Idrar Yolu Enfeksiyonundan Sonra Hamile Kalanlar

Hamilelik sırasında böbrek hacminde hafif bir büyüme oluşması olağan bir durumdur. Bununla birlikte böbreğin süzme hızında ve kanlanma miktarında artışlar meydana gelir.

Bu değişimler hamilenin pozisyonuna göre de değişebilir. Hamilelikte böbreklerden besinlerin geri emilimi azalır ve buna bağlı olarak kayıplar ortaya çıkar. Hamileliğin son dönemlerinde az miktarda protein kaybı da görülebilir. Ayrıca zor doğumların ardından idrarda kanama da meydana gelebilir.

Hamilelik sırasında idrar enfeksiyonlarının daha sık görülmesinin en önemli nedeni sol tarafta bağırsağın rahmi sağa itmesiyle daha çok sağ idrar yolunda olmak üzere bası sonucu her iki böbrekte de genişleme görülmesi buna bağlı olarak ta idrarın daha çok beklemesidir. Hamile kalmadan önce sıkça idrar yolları enfeksiyonuna yakalanan veya pyelonefrit öyküsü bulunan anne adaylarında, hamilelik tespit edilir edilmez baskılayıcı tedavi başlanabilir.

Hamilelikte 3 farklı idrar yolu enfeksiyonu görülebilir:

Asemptomatik Bakteriüri (ASB):

ASB anne adayında herhangi bir enfeksiyon bulgusu olmadığı halde idrarda aktif çoğalan bakterilerin olmasına denir. Rahatsızlığın düşük doğum ağırlığı ve erken doğuma neden olduğu sanılıyor. ASB’nin görülme sıklığı hamilelikte % 2 - 7 arasında değişir. Hastalık tedavi edilmediği takdirde, hamilelerin % 20 - 30’unda akut pyelonefrit denilen daha aktif enfeksiyona dönüşebilir. Uygun tedavi sonucunda bu oran % 3’e düşer. Tüm kadınlara ilk hamilelik muayenesinde idrarda bakteri taraması yapılmalıdır. Asemptomatik Bakteriüri (ASB) teşhis ve tedavisi: ASB teşhisi koymak için idrar testi yapılır. Hamilelerde görülen enfeksiyonların %75 – 90’ından seafoodplus.info denilen bakterinin varlığı tespit edilir. Teşhis konulduktan sonra hemen tedaviye başlanır. Tedavi 7 - 10 gün arasında devam eder. Tedavinin olumlu sonuçlandığını tespit etmek ve önlem almak için tedaviden 1 - 2 hafta sonra ve hamileliğin geri kalan döneminde de her trimesterde idrar kültürleri alınır. Vakaların %25’inde idrar yolu enfeksiyonu tekrarlar. Tedavi anne adayının antibiyotik hassasiyetine göre tekrarlanır. İkinci tedavi uygulamasının ardından anne adayları hamileliğin kalan kısmı boyunca profilaktik tedavi almalı.

Akut Sistit:

Hamilelerin yaklaşık %1’inde akut sistit görülür. Sistit teşhisi için en önemli belirtiler şöyle sıralanabilir: İdrar sıklığında artış, dayanılmaz idrar yapma isteği, idrar yaparken ağrı, kanlı idrar, mesane üstünde ağrı. Akut sistit ve ASB hemen hemen aynı şekilde tedavi edilir.

Akut Pyelonefrit:

Hamileliklerin % 2’sinde görülen bir hastalıktır. En önemli belirtileri yüksek ateş, yanlarda ağrı, mide bulantısı ve kusmadır. Bunun dışında sık idrara çıkma, ani idrar yapma isteği ve idrar yaparken ağrı görülebilir. Akut Pyelonefrit erken doğum ve erken membran rüptürü riskini artırabilir. Ayrıca anne adayı için de olumsuz sonuçlar doğurabilir. Bakteriemi, sepsis, erişkin respiratuar distres sendromu ve hemolitik anemi bunlardan bir kaçı. Bakterial endotoksinlere karşı artmış hassasiyet nedeniyle bu komplikasyonlar anne adaylarında görülebilir ve hayati tehlike teşkil edebilir. Hamilelerde pyelonefrit hızla teşhis edilip tedaviye geçilmeli.

