Her ne kadar mevzuatta yarım çalışma hakkının sadece tam zamanlı çalışanlara özel bir hak olduğu belirtilmemiş olsa da bu, tam zamanlı çalışanlara göre tasarlanmış bir hak.
Merhaba. Özel bir şirkette üç buçuk yıllık çalışanım. Part-time çalışıyorum. Doğumdan sonra İŞKUR’un annelere tanıdığı ilk çocukta 2 ay, ikinci çocukta 4 ay yarım çalışma hakkından part-time olduğum için yararlanabilir miyim? Ve kullandım diyelim, ücretsiz izin hakkımı yarım çalışmadan önce mi sonra mı kullanabilirim? Şimdiden teşekkür ederim.
Öncelikle temel bilgileri paylaşalım. İş Yasası’nın maddesinde yılında yapılan değişikliğe göre kadın işçi 16 haftalık normal analık iznini kullandıktan sonra, birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda gün, sonraki doğumlarda ise gün boyunca “yarım çalışma” hakkını kullanabilir.
Kadın işçi haftalık çalışma süresinin yarısı kadar (22,5 saat) çalışır ve bu sürenin ücretini işvereninden alır, işveren bu sürenin primini de öder. Geri kalan sürede işçi ücretsiz izinli sayılır ve bu süre için yarım çalışma ödeneği İŞKUR tarafından ödenir. Yarım çalışma ödeneği yılı için günlük net ,5 TL’dir. İŞKUR ayrıca yarım çalışma ödeneği ödediği gün kadar sigorta primi öder.
Her ne kadar ilgili yasa ve yönetmeliklerde bu hakkın sadece tam zamanlı çalışanlara yönelik bir hak olduğuna ilişkin açık bir hüküm olmasa da İşsizlik Sigortası Kanunu’nun ek 5. maddesine göre bu haktan yararlanabilmenin ön koşullarından biri de son 3 yılda gün prime sahip olmanın yanı sıra İş Yasası’nın maddesinde belirtilen haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışmaktır.
İş Yasası’nın maddesine göre ise “Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir.” İş Yasası’nın maddesi tam zamanlı çalışan işçiler için haftalık çalışma süresini düzenlerken, kısmi süreli (part-time) çalışma İş Yasası’nın maddesinde düzenlenmiştir. Sonuç olarak analık izni sonrası yarım çalışma hakkı, tam zamanlı çalışanlara göre tasarlanmış bir hak olup, kısmi süreli çalışanların bu haktan yararlanması bu koşul nedeniyle mümkün gözükmemektedir.
Yine de mevzuatta çok açık bir hüküm bulunmadığı için okurumuz İŞKUR’a başvurup şansını deneyebilir.
Son bir not. Yarım çalışma hakkının analık izninin hemen ardından kullanılması gerekmektedir.
#yarım çalışma
Yarım çalışma ödeneği hesaplama nasıl yapıldığı konusu kafa karıştırıcı olabilmekte. Doğum yapan kadınlara doğum sonrası analık izin süresinin bitim tarihinden itibaren ödenen bir ödenek türüdür. Bu ödenek 4a ssk kapsamında çalışan sigortalı kadınlara ödenmektedir.
Doğumdan sonra yarım gün çalışma ödeneğinin hesaplaması brüt asgari ücret üzerinden yapıldığından brüt asgari ücretin belli olması ile birlikte İşkur yarım çalışma ödeneği tutarı da belli oldu. Bu yazımızda yarım gün çalışma ödeneği ne kadar, nasıl alınır konularında ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.
Yarı zamanlı çalışma ödeneği hakkından yararlanabilmeniz için;
Daha fazla ayrıntı, başvuru şekli konusunda adım adım bilgi için hemen yarı zamanlı çalışma ödeneği nasıl alınır sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Yarı zamanlı çalışma yönetmeliği kapsamında başvuruyu İŞKURya yapmanız gerekiyor.
Bu ödenek birinci çocukta iki ay, ikinci çocukta 4 ay, üçüncü ve sonraki doğumlarda ise 6 ay süre ile ödenir. Eğer çocuk engelli ise maaş 12 ay boyunca ödenir.
Doğum yapana yarım çalışma ödeneği için bir günlük ödenek tutarı brüt asgari ücretin günlük tutarı kadar olmakta. Sizin brüt kazancınız asgari ücretten yüksek olsa bile hesaplama brüt asgari tutarlar üzerinden yapılıyor.
Yukarıda verilen hesaplama formülüne göre tarihleri arasında ödenecek yarım çalışma ödeneği: 15*,60 ( Binde 7,59 )= ,00 TL olacaktır. Buna göre yılında 15 günlük işkur yarım çalışma ödeneği toplamda ,00 TL olacaktır.
Yarı zamanlı çalışma ödeneği | ,00 TL |
Ödenek için başvuru yaptığınız aydan 2 ay sonra ödenmektedir. Örneğin /Şubat ayı içerisinde başvuru yaptıysanız ödeneğiniz /Nisan ayı içerisinde ödenmektedir.
İşkur yarım gün çalışma ödeneği sorgulaması maalesef edevlet üzerinden yapılamıyor. seafoodplus.info adresindeki kişisel sayfanızdan ya da herhangi bir İşkur Müdürlüğünden ödenek konusunda detaylı bilgi alabilirsiniz. Eğer henüz İşkur profil sayfanız yoksa İşkur profil oluşturma sayfamızdan nasıl yapabileceğiniz hakkında bilgi bulabilirsiniz.
