Ideal Ne Demek Felsefe

İdein sözcüğünden türeyen İdea kavramı, görünen biçim anlamını dile getirir. Felsefenin ana sorununu yanıtlayan iki temel öğretiden biri olan düşünceciliğin (idealizmin) baş kavramıdır. Bu kavramı felsefenin alanına sokan ve böylelikle idealizmi kurmuş bulunan Antik Çağın ünlü düşünürü Platon’dur.

İDEALİZM ve İDEA KAVRAMI

İdealizmin büyük serüveni Antik Çağ Yunan felsefesinde Elealılarla başlar. Elealılar duyularla algılananı, eş deyişle görünen’i gerçek saymıyorlar; usla kavrananı, eş deyişle görünmeyen’i gerçek sayıyorlardı. Antik Çağın Yunan sofistleri bu görüşe karşı çıktılar. Onlara göre görünenin dışında hiçbir gerçeklik yoktu, bilebileceğimiz sadece duyu algılarımızdan ibaretti. Elealıların (özellikle Parmenides’in) birbiriyle karşılaştırdığı görünen’le gerçeklik, sofistlerce (özellikle Protagoras için) birbirleriyle özdeş kılınmış oluyordu.

Platon, bu iki karşıt savdan hangisinin doğru olduğunu saptayabilmek için, duyum’un incelenmesi işini üstlendi. Vardığı sonuç, Elealıları doğruluyordu. Duyum, bize hiçbir bilgi vermiyordu. Bir ağacı algıladığımızda bu ağaçtan edindiğimiz bilgi neydi ki?

Platon, idea kavramını, idealar kuramı ile sistemleştirmiştir.

PLATON ve İDEA KAVRAMI

Platon’a göre idea bir genel kavram’dır, ne kadar cins ismi varsa o kadar idea vardır. Doğa biliminde bu genel kavramlara tür denir (Bunun için Platon’un ideacılığı, Türkçede türcülük terimiyle özdeşleştirilmiştir).

Bu kavram idealist felsefede bilinç içeriği, eş deyişle düşünce anlamında kullanılmıştır. Bu anlam, Platon’un mitlerinden, fantezilerinden ve mecazlarından temizlenmiş olmakla beraber gene de Platoncu bir anlamdır. Örneğin onu Aristoteles kimi yerde bireyselliklerin değişirliği altında değişmeden kalan öz ve kimi yerde biçimlendiren ilke (Yunancada Entelekheia), Hıristiyan felsefesi ve özellikle Augustinus evren yaratımına örneklik eden tanrılık düşünce, Kant düzenleyici ilke ve erek, Hegel evreni oluşturan evrensel düşünce ya da ruh anlamında kullanır. Bütün bu düşünürler onu Platon’la birlikte nesnel, eş deyişle insan düşüncesinden bağımsız sayarlar. Bununla beraber onu insan düşüncesi, eş deyişle öznel sayan Descartes, Berkeley, Hume, Fichte vb. gibi düşünürler de vardır.

İdealar demek ki duyusal dünyada kopya ya da suretlerini gördüğümüz nesnelerin ezeli-ebedi ilk örnekleri veya örüntüleridir. Örneğin güzel bir kız Güzellik İdeasının bir kopyasıdır.

Platon’a göre, biz bu kızın güzel olduğunu ancak Güzellik İdeasını bildiğimiz ve kızın Güzellik İdeasından pay aldığını fark ettiğimiz için söyleyebiliyoruz. Örneğin her güzel şey, şu güzel insan ya da heykel, şu eylem ya da birey ölüme ve unutulmaya mahkûm iken, Güzellik İdeasının kendisi yok olmaz. O varlığa gelmemiştir ve yok olmayacaktır; ezeli-ebedi olarak ve gerçekten vardır.

Platon’a göre güzellik ideası,

• Her zaman vardır,
• Ne varlığa gelir ne de yok olup gider,
• Ne büyür ne de küçülür,
• Ne bir parçasıyla güzel, başka bir parçasıyla çirkindir,
• Ne belli bir zamanda güzel, başka bir zamanda çirkindir,
• Ne birine güzel, başka birine çirkin görünür.

Demek ki fenomenal şeylerin, duyusal nesnelerin daima belirli koşullara göreli, başka duyusal nesnelerle olan ilişkilere bağımlı oldukları yerde, İdealar tüm koşullardan bağımsız, duyusal şeylerden olduğu kadar birbirlerinden de yalıtlanmış olan gerçek varlıklardır.

