Iki Nokta Kullanımı Tdk

İki nokta, bir noktalama işareti. İki nokta üst üste olarak da bilinir.^[1] Metin içerisinde çoğunlukla alıntı yaparken, liste yaparken ve açıklama yaparken kullanılır.

Yazımı[değiştir

eğitim öğretim ile ilgili belgeler>konu anlatımlı dersler >Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar >noktalama işaretleri ile ilgili konu anlatımlar

İKİ NOKTA TDK İKİ NOKTA NEDİR İKİ NOKTA NEREDE KULLANILIR İKİ NOKTA ÖRNEKLERİ (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)

 

( : ) İki nokta işaretinin kullanıldığı yerler şunlardır:

 

1. Eğer ÖRNEK verilecekse veya AÇIKLAMA yapılacaksa açıklama veya örnekten ÖNCE kullanılır.

 

Örnekler:

 

Türkçede değişik türlerde kelimeler vardır: isim, fiil, sıfat

(Bu cümlede Türkçedeki türler ile ilgili örnek vermek için örneklerdenönce iki nokta kullanılmıştır.

 

Manavdakilerin bazıları: elma, portakal, muz

(Bu cümlede de örnek verilmiş ve örneklerdenönce iki nokta kullanılmıştır.)

 

En iyi arkadaşlarım: Tuğçe, Merve, Nisa.

(Bu cümlede en iyi arkadaşlarının kimler olduğunu anlatmak için açıklamadanönce iki nokta kullanılmıştır.)

 

Başarıya ulaşmanın yolu şudur: Düzenli ve sürekli çalışırsak başarılı oluruz.

(Bu cümlede başarmak için neler yapılması gerektiğini açıklamak için açıklamadan önce iki nokta kullanılmıştır.)

 

Sıfat: Adın önüne gelip onu niteleyen ya da belirten bir sözcük çeşididir.

 

Ünsüz harfler iki grupta incelenir: 1. Sert ünsüzler, 2. Yumuşak ünsüzler.

 

UYARI:

İki noktadan sonra SIRALAMA yapılıyorsa ve sıralama özel isimle başlamıyorsa sıralanan kelime KÜÇÜK HARFLE başlar.

 

Örnekler:

 

Türkçede değişik türlerde kelimeler vardır:isim, fiil, sıfat

(Bu cümlede sıralama yapılmıştır ve dikkat edin "isim" kelimesinin baş harfi KÜÇÜK harfle başlamıştır.)

 

En iyi arkadaşlarım:Tuğçe, Merve, Nisa.

(Bu cümlede sıralama yapılmıştır ve dikkat edin "Tuğçe" kelimesi zaten özel isim olduğu için BÜYÜK harfle başlamıştır.)

 

2. Konuşma çizgisinden ÖNCE kullanılır.

 

Örnekler:

Adam uyararak:

— Gürültü yapmayın, dedi.

(Bu cümlede konuşma çizgisinden önce iki nokta kullanılmıştır.)

 

Yaşlı köylü:

— Yaklaş bakalım evlat!

 

Osman:

— Buyur dayı.

 

 

UYARI:

Yeni kurala göre cümlede iki nokta yerine VİRGÜL işareti de kullanabilirsiniz. Görünce yanlış DEMEYİN!

Örnekler:

Adam uyararak,

— Gürültü yapmayın, dedi.

 

3. Karşılıklı konuşmalarda konuşma çizgisi olmamasına karşın İSİMLERDEN SONRA kullanılır.

 

Örnek:

Zehra: Sınavdan kaç aldın?

Ayşe: 98 aldım. Ya sen?

Zehra: 96 almışım.

(Yukarıda iki kişi karşılıklı konuşuyorlar. Gördüğünüz gibi iki nokta konuşma çizgisi kullanılmamasına karşın İSİMLERDEN HEMEN SONRA kullanılmıştır.)

 

4. Konuşma çizgisi yoksa ve konuşma TIRNAK İÇİNDEYSE konuşan kişiden SONRA kullanılır.

 

Örnek:

Çocuk: "Karnım acıktı." dedi.

