Kaba Motor (Fiziksel) beceriler, kolların, bacakların ve gövdenin büyük kaslarının hareketlerini içerir. Bunlar yürüme, koşma, zıplama, tırmanma gibi günlük aktiviteleri gerçekleştirmek için gereklidir. Kaba Motor beceriler, çocuklar büyüdükçe gelişir ve çocukların yaşlarına uygun oyun becerilerine katılmalarına izin vermenin yanı sıra oyun alanında, toplulukta, aile ve akranlarıyla başarılı deneyimlere fırsat verir. Çoğu çocuk bunları kolayca ve otomatik olarak geliştirir, ancak bazı çocukların kaba motor gelişimi için yardıma ihtiyacı vardır. Kaba Motor becerileri aynı zamanda denge, koordinasyon, beden farkındalığı, ince motor beceriler ve dayanıklılık gibi diğer becerilerin de temelini oluşturur.
Her çocuğun kendi yaş grubu içerisinde yapması gereken kaba motor becerileri vardır. Örnek olarak:
2 aya kadar yenidoğan:
- Sırt üstü başını iki yana çevirir.
- Yüz üstü her iki tarafa dönebilir ve başını kaldırabilir.
ay:
- Başını orta hatta kaldırır.
- Desteklendiğinde başını dik tutabilir.
- Kolları yukarı iter ve yüz üstündeyken başı iki yana döndürür.
- Yüz üstü pozisyonu tolere eder.
- Desteklendiğinde ayaklarından destek alabilir.
5 ay:
- Sırt üstü yatarken ayaklarını ağzına getirir.
- Karın üzerindeyken kollardan destek alabilir.
- Her iki tarafa yüz üstündeyken dönebilir.
ay:
- Desteksiz oturur.
- Otururken oyuncaklara uzanır.
- Otururken dengesini kaybederse kendini yana doğru düzeltebilir.
- Emeklemeye başlar.
ay:
- Destekli ayakta durur.
- Mobilya etrafında hareket edebilir.
- Ellerinden tutarak yürüyebilir.
ay:
- Tek elinden tutarak yürüyebilir.
ay:
- Merdivenlerden yukarı tırmanır.
- Desteksiz yerden kalkar.
- Tek başına yürüyebilir.
- Desteksiz çömelir ve ayağa kalkar.
Çocuğumun Kaba Motor Beceri Gelişimi ile ilgili endişelerim varsa ne yapmalıyım?
Çocuğunuzda gelişimsel bir dönüm noktası eksikse, alanında uzman bir Ergoterapisttarafından değerlendirme yapılmalıdır.
Dil ve konuşma terapisi, ergoterapi, online terapi, kekemelik gibi birçok konuda bilinmesi gereken tüm sorularınızın cevaplarını sizler için yazdık.
Tüm Makaleler
Kaba Motor (Fiziksel) beceriler, kolların, bacakların ve gövdenin büyük kaslarının hareketlerini içerir. Bunlar yürüme, koşma, zıplama, tırmanma gibi günlük aktiviteleri gerçekleştirmek için gereklidir.
Devamını OkuAğlama, bebeklerin çevre ile iletişimini sağlayan bir yoldur. Ağlayan bebek karnının acıktığını, üşüdüğünü veya terlediğini, altının kirlendiğini, kucağa alınmak istediğini, ortamdan rahatsız olduğunu veya hasta olduğunu ifade etmeye çalışmaktadır.
Devamını OkuHipotoni, "düşük kas tonusu" ya da "gevşek vücut" olarak adlandırılan tıbbi terimdir. Hipotoni kas güçsüzlüğü değildir, yer çekimine ve diğer hareket dirençlerine karşı vücudun yeterince kasılamamasıdır.
Devamını OkuGecikmiş dil ve konuşmanın ne anlama geldiğinden bahsetmeden önce iletişim, dil ve konuşma kavramlarının ne anlama geldiğini bilmek sorunu anlamak açısından faydalı olacaktır.
