dile Duran Oliim Klasik Turk $iiriode Mersiye, is- tanbul: Kapt. Yaymlan. ~ENTOR.K, A. Atilla,(),Ta§bcah Yahya Beg'in ~ehzade Mustafa Mersi- yesi Yahut Kanuni Mersiyesi, istanbul: Buyiiyen Ay seafoodplus.info. .. _. Yrd. Do~. Dr Muvaffak EFLA{UN KILl<;, Filiz,(),~tk <;elebi, Me~a'irii'~-~uara(inceleme-Metin),istanbul: istanbul Ara~tl!Illalan Ens~itiisu Yaymlan. KOKSAL, Fatih, · (),Hasbi,http:// seafoodplus.info seafoodplus.info?sayfa=detay detay : (eri~im tarihi ). KURNAZ, Cemal ve Mustafa TAT<;I,(), Tuhfe-i Naill, Ankara: Bizim Biiro Yaymlan. · MECMUA, Berlin Alman Milli Ktitiiphanesi, seafoodplus.info MERMER, Ahmet ve Neslihan KO<; KESKiN,(),Eski TUrk Edebiyah Terimleri Sozliigti, Ankara: Akyag Yaymlan. ZAVOT<;U, Gencay,(), "Bir Oliimiin Yankllan ve Yahya Bey Mersiyesi", seafoodplus.info T tirkiyat Ara~hrmalan Enstittisti Dergisi, 33