Ilk Roketle Uçan Türk
Lâgarî Hasan Çelebi
Lâgari Hasan Çelebi (d. yüzyıl), Osmanlı İmparatorluğu'nda IV. Murad döneminde, barut macunundan hazırlanmış fişekler vasıtasıyla uçtuğu görülen ve kayıt edilen Osmanlı sanatkârı ve mühendisidir.[1]
Hayatı hakkındaki bilgiler sadece Evliya Çelebi’nin Seyahatnâme’sinde anlattıklarına dayanır. Evliya Çelebi’ye göre yılında, IV. Murad’ın kızı Kaya Sultan’ın doğumu nedeniyle yapılan şenlikler sırasında 50 okka barut macunundan yedi kollu bir fişek icat etmiş ve "Padişah'ım, seni Hüdâ'ya ısmarladım. İsa Peygamber ile konuşmaya gidiyorum." diyerek Sarayburnu’nda IV. Murad’ın huzurunda fişeğe binmiş, yardımcılarının fişeği ateşlemesiyle havaya yükselmiştir. Havada iken yanındaki fişekleri ateşleyince denizin yüzü aydınlanmış, büyük fişeğinin barutu kalmayıp yere doğru düşerken de ellerindeki kartal kanatlarını açıp Sinan Paşa Köşkü önünde denize inmiştir. Oradan da yüzerek Padişah'ın huzuruna gelmiş ve “Padişah'ım, İsa Peygamber sana selam etti.” diyerek şaka yapmıştır. Sultan Murad bu başarısından ötürü onu sipahi yazdırmıştır. Yine Evliya Çelebi’nin belirttiğine göre daha sonra Lâgari, Kırım’a Selâmet Giray Han’ın yanına giderek orada ölmüştür.[1]
Popüler kültür[değiştir Wingsuit adƒ± verilen √∂zel bir tulum giyerek bir y√ºkseklikten atlamak, sky diving, yama√ß para≈ü√ºt√º gibi ekstrem sporlar son d√∂nemlerde olduk√ßa pop√ºler. Bilim kurgu filmlerinden ve bilgisayar oyunlarƒ±ndan a≈üina olduƒüumuz roketle u√ßma fikri ise son d√∂nemlerde √ºst√ºnde epey durulan bir konu oldu. Bazƒ± √ºlkeler bu u√ßu≈üu ger√ßekle≈ütirebilecek aletler tasarladƒ± ve gelecek yƒ±llarƒ± etkisi altƒ±na alacak gibi g√∂r√ºn√ºyor.
Günümüzde de savunma sanayisinde oldukça fazla kullanılan roketlerin ilk örneklerinden birisi ise Anadolu topraklarında ateşlendi. Dolayısıyla roketle uçma fikri hiç de yeni bir proje değil. Tarihi ise Osmanlı Devleti’nin IV. Murat Devri’ne dayanıyor.
Kahvehaneler ve tütün ürünlerini yasaklaması ile bilinen seafoodplus.info’ın çocukları ile ilgili kesin bilgilere ulaşmak çok kolay değil ancak kendisinden sonra oğlunun değil de kardeşi İbrahim’in tahta çıktığı biliniyor. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde ise seafoodplus.info’ın tek bir çocuğundan söz ediliyor : İsmihan Kaya Sultan. Seyahatname’nin seafoodplus.infode adı geçen Kaya Sultan’ın doğumu üzerine yapılan eğlenceler tarihe geçecek bir olaya tanıklık eder.
Çok da iri yapılı olmayan, Hasan Çelebi isimli bir kişi IV. Murat’a kendi tasarladığı roket ile uçacağını iddia eder. Hezarfen Ahmet Çelebi’nin de kanatları ile havada uçtuğu iddiası halk arasında karışıklıklara neden olduğu için seafoodplus.info bu fikre sıcak bakmaz ancak yine de Hasan Çelebi’ye şans verir. Sarayburnu’na çağrılan Hasan Çelebi, Padişah’a tasarladığı roketi tanıtır ve teknik bilgiler verir. Padişah’a “Seni Hüda’ya ısmarladım, ben İsa Nebi ile konuşmaya gidiyorum.” diyen Hasan Çelebi’nin roketleri yardımcıları tarafından ateşlenir. Gökyüzüne yükselen Hasan Çelebi, barutların bitmesi üzerine sırtındaki kanatları ile süzülerek denize düşer ve daha sonra yüzerek karaya çıkar. Farsça “zayıf ve çelimsiz” anlamına gelen Lagari ismi verilen Hasan Çelebi bir kese altın ile ödüllendirilir ve 70 akçe ile sipahi yazılır ancak Kırım’da Giray Han’ın hizmetinde iken hayatını kaybeder.
Günümüzün en önemli tarihçilerinden birisi olan İlber Ortaylı da Lagari Hasan Çelebi’nin roketle uçuşunun gerçek olduğunu belirtir. Ancak MythBusters programının “Crash and Burn” bölümünde uçuş tekrar denenmiş, Evliya Çelebi’nin verdiği bilgilere göre gerçekleştirilen deneme başarısız olmuştur.
Bu içeriklerimiz de ilginizi çekebilir:
Haliç’in Timsahı: Taht-el Bahir
Da Vinci’nin Hayalini Gerçekleştiren Türk
Bilim Nobel’den Çanakkale’ye
Bilim Kaybolan Devridaim Makinesi
Wingsuit adı verilen özel bir tulum giyerek bir yükseklikten atlamak, sky diving, yamaç paraşütü gibi ekstrem sporlar son dönemlerde oldukça popüler. Bilim kurgu filmlerinden ve bilgisayar oyunlarından aşina olduğumuz roketle uçma fikri ise son dönemlerde üstünde epey durulan bir konu oldu. Bazı ülkeler bu uçuşu gerçekleştirebilecek aletler tasarladı ve gelecek yılları etkisi altına alacak gibi görünüyor.
Günümüzde de savunma sanayisinde oldukça fazla kullanılan roketlerin ilk örneklerinden birisi ise Anadolu topraklarında ateşlendi. Dolayısıyla roketle uçma fikri hiç de yeni bir proje değil. Tarihi ise Osmanlı Devleti’nin IV. Murat Devri’ne dayanıyor.
Kahvehaneler ve tütün ürünlerini yasaklaması ile bilinen seafoodplus.info’ın çocukları ile ilgili kesin bilgilere ulaşmak çok kolay değil ancak kendisinden sonra oğlunun değil de kardeşi İbrahim’in tahta çıktığı biliniyor. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde ise seafoodplus.info’ın tek bir çocuğundan söz ediliyor : İsmihan Kaya Sultan. Seyahatname’nin seafoodplus.infode adı geçen Kaya Sultan’ın doğumu üzerine yapılan eğlenceler tarihe geçecek bir olaya tanıklık eder.
Çok da iri yapılı olmayan, Hasan Çelebi isimli bir kişi IV. Murat’a kendi tasarladığı roket ile uçacağını iddia eder. Hezarfen Ahmet Çelebi’nin de kanatları ile havada uçtuğu iddiası halk arasında karışıklıklara neden olduğu için seafoodplus.info bu fikre sıcak bakmaz ancak yine de Hasan Çelebi’ye şans verir. Sarayburnu’na çağrılan Hasan Çelebi, Padişah’a tasarladığı roketi tanıtır ve teknik bilgiler verir. Padişah’a “Seni Hüda’ya ısmarladım, ben İsa Nebi ile konuşmaya gidiyorum.” diyen Hasan Çelebi’nin roketleri yardımcıları tarafından ateşlenir. Gökyüzüne yükselen Hasan Çelebi, barutların bitmesi üzerine sırtındaki kanatları ile süzülerek denize düşer ve daha sonra yüzerek karaya çıkar. Farsça “zayıf ve çelimsiz” anlamına gelen Lagari ismi verilen Hasan Çelebi bir kese altın ile ödüllendirilir ve 70 akçe ile sipahi yazılır ancak Kırım’da Giray Han’ın hizmetinde iken hayatını kaybeder.
Günümüzün en önemli tarihçilerinden birisi olan İlber Ortaylı da Lagari Hasan Çelebi’nin roketle uçuşunun gerçek olduğunu belirtir. Ancak MythBusters programının “Crash and Burn” bölümünde uçuş tekrar denenmiş, Evliya Çelebi’nin verdiği bilgilere göre gerçekleştirilen deneme başarısız olmuştur.
Bu içeriklerimiz de ilginizi çekebilir:
Haliç’in Timsahı: Taht-el Bahir
Da Vinci’nin Hayalini Gerçekleştiren Türk
Bilim Nobel’den Çanakkale’ye
Bilim Kaybolan Devridaim Makinesi