Ibni Sina Hastanesi Cüneyt Köksoy

Yazarlar Ayşe Hiçsönmez Prof. Dr. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Araştırma ve Uygulama Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı,Ankara

Cemal Özçelik Prof. Dr. Çukurova Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Adana Cihan Genco Çetinkanat Op. Dr. Astra Zeneca, İstanbul

Ayten Kayı Cangır Prof. Dr. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Ankara

Cumhur Sivrikoz Doç. Dr. Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Eskişehir

Başak Ceyda Meço Uzm. Dr. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbni Sina Hastanesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Ankara

Cüneyt Köksoy Prof. Dr. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı, Ankara

Bedrettin Yıldızeli Doç. Dr. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul

Çağlar Uzun Uzm. Dr. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı, Ankara

Berna Arda Prof. Dr. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı, Ankara

Çetin Atasoy Prof. Dr. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı, Ankara

Bilge Aktaş Dr. Marmara Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul

Dalokay Kılıç Doç. Dr. Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs ve Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Ankara

Bülent Tunçözgür Prof. Dr. Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Gaziantep

Derya Öztuna Yrd. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı, Ankara

Cabir Yüksel Yrd. Doç. Dr. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Ankara

Egemen Doner Yrd. Doç. Dr. Anadolu Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Eskişehir

Celal Tekinbaş Doç. Dr. Ahi Evren Eğitim Göğüs Kalp ve Damar Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Trabzon

Ekber Şahin Doç. Dr. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Sivas

Celalettin Kocatürk Doç. Dr. İstanbul Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, İstanbul

Ekrem Şentürk Yrd. Doç. Dr. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Aydın

vii

Giriş

Bir Ulu Çınarın Gövdesinden Yetişenler;
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Kliniği

Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün direktifleriyle Anadolu'nun ortasında kurulan Cumhuriyetimizin ilk tıp fakültesi olan Ankara Tıp Fakültesi'nin en temel taşlarından birini Genel Cerrahi Kliniği oluşturmaktadır. Genel Cerrahi Kliniğimiz temelinde varolan Gülhane'lilik ruhuyla yurt ve vatan sevgisini daima içinde taşıyan ve bu özelliğini kendinden sonraki nesillere aktarmasını çok iyi bilen bir klinik olarak bugün Türk Cerrahi tarihindeki saygın yerini almış bulunmaktadır.

Bu ulu çınarın sağlam köklerini teşkil eden rahmetli hocalarımız Prof. Dr. Kamil Sokullu, Prof. Dr. Hilmi Akın, Prof. Dr. Orhan Bumin, Prof. Dr. Naci Ayral, Prof. Dr. Muhittin Ülker, Prof. Dr. Demir Uğur, Prof. Dr. Ferruh Uzer, Prof. Dr. Ahmet Yaycıoğlu, Prof. Dr. Şadan Eraslan, Prof. Dr. İsmail Kayabalı, Prof. Dr. Mecit Doğru ve Prof. Dr. Bülent Timlioğlu bizlerin yetişmelerinde çok önemli görevler üstlenmişlerdir. Hayatta olan Prof. Dr. Osman Akata, Prof. Dr. Kamil İmamoğlu, Prof. Dr. Zeki Candar, Prof. Dr. Hüseyin Gürsoy, Prof. Dr. İbrahim Ceylan, Prof. Dr. Muttalip Ünal, Prof. Dr. Kazım Ergin, Prof. Dr. Ali Rıza Arat, Prof. Dr. Akın Önbayrak, Doç. Dr. Ülkü Güney, Prof. Dr. Nusret Torun, Prof. Dr. Dikmen Arıbal, Prof. Dr. Ercüment Gürel, Prof. Dr. Sevinç Uysal, Prof. Dr. Tuncay Ertunç ve Prof. Dr. Bahattin Korucu hocalarımızda kliniğimizin kalkınmasında ve gelişmesinde pek çok zor ve önemli işlevleri başarıyla yerine getirmişlerdir.

Ülke ve yurttaşlık bilincini, insan sevgisini, hastaya hürmeti, dokulara saygıyı en yüksek düzeyde bizlere öğreten bu yüce insanlar Türk Cerrahi tarihinde kanımca en saygın yerlere gelmeyi haketmişlerdir.

Ulu Önder Atatürk'ün genç Türkiye Cumhuriyeti'ni Ankara'da kurduğu yıllarda ilk emellerinden biri de bu yeni başkentte bir tıp fakültesi kurulması olmuştur. 1 Kasım tarihinde TBMM 5. Dönem 2. Yasama Yılı açılış konuşmalarında Yüce Atatürk &#;Yükseköğretim için, Ankara Üniversitesini kurmak yolunda, Tıp Fakültesinin yapımından başlayarak, yeni ve en zor çabaların harcanmasını dilerim.&#; diyerek bu arzusunu açıkça belirtmiştir.

9 Haziran tarih ve Sayılı &#;Ankara'da Bir Tıp Fakültesi Kurulması Hakkındaki Kanun&#; TBMM'de milletvekilinin katıldığı toplantıda oy birliğiyle kabul edilmiştir. II. Dünya Savaşı'nın getirdiği ekonomik ve siyasal sorunlar bu fakültenin açılmasını uzun süre engellemiştir. Nihayet 20 Haziran tarihinde Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel'in TBMM'de yaptığı tarihi konuşma ve sonundaki önerisinin kabulü ile Ankara Tıp Fakültesi Sayılı Kanun'la resmen kurulmuştur.

Ankara Tıp Fakültesi 19 Ekim tarihinde Cebeci'de Gülhane Hastanesi Konferans Salonu'nda Cumhurbaşkanımız İsmet İnönü tarafından görkemli bir törenle açılmıştır.