Devamını OkuOyun yıllardır çocuklar ile çalışan uzmanların dikkatini çeken bir konudur. Gelişim psikologları çocukların hangi yaşlarda nasıl oyun oynadıkları ile ilgilenerek bu dönemleri belirlemişlerdir.
Devamını OkuDuyusal reaktivite zorluğu olan çocuklarda bazı seslere karşı aşırı duyarlılık görülebilir. Bu çocuklar için arka planda duyduğumuz sesleri filtrelemek daha zordur.
Devamını OkuTürkiye'nin neresinde olursanız olun terapistlerimiz online terapi ile bir tık uzağınızda.
Detaylı BilgiMotor beceriler, günlük hayatta çoğu zaman farkında olmadan yaptığımız hareket ve işleri yerine getirmemizi sağlayan becerilerdir. Çocuklarda motor becerileri geliştirmek için öncelikle kaba ve ince motor beceriler arasındaki farkları bilmek gerekir.
Genellikle, çocuklar doğal gelişimlerinin bir parçası olarak belirli yaşlarda belirli motor becerileri geliştirir, ancak her çocuk bu becerilerde tam olarak aynı zamanda ustalaşmaz. Motor becerilerinin gelişiminde eksiklik olan çocuklar kontrollü, koordineli ve verimli bir şekilde hareket etmekte zorlanır. Böyle durumlarda, doktorunuzun da tavsiyesiyle ev içinde ve dışarıda yapılabilecek çeşitli aktiviteler motor becerileri geliştirmek açısından destekleyici olabilir. Bunun yanı sıra normal gelişimini sürdüren çocuklarda da motor beceri egzersizleri gelişimin daha hızlı ve etkili olmasına yardımcı olur.
İnce motor beceriler, el ve parmaklarda bulunanlar başta olmak üzere küçük kaslar ile gözler arasındaki koordinasyonu ifade eder. İnce motor becerileri geliştirmek, vücutta yazı yazma, küçük nesneleri kavrama, fermuar çekme, düğme ilikleme gibi aktiviteleri üstlenen küçük kasların güçlenmesini ve pratik kazanmasını sağlar. Bu beceriler fiziksel güç, ince motor kontrolü ve el becerisi gerektirir.
Aylık Bebeklerde İnce Motor Beceriler
* Ellerin hareketinin gözlerle takip edilmesi
* Ellerin ağza götürülmesi
* Kolların nesnelere hafifçe vurmak ya da onları sallamak için kullanılması
Aylık Bebeklerde İnce Motor Beceriler
* İki kolun da nesnelere uzanmak için kullanılması
* Nesnelerin bir elden diğerine geçirilmesi
* Bir elle diğer elin tutulması
Aylık Bebeklerde İnce Motor Beceriler
* Şişe, biberon, oyuncak gibi çeşitli nesnelerin kavranması ve tutulması
* Nesnelerin parmaklar kullanılarak hareket ettirilmesi
* Nesnelerin parmaklarla sıkılıp bırakılması
Aylık Bebeklerde İnce Motor Beceriler
* Küçük, lokmalık yiyeceklerin elle tutularak ağza götürülmesi
* Kitap sayfalarının çevrilmesi – bir seferde birden fazla sayfa
* Küçük objelerin kutularına konması
* Nesnelerin işaret parmağı ve başparmak arasında sıkıştırılarak tutulması
* Baskın el tercihinin fark edilmeye başlanması
Aylık Bebeklerde İnce Motor Beceriler
* İki oyuncak küpün üst üste konularak kule yapılması
* El çırpma
* Bir yerden/birinden ayrılırken el sallama
* Nesnelerin/yemeklerin bir kaşık ya da küçük kürek yardımıyla kaldırılması