Aynı şey Eşitlik İdeası için de geçerlidir. Platon bizim eşitlik genel kavramını birbirlerine eşit olan şeylere ilişkin gözlem sonucunda elde edemeyeceğimizi öne sürer. Bir başka deyişle, genel bir kavram tikel nesnelerden, somut varlıklardan yapılacak bir soyutlama yoluyla bilinemez. Fakat tikel nesnelerin, bireysel nesnelerin adlandırılabilmesi ya da sınıflandırılabilmesi, Platon’a göre, genel kavramların bilgisine bağlıdır. Yani, birbirlerine eşit olan şeylerin, eşit sopa ya da doğruların eşit olduklarının saptanması ve eşit olduklarının söylenebilmesi, eşitlik kavramının daha önceden kazanılmış bilgisini gerektirir.

İdealar arasında şu halde öncelikle ahlaki değerlerle estetik değerlerin İdeaları bulunur. İdealar arasında yine insan, ağaç gibi şeylerin sınıflarının İdeaları, masa ve sedir gibi insan elinden çıkma ürünlerin İdeaları, yeşillik, yuvarlaklık gibi niteliklerin ve eşitlik, benzerlik gibi ilişkilerin İdeaları yer alır. Bileşik olmayan, değişmez İdeaların, bileşik, değişken olan ve dolayısıyla bileşenlerine ayrılabilen şeyler ya da fenomenler karşısında mutlak bir önceliği vardır. Şeylerin ne özelliklerinden ne de özlerinden önce gelmediğini öne süren Platon açısından, fenomen İdeaya bağlıdır. Bu yüzden İdealar, gerçeklik ve değer derecesi bakımından fenomenlerin, duyusal şeylerin çok yükseğindedirler; bir başka deyişle, İdealar somut varlıkların, bireysel nesnelerin kendilerinin yalnızca görünüşleri olduğu nesnel gerçekliklerdir. Bir İdea, somut varlığın, tikel nesnenin kendisinin bir kopyası olduğu model ya da ilk örnektir.

Hazırlayan: Sosyolog Ömer Yıldırım
Kaynak: Ömer YILDIRIM&#;ın Kişisel Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf &#;Felsefeye Giriş&#; ve 2., 3., 4. Sınıf &#;Felsefe Tarihi&#; Dersleri Ders Notları (Ömer YILDIRIM); Açık Öğretim Felsefe Ders Kitabı

İdealist kelimesi, dilimize Fransızcadan gelmiş bir sözcüktür. İdealist kelimesi, idealizm felsefesinden doğan bir kelimedir. Ülkü sahibi, ülkücü demektir. İdealist kelimesi, çeşitli amaçlara sahip olan ve bu amaçları gerçekleştirmeyi kendisine felsefe edinen kişilere denir. İdealist demek, yaşamda bazı amaçlara bağlı kalmak demektir. Bir bireyin yaşamda bağlı kaldığı bu amaçlar, kişinin kendini geliştirmesine yardımcı olmaktadır. İdealist olan kişi de yaşamını bağlı kaldığı amaçlara göre yaşamaktadır.

İdealist demek, idealizm felsefesini benimseyen ve buna bağlı olarak yaşayan demektir. Ülkü sahibi olan, ülkücü demektir. İdealist kelimesi, idealizm ve idealist olmak kavramlarını da akıllara getirmektedir. Bu kelime günlük yaşamda sıklıkla kullanılan kelimelerin başında yer alır. Ayrıca, tarih, sosyoloji, felsefe vb. disiplinlerde de oldukça sık kullanılan bir kelimedir. İdealist kelimesi, bağlanacak ideal veya idealleri olan kişi anlamını da taşır.

İdeal ve mefkure sahibi olmak da bu kelimenin anlamları arasındadır. Fazla ümitli olan, ideal sahibi olan, kişisel çıkarları düşünmeyip sadece kamu yararını düşünerek çalışan demektir. İdealist kelimesi, ne kadar fazla anlama sahip olsa da ortaya çıkardığı anlam mutlaka bir ideal ya da idealist olmak kavramlarına dayanmaktadır. İdealist olmak kavramı genel haliyle öğretmenler için kullanılsa da lider, yönetici, siyasetçi, krallar, toplumlar vb. içinde kullanılmaktadır. Hepsinde ortak nokta belirli bir amaca bağlı kalarak yaşamaya çalışmaktır. Belirli ülkülere sahip olup o ülkülerin ilkeleri ışığında yaşamı sürdürmektir. İdealist kelimesi hakkında bilgi verdikten sonra kelimenin oluşmasını sağlayan idealizm hakkında bilgi sahibi olalım.

