Imam Nikahında Kadının Boşama Hakkı Var Mı
Hülle
Hülle, bir erkeğin, üç talakla boşadığı eşi ile tekrar evlenebilmesi için, o kadını rızasıyla başka bir erkekle nikahlayıp, bir geceliğine zifafa sokması demektir.
Üç talâkla boşanmış olan kadını, (Zevciyet muamelesi olmadan, eski kocasıyla evlenemez) hadisinin mucibince hülle yapmak isteyen ikinci kocanın birleşme olmadan sadece halvette bulunmasıyla ilk kocaya helâl olmaz. (Mecmuai zühdiyye)
Şayet o erkek zifaftan sonra boşarsa, o zaman bu kadın da isterse ilk kocasıyla evlenebilir. Böyle bir uygulama ise bir erkek için zillettir, aşağılıktır. Allah'ın, erkeklere boşamak hakkını verdi ise de, bu hakkı gelişigüzel kullanmamaları ve kadınlar, erkeklerin elinde oyuncak olmamaları için, erkeklere bu hülle zilletini yüklediğine inanılır. Hülle korkusundan bir erkek, boşama lafını ağzına bile alamaz. Aile arasında boşamanın şakası da olamaz.
Hülle için, hileye baş vuranlar olmuş, iddet beklemeden evlenmek caiz değil iken, nikah yapanlar çıkmıştır. Bu gece evlenip sabah boşayacak kiralık adam aramışlardır. İslam'da böyle geçici nikah yoktur. Biri ile anlaşıp bu gece evlen, yarın boşarsın diye bir anlaşma yapmak, yani belli bir süreliğine evlenmek sahih değildir. Muhammed'in, hülleciyi kiralık teke olarak vasıflandırıp şöyle dediği nakledilmiştir: "Hülle yapana da, yaptırana da Allah lanet etsin." (İbni Mace, Taberani, Hâkim, Beyheki)
Boşadığı kadını kiralık tekeye nikahlayan kişi zillete düştüğü gibi, kiralık teke de, nikahladığı karısını sabahleyin boşayıp ona vermekle de aynı zillete düşmüş oluyor. Müslüman bir erkek, hanımına, ric'î veya bâin üç talak verirse, yani başka başka üç zamanda birer kere boşarsa yahut bir defa, “Üç kere boşadım” derse, eski nikâh büsbütün bozulur. Bu kadını tekrar alabilmesi için, hulle lazım olur. Bu kadın, iddet zamanı içinde, hiç kimse ile evlenemez. Hulle demek, kadın başka erkekle nikâhlanıp, düğün olup, vaty olup, o erkek de boşayıp ve bundan sonra, tekrar iddet zamanı geçmek demektir. Ancak bundan sonra, birinci kocası, yeni bir nikâh ile tekrar alabilir. Bu ise, bir erkek için zillettir, aşağılıktır. İnanca göre Allah, erkeklere boşamak hakkını verdi ise de, bu hakkı gelişigüzel kullanmamaları ve kadınların, erkeklerin elinde oyuncak olmamaları için, erkeklere bu hulle zilletini yüklemiştir. Hulle korkusundan Müslüman bir erkek, boşama lafını ağzına bile alamaz. Aile arasında boşanmak lafının, şakası bile olamaz.[1]
Popüler kültürde[değiştir Sual: Ailevî bir geçimsizlik yaşıyoruz. Kocamın annesi, anneme gelerek, düğünde taktıkları altınları geri istemiş. Annem de vermiş. Kocamın ailesi bu altınlar üzerinde hak sahibi midir?
Cevab: Altınlar, kıza erkekten gelmişse, nikâhtan evvel hediye etmişse ve mehr olarak verilmiş değilse, sonra geri alabilir. Ancak kız bu altınları harcamışsa, bozdurmuşsa, yerine başka ziynet veya mal almışsa, yahud bunun karşılığı olarak kocaya hediye vermişse, veya mehr olarak verilmişse geri isteyemez.
Erkek, altınları kıza nikâhtan sonra hediye etmişse, mehr olarak taksın takmasın, geri alamaz. Çünki zevciyet (karı-koca münasebeti), hibeden rücû’a (bağışlamadan dönmeye) mânidir.
Altınları erkeğin ailesi takmışsa, nikâhtan önce veya sonra da takmış olsa, geri alabilir. Hibeden rücû (hediyeden dönme) mekruh olmakla beraber sahihtir. Hadîs-i şerifte, “Hediyesinden geri dönen, kustuğunu yalayan köpek gibidir” buyuruldu. Ancak kız bu altınları harcamışsa, bozdurmuşsa, yerine başka ziynet veya mal almışsa, yahud bunların karşılığında az veya çok bir hediye verilmişse geri isteyemez.
Altınları kızın anne ve babası kıza hediye etmişse, hiç geri alamaz. Çünki neseben mahrem akrabalık, hibeden rücû’a mânidir. Bunlar birbirlerine hediye vermişse, geri dönemez.
Altınları kızın anne ve babası erkeğe hediye etmişse, geri alabilirler. Ancak erkek bu altınları harcamışsa, bozdurmuşsa, yerine başka ziynet veya mal almışsa, yahud bunların karşılığında hediyeyi veren kişiye az veya çok bir hediye verilmişse geri isteyemezler.
Altınlar, başkalarından hediye gelmişse, kime verilirse verilsin, açıkça gelinin veya damadındır denmedikçe, kızın ailesinin akraba ve tanıdıklarından gelenler kızın ailesine, erkeğin ailesinin akraba ve tanıdıklarından gelenler erkeğin ailesine aittir. Hediyeler, kızın arkadaşlarından gelmişse kıza, erkeğin arkadaşlarından gelmişse erkeğe aittir.
Altınlar eğer kıza aitse, annesi veya babası yahud kocası bunda tasarruf edemez. Kızın annesi, kıza ait olan altınları, kızın rızası olmaksızın erkeğe veya erkeğin ailesine yahud hiç kimseye veremez.
(İbni Âbidin, Reddü’l-Muhtâr, Kitabü’l-Hibe, Rücû ani’l-Hibe bahsi)
Ayrıca kızın kocadan mehr, ödenmemiş nafaka, iddet nafakası ve sair alacağı varsa, kocasına ait olan altınları dahi, bunların karşılığı olarak elinde tutabilir. Çünki bu borçlar kocanın ailesine değil, kocaya aittir.
7 Mart Perşembe
nest...
Sual: Ailevî bir geçimsizlik yaşıyoruz. Kocamın annesi, anneme gelerek, düğünde taktıkları altınları geri istemiş. Annem de vermiş. Kocamın ailesi bu altınlar üzerinde hak sahibi midir?
Cevab: Altınlar, kıza erkekten gelmişse, nikâhtan evvel hediye etmişse ve mehr olarak verilmiş değilse, sonra geri alabilir. Ancak kız bu altınları harcamışsa, bozdurmuşsa, yerine başka ziynet veya mal almışsa, yahud bunun karşılığı olarak kocaya hediye vermişse, veya mehr olarak verilmişse geri isteyemez.
Erkek, altınları kıza nikâhtan sonra hediye etmişse, mehr olarak taksın takmasın, geri alamaz. Çünki zevciyet (karı-koca münasebeti), hibeden rücû’a (bağışlamadan dönmeye) mânidir.
Altınları erkeğin ailesi takmışsa, nikâhtan önce veya sonra da takmış olsa, geri alabilir. Hibeden rücû (hediyeden dönme) mekruh olmakla beraber sahihtir. Hadîs-i şerifte, “Hediyesinden geri dönen, kustuğunu yalayan köpek gibidir” buyuruldu. Ancak kız bu altınları harcamışsa, bozdurmuşsa, yerine başka ziynet veya mal almışsa, yahud bunların karşılığında az veya çok bir hediye verilmişse geri isteyemez.
Altınları kızın anne ve babası kıza hediye etmişse, hiç geri alamaz. Çünki neseben mahrem akrabalık, hibeden rücû’a mânidir. Bunlar birbirlerine hediye vermişse, geri dönemez.
Altınları kızın anne ve babası erkeğe hediye etmişse, geri alabilirler. Ancak erkek bu altınları harcamışsa, bozdurmuşsa, yerine başka ziynet veya mal almışsa, yahud bunların karşılığında hediyeyi veren kişiye az veya çok bir hediye verilmişse geri isteyemezler.
Altınlar, başkalarından hediye gelmişse, kime verilirse verilsin, açıkça gelinin veya damadındır denmedikçe, kızın ailesinin akraba ve tanıdıklarından gelenler kızın ailesine, erkeğin ailesinin akraba ve tanıdıklarından gelenler erkeğin ailesine aittir. Hediyeler, kızın arkadaşlarından gelmişse kıza, erkeğin arkadaşlarından gelmişse erkeğe aittir.
Altınlar eğer kıza aitse, annesi veya babası yahud kocası bunda tasarruf edemez. Kızın annesi, kıza ait olan altınları, kızın rızası olmaksızın erkeğe veya erkeğin ailesine yahud hiç kimseye veremez.
(İbni Âbidin, Reddü’l-Muhtâr, Kitabü’l-Hibe, Rücû ani’l-Hibe bahsi)
Ayrıca kızın kocadan mehr, ödenmemiş nafaka, iddet nafakası ve sair alacağı varsa, kocasına ait olan altınları dahi, bunların karşılığı olarak elinde tutabilir. Çünki bu borçlar kocanın ailesine değil, kocaya aittir.
7 Mart Perşembe