Akut Pyelonefrit Tedavisi: Akut Pyelonefrit teşhisi konulan anne adayı hemen hastaneye yatırılmalı. Tedavi amaçlı damardan sıvı, ateş düşürücü ve geniş spektrumlu antibiyotik uygulanır. Antibiyotik tedavisi anne adayı en az 48 saat ateşsiz bir dönem geçirene kadar devam ettirilir. İdrar kültürü duyarlılık sonuçlarına göre antibiyotik tedavisi gerektiği kadar devam sürdürülür. Şayet tedaviye rağmen 72 saat sonra hastada değişiklik yoksa antibiyotik duyarlılık test sonuçları ve uygulanan doz tekrar gözden geçirilir. Ayrıca anatomik anomalilerin tespiti için böbrek ultrasonografisi yapılır. Akut pyelonefritin iyileşmesinden sonra hamile 2 hafta daha antibiyotiğe devam eder. Hamileliğin devamında ise baskılayıcı tedaviye devam edilir. Akut Pyelonefritin tekrarlama olasılığı yaklaşık %20’dir.

Gebelik bazı enfeksiyonların normalden daha sık geçirilmektedir. Bu enfeksiyonlar zaman zaman anne adayı ve gelişmekte olan bebekte problem yaratabilmektedir. Sık görülen enfeksiyonların başında idrar yolu enfeksiyonları gelmektedir. En önemli belirtisi idrar yaparken yanmadır. Gebelikte idrar yolu enfeksiyonu 6. haftadan itibaren haftaya kadar sık görülür. İdrar yollarındaki değişiklikten dolayı hamilelikte risk artar. Uterus büyüdükçe yaptığı baskıdan dolayı mesanenin tam boşalmasına engel olacağı için enfeksiyon artar.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Bulguları

İdrar yolu enfeksiyonunda aşağıdaki bulgulardan bazıları veya hepsi görülebilir.

• İdrar yaparken ağrı yada rahatsızlık
• Sık idrara çıkma
• İdrarda kan yada mukus
• Kasıkta ağrı ve kramp
• İlişkide ağrı
• Terleme, ateş titreme ve idrar kaçırma
• Gece idrar yapma isteği ile tuvalete kalkma
• İdrar miktarında değişiklik; azalma veya artma
• İdrar torbası bölgesinde ağrı, baskı, ve hassasiyet
• Eğer böbrek enfeksiyonu gelişirse sırt ve yan ağrısı, titreme, ateş, bulantı ve kusma

İdrar Yolu Enfeksiyonu Bebeğe Etkisi

İdrar yolu enfeksiyonu tedavi edilmezse böbrek enfeksiyonuna yol açar. Bunun sonucunda erken doğum ve düşük doğum ağırlığı görülür. İdrar yolu enfeksiyonu tedavi edilirse bebeğe zarar vermez.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Tanısı

Tanı gebelik boyunca idrar tahlili ve kültürü ile konur.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavisi

Hamilelik süresince idrar yolu enfeksiyonu antibiyotik ile tedavi edilir. Antibiyotik seçimi gebelik haftası ve idrar yolu enfeksiyonunun derecesine göre değişir.

İdrar Yolu Enfeksiyonundan Korunma

Hamilelik süresince idrar yolu enfeksiyonu olmamak için dikkat edilmesi gerekenler:

• Günlük ,5 litre sıvı tüketilmeli (idrar rengi gün içinde sarı renkli olmamalı)
• Enfeksiyonlarla mücadele için C vitamini ( mg), beta karoten ( ünite), ve çinko (mg) alınmalı
• İdrar torbasını belli sürelerle boşaltmak alışkanlık haline getirilmeli
• İlişki öncesi ve sonrası idrar yapılmalı
• İdrar yolu enfeksiyonu tedavisi alırken ilişki olmamalı
• İdrar yaptıktan sonra temizlik önden arkaya doğru yapılmalı
• Her gün iç çamaşırı değiştirilmeli
• Dar giyinmemeli

Kegel egzersizleri

Hamilelik aynı zamanda birçok sağlık problemlerine de gebe kalmak demektir. Çünkü anne adayı hem fizyolojik hem de psikolojik olarak büyük bir değişimin içine girer. Bu durum daha önce yaşamadığı birçok sağlık problemiyle tanışmasına neden olur. İdrar yolu enfeksiyonlarının bu hastalıkların başında geldiğini ifade eden Avrasya Hastanesi Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulunuyor.