(Bu cümlede konuşma çizgisi olmamasına karşın tırnak içinde kişinin konuşması yer alıyor. Bu yüzden tırnaktan önce iki nokta kullanılmıştır.

 

Yahya Kemal kültürümüzle ilgili şöyle der : "Her şeyin en iyisini yapmayı bilmişiz de, bunları yaşatamamışız."

 

UYARI:

Yeni kurala göre cümlede iki nokta yerine VİRGÜL işareti de kullanabilirsiniz. Görünce yanlış DEMEYİN!

Örnek:

Çocuk, "Karnım acıktı." dedi.

 

5. SÖZLÜKLERDE kelimenin tanımını, ne anlama geldiğini söylemek için KELİMEDEN SONRA kullanılır.

 

Örnek:

savunma: Saldırıya karşı koymak.

(Yukarıda kelimenin ne anlama geldiğini söylemek için kelimeden sonra iki nokta kullanılmıştır. Bu kullanımla sözlüklerde karşılaşırsınız.)

 

6. Ses bilgisinde UZUN ÜNLÜ (yani söylerken uzatarak söylediğimiz sesli harfı) göstermek için uzun okunacak SESLİ HARFTEN SONRA kullanılır.

 

Örnek:

ka:til (bu kelimeyi okurken "a" harfini uzatmadan okumaya çalışın. Çok komik oluyor değil mi? İşte ses bilgisinde bu harfi uzun okuyacağımızı göstermek için sesli harften sonra iki nokta işareti konur. Bu şekilde görünce yanlış DEMEYİN! TDK bu şekilde kullanılır diyor.)

i:cat

a:ile

 

6. İnternet adreslerinde "https"den SONRA kullanılır.

 

Örnek:

https://seafoodplus.info

 

7. Matematikte BÖLME İŞARETİ olarak kullanılır.

 

Örnek:

65:5=13

:4 = 25

16:2 = 8

 

8. Kütüphanelerde, kitap kataloglarında YAZARLA ESERİ ARASINA konur.

 

Örnek:

Necip Fazıl KISAKÜREK: O ve Ben, Çöle İnen Nur

 

KONUYU DAHA İYİ

ANLAMAK İSTERSENİZ

AŞAĞIDAKİ VİDEOMUZU

İZLEYEBİLİRSİNİZ

 

 

=>Ayraç İşareti TIKLAYIN

 

=>Denden İşareti TIKLAYIN

 

=>İki Nokta İşareti TIKLAYIN

 

=>Kesme İşareti TIKLAYIN

 

=>Kısa Çizgi İşareti TIKLAYIN

 

=>Konuşma Çizgi İşareti TIKLAYIN

 

=>Köşeli Parantez İşareti TIKLAYIN

 

=>Nokta İşareti TIKLAYIN

 

=>Noktalı Virgül İşareti TIKLAYIN

 

=>Parantez İşareti TIKLAYIN

 

=>Sıra Nokta İşareti TIKLAYIN

 

=>Soru İşareti TIKLAYIN

 

=>Tırnak İşareti TIKLAYIN

 

=>Tek Tırnak İşareti TIKLAYIN

 

=>Uzun Çizgi İşareti TIKLAYIN

 

=>Üç Nokta İşareti TIKLAYIN

 

=>Ünlem İşareti TIKLAYIN

 

=>Virgül İşareti TIKLAYIN

“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR”
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<

“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

Yorumlar 4. **Yorum** ->Yorumu: çok güzel miş işime çok yaradı ->Yazan: reyyan 3. **Yorum** ->Yorumu: Cok guzel bir sayfa ->Yazan: galatasaray. ->Yazan   : ->Yorumu:  Ben bu siteyi çok begendim. Her zaman girmek isterim. ->Yazan : gazel ->Yorumu: ya çok güzelmis syiki bu site varmis süper sizi çok seviyorum. >>>YORUM YAZ<<< Not: Yorum Yaz Bölümünden Yazılar Da Gönderebilirsiniz. Yazıyı belgenizden kopyalayıp aşağıdaki Yorumunuz Kutucuğu'na yapıştırmanız yeterli

kaynağı değiştir]