* Pastel kalemle kağıda çok basit görseller aktarabilme
18 Aylık-2 Yaş Bebeklerde İnce Motor Beceriler
* Oyuncak halkaların çubuklara geçirilmesi
* Pastel boyanın parmak uçları ve başparmak kullanılarak tutulması
* oyuncak küpün üst üste konularak kule yapılması
* Gevşek bağlanmış/kapatılmış poşet ve paketlerin açılması
* Kitap sayfalarının çevrilmesi – bir seferde tek sayfa
2 Yaş Çocuklarda İnce Motor Beceriler
* Oyun hamuruyla oynama
* oyuncak küpün üst üste konularak kule yapılması
* Kapı kollarının çevrilmesi
* Ellerini kendi başına yıkayabilme
* Büyük fermuarların açılması ve kapatılması
3 Yaş Çocuklarda İnce Motor Beceriler
* Bir yetişkinin göstermesinin ardından kağıda bir yuvarlak çizebilme
* Bir parça kağıdın ortadan ikiye bölünmesi ya da kesilmesi
* Büyük düğmelerin iliklenmesi ve çözülmesi
4 Yaş Çocuklarda İnce Motor Beceriler
* Diğer parmak uçlarının başparmak ucuyla birleştirilmesi (sayı sayar gibi)
* Çatal kullanımı
* Yardım almadan giyinme ve soyunma
5 Yaş Çocuklarda İnce Motor Beceriler
* Kalemin doğru tutulması
* Bir örnekten yardım alarak üçgen çizme
* Bir kağıda çizilmiş dairenin makasla kesilmesi
* Ayakkabı bağlama
6 Yaş Çocuklarda İnce Motor Beceriler
* Oyuncak küplerin üst üste ve yan yana dizilerek bir yapı oluşturulması
* parçalık yapbozların çözülmesi
* Yiyeceklerin bıçakla kesilmesi
* Düzgün makas kullanımı
İnce motor beceriler çocuklara hayatın genelinde ve özellikle de çoğu okul aktivitesinin gerçekleştirilmesinde yardımcı olur. Bu becerilerdeki zayıflıklar, çocukların yemek yeme, okunaklı yazı yazma, bilgisayar kullanma, kitaptaki sayfaları çevirme, giyinme ve kişisel bakım gibi eylemleri yerine getirmelerini zorlaştırabilir.
Peki, bebeklerde ve küçük çocuklarda ince motor becerileri geliştirmek için faydalı aktiviteler/nesneler nelerdir?
1. Oyun hamuru: Oyun hamuru gibi klasik, şekillendirilebilir bir oyuncağa dokunarak oynanan oyunlar çocuklarda motor becerilerin geliştirilmesi için harika bir yoldur.
2. Yapbozlar: Yapboz parçalarını ellerine alıp hareket ettirmek, çocukların başparmak ve işaret parmağıyla yapılan basit kavrama hareketini geliştirmelerine büyük katkı sağlar. Yapbozlar çocuklarda kavrama becerilerinin yanı sıra en önemli ince motor beceriler arasında olan el-göz koordinasyonunu da geliştirir. Çocuğunuzun bir bulmacayı tamamlamasını beklemek bazen sinir bozucu olabilir; özellikle küçük çocuklar yapboz yaparken sabırsız olabilir, kolayca vazgeçebilir, parçaları kaybedebilir ya da ağızlarına koymaya çalışabilirler. Ama eğer sabırlı olursanız, emin olun çocuğunuzun bu aktiviteden elde edeceği faydaya değecektir. Çocuğunuzun yapboza alışması için önce en kolay modellerden başlayın ve daha zor olanlara doğru acele etmeden ilerleyin. Çocuğunuzun bir bulmacayı tamamlayarak elde edeceği mutluluk ve memnuniyet duygusunu izlemek, sizin için de tatmin edici olacaktır.