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu riski artıyor

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonları, 6. haftadan itibaren haftaya kadar oldukça sık görülür. Bunun temel sebebi ise idrar yollarındaki değişikliktir. Şöyle ki, uterus büyüdükçe yaptığı baskıdan dolayı mesanenin tam boşalmasına engel olacağı için enfeksiyon artar. Bağışıklık sisteminin baskılanması nedeniyle de idrar yolu enfeksiyonları sıklıkla rastlanılan bir durumdur. Bu enfeksiyonlar basit mesane enfeksiyonu (sistit ) olabileceği gibi, ciddi böbrek enfeksiyonu (piyelonefrit) gelişimi de söz konusu olabilir.

Hamilelikte enfeksiyona neden olan faktörler

• Hormonlardaki değişiklikler,
• Bağırsaktan gelen bakteriler,
• Yetersiz ve yanlış taharetlenme,
• Cinsel ilişki,
• Vajinadaki floranın değişmesi,
• Progesteron hormonunun kaslarını gevşetmesi ve bakterilerin geçişine izin vermesi,
• İmmun sistemini baskılayan hastalıklar,
• Anne adayında şeker hastalığı,
• Yapısal böbrek rahatsızlıkları,
• Böbrek taşları,
• Önceden geçirilmiş üriner sistem ameliyatları.

Enfeksiyon sinsice ilerleyebilir

Gebelik döneminde enfeksiyonlara bağlı olarak mesaneye ulaşan bakteriler herhangi bir belirtiye yol açmadan idrar torbası içinde canlı olarak kalabilir ve idrarla da şikayete yol açmayabilir. Bu durum geç fark edilirse böbrek iltihabına kadar neden olabilir. Hamilelik sürecinde idrar yolu enfeksiyonları erken doğuma ve su kesesinin erken açılması gibi bebeğin yaşamını riske sokabilecek önemde sorunlara neden olabilir. Özellikle piyelonefrit durumunda erken doğum riski söz konusudur.

İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri nelerdir?

• İdrarda kan ve mukus,
• İdrar yaparken yanma ve acı,
• İdrarını tutamama hissi,
• İdrarda kötü koku,
• Cinsel ilişki sırasında ağrı,
• Kasık ve böbrek ağrısı,
• Genital bölgede kaşıntı,
• İdrar kaçrıma,
• Titreme,
• Yüksek ateş.

Tevdi edilmezse hem bebeği hem anneyi etkiler

İdrar yolu enfeksiyonu tedavi edilmezse böbrek enfeksiyonuna yol açar. Bunun sonucunda erken doğum ve düşük doğum ağırlığı görülür. İdrar yolu enfeksiyonu tedavi edilirse bebeğe herhangi bir zarar vermez. Piyelonefrit hastanede yatarak tedavi edilmesi gereken bir sağlık bir problemidir. Çünkü hem anne sağlığını etkileyen sistemik riskleri söz konusudur hem de erken doğum riskini artırarak bebeğin sağlığını riske atar.

İdrar yolu enfeksiyonundan korunmak mümkün mü?

Hamilelik süresince idrar yolu enfeksiyonu antibiyotik ile tedavi edilir. Antibiyotik seçimi gebelik haftası ve idrar yolu enfeksiyonunun derecesine göre değişir. İdrar yolu enfeksiyonundan korunmak içinse;

• Günlük ,5 litre sıvı tüketilmeli,
• Her gün iç çamaşırı değiştirilmeli,
• Cinsel ilişki öncesi ve sonrası idrara çıkılmalı,
• Dar ve nefes almayan kıyafetler tercih edilmemeli,
• Bol miktarda probiyotik içeren yoğurt kefir gibi gıdalar tüketilmeli.