Ikili Bağlaçlar Ingilizce

Bu yazımızda Türkçesi denklik bağlaçları olan Correlative conjunctions başlığı altında both and, either or, neither nor konusunu ele alacağız. Bu konumuzu daha iyi kavrayabilmek adına dilerseniz Both, either, neither konu anlatımı yazımızı okuyabilirsiniz. Çünkü bu konu both, either, neither ile bağlantılı. 

Hemen bir hatırlatma yapalım ve both and, either or, neither nor konusuna ondan sonra girelim: both, her ikisi de, either, iki şeyden biri, neither ise iki şeyden ikisi de değil anlamına sahipti. Bu dersimizde ise bunların ikili kullanımlarına bakacağız. 

Correlative conjunctions tek başına kullanılmaz, her kelimenin bir eşi vardır ve iki ifadeyi birbirine bağlamak için kullanılırlar. 

both … and

Cümlede iki adet özne, fiil, sıfat, zarf veya nesne olduğunda kullanılır. “Both … and” özneleri birbirine bağladığında fiil çoğul olur. both… and yapısı cümleye hem … hem anlamı verir. 

• Both Britain and France agree on the treaty. → Hem Britanya hem Fransa anlaşmada fikir birliğine vardılar. 
• Both my laptop and my phone are new. → Hem dizüstü bilgisayarım hem de telefonum yeni.
• Emrah Safa Gürkan can both write and speak Italian. → Emrah Safa Gürkan İtalyanca hem yazılabilir hem de konuşabilir.
• Lana Del Rey was both young and beautiful. → Lana Del Rey hem genç hem güzeldi.
• He played both tennis and basketball when he was a student. → O bir öğrenciyken hem tenis oynadı hem basketbol oynadı.
• She listened to her teacher both silently and respectfully. → O öğretmenini hem sessizce hem de saygılı bir şekilde dinledi.

either… or

‘Both… and’ gibi farklı cümle ögeleriyle birlikte kullanılır ama farklı anlam verir. Bu yapıda fiil, tekil veya çoğul olabilir. Belirleyici olan fiile yakın olan öznedir. either … or, cümleye ya … ya anlamı verir. 

• Either your father or your mother has to sign the papers. → Ya baban ya annen kağıtları imzalamak zorunda.
• Either Elsa or her brothers are going to that school. → Elsa veya erkek kardeşleri o okula gidiyorlar. 

(Fiile yakın olan her brothers çoğul olduğundan cümleye çoğul devam ettik.)

• You can come either today or tomorrow. → Ya bugün ya da yarın gelebilirsin.
• All ideas are either simple or complex. → Bütün fikirler ya basittir ya karmaşıktır.
• I’ll buy either a scooter or a drone for my son. → Oğlum için ya bir scooter ya da bir drone satın alacağım.

neither … nor

‘Both … and’ ve ‘either … or’ gibi farklı cümle öğeleriyle birlikte kullanılabilir fakat dikkat etmemiz gereken bir husus var. ‘Neither … nor’ da cümle yapısı olumludur ancak verdiği anlam olumsuzdur. Bu yapı cümleye ne … ne anlamı verir.

Bu yapıda da fiil tekil veya çoğul olabilir. Belirleyici olan yine fiile yakın olan öznedir. 

• Neither Norway nor Switzerland is in the European Union. → Ne Norveç ne de İsviçre Avrupa Birliğindedir. (İkisi de Avrupa Birliğinde değildir.)
• Neither he nor his parents like eating fast food. → Ne o ne de ebeveynleri fast food yemeyi severler.
• Ruth was neither hardworking nor experienced. → Ruth ne çalışkandı ne de deneyimliydi.
• I will neither call nor text her. → Onu ne arayacağım ne de ona mesaj atacağım?
• He took neither a phone nor a wallet with him. → Yanına ne telefon ne de cüzdan aldı.

not only … but also

Bu yapı da farklı cümle öğeleriyle birlikte kullanılabilir ve yine fiil tekil veya çoğul olabilir. Belirleyici olan hepsinde olduğu gibi fiile yakın olan öznedir. Bu yapı, cümleye sadece … değil aynı zamanda … anlamı verir.

• Not only doctors but also nurses help him recover. → Sadece doktorlar değil aynı zamanda hemşireler de onun iyileşmesine yardım ediyorlar.
• My brother not only snores but also walks at night. → Erkek kardeşim geceleri sadece horlamaz üstüne üstlük bir de yürür. 

“also” olmadan da kullanılabilir:

• I admire Keanu Reeves not only as an actor but as a person. → Keanu Reeves’e sadece bir oyuncu olarak değil, aynı zamanda bir insan olarak da hayranım. 

Vurgu yapılmak istendiğinde “not only” ifadesi başa alınır. Başa aldığımızda ise, özne ile yardımcı fiilin yeri değişiyor.

• Not only will he paint the outside of the house but also the inside.→ Evin sadece dışını değil, içini de boyayacak.

Böylece ‘Both and, Either or, Neither nor’ konusunu da tamamlamış olduk. Umarım yazımızın konuyu anlamanıza katkısı olmuştur. Bu denklik bağlaçları ile ilgili anlayamadığınız herhangi bir nokta varsa, yorumlara yazmanız yeterli olacaktır. Yorumlara bıraktığınız soruları yanıtlayarak konuyu daha iyi kavramanıza katkıda bulunmaktan mutluluk duyarız. Herkese iyi çalışmalar diliyoruz. 

Neither … nor … : Ne o … ne de o
Cümle içerisindeki iki elemanı birbirine bağlar. Yapıca olumlu cümlede olumsuz anlam verir. Anlam
bakımından olumsuz olduğu için yapı bakımından olumsuz cümlede kullanılmaz. Bu yapının
kullanıldığı cümlede fiil tekil olarak kullanılır.

Neither the black shirt nor the White skirt seems to suit Joanna well.

Neither her daughter nor her son was concerned about Marilyn’s well-being.

Either … or … : ya o … ya da o …
Olumlu cümlelerde “ya o … ya da o …” anlamına gelirken, olumsuz cümlelerde “neither nor” ile aynı
anlama gelmektedir. Bu yapının kullanıldığı cümlede fiil tekil olarak kullanılır. Bu yapıda yükleme en
yakın eleman fiilin tekilliğini ve çoğulluğunu belirler.

Either you tell him the truth, or you will have to bear the consequences.

Not only … but also/as well … : sadece … değil, aynı zamanda …

 NOT: Cümleye daha vurgulu bir anlam katmak için bazen “Not only” kısmı cümle başına
getirilebilir ancak bu durumda bağlı olduğu cümlenin devrik olması zorunludur.

She not only spoke French but also translated some texts into it.

They bought not only fruits but also vegatables.

Not only will they prepare some food, but also they will cook delicious pastries. (devrik cümle)

Both … and … : hem o … hem de …

 NOT: Cümlede yüklem her zaman çoğul olmalıdır.

Both he and his wife are well known for their commitment to issues of peace and justice.

Whether … or … : ister … ister … / -ip –mediğini

We don’t know whether he is guilty or not.

 NOT: Bu dört bağlacın içinde bulunduğu yani bağlı olduğu cümle her zaman “past perfect”tir.
Ana cümle ise “past simple”dır. Bu dört bağlaç cümle başında kullanıldığında ise bağlı
bulunduğu cümle devrik olmalıdır.

I had no sooner started doing my homework than my friend knocked on the door.

Hardly had he driven three kilometres when the truck broke down. (devrik cümle)