Bu hak devlet memuru annelere verilmiş olunan bir haktır. yarım gün çalışma hakkı kapsamında memur anne dilerse doğum sonrası analık izin bitiminden itibaren çocuğu 60 ayı tamamlayana kadar yarı zamanlı çalışabilir. Bu süre boyunca maaşı da tam ödenir.
İşveren tarafından çıkış verilmesi ve işçinin işten çıkış tarihinden önceki son 3 sene içinde gün şartını sağlaması durumunda işsizlik ödeneği ödenebilir.
Yarım çalışma ödeneği kapsamındaki personelin gün sayısı 15 gün üzerinden yapılır. Bildirimde kullanılacak eksik gün kodları aşağıdaki gibi olacaktır;
Yarım çalışma | 23 |
Yarım Çalışma ve Diğer Nedenler | 24 |
Günlük brüt asgari ücretin 15 ile çarpılması sonucu bulunan tutardan binde %7,59 oranında damga vergisi kesilerek net ödenek tutarı hesaplanır.
01 Ocak tarihinden itibaren net yarı zamanlı çalışma ödeneği tutarı ,00 TL olarak belirlenmiştir.
Birinci çocukta 2, ikincide 4, üçüncü ve sonrası çocuklarda ise 6 ay alınır.
Doğum yapan kadınlara doğum sonrası analık izni bitim tarihinden itibaren yarı zamanlı çalışarak tam maaş ödenmesini sağlayan uygulamalardan birisidir.
TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç, "NTV'ye Sorun" programında çalışma hayatına ilişkin merak edilenleri yanıtladı.
Prof. Dr. Cem Kılıç'a yöneltilen sorular ve yanıtları şöyle;
Bu ay SGK’dan telefonuma eksik ödeme bilgisi geldi. Ne anlama geliyor? Ne yapmam gerek?
SGK bu yönde bir uyarı yapmaya başladı. Kayıt içinde kayıtdışılıkla mücadele kapsamında yapılan bir uygulama. İşverenin SGK'ya bildirdi rakamda yüzde 20 ya da daha fazla oranda azalma varsa SGK çalışanı ve işverenleri bilgilendiriyor. Bu durumda olanlar işverenlerine başvursunlar. Çalışanın gerçek ücreti ne ise SGK'ya o bildirilmeli. Eğer bu yapılmıyorsa çalışan haklı nedenle fesih yetkisini kullanabilir.
Doğumdan sonra yarım çalışma hakkı diye bir şey varmış. Bu konuda bilgi verir misiniz?
Bu hak İŞKUR tarafından annelik iznini bitiren kadın sigortalılara veriliyor. Doğum öncesi ve doğum sonrası olmak üzere toplam 16 haftalık doğum izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde yarım çalışma ödeneğinden faydalanmak için İŞKUR'a başvurursanız bu başvuru kabul edilir. Bunu işverenin kabul etmemesi söz konusu değil. Ayrıca son 3 yıl içerisinde adınıza gün prim yatmış olması koşulu da var. Yarım çalışma ödeneğinde ay içerisinde en fazla 15 güne kadar ücretsiz izinli sayılabiliyorsunuz bu sürenin ödeneğini de size İŞKUR, brüt asgari ücret üzerinden ödüyor. Kadın çalışanlar, birinci doğumda 60 gün, ikinci doğumda gün, üçüncü doğumda ise güne kadar bu haktan faydalanabiliyor.
Sürekli fazla mesai yapıyoruz. Yıllık sınır varmış, tazminatımı alıp çıkabilir miyim?
Bu konuda yıl bazında bir sınır var. Bir yılda fazla mesai yapılacak saatlerin toplamı saattir. Çalışan, saatin üzerinde çalıştığını öğrendiği andan itibaren 6 gün iş günü içinde bu konuda dava açma ve haklı nedenle fesih yapma imkanına sahiptir. Çalışan, kıdem tazminatını alarak işyerinden ayrılabilir.
Tahmini okuma süresi: 5 dk.
Yarı zamanlı çalışma ile ilgili yapılan yeni düzenlemeler, doğum sonrası çalışan ebeveynlere devlet destekli part time çalışma imkanı tanımaktadır. Doğum sonrası izin süresinin bitiminden itibaren kadın işçiye, üç yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçiye,talep etmeleri durumunda;
• Birinci doğumda 60 gün,
• İkinci doğumda gün,
• Üçüncü doğumda gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin kullanma hakkı doğar. Çoğul doğum halinde bu sürelere 30 gün eklenir. Çocuğun engelli doğması halinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır.
Çalışma süresi haftada en çok kırk beş (45) saattir. Aksi bir anlaşma bulunmadığı sürece, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Yarı zamanlı çalışma haftalık çalışma süresinin yarısı olarak uygulanır.
Sayılı Kanun ile Sayılı Kanuna eklenen EK MADDE-5 ile çalışanlar bu ücretsiz izinleri karşılığında yarım çalışma ödeneği almaya hak kazanırlar.
İşverenin yanlış bilgi ve/ya belge vermesiyle yapılmış olan ödemeler faiziyle birlikte işverenden tahsil edilecektir. Bu madde hükümleri Sayılı Kanunun geçici maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personel için de uygulanır.