İdealizm Nedir?

İdealist sözcüğünü belirli amaçlara, hedeflere bağlı olarak yaşama olarak tanımlamıştık. Bir diğer anlamı ise idealizm felsefesine bağlı olan filozof olarak tanımlanır. Burada kelimenin anlamının oluşmasını sağlayan idealizm kavramı karşımıza çıkmaktadır. İdealizm kavramı, varlığı düşüncelere indirgeyen genel düşüncelere denir. Varlığın birinci ögesinin düşünce olduğunu dile getiren öğretiye denilmektedir. Bu öğreti, var olan her şeyi düşünceye bağlamaktadır. Bireyin düşüncesinden bağımsız veya kopuk bir nesneler dünyasının olamayacağını savunmaktadır.

Felsefe alanında oldukça kullanılan bir terimdir. İdealizm felsefede, evrende var olan her şey zihinseldir. İnsan zihninden bağımsız nesnelerin oluşamayacağını savunur. Bu düşünceye göre madde kavramı gerçek değildir. Tabiattaki, evrendeki her şey salt zihinsel olarak kabul edilir. İnsanların düşünceleri dışında herhangi bir gerçeklik kabul edilmemektedir. Bireylerin var olan her şeyi düşünsel açıda, idealar aracılığıyla bildiğini açıklamaktadır.

İdealizm kavramı varlığını tamamen düşünce zeminine indirgemiştir. Varlığını tamamen maddeye indirgeyen materyalizm anlayışı ile tam bir zıtlık göstermektedir. İdealizm anlayışına göre evrende mükemmel bir düzen bulunmaktadır. Bu düzenin de insan zihninin eseri olduğu söylenir. Çünkü bu kavrama göre madde, kendi başına bir düzen içerisinde yer alamamaktadır. Bunlar genel anlamda bilginin ve nesnelerin oluşmasında düşüncelerin olduğunu ileri süren bir felsefi akımın öğretileridir. İdealist olmak ile bağıntıları bulunmaktadır. Bireyin idealist olmak için temelinde hangi bilginin yattığını gösteren temel bilgilerdir.

İdealist olmak, idealizme bağlı olan öğretileri de bilmek demektir. Yani idealist olmak, varlığın oluşmasında yatan temel bilginin düşünce olduğunu savunmak demektir. Farklı disiplinlerde de bu kavram oldukça sık kullanılmaktadır. Örneğin tarihte, yöneticiler idealist olarak hareket etmişlerdir. Kralların ve imparatorların çoğu geçmişte bu amaçla hareket etmiştir. Hedeflerini gerçekleştirme uğruna devletleri yönetmişlerdir. Sahip oldukları ideal uğruna hareket ederek amaçlarına ulaşmaya çalışmışlardır. Bu kavramlar hakkında yeterli bilgiye sahip olduktan sonra şimdi de idealist bireylerin özellikleri hakkında bilgi sahibi olalım.

İdealist Bireylerin Özellikleri Nelerdir?

İdealist bireylerin özellikleri denildiği zaman toplum tarafından temiz, saf, amaç uğruna hareket eden, sevdiği işi yapan fakat az para kazanan kişiler lanse edilmektedir. Böyle kişiler toplumdaki oranlara bakıldığında oldukça az görülür. Toplumdaki oranları ne kadar az olsa da yaptıkları işlerle toplumun dikkatini çekmeyi başarırlar. Peki, bu idealist bireylerin özellikleri nelerdir? En büyük özellikleri belirli bir amaç uğruna hareket etmeleridir. Belirli bir ideal belirleyerek ona ulaşmaya çalışırlar. Onun ilkeleri doğrultusunda yaşamlarını sürdürürler.

İdealist bireylerin özellikleri incelendiğinde bir diğer özellikleri işlerini her zaman planlı ve programlı olarak yürütmeleri gelmektedir. Kendilerine belirledikleri ideal uğruna hareket ettikleri için çok fazla çevreleri bulunmamaktadır. Tek hedefleri belirledikleri amaçları gerçekleştirmektir. İdealist bireylerin özellikleri arasında belirledikleri ideal hedefine ulaşmak için her türlü davranışı sergilemek yer alır. İdealleri için yazarlar, okurlar, sürekli öğrenirler ve kendilerini geliştirirler. İdealist bireylerin özellikleri arasında etkili konuşma sanatı yapmak yer alır. Çevresindeki insanları iletişim seviyeleri düzgün ve etkileyicidir.