3. Çizim ve boyama: Çocuğunuzu resim çizmeye ve boyama yapmaya teşvik edin. Bu aktiviteler yalnızca ince motor becerileri geliştirmek açısından fayda sağlamaz, aynı zamanda yaratıcılığa ve hayal gücünün gelişmesine de destek olur. İlgi alanlarını artırmak ve çocuğunuzun el-göz koordinasyonu becerisini artırmak için farklı boyama türlerini ve boya kalemi, tebeşir, parmak boyaları, boyama fırçası gibi farklı malzemeleri kullanın. İnce bir fırçayla boyama yapmak, çocukların fırça tutmayı öğrenmelerini ve kalem ve diğer yazma-çizme araç gereçlerine daha kolay hakim olmalarını sağlar. Bir resimdeki sayılarla ayrılmış belli alanları farklı renklere boyamak da bu aktivitenin en faydalı şekillerinden biridir.
4. Maşa ve cımbız: Boncuk, düğme, üzüm, ufak taneli yiyecekler gibi nesnelerin bir mutfak maşası ya da cımbız kullanılarak kaldırılması ve kaplara/kutulara konulması da çocuklarda hem kavrama hareketinin, hem de el-göz koordinasyonunun geliştirilmesi açısından çok iyi bir egzersizdir.
5. Makasla kesme: Renkli elişi kağıdı ya da ince kartonların üzerine çizilmiş basit figürlerin makasla kesilmesi çocuklarda motor becerileri geliştirmek söz konusu olduğunda yapılabilecek en faydalı aktivitelerden biridir.
6. Banyo oyunları: Banyo süngerleri, su kovaları ve banyo oyuncakları çocuğunuzun kavrama becerisini eğlenerek geliştirebileceği mükemmel kaynaklardır.
7. Legolar ve küpler: Çocuğunuzun legolarla ve küçük küplerle hayal gücüne uygun yapılar inşa etmesine izin verin! Bu oyuncaklar ince motor becerileri arasında yer alan itme ve çekme hareketlerinin geliştirilmesi açısından son derece faydalıdır. Özellikle legolar aynı zamanda yaratıcılığın geliştirilmesine de katkı sağlar. Çocukların lego ve inşa küpleri ile oynayarak öğrenebilecekleri diğer beceriler arasında sabır ve devamlılık, başarma hissi ve problem çözme yeteneği bulunur.
Kaba motor beceriler, büyük kas gruplarının çalıştırılmasını içeren, genellikle ince motor becerilerden daha geniş kapsamlı ve daha fazla enerji isteyen hareketlerdir. Kaba motor becerileri arasında yürüme, tekme atma, atlama, zıplama ve merdiven çıkma gibi hareketler bulunur. Bunun yanı sıra nesneleri atmak ve yakalamak gibi el-göz koordinasyonu isteyen kimi hareketler de kaba motor becerilerinin kapsamına girer.