DÖNEMİ

15 Şubat tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı'nda gerçekleştirilen Yüksek Komisyon toplantısında Ankara Tıp Fakültesi'nin 2 Cerrahi Kliniğinin kurulması kararlaştırılıyordu. Buna göre Gülhane Hastanesinde 60 yataklı I. Cerrahi Kliniği, Numune Hastanesi'nde ise 60 yataklı II. Cerrahi Kliniği kuruluyordu. I. Cerrahi Kliniği direktörlüğüne Gülhane'den Prof. Dr. Kamil Sokullu, II. Cerrahi Kliniği Direktörlüğüne ise Numune Hastanesi'nden Prof. Dr. Eduard Melchior getiriliyordu. (Tablo 1)

Milli Eğitim Bakanlığı emirleri ile Ankara Tıp Fakültesi eğitiminde 3 Mart tarih ve 30 sayılı İstanbul Tıp Fakültesi Talimatnamesi'nin aynen uygulanması kararlaştırılıyordu.

IX ve X. yıl yarıyılları Genel Cerrahi stajları Eylül ile Mayıs sonu arasında 9 aylık süre içerisinde gerçekleştiriliyordu. Genel Cerrahi stajı sabah ile öğlen arası 2 ay olarak belirlenmişti. Teorik dersler 50 dakika üzerinden hesaplanıyordu. Cerrahi stajın sınavları yaz devresinde stajın sonunda, bütünlemesi ise Eylül ayında yapılmakta idi. Sınav notları 4 üzerinden verilmekte olup, pekiyi, iyi, orta, geçmez olarak ifade ediliyordu

Genel Cerrahi Kliniği'nin Cebeci'de hizmet yaptığı Gülhane Hastanesi'nin cerrahi binası yılında tamamlanmıştır.

11 Kasım tarihinde Profesörler Kurulu'nda I. Cerrahi Direktörü Prof. Dr. Kamil Sokullu önerisi ile Dr. Hilmi Akın'ın öğretim görevlisi kadrosuna atanmasına karar verilmiş ve senatodan bu karar ile ilgili onay alınmıştır.

Bu dönemde yılında Orhan Toygar, Muhittin Ulker, 'de Hilmi Akın, yılında Naci Ayral hocalarımız doçent oluyorlardı

Gene bu dönemde 10 meslektaşımız kliniğimizden ilk defa olarak Genel Cerrahi uzmanı ünvanını kazanıyorlardı

DÖNEMİ

20 Haziran tarih ve Sayılı Kanun'la Milli Savunma Bakanlığı'na bağlı Gülhane Hastanesi ile Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi yekdiğerinden ayrılıyordu.

1 Mart tarihinde devir teslim işleri tamamlandı. GATA Cebeci'den ayrılarak Bahçelievler'deki yeni tesislerine taşınıyordu.

II. Cerrahi Kliniği yılında Keçiören Atatürk Sanatoryum'a taşındı. Kısa bir süre sonrada yılında bu kez tekrar Cebeci'ye taşınıyordu. yılında II. Cerrahi Kliniği Psikiyatrinin olduğu yerde ikiye ayrılarak II. Cerrahi ve III. Cerrahi kliniklerine dönüştürüldü. II. Cerrahi Kliniği Direktörlüğüne Prof. Dr. Muhittin Ülker, III. Cerrahi Direktörlüğüne ise Prof. Dr. Orhan Toygar getirildi.

yılında II. Cerrahi Kliniği'ni kurmuş olan Ord. Prof. Dr. Eduard Melchior'un kontratı yenilenmemiş, bunun üzerine kendisi ülkesi Almanya'ya dönmüştür.

II. Cerrahi Kliniği Ekim Mayıs ayları arasında geçen 8 aylık sürede Keçiören Hastanesi'nde görev yaptı. Dr. Demir Uğur ve Dr. Zeki Candar hocalarımız burada sınava girerek uzman oldular.

yılında Gülhane'deki I. Cerrahi Kliniği'ni kurmuş olan Prof. Dr. Kamil Sokullu 17 Temmuz tarihinde ani bir kalp krizi ile hayata veda etmiştir. I. Cerrahi Kliniği Direktörlüğüne Prof. Dr. Hilmi Akın getiriliyordu.

yılı başında I. Cerrahi Kliniği Prof. Dr. Hilmi Akın, Prof. Dr. Orhan Bumin, Doç. Dr. Galip Urak ve Doç. Dr. Sermet Akgün'den oluşuyordu. II. Cerrahi Kliniği ise Prof. Dr. Orhan Toygar, Prof. Dr. Muhittin Ülker ve Doç. Dr. Naci Ayral'dan oluşmaktaydı (Tablo 2).

Bu dönemde Galip Urak , Hüsnü Göksel , Orhan Bumin , İsmail Kayabalı ve Sermet Akgün hocalarımız yılında doçent ünvanını kazanıyorlardı. Yine aynı dönemde Hilmi Akın ve Orhan Toygar hocalarımız yılında ve Muhittin Ülker hocamız ise yılında profesörlüğe yükseltiliyorlardı.

döneminde Genel Cerrahi Kliniklerinde 56 meslektaşımız Genel Cerrahi uzmanı ünvanını kazanıyorlardı.

DÖNEMİ

Jean Walter Planı doğrultusunda temeli yılında atılan Morfoloji Binası 21 yıl sonra tamamlanıyor ve yılında faaliyete geçiyordu. Aynı yıl içerisinde bu kez yataklı hastanenin temelleri de atılıyordu.

döneminde Cebeci Hastanesi'ndeki cerrahi binasına yeni bir kat ekleniyordu. Bu yeni kata II. Cerrahi Kliniği yerleşiyordu. Klinik yeni bir yataklı kapasiteye kavuşuyordu. Bu yeni düzenleme içinde ameliyathaneler ve polikliniklerde yer alıyordu. yılında 3 Cerrahi Kliniği birleştiriliyor ve başkanlığa Prof. Dr. Hilmi Akın getiriliyordu. yılında ise bu üç klinik tekrar eski statülerine dönerek birbirlerinden ayrılıyorlardı.

Bu dönemde 7 hocamız profesör ünvanını alırken 15 hocamızda doçent ünvanını kullanmaya hak kazanıyorlardı.

Yine bu dönemde 85 meslektaşımız Genel Cerrahi Kliniklerinden Genel Cerrahi uzmanı olarak yurdun dört bir tarafına hizmet vermek için dağılıyorlardı.

DÖNEMİ

Bu döneme girildiğinde II. Cerrahi Kliniğinde öğretim üyelerinin dağıtımı Tablo 3'de görüldüğü şekilde idi. I. Cerrahi 8, II. Cerrahi 7 ve III. Cerrahi 6 öğretim üyesinden oluşuyordu.

yılında Sayılı Kanun nedeni ile aynı isimli klinikler birleştiriliyordu. Birleştirilen kliniğin ismi Genel Cerrahi, Tıp Tarihi ve Deontoloji Kliniği oluyordu.

Bu döneme ait Cerrahi Kliniğinde pek çok önemli gelişmeler yaşanıyordu. Örneğin; yoğun bakım kavramı ilk defa olarak Prof. Dr. Hilmi Akın ve Prof. Dr. Şadan Eraslan tarafından &#;Recovery Room&#; uygulamasıyla günlük hayatta yerini alıyordu.

Periferik vasküler cerrahide Prof. Dr. Ahmet Yaycıoğlu, Prof. Dr. Şadan Eraslan ve Doç. Dr. İbrahim Ceylan'ın değerli katkılarıyla otojen ve sentetik greftlerin kullanılması klinik uygulamada yerini alıyordu. Aynı şekilde lomber ve aksiller sempatektomi uygulamaları klinikte sıkça kullanılmaya başlanıyordu.

Portal hipertansiyonda cerrahi tedavi önem kazanıyor ve şant ameliyatları klinik uygulamaya giriyordu. Bu alanda Prof. Dr. Hilmi Akın, Prof. Dr. Ahmet Yaycıoğlu ve Prof. Dr. Şadan Eraslan'ın katkıları son derece önemli olduğunu vurgulamamız gerekir.

Cushing Sendrom'lu hastalarda başlanan ve endokrin klinikleri ile müşterek hazırlanan protokollerle hastalar ameliyat edilir ve sonrasında da sağlığına kavuşur duruma geliyorlardı. Sürrenal cerrahisinde elde edilen bu uzun soluklu adımlar kliniğimizi bu alanda da öncü klinikler arasında baş sıralara yerleştiriyordu.

Guatr ameliyatlarında Prof. Dr. Hilmi Akın hocamızın başlattığı tiroid bezinin alt ve üst kutuplarının ayrı ayrı bulunup serbestleştirilmesi ve bağlanması, Nervus Rekürrens sinirinin bulunup korunması klinik kullanımda rutin uygulamanın içerisinde yerini alıyordu. Daha sonra Prof. Dr. Kazım Ergin ve Prof. Dr. Kamil İmamoğlu hocalarımızın bu alandaki yoğun çabaları ile kliniğimiz bu alanda da bir referans merkezi olma özelliğine kavuşuyordu.

Yüksek Selektif Vagotomi kavramı Prof. Dr. Hilmi Akın hocamızın İngiltere'ye gidip yöntemi öğrenmesinden sonra kliniğimize dönüp uygulamaya başlamasıyla peptik ülser cerrahisinde bizlere yeni ufuklar açıyordu. Fizyolojik bir ameliyat olan Yüksek Selektif Vagotomi özellikle genç hastaların midelerinin rezeksiyon olmadan yerinde bırakılmasıyla hem biz hekimlere hem de hastalara büyük kolaylık ve konfor sağlıyordu.

Gene bu dönemde Prof. Dr. Orhan Bumin hocamız Genel Cerrahide kendine özgü ameliyat yöntemleri geliştirerek bunları önce kliniğimizde uygulamış, daha sonra da bu yöntemlerin uluslar arası bilim platformuna taşınmasında çok önemli görevler üstlenmiştir. Gastrointestinal Cerrahide izoaksiyel anastomoz tekniğini geliştiren hocamız bu özgün tekniği mide, ince barsak ve kalın barsak üzerinde pek çok olguda uyguladıktan sonra İngilizce olarak American Journal of Surgery'de teknik olarak yayınlatmıştır. Anatomik ve fizyolojik olarak çok tutarlı olan bu ameliyat ülkemiz dışında da çok büyük ilgi görmüştür. Fransa'da Journal de Chirurgie'de 4 resimle birlikte geniş olarak özetlenmiştir. Amerika'da editörlüğünü M. L. Nyhus'un yaptığı Surgery Annual Sayfa 'de iki resimle (Bumin's Isoaxial end to side enterocolostomy) tekniğine yer verilmiştir.

Prof. Dr. Bumin hocamızın cerrahiye getirdiği bir diğer ameliyat tekniği karaciğer hidatik kistlerin tedavisinde Parsiyel Kistektomi + Kistojejunostomi ameliyatıdır. Bu özgün teknikte kistten arta kalan boşluk parsiyel kistektomiyle küçültülüyor, kisto-jejunostomi yapılarak kist boşluğunun dışarıya drenajına gerek kalmıyor, ameliyat sonu komplikasyonlar en aza iniyor ve hastanın hastanede yatma süresi son derece kısalıyordu. Bu yöntem ülkemizde büyük bir sorun olan kist hidatik cerrahisinde cerrahlara büyük kolaylıklar sağlamış ve klinik uygulamada rahatlık getirmiştir.

