Hhb Nedir Tıp

Arter kan gazı (AKG) değerlendirmesi acil tıp hekimleri için özellikle kritik hastalarda çok önemli bir beceridir. Aşağıda yer alan altı adımlı işlem her AKG&#;nın tam bir yorumunu sağlamaya yardımcı olur. Bunun yanı sıra tablolarla ya da farklı metodlarla AKG değerlendirilmesi yapılabilmektedir. Aşağıdaki basamaklar baz excess ya da Stewart metodu gibi yaklaşımları içermemektedir. Bu yaklaşımları, farklı makalelerde bulabilirsiniz.

Yazı üç kısıma ayrılabilir; birincisi 6 basamakta kan gazının değerlendirilmesini içeren kısımdır. Bir özetin ardından, incelenen kan gazı sonuçlarının seçilmiş örneklerle ilişkilendirildiği tablolar gelmektedir. Tablolar içerisinde asit baz bozukluklarının ve miks ve kompleks asit baz bozukluklarının özelliklerini ve seçilmiş bazı örneklerini içeren tablolar da yer almaktadır. Yazının son bölümünde ileri okuma önerileri bulunmaktadır. Şimdi adım adım ilerlemeye başlayalım.

Değerlerin tutarlılığını inceleyin

1. Adım

Henderseon-Hasselbach denklemini kullanarak değerlerin tutarlılığını inceleyin:

= 24 x(PaCO2)/

Eğer pH ve  tutarlı değilse, AKG sonuçları büyük olasılıkla doğru değildir.

Asidemi ya da alkalemi mevcut mu?

2. Adım

Asidemi ya da alkalemi mevcut mu?

pH <   asidemi
pH >   alkalemi

• Bu sıklıkla primer bozukluktur.
• Unutmayın; pH normal sınırlar içerisinde olsa da ( – ) asidoz ya da alkaloz bulunabilir.
• PaCO2, HCO3- ve anyon gapi kontrol etmeniz gerekecek. (AG= -( + ) ± 2) . Normal anyon gap yaklaşık 12 meq/L&#;dir.

Bozukluk solunumsal mı ya da metabolik mi?

3. Adım

Bozukluk solunumsal mı ya da metabolik mi? pH&#;ın yönü ile PaCO2&#;nin yönü arasında ilişki nedir? Primer solunumsal bozukluklarda pH ile PaCO2 zıt yönlerde değişir metabolik bozukluklarda pH ve PaCO2 aynı yönde değişir.

Primer bozukluk için uygun kompanzasyon var mı?

4. Adım

Primer bozukluk için uygun kompanzasyon var mı? Genellikle kompanzasyon pH&#;ı normale ( – ) getirmez.

Eğer gözlenen kompanzasyon beklenen kompanzasyon değilse, birden fazla asit-baz bozukluğunun bulunması olasıdır.

Metabolik asidoz varsa anyon gapi hesaplayın

5. Adım

(Bir metabolik asidoz varsa) anyon gapi hesapla : AG= -( + ) ± 2

• Normal anyon gap yaklaşık 12 meq/L&#;dir.
• Hipoalbüminemisi olan hastalarda, normal anyon gap 12 meq/L&#;den düşüktür; hipoalbüminemisi olan hastalarda normal anyon gap plazma albümin konsantrasyonundaki her 1 gm/dL düşme için meq/L düşüktür (örneğin plazma albümin düzeyi gm/dL olan bir hasta için yaklaşık 7 meq/L.)
• Eğer anyon gap artmışsa, uygun klinik durumlardaki osmolal gapi hesaplamayı göz önünde bulundurun.
  • Anyon gapteki artış belli bir olgu ile açıklanamaz (diyabetik ketoasidoz, laktik asidoz, böbrek yetmezliği)
  • Toksik madde alımından şüphelenilir.
• Osmolal  (OSM) gap =  Ölçülen OSM – (2 &#; glukoz/18 – BUN/
  • OSM gap < 10 olmalıdır.

Artmış anyon gap varsa, anyon gapteki artış ile&#;daki azalma arasındaki ilişkiyi değerlendirin

6. Adım

Eğer artmış anyon gap varsa, anyon gapteki artış ile &#;daki azalma arasındaki ilişkiyi değerlendirin.