Kendilerine güvenmeyen insanları ciddiye almazlar. O insanları yok sayarlar. Zaten bu insanların kimsenin güvenine ihtiyacı yoktur. Kimse onlara inanmazken onlar amaçlarına ulaşmak için her şeyi yaparlar. İdealist bireylerin özellikleri arasında zorluklara karşı dayanıklı olmaları yer alır. Önlerine ne kadar engel çıkarsa çıksın belirledikleri amaçlara ulaşmak için her şeyi yaparlar. Çok fazla düşünmek de idealist bireylerin özellikleri arasında yer alır. Sürekli kendilerini bir hesap içerisinde bulurlar. Konsantrasyon kabiliyetleri oldukça yüksektir. Özellikle de amaçlarına ulaşma konusunda yüksek konsantre sergilerler.

İdealist bireylerin özellikleri arasında asla pes etmemek yer alır. Amaçlarına ulaşma yolunda birçok engel ya da zorluklarla karşılaşabilirler. Ancak bu zorluklar karşısında asla pes etmezler. Gerekirse biraz dinlenirler gerekirse bir süre kendilerini toparlamak için geri çekilirler. Daha sonra daha yüksek potansiyel ile yollarına devam ederler. Pes etmek onların sözlüklerinde yer almaz. İdealist bireylerin özellikleri hakkında bilgi sahibi olduktan sonra şimdi de Atatürk ve idealizm başlığını inceleyelim.

Atatürk ve İdealizm Arasındaki İlişki Nedir?

İdealist bireylerin özellikleri hakkında bahsederken Atatürk’ten bahsetmezsek yazı bana göre tamamlanmış olmazdı. Atatürk ve idealizm kelimeleri birbiriyle çok sık kullanılan ve birbirini tamamlayan kelimelerdir. Aynı zamanda birbirine yakışan kelimelerdir. Atatürk ve idealizm arasında çok büyük bir bağlantı vardır. Eğer Ulu Önder idealist birisi olmasaydı şuan bu toprak üzerinde bu kadar rahat ve emin oturamazdık. Bu kadar hedeflerine bağlı, amaçlarına uğruna her şeyi yapabilen, gözü kara bir liderimiz olmasaydı şuan Türkiye Cumhuriyeti belki olmazdı. Gelelim, Atatürk ve idealizm arasındaki ilişki bağını açıklamaya.

Atatürk ve idealizm arasındaki ilişkiyi gözler önüne seren en güzel örnek, Ulu Önder’in zamanında kimsenin hayal edemeyeceği şeyleri hayal etmesi ve bu hayalini gerçekleştirmesidir. Türkiye Cumhuriyetini kurmasıdır. İdealizme göre amaç bireyin elindeki eksik varlığı gerçek varlığa dönüştürmesidir. Ulu Önder’de tam bu noktada elimizde eksik olan özgürlük, demokrasi, laiklik, eşitlik gibi kavramların gerçeğe dönüşmesi için çaba göstermiştir. Yapamazsın diyenlere karşı yok diyenlere karşı amacından vazgeçmeyerek tüm ümidiyle ve hayaliyle amaçlarına ulaşmıştır.

Atatürk ve idealizm arasındaki ilişki idealist bir bireyin tam anlamıyla karşılığıdır. İdealist olmak tam anlamıyla budur. Büyük Önder, göstermiş olduğu çaba ve amacına ulaşma arzu ile yalnızca kendi çağına değil kendinden sonraki çağları da aydınlatan bir lider olarak hafızalara kazınmıştır. İdeal uğruna neler yapılabileceğini tüm dünyaya göstermiştir. Bu yüzden Atatürk ve idealizm tam anlamıyla bize bu yazıyı açıklayan güzel bir örnektir. Atatürk ve idealizm ilişkisi yukarıda belirtilen tanımların tam karşılığı olarak belirtilebilir.

İdealizm, (metafizik açısından) gerçekliğin özünü yalnızca fenomen olarak kabul ettiği cisimler dünyasında değil, maddesel olma­yan varlıkta arayan, nesnel gerçekliği; idea, us, tin olarak belirleyen ve maddeyi düşüncenin (tinin) bir görünüş biçimi olarak inceleyen görüş. Materyalizmin ve natüralizmin karşıtı.^[1]

Duyulur dünyanın, fenomenlerin karşısında hiçbir koşula bağlı olmayanı, saltık olanı bulmaya çalışan öğretidir. Böylece gerçekliğin asıl özünü, değişmez olan, zaman-dışı olan idealarda ya da ideaların nesnel alanında (Klasik Yunan idealiz­mi); ya da tin, us ve onun yaratıcı biçimlendirme gücünde ve özgür­lükte araştırır (Alman idealizmi).^[1]

Gelişimi[değiştir

Sözlükte "ideal" ne demek?