Duodenum ülserlerinin tedavisinde değişik uygulanan Harkins Ameliyatı Prof. Dr. Bumin hocamızın bir diğer özgün tekniği olarak tarihe geçmiştir. Bu ameliyatta yapılan değişiklik ile selektif vagotomi daha emin ve daha kolay olarak yapılmakta, gastro-enterostomi yapılırken arka duvar çift sıra, ön duvar ise tek sıra tek tek dikişlerle dikilerek anastomoz daha emin hale getirilmekte, arka duvarda ortaya çıkan kabarıklık midenin birden boşalmasını önleyerek Damping Sendromunun ortaya çıkmasını engellemektedir. Bu teknik uygulama da selektif vagotomi yapan cerrahlara büyük kolaylık getirmiştir.

Prof. Dr. İsmail Kayabalı hocamızda özellikle ana safra yolları cerrahisi üzerindeki klinik ve deneysel çalışmaları klinik uygulamaya büyük yararlar sağlamıştır.

Genel Cerrahi Kliniği'nde ilk böbrek transplantasyonu Cebeci kampüsünde rahmetli hocamız Prof. Dr. Ahmet Yaycıoğlu ve Doç. Dr. Tuncer Karpuzoğlu'nun öncülüğünde başarı ile gerçekleştiriliyordu. O zamanki ekipte Op. Dr. Nusret Aras, Op. Dr. Erdal Anadol, Nefroloji kliniğinden Doç. Dr. Bülent Erbay ve Üroloji kliniğinden Doç. Dr. Orhan Göğüş bulunmaktaydı. Böbrek transplantasyonu başlangıçtan itibaren multidisipliner bir şekilde Genel Cerrahi, Üroloji, Nefroloji, İmmünoloji ve Anestezi kliniklerinin iş birliği ile gerçekleştiriliyordu.

yılında Genel Cerrahi Kliniği'nin ameliyathaneleri ve yoğun bakım merkezi modernleştiriliyordu. Eski I. Cerrahi katındaki bu yeni düzenlemenin yanı sıra eskiden Histoloji Kürsüsü olan yerin üstüne üç yarım kat ekleniyor ve ameliyathaneler 3. kattaki eski ameliyathane kısmındaki yeni ekleri ile 8 ameliyathaneye dönüştürülüyordu.

Ankara'daki Genel Cerrahi uzmanlarını bir araya getirme misyonunu da üstlenen Genel Cerrahi Kliniğimiz bu amaçla yılında Ankara Cerrahi Derneği'ni kuruyordu. Kurucuları arasında Prof. Dr. Ahmet Yaycıoğlu, Prof. Dr. Orhan Bumin, Prof. Dr. Kazım Ergin, Prof. Dr. İbrahim Ceylan, Prof. Dr. Abdülmecit Doğru, Prof. Dr. Abdülmuttalip Ünal, Doç. Dr. Dikmen Arıbal ve Doç. Dr. Altan Tüzüner yer alıyorlardı. Ankara Cerrahi Derneği'nin amblemi Prof. Dr. Demir Ali Uğur hocamızın usta ve zarif çizgileri ile ortaya çıkıyordu.

Genel Cerrahi Kliniğimiz uzun yıllar sonra ilk defa bir ulusal kongre düzenlemenin heyecanını yaşıyor ve yılında Ankara Tıp Fakültesi Morfoloji Binası'nda geniş bir katılımla &#;1. Ulusal Vasküler Cerrahi&#; Kongresini başarı ile gerçekleştiriyordu.

Genel Cerrahi Kliniğimiz bilgi birikimini meslektaşlarıyla paylaşmak amacıyla pek çok da yazılı ve basılı eseri de ortaya çıkarmıştır. Prof. Dr. Orhan Bumin hocamız &#;Cerrahide Muayene Usulleri ve Hastalıklarında Bulgular&#; isimli kitabı yılından itibaren günümüze kadar 13 basımını gerçekleştirmiştir. Böylelikle bu kitaptan günümüze kadar adet basılmış bulunmaktadır. Bir hesaba göre ülkemizdeki mevcut doktorların hemen hemen yarısı bu kitaptan yararlanmış bulunmaktadır. Her senede bir yeni baskısı yapılan kitabın her basımında bir öncekine göre yeni bilgiler konulmuş, resimlerin ilavesi ile birlikte Türkçe'si de güncelleştirilmiştir. Hocamızın &#;Sindirim Cerrahisi 1&#; ilk basımı yılında yapılan bu kitabın şimdiye kadar 7 basımı gerçekleşmiştir. Tıp öğrencilerine olduğu kadar cerrahi asistanlarına ve uzmanlarına hitap eden bu kitap her basımda metine, resimlere, şemalara yapılan eklerle güncel hale getirilmiş ve doktor ve cerraha büyük yarar sağlamıştır. Prof. Dr. Orhan Bumin hocamızın &#;Sindirim Cerrahisi 2&#; isimli kitabı ilk basımını yılında gerçekleştirmiştir. Bu kitap 4 basım yapılmış olup yaklaşık hekimin yararına sunulmuştur.

Kliniğimizin Türk Tıbbına kazandırdığı bir diğer değerli eser ise Prof. Dr. Ahmet Yaycıoğlu, Doç. Dr. Dikmen Arıbal ve Doç. Dr. Ertan Tatlıcıoğlu'nun birlikte kaleme aldıkları &#;Cerrahi Damar Hastalıkları&#; isimli kitaptır. Bu kitap periferik arter cerrahisi konusunda Genel Cerrahi uzmanı olacak tüm asistanlarla, uzman olmuş meslektaşlarımız için çok önemli bir kaynak kitap olma özelliğini uzun yıllar korumuştur.

Gene aynı dönemde Cerrahi Kliniğimizin asistanları Schwartz'ın temel kitabını Türkçe'ye tercüme ederek kendi aramızda bilgi birikiminin paylaşımının güzel bir örneğini sergilemişlerdir.