Anyon gapteki değişme (∆AG ) ile   değişme oranını  (∆) inceleyin: ∆AG/∆

Eğer komplike olmayan anyon gap metabolik asidoz varsa bu oran ile arasında olmalı.

Eğer bu oran belirtilen aralığın dışında ise, o zaman başka bir metabolik bozukluk mevcuttur:

• Eğer ∆AG/∆ < ise, o zaman beraberinde non-anyon gap metabolik asidoz olma olasılığı vardır.
• Eğer ∆AG/∆ > , o zaman beraberinde non-anyon gap metabolik alkaloz olma olasılığı vardır

Hastanızda normal anyon gapi hesaplarken 5. adımda anlatılan hipoalbüminemideki düzeltmeyi yapmayı unutmamanız önemlidir.

Özet

Özet

1. Kan gazının tutarlılığını değerlendirin.
2. Asidemi-alkalemi varlığını inceleyin.
3. Bozukluğun solunumsal ya da metabolik oluşunu araştırın, pH&#;ın yönü ile PaCO2&#;nin yönü arasında ilişkiyi değerlendirin.
4. Primer bozukluk için uygun kompanzasyon varlığını araştırın. Eğer gözlenen kompanzasyon beklenen kompanzasyon değilse, birden fazla asit-baz bozukluğunun bulunabileceğini düşünün.
5. Eğer metabolik asidoz varsa anyon gapi hesaplayın. Hipoalbüminemide normal anyon gapte düzeltme yapmayı hatırlayın.
6. Eğer artmış anyon gap varsa, anyon gapteki (∆AG ) değişme ile   değişme oranını  (∆) inceleyin: ∆AG/∆.

Yazının bundan sonraki kısmında tablolarla yukarıda özetlenen 6 adım desteklenmektedir. Asit baz bozukluğunu inceledikten sonra hangi durumlarda bu bozuklukların olabileceğini gösteren seçilmiş klinik durumlar tablolarda yer almaktadır.

Seçilmiş klinik durumlarla ilgili tablolar

Tablo 1: Asit-baz bozukluklarının özellikleri

Tablo 2: Solunumsal asidoz görülen bazı durumlar

• Havayolu tıkanıklığı
  &#; Üst
  &#; Alt
  • KOAH
  • astım
  • diğer obstrüktif akciğer hastalıkları
• SSS depresyonu

• Uyku bozukluklarında solunum  (Obstrüktif uyku apnesi)

• Ventilatuvar kısıtlılıklar

• Artmış CO2  yapımı: titreme, nöbetler, malign hiperthermi, hipermetabolizma, artmış karbonhidrat alımı

• Yanlış mekanik ventilatör ayarları

Tablo 3: Solunumsal alkaloz görülen bazı durumlar

• SSS&#;nin uyarılması: ateş, ağrı, anksiyete, SVO, serebral ödem, kafa travması, beyin tümörleri, SSS enfeksiyonları

• Hipoksemi ya da hipoksi: AC hastalıkları, derin anemi, düşük FiO2

• Göğüs reseptörlerinin uyarılması: pulmoner ödem, plevral efüzyon, pnömoni, pnömotoraks, pulmoner emboli

• İlaçlar, hormonlar: salisilatlar, katekolaminler, medroksiprogesteron, progestinler

• Hamilelik, KC hastalıkları, sepsis, hipertiroidi

• Yanlış mekanik ventilatör ayarları

Tablo 4: Metabolik alkaloz görülen bazı durumlar

• Cl- azalmasıyla olan hipovelemi
  • GI yoldan H+ kaybı
    • Kusma, gastrik aspirasyon, villöz adenom, klor içeriği zengin diyare
  • Böbreklerden H+ kaybı
    • Loop ve tiyazid diüretikleri, post-hiperkapni (özellikle mekanik ventilasyon sonrası)
• Hipervolemi, Cl- ekspansiyonu
  • Böbreklerden  H+ kaybı: ödematöz durumlar (kalp yetmezliği, siroz, nefrotik sendrom), hiperaldosteronizm, hiperkortikolizm, fazla ACTH, eksojen steroidler, hiperreninemi, ağır hipokalemi, renal arter stenozu, bikarbonat alımı