Aylık Bebeklerde Kaba Motor Beceriler
* Sırtı destekli bir biçimde otururken başını dik tutabilme
* Karnının üzerine, yüzükoyun yatırıldığında kollarını ve bacaklarını yukarı kaldırabilme
* Kendi etrafında dönebilme
Aylık Bebeklerde Kaba Motor Beceriler
* Sırtında destek olmadan oturabilme
* Emekleme
* Kendi çabasıyla oturabilme ve otururken ayağa kalkabilme
1 Yaş Bebeklerde Kaba Motor Beceriler
* Tek eli bir yetişkin tarafından tutularak yürüyebilme
* Yüksek olmayan eşyalara tırmanabilme
* Yardım alarak yüksek olmayan merdivenleri çıkabilme
* Tekerleği olan oyuncakları itebilme ve çekebilme
2 Yaş Çocuklarda Kaba Motor Beceriler
* Parmakları üzerinde kısa mesafe koşabilme
* İki ayağını aynı anda kullanarak zıplayabilme
* Tırabzana tutunmadan, emekleyerek merdiven çıkabilme
3 Yaş Çocuklarda Kaba Motor Beceriler
* Bir topu bir–bir buçuk metre mesafedeki bir yetişkine atabilme
* Düşmeden koşabilme
* Dört tekerlekli bisiklete yardım alarak binebilme
4 Yaş Çocuklarda Kaba Motor Beceriler
* İki ayağını da kullanarak merdiven çıkabilme
* Hızını değiştirerek koşabilme
* Bir topu vücudunu ve kollarını kullanarak yakalayabilme
5 Yaş Çocuklarda Kaba Motor Beceriler
* Tek ayağı üzerinde zıplayabilme
* Zıplama egzersizleri yapabilme
* Eğilerek parmak uçlarına dokunma egzersizi yapabilme
* Bir topu yalnızca iki elini kullanarak yakalayabilme
6 Yaş Çocuklarda Kaba Motor Beceriler
* 25 santimetreye kadar objelerin üzerinden atlayabilme
* Dört tekerlekli bisikleti yardım almadan kullanabilme
* Nesneleri isabetli olarak fırlatabilme
* Kendisine atılan toplara tekme atabilme
Kaba motor beceriler, çocuk gelişiminin en önemli parçalarındandır. Vücudumuzda bulunan büyük kas gruplarının koordinasyonu; duyuların ayırdına varma, motor planlama, denge, güç ve dayanıklılık gerektiren karmaşık nörolojik süreçler içerir. Kaba motor becerilerinin gelişiminde gecikme yaşayan çocuklar için, bu becerilerin geliştirilmesine yardımcı olacak bir uzmana danışılması son derece önemlidir. Bunun yanı sıra, çocuklarda kaba motor becerileri geliştirmek için aile ortamında kolayca uygulanabilecek çeşitli aktiviteler de vardır.
İşte çocuklarda kaba motor becerileri geliştirmek için uygulanabilecek birkaç yöntem:
1. Trambolin: Trambolinde zıplamak hem eğlencelidir, hem de dengeyi geliştirmek için harika bir etkinliktir. Etrafı kapalı trambolin alanları çocuğunuzun diğer yaşıtlarıyla sosyalleşmesi için ideal alanlardır. Ancak çocuğunuzun güvenlik talimatlarına yalnız başına uyabileceğinden emin değilseniz ya da çocuğunuz bu etkinlik için çok küçükse, evde güvenli kullanım için çocuklara özel üretilen küçük trambolinlerden satın almayı da düşünebilirsiniz.
2. Seksek: Atlama ve zıplama hareketleri denge ve koordinasyon gerektirdikleri gibi kaba motor becerilerin gelişimi açısından da çocuklara büyük fayda sağlarlar. Bu hareketleri eğlenceyle bir araya getirmenin en iyi yollarından biri ise seksek oynamaktır. Seksek aynı zamanda, sayı sayma becerilerinin de gelişmesine yardımcı olur.
3. Savunma sporları: Savunma sporları, çocukların özellikle kol ve bacak kaslarının güç kazanması için iyi sporlardır. Tekme atma, yumruk savurma ve elle kavrayıp çekme gibi eylemler bu organlardaki temel kas gruplarını etkili biçimde çalıştırır. Savunma sanatları bunun yanı sıra dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu yaşayan çocukların da dikkatlerini toplamalarına ve fazla enerjilerini boşaltmalarına yardımcı olur.
4. Balonla oynamak: Balonların bir kez bırakıldıklarında nereye uçacakları belli olmadığından, balonla oynamak çocuklarda motor becerilerin geliştirilmesi için etkili bir yoldur. Çocuklar balonları kovalarken atlar, zıplar zikzak çizer ve koşarlar. Tüm bu hareketler denge ve ağırlık merkezlerinin etkili biçimde çalıştırılmasını gerektiğinden vücuttaki önemli kas gruplarını uyarır.
