Çift Yarık Deneyi Dr Quantum
kaynağı değiştir]
Klasik dalga-optiği formülasyonu[değiştir kaynağı değiştir]
- İki yarığın; büyük ve birbirinden uzak olması halinde ekranda üst üste iki ışık lekesinin oluşturduğu; birbirine yakın delikler küçük olduğunda ise girişim saçakları adı verilen renk şeritlerinin oluştuğunu gördü. Bu renkli şeritler yalnızca dalgaların ürettiğini ortaya koydu.
- Yarıkların biri kapatılırsa girişim deseni kaybolur ve yarığın arkasında sadece bir çizgi oluşur.
- Herhangi bir yöntemle, ışık ya da parçacığın hangi yarıktan geçtiği tespit edilmeye çalışılırsa o anda girişim deseni kaybolur ve yarığın arkasında iki ayrı çizgi oluşur.
- Işık ya da parçacığın, çift yarıklı levha arkasında, bilinen fizik kurallarına göre iki çizgi oluşturması gerekirken neden girişim deseni oluştuğunun tespitine çalışılması, deneyin sonucunu anlaşılmaz bir şekilde değiştirir, bu sonuç bilim tarihinin belki de en büyük açmazını oluşturur. Çünkü herhangi bir ölçüm girişimi, deneyin sonucunu değiştirerek gözlem yapılmasını engeller.
- Kararlı girişim deseni oluşturabilmek için her bir dalga birbirlerine olan sabit fazı korumalıdırlar.[31]
Deneyin gerçekleştirilebilmesi için önşartlar[değiştir Çift yarık deneyi
Fotonlar ya da madde parçacıkları (örn. elektron) çift-yarıktan geçtikten sonra bir dalga girişim deseni oluştururYoung deneyi olarak da bilinen çift-yarık deneyi, ışığın dalga özelliği sergilediğini gösterir. Fotoelektrik etkisi ışığın dalga özelliğinin yanı sıra parçacık özelliği de sergilediğini gösterir. Deneyin basit versiyonunda lazer ışını gibi bağdaşık (eş fazlı) bir ışık kaynağı, iki paralel yarık açılmış ince bir levhayı aydınlatır, ve yarıktan geçen ışık levhanın arkasındaki bir ekranda gözlemlenir. Işığın dalga doğası ışık dalgalarının iki yarıktan da geçerek girişim yapmasını, ve ekranda aydınlık ile karanlık bantlar oluşturmasını sağlar, ki bu sonuç ışık tamamen parçacıklı yapıda olsa beklenemez. Fakat, parçacıklardan veya fotonlardan oluşuyormuş gibi, ekranda her zaman ışığın soğurulduğu görülür.[1][2] Bu durum dalga-parçacık ikiliği olarak bilinen prensibi ortaya koyar.
Genel bakış[değiştir kaynağı değiştir]
Ekran üzerindeki girişim deseninde, art arda gelen aynı cins iki saçak arasındaki uzaklığa saçak aralığı ya da saçak genişliği denir.
2. Tanım: Herhangi bir saçağın ekran üzerindeki genişliğine denir. Yani saçak genişliği anlamına gelir. Çift yarıkta girişimde bütün saçakların boyu birbirine eşittir.
Burada;
: Örneğin; birinci karanlık saçak ile ikinci karanlık saçak arasındaki uzaklık,
: Kullanılan ışığın dalga boyu,
: Fant ile ekran arasındaki uzaklık,
: Yarıklar arasındaki uzaklık,
: Fant ile ekran arası ortamın ışığı kırma indisidir (birimi yok).
Not: Bu formülde uzunluk birimleri, aynı cinsten olmalıdır.
Detaylar[değiştir
nest...
Çift yarık deneyi
Young deneyi olarak da bilinen çift-yarık deneyi, ışığın dalga özelliği sergilediğini gösterir. Fotoelektrik etkisi ışığın dalga özelliğinin yanı sıra parçacık özelliği de sergilediğini gösterir. Deneyin basit versiyonunda lazer ışını gibi bağdaşık (eş fazlı) bir ışık kaynağı, iki paralel yarık açılmış ince bir levhayı aydınlatır, ve yarıktan geçen ışık levhanın arkasındaki bir ekranda gözlemlenir. Işığın dalga doğası ışık dalgalarının iki yarıktan da geçerek girişim yapmasını, ve ekranda aydınlık ile karanlık bantlar oluşturmasını sağlar, ki bu sonuç ışık tamamen parçacıklı yapıda olsa beklenemez. Fakat, parçacıklardan veya fotonlardan oluşuyormuş gibi, ekranda her zaman ışığın soğurulduğu görülür.[1][2] Bu durum dalga-parçacık ikiliği olarak bilinen prensibi ortaya koyar.
Genel bakış[değiştir kaynağı değiştir]
Ekran üzerindeki girişim deseninde, art arda gelen aynı cins iki saçak arasındaki uzaklığa saçak aralığı ya da saçak genişliği denir.
2. Tanım: Herhangi bir saçağın ekran üzerindeki genişliğine denir. Yani saçak genişliği anlamına gelir. Çift yarıkta girişimde bütün saçakların boyu birbirine eşittir.
Burada;
: Örneğin; birinci karanlık saçak ile ikinci karanlık saçak arasındaki uzaklık,
: Kullanılan ışığın dalga boyu,
: Fant ile ekran arasındaki uzaklık,
: Yarıklar arasındaki uzaklık,
: Fant ile ekran arası ortamın ışığı kırma indisidir (birimi yok).
Not: Bu formülde uzunluk birimleri, aynı cinsten olmalıdır.