Bu dönemde yılında Prof. Dr. Orhan Toygar, yılında ise Prof. Dr. Muhittin Ülker emekli oluyorlardı

Aynı dönemde 14 hocamız doçent ünvanını kazanırken 8 hocamızda profesörlüğe yükseltiliyordu

Bu dönemde 74 meslektaşımız Genel Cerrahi Kliniklerimizden Genel Cerrahi Uzmanı ünvanını kazanıyorlardı.

DÖNEMİ

&#;Atatürk'ün Doğumunun Yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültemiz&#; isimli Prof. Dr. Rıdvan Ege hocamızın yayımladığı kitapta o zamanki kürsü başkanımız Prof. Dr. Ahmet Yaycıoğlu, Genel Cerrahi Kliniği için şunları söylüyordu:

&#;Genel Cerrahide çağın şartlarına uygun gelişimini yapmak ve memlekete yaymak, bu cümleden olarak,

a- Post operatif dönemde hastanın erken ayağa kaldırılması kavramının yerleştirilmesi ve yayılması
b- İlk mitral stenozu ameliyatı yapılarak kalp cerrahisine ilk adımın atılması
c- Konstrüktif perikarditlerde perikardiektomi uygulanması
d- Aortografi ve serebral anjiografi yapılması
e- Aorto abdominalis anevrizması nedeni ile sentetik greft kullanılması
f- Portal hipertansiyonda Mezo-Kaval Dacron greft kullanılması
g- Mide rezeksiyonlarında duodenal stumph'un özel bir teknikle gömülmesi
ğ- Safra kesesi yolları cerrahisinde anatomik disseksiyonla uygulamasının yerleştirilmesi ve yayılması
h- Vagotomi ve çeşitlerinin uygulama ve yayılması
ı- Rektal prolapsuslarda suspansiyon ve fiksasyon yöntemi uygulanması
j- Tıkayıcı arter hastalıklarında venöz basınç değişikliğinin tanıdaki değerinin ortaya konması
m- İnguinal hernilerde fascia transversalis'in öneminin belirtilmesi
n- Üst ekstremite arterlerini tutan tıkanmalarda supra torasik sympatektomi'nin yapılması,gibi konuların cerrahide uygulanması ve yayılmasında öncülük yapmıştır.

Bunların ötesinde yataklı cerrahi kliniğinde,

1- Genel Cerrahi'nin yanında
2- Vasküler Cerrahi
3- Endokrin Cerrahisi
4- Çocuk Cerrahisi
5- Rekonstrüktif Cerrahi
6- Transplantasyon Cerrahisi
7- Deneysel Cerrahide de uğraşı ile ortalama yılda üzerinde ameliyat yapılmaktadır. Bu ameliyatların %60'ı büyük ameliyat türündedir. Son 2 yılda da 21 böbrek transplantasyonu ameliyatı gerçekleştirilmiştir. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cerrahi Kürsüsü gösterişten uzak, fakat büyük ameliyatların yapıldığı, mütevazi bir cerrahi odağıdır. &#;

12 Eylül askeri darbesinden sonra Sayılı Üniversiteler Kanunu iptal ediliyordu.

6 Kasım tarihinde de Sayılı Yükseköğretim Kanunu yürürlüğe girerek üniversitelerde sıkıcı bir dönem başlıyordu. yılında Genel Cerrahi Kliniğinden kadrosuzluk nedeni ile pek çok eleman ayrılıyor, bu genç ve yetenekli hekimler kurulmakta olan yeni üniversitelerin Genel Cerrahi Anabilim Dallarına ve Sağlık Bakanlığı Eğitim Hastaneleri Genel Cerrahi Kliniklerine giderek yeni bir hayata başlıyorlardı

Ankara'daki Genel Cerrahları bir araya toplayarak Ankara Cerrahi Derneği'ni kuran hocalarımız bu kez de ülkenin dört bir köşesindeki meslektaşlarımızı bir araya getirmek için yoğun bir uğraşı içine giriyorlardı. 12 Eylül Askeri yönetiminin kendisine özgün zor koşulları içerisinde tüm dernekler kapatılıp ve hesaplarına el konulurken hocalarımızın çok değerli ve özverili çalışmaları ile yılında &#;Ulusal Cerrahi Derneği&#; kuruluyordu. Kurucuları arasında Prof. Dr. Ahmet Yaycıoğlu ve Prof. Dr. Şadan Eraslan hocalarımız yer alıyordu. Bugün sayıları 'e varan üyeleri ile Türk Cerrahi Derneği'nin gerek toplum içerisinde, gerekse meslektaşları arasında saygın bir yere ulaşmasında bu değerli hocalarımızın çok yoğun katkılarının bulunduğu yadsınamaz bir gerçektir.

Ulusal kongreleri düzenleme açısından yoğun çaba harcayan Kliniğimiz 12 Eylül döneminde o günkü zor şartlarda Haziran tarihleri arasında GATA'da düzenlenen 1. Ulusal Cerrahi Kongresinin düzenleyicileri arasında yer alıyordu. Bu yıl incisini gerçekleştirdiğimiz Ulusal Cerrahi Kongre'lerinin başlangıcı olmasından dolayı bu kongre ayrı bir anlam taşıyordu. öncesi yaşadığımız olağan- üstü dönemin özellikleriyle paralel olarak bu kongrede sunulan tebliğler yapılan sempozyumların ortak özelliği ateşli ve delici-kesici alet yaralanmaları nedeniyle kliniklerimize başvuran ve tedavi edilen hastalarla ilgili deneyimlerimizden oluşmaktaydı.

Yapımına yılında açılan proje yarışması sonucu ödül kazanan mimar Affan Kırımlı'nın projesi doğrultusunda başlanan yataklı İbn-i Sina Hastanesi 13 Mart tarihinde hizmete açılıyordu. Bu hastanenin 02, 03, 04 katları Genel Cerrahi Anabilim Dalı'na tahsis ediliyor ve bu üç kattaki yatak hastaların hizmetine sokuluyordu.

yılında Genel Cerrahi Kliniğinden Doç. Dr. Semih Baskan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Dekan Yardımcılığı görevine atanıyordu.

yılında Prof. Dr. Semih Baskan 2. kez Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcılığı görevine atanıyor, 1 Ocak tarihinde ise Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı olarak göreve başlıyordu.

'li yılların başında fakülteden ayrılan öğretim üyelerimizden Doç. Dr. Ragıp Çam uzunca bir aradan sonra tekrar Genel Cerrahi Kliniğine dönüyor ve yılında profesör oluyordu.

Yükseköğretim Kurulu Yürütme Kurulu'nun tarihli toplantısında Ankara Üniversitesi Senatosu'nun teklifi üzerine Genel Cerrahi Anabilim Dalı'na bağlı olarak Cerrahi Onkoloji Bilim Dalı Kurulması onaylanıyordu. yılının Haziran ayında Cerrahi Onkoloji Bilim Dalı fiilen göreve başlıyordu. Başkanlığını Prof. Dr. Abdülmuttalip Ünal hocamızın üstlendiği klinikte öğretim üyesi olarak Prof. Dr. Ali Rıza Arat, Prof. Dr. Ragıp Çam ve Doç. Dr. Salim Demirci yer alıyordu. Bu bilim dalının kuruluş amacı cerrahi tedaviye ihtiyaç gösteren kanser hastalarının Medikal Onkoloji ve Radyasyon Onkoloji ile birlikte multi-disipliner tedavilerinin çağın gereklerine uygun bir şekilde planlanabilmesi şeklinde özetlenebilir.

yılından itibaren profesör olan ancak bu ünvanları tasdik olmayan öğretim üyelerinin sıkıntılı durumları yılında çıkartılan Sayılı Yasa ile sona eriyordu.

yılında başlayan böbrek transplantasyonu çalışmaları ağırlıklı olarak doku uygunluğu olan canlılardan yapılıyordu. yılında Prof. Dr. Ahmet Yaycıoğlu hocamızın kaybından sonra cerrahi ekip liderliğini Prof. Dr. Erdal Anadol yürütmeye başladı. yılından itibaren de Doç. Dr. Semih Aydıntuğ ve Doç. Dr. Cihan Bumin sürekli olarak ekipte yer almaya başlıyorlardı.

Bu dönemde Prof. Dr. Mecit Doğru hocamız özellikle kritik hastalarda kan gazları, sıvı ve elektrolit düzenlenmesi konusunda son derece etkili ve yararlı çalışmalar gerçekleştirerek bu kavramları günlük klinik kullanımın içerisine yerleştirmeyi başarmıştır. Mecit hocamız buna ilaveten kanserli hastalarda ve ameliyat sonu dönemde ağrı şikayetleri olan hastalara epidural anestezi kavramını gündeme getirmiş ve klinikte uygulanabilir şekle sokmuştur. Bu dönemde 8 hocamız doçent ünvanını kazanırken 14 hocamızda profesörlüğe yükseltiliyordu

Gene bu dönemde yılında Prof. Dr. Hilmi Akın, 'de Prof. Dr. Naci Ayral, 'de Prof. Dr. Orhan Bumin, 'da Prof. Dr. Hüseyin Gürsoy ve 'da Prof. Dr. Osman Akata hocalarımız emekliye ayrılıyorlardı

Bu dönemde 53 meslektaşımız daha Genel Cerrahi uzmanı ünvanı kazanarak kliniğimizin hizmet ordusuna katılıyorlardı

DÖNEMİ

yılında İbn-i Sina Hastanesi'nde ameliyathanelerin üstünde katta 12 yataklı modern cerrahi yoğun bakım ünitesi hizmete giriyordu. 2 volüm siklüslü respiratör bu ünitede faaliyete geçiyordu.

Genel Cerrahi Anabilim Dalı yaptığı uzun çalışmalar sonucunda Genel Cerrahi bütünlüğü içerisinde çalışma grupları (üniteleri) uygulama alanına sokuyordu. Buna göre:

1. Vasküler Cerrahi
2. Transplantasyon Cerrahisi
3. Endokrin-Meme Cerrahisi
4. Üst Gastro-intestinal Sistem Cerrahisi
5. Hepato-bilier Cerrahi
6. Kolo-rektal Cerrahi

şeklinde belirleniyor ve çalışma grupları yılı Şubat ayından itibaren bu uygulamaya başlıyorlardı.

Fakültemizde ilk karaciğer nakli 6 Ocak günü Genel Cerrahi Anabilim Dalı'nda gerçekleştiriliyordu. Hepatit C sebebiyle terminal dönemde bulunan sirozlu hastamız Şahmettin Özdemir'e trafik kazası sonucu hayatını kaybeden genç bir hastanın karaciğeri nakledildi. Yaklaşık 9 saat süren ameliyattan sonra yoğun bakımda 2 gün kalan hasta 3. gün servise alındı. Ameliyat sonu 4. günden itibaren yemek yemek başta olmak üzere tüm fizyolojik aktivitelerini yerine getirmeye başlıyordu. Hastamız ameliyat sonu günü sağlıklı bir şekilde hastanemizden taburcu ediliyordu.