1. Ülkü, mefkre.
2. Düşüncenin tasarlayabileceği bütün üstün nitelikleri kendinde toplayan, ülküsel.
3. Fels. yalnız dütünceyle kavranabilen.

n. idea or standard of perfection, pattern, model; person or thing which embodies a standard of perfection; aspiration, aim, goal
adj. perfect; imaginary, existing only in the mind; excellent, best; exemplary; embodying a standard of perfection
n. ideal, idea or standard of perfection, pattern, model; person or thing which embodies a standard of perfection
Köken: Fransızca

Toplumsal ilişkilerin ve gelişme süreçlerinin —örnek tutulacak maddeler, geleceğe İlişkin en yüce amaç, hedefler ve tasarımlar biçiminde-- özgül olarak dile getirilmesi. Bu amaç ve tasarımlar, insanların eylemlerini ve davranışlarını yönlendirir, insanları harekete geçirirler. İdeallerin oluşumu, ulaşılmaya çalışılan hedeflerin zihinde önceden tahmin edilmesini isteyen yaşam faaliyetinin tipik bir özelliğidir.

İdealler, insanın pratik yaşam faaliyetinden türerler ve içerikleri bakımından, ekonomik, toplumsal ve politik ilişkilerce belirlenirler uzlaşmaz çelişkiler taşıyan sınıflı toplumlarda idealler sınıfsal bir karakter taşırlar ve egemen sınıfın ideolojisiyle ve psikolojisiyle sıkı bir bağ içindedirler.

İdealler toplumsal yaşamın her alanına uzanabilirler, bu nedenle toplumsal, politik, ahlaksal, estetik vb. ideallerden söz edebiliriz.

Burjuvazinin, yükselme dönemindeki özgürlük, eşitlik, kardeşlik gibi idealleri, feodalizme karşı verdiği savaşımda, önemli sınıf çıkarlarını dile getirmişler ve daha yüksek bir sosyo-ekonomik kuruluş özlemini taşımışlardı ancak aynı zamanda yanılsatıcı bir yanları davardı çünkü burjuva toplumu, onları gerçekleştirme gücünden tamamen yoksundu, ya da çok az gerçekleştirme olanağı vardı. Ütopik sosyalistlerin kusursuz, mükemmel bir toplum tasarısı idealleri de, burjuvazinin bu çelişkisinden kaynaklanıyor ve onları gerçekleştirecek maddi koşullar ve gerçek toplumsal güçler ortada bulunmadığı için bir düş olmaktan öteye gidemiyordu.

Marksçılık, bu tarz ütopik ideallerden tam bir uzaklaşma demektir: «Komünizm bizim için zihinsel bir kurgu, gerçeğin, kendini ona göre yönelteceği bir ideal değildir. Biz komünizmi, şimdiki duruma son verecek gerçek hareket diye tanımlıyoruz» (Marks). Toplumsal gelişmenin tabi olduğu nesnel yasaların öğrenilmesi, komünist sosyo-ekonomik kuruluşun maddi önkoşullarının kapitalist sistem içinde ortaya çıkması ve işçi sınıfının, maddi yaşamkoşullarından ötürü, kapitalist toplumu tarihsel bakımdan aşacak ve komünist toplumu kuracak olan biricik toplumsal güç olduğununanlaşılması, ütopik ideallerin kurulmasını olanaksız ve gereksiz hale getirmiştir.

İşçi sınıfının ideali -komünizm ideali yada her yanıyla gelişmiş bireyler ideali- bu bakımdan tamamen değişik bir karakter taşır. İşçi sınıfının idealleri, toplumsal gelişmenin tabi olduğu yasal düzenliliklerin kavranmasına dayanan, hedefe, amaca ilişkin tasarımlardır ve genel teorik biçimde, işçi sınıfının yeni sosyoekonomik kuruluşu gerçekleştirirken ortaya koyduğu toplumsal pratiğin gelecekteki sonuçlarının önceden tahmini anlamını taşırlar. Bu idealler yönlendirici dayanak noktaları olarak, tarihsel eylemde aktifleştirici rol oynarlar ve pratik deneyimlerin ve ilerici bilgilerin temeli üstünde somutlaşırlar.

nest...

92049 92050 92051 92052 92053

batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir