Hidroksi D Vitamini Kaç Olmalı

Hidroksi vitamin, kalsiyumun emilmesi için önemli bir bileşendir. İnsanın bütün hayatı boyunca kuvvetli kemiklere sahip olabilmesi için buna gerek vardır. Güneşin ışınları bireyin tenine temas ettiği anda, insan bedeni D vitamini üretir. D vitaminin üretilmesi için diğer yardımcı besinler; yumurta, balık ve süt şeklindedir. hidroksi D vitamin testi ile vücuttaki D vitamini ölçülebilir.

Hidroksi Vitamin Nedir?

Hidroksi vitamini eksikliği, sağlıklı kalabilmek adına yeterince D vitaminin alınmadığı anlamına gelmektedir. Eksikliği türlü bulgulara sebep olan bu vitamin, vücutta oldukça değişik işlevler adına kullanılmaktadır. Kemiğin temel yapı taşlarından birisi kalsiyumun emilmesi adına D vitaminine ihtiyaç vardır. Kasların çalışması, sinir sisteminin ve bağışıklığın devam edebilmesi adına mühim görevleri bulunur. Hidroksi D vitamini eksikliği riski taşıyan kişiler aşağıdaki gibi olacaktır;

- Yaşlı kişiler,
- Obezite sorunu olan kişiler,
- Fazla güneş görmeyen bireyler,
- Gastrik Bypass ameliyatını geçirenler,
- Esmer ten rengine sahip bireyler,
- Sadece anne sütü ile beslenen bebekler,
- Çok güçlü güneş koruyucu kremleri kullanan kişiler,
- Dünya çapında kuzeyde yaşayan insanlar,
- Hamilelik,
- Vegan diyeti uygulayan kişiler şeklinde sıralanabilir.

Hidroksi Vitamin Kaç Olmalı?

30 nmol / L'den (12 ng / mL) az olması ciddi derecede düşüktür. 30 nmol / L (12 ng / mL)- 50 nmol / L (20 ng / mL) arasındaki değerler hafif düşük seviyedir. Normal olması gereken seviye ise 50 nmol / L (20 ng / mL) ile nmol / L (50 ng / mL) arasındadır. Yüksek seviye ise nmol / L'den (50 ng / mL) yüksek olması şeklinde tanımlanabilir.

Hidroksi Vitamini Yüksekliği

- Gereğinden fazla takviye ve vitamin kullanmak,
- Yüksek hidroksi vitamini, hipervitaminozu D şeklinde isimlendirilen bir duruma sebep olabilir. Hipervitaminozu böbrek ya da karaciğer sorunları adına risk altında tutulabilecek ender ancak ciddi bir vaziyettir.

Hidroksi Vitamini Düşüklüğü

- Yetersiz ve dengesiz beslenme,
- Bağışıklık rahatsızlıkları,
- Çocuklarda şiddetli olan astım,
- Güneşe çok fazla maruz kalmak,
- Bağırsakların gereken vitaminleri sağlıklı bir biçimde emmemesi,
- Kardiyovasküler hastalık gibi nedenler hidroksi vitamini düşüklüğüne neden olabilir.

25 OH Vitamin D ve Hidroksi Vitamin D olarak da bilinen Hidroksi D Vitamini testi, D vitaminin vücuttaki miktarını ölçmenin en kesin yöntemi olup, kan testiyle yapılır. Vücudun sağlığı için çok önemli olan D vitaminin kanda çok fazla veya az olup olmadığını tespit eder.

2 şekilde tespit eder: Hidroksi D Vitamini (25 OH D) ve 1,25 hidroksi D Vitamini (1,25 (OH)2 D) testi.

Kandaki D Vitamini genellikle Hidroksi D Vitamini (yani Hidroksi Vitamin D, 25 04 Vitamin D) testi ile yapılır, diğeri fazla tercih edilmez.

Normal Değerleri

D Vitamini düzeyi 30 ng/mL’nin üzerinde,

D Vitamini yetersizliği: ng/mL arasında,

Birçok uzman ng/mL arası seviyeyi normal olarak kabul ederken, bazıları da Hidroksi D Vitamini testi normal değerlerinin ng/mL arası olması gerektiğini bildirmektedir.

Düşüklüğü veya Yüksekliği Neden Olur?

• Yeterli güneşlenememe
• D vitaminli gıdaları yeterli miktarda tüketememe
• Böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları
• Yetersiz beslenme
• Fenitoin, fenobarbital ve rifambin türü ilaçların kullanımı

Hidroksi Vitamin D vitaminler normalin üstünde ise, hipervitaminoz D denir. En yaygın sebebi, gıda veya ilaçlarda aşırı D Vitamini alınmasıdır, bunun sonucu hiper kalsemi denen kalsiyum fazlalığı oluşur. Bu durum böbrek hasarı dahil çeşitli sağlık sorunlarına yol açar.

Hidroksi D Vitamini düşüklüğünde Ne Yapılmalı?

Bu durumda bir Dahiliye doktoruna başvurmalısınız. Doktorunuz size D Vitamini damla reçetesi düzenleyecek, gerek görürse fizik tedavi doktoruna da yönlendirip D Vitamini replesman tedavisi almanızı önerir.

D Vitamini testi sağlık ocaklarında da yaptırılabilir, aile hekimi D Vitamini ampulü veya damlası yazabilir.

D Vitamininin eksikliği de, fazlalığı da zararlıdır. D Vitamini eksikliği kalp hastalığı riskiyle de bağlantılıdır. Yüksek tansiyon, obezite ve şeker hastalığı gibi başka risk faktörlerinde de etkilidir. Kemik ve kas güçsüzlüğüne de neden olmaktadır. Raşitizm, diş sağlığı, sinirle bağışıklık sistemleri, bazı hormonların düzenlenmesi, normal hücre çoğalması ve olgunlaşması gibi görevleri D Vitamini yerine getirir. Kalsiyum ve fosforun emilimi için temel öneme sahiptir. D Vitamini eksikliği, diyabet riskini artırır.

D Vitamini eksikliği; yiyeceklerden ve büyük ölçüde de % 95 oranında güneşten sağlanır. D Vitamini eksikliği hayati durumlara yol açabilir.

Yurdumuz insanının birçoğunda D Vitamini eksikliği kemik erimesi riskini kat artırır, kemik ağrılarına neden olur. Kolon ve prostat kanserine de neden olabilir.

Belirtileri

Günlük hayatı olumsuz etkileyen D Vitamini eksikliği belirtileri görüldüğünde gerekli tetkikleri yaptırmak gerekir.

-Depresyon

-Vücut genelinde kemik ağrıları, kas zayıflığı

-Baş terlemesi

-Kas krampları

-Halsizlik

-Eklemlerde ağrı

-Kilo alma

-Yüksek tansiyon

-Baş ağrısı

-Soğuk algınlığı

-İshal, kabızlık

-Mesane problemleri

Bilhassa D Vitamini takviyesine ihtiyaç duyup kontrollerini sık yaptırması gerekenler:

yaş ve üzeri kişiler

-Kemik ve kas ağrısı konusunda sürekli şikayeti olanlar

-Ofis çalışanları gibi güneş görmeyenler

-Yağ emilimi bozuk hastalar

-Karaciğer rahatsızlığı olanlar

-Mide ameliyatlıları

-Kemik erimesi olanlar (Osteoporozlular)

D vitamini almanın faydalarından son günlerde sıkça bahsediliyor. O nedenle sürekli D vitamini almayı düşünenler var. Peki D vitamini fazlalığı sorun yaratır mı?

D vitamini değerleri nasıl yorumlanır?

Vücuttaki D vitamini gereksinimini öğrenmek için kanda hidroksi vitamin D ölçümü yapmak gerekir. hidroksivitamin D, cillte üretilen ve yiyeceklerle alınan D vitamini miktarını en iyi yansıtan formdur. Ölçülen D vitamini seviyeleri nanomol/litre (nmol/L) veya nanogram/mililitre (ng/mL) olarak ifade edilir. 

Günlük D vitamini gereksinimi

Günlük D vitamini gereksinimleri aşağıdaki şekilde verilmiştir.

D vitamini fazlalığı neden olur?

Doğal yollarla, yani fazla güneşlenme veya D vitamini içeren gıdalarla beslenme sonucunda D vitamini fazlalığı olması mümkün değildir. D vitamini fazlalığı sadece yoğun D vitamini içeren desteklerin uzun süre ve kontrolsüz kullanımı sonucu gerçekleşir

D vitamini düzeyi 30 ng/ml altında ise takviye vermek, 60 ng/ml üzerinde ise takviyeyi kesmek gerekir.

D vitamini fazlalığı sonuçları

Kanda kalsiyum artışı

D vitamini zehirlenmesinin en önemli dışavurumu, kanda kalsiyum artışıdır. D vitamini barsaklardan kalsiyum emilimini sağlayan en önemli etmen olduğu için, D vitamini ve kan kalsiyumu arasında güçlü bir ilişki vardır. Bu durum da çeşitli şikayetlere ve sorunlara yol açabilir.

Hiperkalseminin en ciddi bulgularından bazıları şunlardır:

• iştahsızlık
• barsak düzeninde bozulma (ishal ve kabızlık)
• bulantı ve kusma
• kas ve eklem ağrıları
• baş ağrısı
• gerginlik ve sinirlilik
• kas zayıflığı
• kalpte ritm bozuklukları
• reflekslerde zayıflama
• yüksek tansiyon

Böbrek hasarı

Kandaki kalsiyum artışı nedeniyle kalsiyum fosfat ile birleşerek kalsiyum fosfat kristalleri halinde dokularda birikebilir. Bu birikim sonucu doku ve organ hasarları ortaya çıkabilir. Milyonlarda filtrecikten oluşan böbrekler bu tip birikimlere en hassas organların başında gelir ve gerek böbreğin kendisinde kireçlenme (nefrokalsinoz) gerekse böbrek taşlarının oluşumu söz konusu olabilir. Bu durumlar da böbrek yetersizliğine yol açabilir.

Kalp damar sistemine etkiler

D vitamini fazlalığı sonucunda ortaya çıkan kandaki kalsiyum artışı kalp damar sisteminde hayati tehlike yaratabilen sorunlara yol açabilir. Bu sorunlar şu şekilde sayılabilir:

• Ritm ve ileti bozuklukları
• Damar sertliği (ateroskleroz) gelişiminde hızlanma
• Kontrolsüz hipertansiyon
• Yapısal bozukluklar ve kalp ve damarlarda kireçlenmeler
• Kalp fonksiyonunda azalma ve kalp yetersizliği

İskelet sistemi sorunları

D vitamini fazlalığı kemiklerdeki kalsiyumun çözülerek kana karışmasına neden olur. Bu durum kemiklerin direncini zayıflatır ve çeşitli sorunlara yol açar. Bu sorunlar şunlardır:

• kemik ve vücut ağrıları
• spontan (kendiliğinden olan) kemik kırıkları
• düşmeler
• duruş bozuklukları
• boy kısalması

D vitamini fazlalığı sonucu sıvı kaybı

D vitamini fazlalığı sonucunda fazla kalsiyum idrarla atıldığından, birlikte büyük miktarda su kaybına da yol açar. Bu sıvı kaybı yerine konmazsa, vücudun susuz kalmasına (dehidratasyon) yol açabilir.

Orta derecede dehidratasyon belirtileri şunlardır:

• ağız kuruluğu ve kokusu
• huzursuzluk ve sinirlilik
• göz kuruluğu ve gözlerde batma
• susuzluk hissi
• idrar miktarında azalma

Şiddetli dehidrasyon ise hayatı tehdit edebilir. Bu durumun sonuçları ise şu şekildedir:

• nabızda yavaşlama
• halsizlik ve tansiyon düşmesi
• idrar miktarında belirgin azalma veya idrar yapamama
• bilinç bozuklukları

D vitamin fazlalığı sonucu pankreatit

D vitamini fazlalığı sonucu ortaya çıkan kalsiyum artışı, pankreasa da kalsiyum kristallerinin oturmasına ve bunun sonucunda pankreatite yol açabilir. Pankreatit sonucunda:

• sırta doğru yayılan üst karın ağrısı
• bulantı ve kusma
• nabızda hızlanma
• ateş gibi belirtiler ortaya çıkar.

Pankreatit hayatı tahdit edebilen bir durumdur.

Akciğer sorunları

Kandaki fazla kalsiyumun çöktüğü yerlerin başında akciğerler gelir. Kireç birikimi sonucunda akciğerlerde hasar meydana çıkar ve bu durum ciddi solunum problemlerine yol açabilir.

D vitamini fazlalığı tehlikesi yüksek olanlar

D vitamini takviyeleri herkes için uygun değildir. Kimi klinik durumlarda ve kimi ilaçlarla birlikte kullanıldığı zaman D vitamini takviyeleri tehlikeli sonuçlar yaratabilir. bazı ilaçlar ile etkileşime girebilir.

Ayrıca, bazı tıbbi durumlar D vitamini hassasiyetini artırabilir. Tiroid ve paratiroid sorunlar olanlar, kanser hastaları, sarkoidoz ve tüberküloz gibi granülomatöz hastalığı olanlar doktorları önermedikçe D vitamini takviyesinden kaçınmalıdır.

Kullanılan çeşitli ilaçlar ve bitkisel maddeler de D vitamini seviyelerini etkileyebilir. Bu ilaçlar aşağıda sıralanmıştır:

• Rifampisin ve tüberküloz ilaçları
• Epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar: Fenobarbital, karbamazepin, difenilhidantoin
• Çeşitli kanser ilaçları
• Kolestiramin ve benzeri safra asidi bağlayıcıları
• Mantar ilaçları: Klotrimazol ve ketokonazol
• HIV tedavisinde kullanılan ilaçlar
• Kortizon ve benzeri ilaçlar
• Sarı kantaron (St. John&#;s wort) ve benzerleri

Sonuç

D vitamini vücut tarafından da üretilebilen ve yağ dokusunda depolanan bir vitamindir. Fazla alınması birikime yol açarak çeşitli sorunlar yaratabilir. Bu nedenle, ölçüm yapılıp da düşük olduğu gösterilmediği sürece D vitamini kullanımı önerilmez. Ancak, sağlıklı kişilerde günde 25 mcg ( IU) aşmayacak şekilde D vitamini kullanılması genellikle sorun yaratmaz.

Bu yazıda anlatılanlar bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için doktorunuzun önerileri çerçevesinde hareket ediniz.