Tablo 5: Metabolik asidoz görülen bazı durumlar

• Artmış anyon gap:
  • Metanol intoksikasyonu
  • Üremi
  • Diyabetik ketoasidoz, alkolik ketoasidoz, açlık ketoasidozu
  • Paraldehid toksisitesi
  • İsoniazid
  • Laktik asidoz (artmış anyon gaple birlikte olan metabolik asidozun en sık nedeni)
    • Tip A:  doku iskemisi
    • Tip B:  azalmış hücresel metabolizma
  • Etanol ya da etilen glikol intoksikasyonu (sıklıkla bir osmolal gaple birliktedir)
  • Salisilat intoksikasyonu

• Normal anyon gap: &#;da artış olacak
  • GI yolla HCO3- kaybı
    • Diyare, ileostomi, proksimal kolostomi, üreteral diversiyon
  • Böbreklerden HCO3- kaybı
    • proksimal RTA
    • karbonik anhidraz inhibitörü (asetazolamid)
  • Renal tübüler hastalık
    • ATN
    • Kronik böbrek hastalığı
    • Distal RTA
    • Aldosteron inhibitorleri ya da yokluğu
    • NaCl infüzyonu, TPN, NH4+ alımı

Tablo 6: Bazı miks ve kompleks asit baz bozuklukları

Son olarak ileri okumalarla ilgili kısıma gelirsek; şüphesiz ilk başta seafoodplus.info&#;de yayımlanmış Steward Metodu ile Asit Baz ve Kan Gazı Degerlendirmesi (Kantitatif Teori)  yazısı yer alıyor.

Diğer önerilen ileri okuma ise  Diagnosing metabolic acidosis in the critically ill: bridging the anion gap, Stewart, and base excess methods.

Kaynaklar

1. David A. Kaufman, MD, Interpretation of ABGs, seafoodplus.info

Hemoglobin kırmızı kan hücrelerinde demir açısından zengin bir proteindir. Akciğerlere giren oksijen, kandaki hemoglobine yapışır, bu da onu vücuttaki dokulara taşır. Şimdi, HGB yani hemoglobin ile ilgili merak ettiğiniz tüm detayları haberimizde bulabilirsiniz HGB (Hemoglobin) nedir? HGB düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir?

seafoodplus.info

Yayınlanma: - 03 Ekim Güncellenme:

Vücudun sağlıklı işleyişi açısından çok büyük bir önemi olan HGB ya da bilinen adıyla hemoglobin nedir? HGB düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir? İşte cevapları…

HGB (HEMOGLOBİN) NEDİR?

HGB, yani hemogoblin, kanda demir molekülü içeren kırmızı kan hücrelerinde bulunan kompleks bir proteindir. Her bir hemoglobin proteini, vücut boyunca kırmızı kan hücreleriyle dört oksijen molekülü taşıyabilir. Vücudun milyarlarca hücresinin her birinin kendini tamir etmek ve korumak için oksijene ihtiyacı vardır. Hemoglobin ayrıca kırmızı kan hücrelerinin disk şeklindeki şeklini almasında ve korunmasına yardımcı olur ve bu da onların kan damarları yoluyla kolayca hareket etmesine yardımcı olur. Hemoglobin düzeyinizin normalden düşük olduğunu durumlarda, anemiye işaret eder. Anemi, vitamin eksikliği, kanama ve kronik hastalıklar gibi birçok farklı nedene sahip olabilir.

Hemoglobin için normal aralık:

Erkekler için, desilitrede 13,5 ila 17,5 gram
Kadınlar için, desilitrede ila gram

Çocuklar için normal aralıklar yaş ve cinsiyete göre değişir. Normal bir hemoglobin seviyesi aralığı, bir tıbbi uygulamadan diğerine farklılık gösterebilir.

HGB DÜŞÜKLÜĞÜ NE ANLAMA GELİR?

HGB, hemoglobin düşüklüğü, kişinin hemoglobin seviyesi ölçülürken, yaş ve cinsiyete göre kabul edilen sınırların altında kalmasıdır. Düşük hemoglobin düzeyleri genellikle bir kişinin anemiye sahip olduğunu gösterir. Birkaç çeşit anemi vardır:

Demir eksikliği anemisi

En sık görülen tiptir. Bu tür anemi, bir kişinin vücudunda yeterli miktarda demir bulunmadığında ve ihtiyaç duyduğu hemoglobini yapamadığı zaman ortaya çıkar. Anemi genellikle kan kaybından kaynaklanır, ancak aynı zamanda demirin yetersiz emilimi nedeniyle de olabilir. Örneğin, mide baypas ameliyatı geçirdiğinde olabilir.

Gebelikle ilişkili anemi

Gebelik ve doğum önemli miktarda demir gerektirdiği için ortaya çıkan bir demir eksikliği anemisidir.

Vitamin eksikliği anemisi

Beslenmede B12 vitamini veya folik asit (folat olarak da adlandırılır) gibi düşük seviyelerde besin maddeleri olduğunda ortaya çıkar. Bu anemiler kırmızı kan hücrelerinin şeklini değiştirir, bu da onları daha az etkili kılar.

Aplastik anemi

Kemik iliğindeki kan oluşturan kök hücrelerin bağışıklık sistemi tarafından saldırıya uğradığı ve daha az kırmızı kan hücresi ile sonuçlanan bir bozukluktur.

Hemolitik anemi

Başka bir durumun sonucu olabilir veya kalıtsal olabilir. Alyuvarların (kırmızı kan hücrelerinin) normal ömürlerini tamamlamadan yıkıma uğrayarak kan dolaşımından uzaklaşması durumudur.

Orak hücreli anemi

Hemoglobin proteininin anormal olduğu kalıtsal bir durumdur. Bu, kırmızı kan hücrelerinin, orak şeklinde ve sert olup, bunların küçük kan damarlarından akmasını engeller.

İlginizi ÇekebilirKansızlık (anemi) nedir? Kansızlığın belirtileri ve tedavisi
ANEMİNİN NEDENLERİ

Aneminin en bilinen diğer nedenlerinden bazıları da şunlardır:

– Böbrek hastalığı
– Karaciğer hastalığı
– Hipotiroidi
– Talasemi (düşük seviyelerde hemoglobin ve kırmızı kan hücrelerine neden olan genetik bir bozukluk)

Daha önce anemi teşhisi konulduysa, normalden daha düşük bir hemoglobin seviyesi, tedavi planınızı değiştirmeye ihtiyaç duyabileceğini gösterebilir.

HGB YÜKSEKLİĞİ NE ANLAMA GELİR?

HGB yüksekliği, kan tahlilinde kanda ölçülen hemoglobin düzeylerinin kişinin yaş ve cinsiyetine göre kabul edilen sınırların üzerinde olması durumudur. Yüksek hemoglobin seviyeleri nadir görülen kan hastalığı, polisitemi belirtisi olabilir. Vücudun çok fazla alyuvar yapmasına ve kanın normalden daha kalın olmasına neden olur. Bu pıhtılara, kalp krizlerine ve felçlere yol açabilir. Tedavi edilmezse yaşam boyu sürebilen ve ölümcül olabilen ciddi durumdur.

Normal sonuçlardan daha yüksek Hemoglobin seviyeniz normalden daha yüksekse, bunun nedeni aşağıdakilerden biri veya birkaçı olabilir:

– Polisitemi vera (kemik iliğinizin çok fazla kırmızı kan hücresi oluşturduğu bir kan bozukluğu)
– Akciğer hastalığı
– Dehidrasyon
– Yüksek irtifada yaşamak
– Sigara ve tütün kullanımı
– Ateş
– Aşırı kusma
– Aşırı fiziksel egzersiz

Eğer daha önce polisitemi vera teşhisi konulduysa, artmış bir hemoglobin seviyesi tedavi planınızı değiştirmeye ihtiyaç duyduğunu gösterebilir.

Hemoglobin seviyeniz normalin altında veya üstünde ise, doktorunuz hemoglobin test sonuçlarını diğer testlerin sonuçlarıyla birlikte değerlendirmek isteyebilir veya sonraki adımları belirlemek için ek testler gerekebilir.

alyuvarEgzersizgebelikgenetiknasıl yapılırSağlıksigara