Fakültemiz öğretim üyelerinden Prof. Dr. Erdal Anadol ve Prof. Dr. Haluk Gökçora'nın başkanlığında ameliyatı gerçekleştiren ekipte Op. Dr. Sadık Ersöz, Op. Dr. İskender Alaçayır, Op. Dr. Ahmet Türkçapar ile Dr. Uğur Kuşbaşıoğlu bulunuyordu. Ayrıca bu ameliyatın gerçekleşmesinde Genel Cerrahi Anabilim Dalımızın yanı sıra Anestezi ve Reanimasyon ve Patoloji Anabilim dalları ile Gastroenteroloji Bilim Dalı'nın da büyük katkıları bulunuyordu.

yılında hocamız Prof. Dr. Şadan Eraslan Cerrahi Bölüm Başkanlığı görevini tamamlayarak emekli oluyordu.

yılı Şubat ayında Genel Cerrahi Anabilim Dalı'nın başlattığı üniter çalışmalar fakültenin diğer anabilim dallarına da örnek teşkil ediyor ve bununla ilgili olarak Fakülte Kurulu 14 Aralık Tarih ve 32/95 Sayılı kararıyla anabilim-bilim dallarındaki ünitelerin kurulmasıyla ilgili bir karar alıyordu. Buna göre:

Genel Cerrahi Anabilim Dalı'nda
Gastro-İntestinal Ünitesi:
Prof. Dr. Atilla Törüner
Prof. Dr. Erdal Anadol
Prof. Dr. Ercüment Kuterdem

Hepato-Bilier Ünitesi:
Prof. dr. İbrahim Ceylan
Prof. Dr. Tuncay Ertunç
Prof. Dr. Akın Önbayrak
Prof. Dr. Nusret Aras

Endokrin ve Meme Cerrahisi Ünitesi:
Prof. Dr. Kazım Ergin
Prof. Dr. Semih Baskan
Prof. Dr. Semih Aydıntuğ

Kolo-Rektal Ünitesi:
Prof. Dr. A. Rıza Arat
Prof. Dr. Ercüment Gürel
Doç. Dr. Cihan Bumin

Vasküler Cerrahi Ünitesi
(Arter, Ven, Lenf Sistemi)
Prof. Dr. İbrahim Ceylan
Prof. Dr. Altan Tüzüner
Prof. Dr. Erdal Anadol olarak belirleniyordu.

yılında Cebeci'deki Genel Cerrahi, Plastik Cerrahi ve Çocuk Cerrahisi Polikliniklerinin yeniden düzenlenmesi çalışmalarına başlanıyordu. Eski Acil Servisin bulunduğu bölümün Genel Cerrahi, Plastik Cerrahi ve Çocuk Cerrahisi Poliklinikleri olarak hizmet vermesi kararlaştırılıyordu.

Kurulan bu yeni üniteler faaliyete geçtikten kısa bir süre sonra yaptıkları çalışmalarla kendilerini kanıtlar hale geliyorlardı. Örnek vermek gerekirse; Hepato-Bilier ünitesinde laparoskopik kolesistektomi ameliyatları Prof. Dr. Nusret Aras ve ekibi tarafından klinikte uygulamaya konuluyor ve kısa sürede yaptıkları başarılı çalışmalarla hasta sayısını arttırıyorlardı. Bir süre sonra bu ünite laparoskopik kolesistektomi eğitiminin verildiği bir merkez haline geliyordu.

Aynı şekilde Gastro-İntestinal cerrahide özellikle mide kanseri ve karın duvarı fıtıklarında yapılan çalışmalar çok kısa bir süre sonra bu üniteyi de bir referans merkezi haline getiriyordu.

yılı Eylül ayında kliniğimiz öğretim üyelerinden Prof. Dr. Semih Baskan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı oluyordu. Gene kliniğimizden Doç. Dr. Nusret Aras Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcılığı görevine getiriliyordu. Prof. Dr. Semih Baskan bu göreve atanan Genel Cerrahi Kliniği'nin ilk öğretim üyesi oluyordu. yılında Prof. Dr. Semih Baskan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi dekanlığına 2. kez atanıyordu.

yılında Genel Cerrahi Kliniği öğretim üyemiz Prof. Dr. Nusret Aras Ankara Üniversitesi Rektör Yardımcılığı görevine getiriliyordu. yılında Genel Cerrahi Kliniği öğretim üyemiz Prof. Dr. Semih Baskan'ın istifasıyla boşalan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi dekanlığı görevine gene aynı klinikten Prof. Dr. Nusret Aras atanıyordu. yılında Genel Cerrahi Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Nusret Aras 2. kez Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığına atanıyordu.

yılında ise Genel Cerrahi Anabilim Dalımızın öğretim üyesi ve tıp fakültesi dekanı olan Prof. Dr. Nusret Aras Ankara Üniversitesi Rektörü olarak atanıyordu. Bu atama kliniğimiz tarihinde öğretim üyelerimiz içerisinde ilk kez Rektör olma onurunu Prof. Dr. Nusret Aras hocamıza vermiş oluyordu.

Bu dönemde yılında kurulan Cerrahi Onkoloji Bilim Dalımızda da pek çok yeni uygulama ilk kez gündeme geliyordu. Karaciğer tümörlerinde intraoperatif ultrasonografi ve ultrasonik dissektör kullanılması yılından itibaren kliniğe giriyordu. Hipertermik peritoneal perfüzyon uygulaması yılında başlatılıyor, ekstremite malign tümörlerinde izoloperfüzyon uygulaması ise yılından itibaren klinik uygulamaya giriyordu. Bunların yanı sıra Radyoloji Anabilim Dalı'yla ortak olarak karaciğer tümörlerinde kemo-embolizasyon işlemi uygulanmaya başlanıyordu.

Prof. Dr. Abdülmuttalip Ünal hocamızın editörlüğünde &#;Klinik Cerrahi Onkoloji&#; kitabı yılında tüm doktorların hizmetine sunuluyor ve bu şekilde Türk Tıp Literatürü de değerli bir eseri kazanmış oluyordu.

Gastro-İntestinal cerrahi ünitesinde yılında gastroözefagial reflü hastalığında laparoskopik diafragma hernisi onarımı ve funduplikasyon yöntemi uygulanmaya başlanıyordu. Bunu takip eden yıllarda laparoskopik Heller myotomi ve morbid obezitede laparoskopik gastrik band işlemleri ve inguinal fıtık cerrahisinde laparoskopik cerrahi teknikleri klinikte uygulamaya sokuluyordu.

Endokrin cerrahi ve meme hastalıkları ünitesinde de pek çok yenilikler gündeme getirilmeye başlanıyordu. Bu güncel girişimleri şu şekilde sıralamamız mümkündür:

Meme Cerrahisi

1. Palpe edilmeyen meme kitlelerinin tedavisinde Radyoloji ile işbirliği yapılarak, iğne-tel lokalizasyonu ile biyopsi.

2. Meme kanseri tedavisinde meme koruyucu tedavi (MKT)

MKT + Sentinel lenf bezi biyopsisi
MKT + Rekonstrüktif girişimler

3. Meme kanseri tedavisinde mastektomi ile eşzamanlı meme rekonstrüksiyonu

4. Yüksek risk grubundaki hastalarda risk azaltıcı tedavi

5. Toraks duvarı defektlerinde rekonstrüksiyon

Paratiroid Cerrahisi

1. &#;Radioimmun guided&#; cerrahi
2. Minimal invazif paratiroid cerrahisi

Adrenal Cerrahisi
1. Endoskopik adrenalektomi sayılabilir.

Bu dönemde endokrin cerrahi ve meme hastalıkları biriminde 10 uzmanımızın tezleri yapılmış ve bunlar daha sonraları uluslar arası ve ulusal dergilerde yayınlanarak bilgi birikimi kamuoyuyla paylaşılmıştır.

döneminde 14 hocamız doçent ünvanını kazanırken, 7 hocamızda profesörlüğe yükseltiliyordu.

Bu dönemde Prof. Dr. Zeki Candar, Prof. Dr. İsmail Kayabalı, Prof. Dr. Kamil İmamoğlu, Prof. Dr. Şadan Eraslan, Prof. Dr. Ercüment Gürel, Prof. Dr. Sevinç Uysal, Prof. Dr. Abdülmuttalip Ünal, Prof. Dr. Ali Rıza Arat, Prof. Dr. İbrahim Ceylan, Prof. Dr. Kazım Ergin ve Prof. Dr. Akın Önbayrak emekliye ayrılıyorlardı

Bu dönemde Genel Cerrahi Anabilim Dalı'ndan 70 meslektaşımız ihtisasını tamamlayarak Genel Cerrahi uzmanı ünvanını alıyorlardı

DÖNEMİ

Bu dönemde ünitelerin faaliyetleri Fakültemizin yanı sıra diğer fakülteler, Sağlık Bakanlığı ve SSK'nın Eğitim Hastaneleri ile yakın iş birliğine girilerek seminerler, kurslar ve sempozyumlar şeklinde devam ede gelmiştir. Örneğin; yılından itibaren her yıl düzenlenen uygulamalı laparoskopik cerrahi kursları ile mezuniyet sonrası eğitim verilmektedir. Bu uygulamalarla Genel Cerrahi alanındaki meslektaşlarımızın bilgi ve becerilerinin arttırılması konusunda yoğun çaba harcanmaktadır.

yılından itibaren yenilenen ve çağdaş bir görünüm kazanan endoskopi laboratuarlarımız ayrı bir ünite olarak çalışmaya başlamıştır. Bunun yanı sıra fonksiyonel manometri incelemeleri de yine aynı ünitede Genel Cerrahi Anabilim Dalı'nda yapılmaya başlanmıştır. Cerrahi Onkoloji Bilim Dalımız düzenlediği bilimsel kongrelerle kendinden söz ettirmeye başlamıştır. Bu dönemde 3 kez Ulusal Cerrahi Onkoloji Kongresi, Cerrahi Onkoloji Bilim Dalı Başkanımız Prof. Dr. Hikmet Akgül'ün başkanlığında gerçekleştirilmiştir.

Genel Cerrahi Anabilim Dalı Yoğun Bakım Ünitesi yılında 03 kat D blokta 12 yatakla görev verirken, artık ihtiyaca cevap vermekte zorlanmaktaydı. Bu nedenle yeni bir yoğun bakımın Genel Cerrahi 04 katta yapılmasına karar verilmiştir. Aradan 10 yıl geçtikten sonra yeni Genel Cerrahi Yoğun Bakımı 20 yatakla bu kez 04 D blokta hizmet vermeye başlıyordu. 20 yatak başı monitör ve 7 volüm siklusu respiratör ile bu ünite 24 saat kritik hastalara yoğun özveri ile hizmet verilebilmesi için uygun bir ortam oluşturuyordu.

Endokrin cerrahi ve meme hastalıkları ünitesinde geçen süre içerisinde 10 arkadaşımız uzmanlık tezi yaparken yine aynı dönemde bu üniteden 12 tane uluslar arası yayın Genel Cerrahi Anabilim Dalımıza kazandırılıyordu.

Bu dönemde Dr. Seher Demirer, Dr. Cüneyt Köksoy, Dr. Selçuk Hazinedaroğlu, Dr. Sancar Bayar ve Dr. Ekrem Ünal doçentlik ünvanlarını kazanırken, Dr. İskender Alaçayır, Dr. Nezih Erverdi, Dr. Hilmi Kocaoğlu, Dr. Savaş Koçak, Dr. Sadık Ersöz, Dr. Uğur Bengisun, Dr. A. Gökhan Türkçapar, Dr. M. Ali Yerdel, Dr. Tuğbay Tuğ, Dr. Kaan Karayalçın, Dr. Ethem Geçim profesörlüğe yükseltilmişlerdir.

Prof. Dr. Tuncay Ertunç, Prof. Dr. Nusret Torun, Prof. Dr. Dikmen Arıbal ve Prof. Dr. Bahattin Korucu hocalarımız bu dönemde emekli oluyorlardı.

Bu dönemde 37 meslektaşımız Genel Cerrahi uzmanı olmaya hak kazanıyorlardı