• Ergin, Muharrem. ''Üniversiteler İçin Türk Dili.'' İstanbul: Bayrak Yayım,
• Türk Dil Kurumu

Noktalama işaretleri, duygu ve düşüncelerimizi daha açık bir şekilde dile getirmek için Türkçe' de önemli bir konudur. Sınavlarda da çokça çıkan noktalama işaretleri konu anlatımı TDK'nin belirlediği şekilde müfredata girer. Sınava girecek öğrenciler için çıkmış sorular da merak konusudur. Noktalama işaretleri nelerdir ve nerelerde kullanılır, örnek cümlelerle incelemek için sizi yazımızın geri kalanına davet ediyoruz

Noktalama İşaretleri Nedir?

Noktalama işaretleri, duygu ve düşüncelerimizi daha açık bir şekilde dile getirmeye, cümlenin yapısını ve duraklama notalarını belirlemeye, okuma ve anlamayı kolaylaştırmaya, sözün vurgu ve ton gibi özelliklerini belirtmeye yardımcı olur. TDK' ya göre toplam 17 tane noktalama işareti vardır. Nokta, virgül, noktalı virgül, iki nokta, üç nokta, soru işareti, ünlem işareti, tırnak işaretleri, ayraç ve kesme ait oldukları sözcüklere bitişik olarak yazılır ve kesme dışındaki işaretlerden sonra bir harf boşluğu ara verilir.

Nokta (.)

En eski ve en çok bilinen işaret olan nokta, tamamlanmış cümlenin sonuna konulur. Temel görevi bir cümlenin bittiğini gösterir. Nokta ayrıca:

Bazı kısaltmaların sonuna konur ve sayılardan sonra sıra belirtmek için "-ncİ" ekinin yerine kullanılır.

7. (yedinci)

Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra ve bir yazının maddelerini gösteren rakam veya harflerden sonra konur.

Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yıl gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur.

Kitap, dergi seafoodplus.info künyelerinin sonuna konur.

Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya nokta konur.

2. VİRGÜL (,)

Noktadan sonra en çok kullanılan noktalama işareti virgülün temel görevi birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime gruplarını ayırmaktır. Yanlış kullanılması durumda yanlış anlam doğurur.

Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.

İyilik et komşuna, iyilik gelsin başına.

Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için konur.

Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur.

Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler arasına konur.

Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur.

Çadırları şu düzlüğe kuralım, dedi.

Noktalı Virgül (;)

Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları ve ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.

Kısır için bulgur, salça, salatalık; makarna salatası için ise bezelye, mayonez, yoğurt lazım.

Cümleleri birbirine bağlayan "ama, fakat, lâkin, çünkü" gibi bağlaçlardan önce konabilir.

İki Nokta (:)

Kendisinden sonra örnek verilecek, açıklama yapılacak cümlenin sonuna konur.

Aklın ve bilimin üç büyük düşmanı vardır: fenalık, cahillik ve tembellik.

Edebî eserlerdeki karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişinin adından sonra konur.

Doğrudan yapılan aktarmalarda, aktarılan söz ya da yazıdan önce konur.

Genel Ağ (internet) adreslerinde kullanılır.

seafoodplus.info

Matematikte bölme işareti olarak kullanılır.

Üç Nokta (…)

Tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.

Ah bu evin bende uyandırdığı o hisler…

Kaba sayıldığı için veya bir başka nedenle açıklanmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine konur.

Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya bölümlerin yerine konur.

Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç katmak için konur.

Karşılıklı konuşmalarda, yeterli olmayan, eksik bırakılan cevaplarda kullanılır.

Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için konur.

Annesi onu bir bakışta tanıdı:
-Osman…

Soru İşareti (?)

Soru bildiren cümle veya sözlerin sonuna konur.

Söylediklerimi anladığına emin misin?

Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar için kullanılır.

Ünlem İşareti (!)

Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan cümlelerin sonuna konur.

Ne kadar güzel görünüyorsun!

Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra konur.

Tırnak İşareti (" ")

Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır.

Edip Cansever: '' Doğanın bana verdiği bu ödülden çıldırıp yitmemek için iki insan gibi kaldım. Birbiriyle konuşan iki insan.'' der.