kaynağı değiştir]
Hücreproteinleri | |
---|---|
Siklin | A(A1, A2)· B(B1, B2, B3)· D(D1, D2, D3)· E(E1, E2) |
CDK | 2· 3· 4· 5· 6· 7· 8· 9· 10· CDK-aktive kinaz |
CDK inhibitör | INK4a/ARF (p14arf/p16, p15, p18, p19) · cip/kip(p21, p27, p57) |
P53 p63 p73 ailesi | p53· p63· p73 |
Diğerleri | Cdc2· Cdc25· Cdc42· Cellular apoptosis susceptibility protein· E2F· Maturation promoting factor· Wee· Cullin (CUL7) |
Fazlar ve kontrol noktaları |
Ana madde: Amitoz
Genellikle tek hücrelilerde görülen bu bölünme ile o türe ait birey sayısı artar. Amitoz bölünme yapan hücrelerin önce çekirdeği uzar, çekirdeğin uzamasıyla çekirdekçik de uzayıp boğumlanarak ikiye ayrılır. Bunu sitoplazma bölünmesi takip ederek, bir hücreden iki yeni yavru oluşacak şekilde bölünme gerçekleşir. Amitozda çekirdek zarı kaybolmaz, kromozomlar belirmez, sentriyoller ve iğ iplikleri oluşmaz. Tek hücreliler dışında bazı özel hallerde yüksek yapılı organizma hücrelerinde de amitoz görülebilir. Bu durumda çoğu kez hücreler ölüme mahkûm olur, çünkü tekrar mitoz bölünme yapamazlar. Amitoz bölünme bu organizmalarda bazen açlık nedeniyle dejenere olan hücrelerde, bazı yaşlı kıkırdak hücrelerinde, ayrıca hızla çoğalan kuş embriyosununblastoderm hücrelerinde görülebilir. Gametlerde genellikle amitoz bölünme görülmez.
Hücre bölünmesi, tek hücreli canlıların çoğalması, çok hücreli canlıların büyümesi, erkek ve dişi eşey hücrelerinin meydana gelmesi için gerekli biyolojik olaydır. Bir hücrenin bölünebilmesi için belirli bir büyüklüğe ulaşması ve nükleik asitlere sahip olması gerekmektedir. Canlılar dünyasında,
olmak üzere üç farklı tip bölünme vardır. Tek hücreli canlılarda bölünme genellikle amitoz, çok hücrelilerde ise mitoz ve mayoz ile görülür.