5. Bisiklet, scooter ya da tekerlekli araba: Motor becerilerinin gelişiminde yavaşlık bulunan çocuklar, bisiklete binmeyi yaşıtlarına nazaran daha geç öğrenebilirler. Ancak hemen vazgeçmemek ve üç ya da dört tekerlekli bisiklet, scooter, tekerlekli araba gibi alternatiflere yönelmek çocuğunuzun bu becerileri kazanmasını hızlandıracaktır.
6. Dans: İster bir dans kursu, ister evde rastgele yapılan eğlenceli hareketler olsun, dans etmek iyi bir kaba motor beceri egzersizidir. Dans etmek çocukların denge, koordinasyon ve sıralama becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Ayrıca çocuğunuzun ritim bilincine de önemli ölçüde katkı sağlar.
Bebeğim ek gıda tüketmeyi reddediyor
Çocuklara diş fırçalama alışkanlığı kazandırmanın yolları
Yaramaz bir çocukla başa çıkmanın 10 yolu
Çocuğunuzun duyması gereken 35 olumlu mesaj
Çocukların okul başarısını arttıran yöntemler
Çocukları sağlıklı beslenmeye alıştırmanın yolları
Etiketler :çocuklarda ince ve kaba motor beceriler , ince motor beceriler , kaba motor beceriler
Bundan önce kaleme aldığım çocuklarda ince ve kalın motor gelişiminin önemi başlıklı yazıda, motor becerilerinin geliştirilmesinin ne derece önemli olduğundan bahsetmiştim. Kısaca, vücudumuzdaki tüm fiziksel aktivitelerin gerçekleşmesini sağlayan motor becerilerin gelişmesi, çocuk gelişiminin önemli bir parçasıdır. Çocukların motor becerileri ne kadar gelişmişse, fiziksel eylemleri o derece rahat üstlenebilirler ve hayata geçirebilirler. Yine bir önceki yazıdan hatırlayacağınız üzere; ince motor becerileri el ve parmak gibi vücut bölümlerinin işleyişine etki ederken kaba motor becerileri ise kol, omuz, boyun, bacak gibi vücut bölümlerinin işleyişini yönetir. Bu yazımızda, ince ve kalın motor becerileri geliştiren aktiviteler, büyük kas motor gelişimi etkinlikleri ile ince ve kalın motor gelişimi için oyunlar hakkında önerilerde bulunacağız.
İnce motor becerileri, öz bakım işleri olan diş fırçalama, çatal bıçak kullanma, kutu kapakları açma, giyinme gibi eylemlerle birlikte akademik odaklı beceriler olan boyama, yazma, kesme, yapıştırma ve kalem kullanma gibi eylemlerin geliştirilmesi için gereken motor becerileridir.
Aşağıda listelenen ince motor becerileri etkinlikleri arasından minik yavrunuza en uygun olanları seçerek, onun ince motor becerilerini güçlendirmesine yardımcı olabilirsiniz.
Yukarıda listelenen ince motor becerileri geliştirici etkinlikler dışında kendi yaratıcılığınız yardımıyla sıra dışı etkinlikler geliştirebileceğinizi de sözlerime eklemek isterim.
İlgili Yazı:Çocukların Yaş ve Gelişim Dönemlerine Göre Oyuncak Seçimi
Kaba motor becerileri; yürüme, koşma, zıplama, vurma gibi eylemlerin rahat bir şekilde yapılması için gerekli olan motor beceri grubudur. Çocukların tüm bu becerileri geliştirmeleri, onların benlik saygılarını ve özgüvenlerini arttıracak ve aynı zamanda akademik yönlerini de destekleyecektir.
Aşağıda listelenen büyük kas motor gelişimi etkinlikleri ve kaba motor gelişimi için oyunlar çocuklarınızın kaba motor becerilerinin gelişimi için önerebileceğimiz aktivitelerdir.
Yukarıda listelenen kaba motor gelişimi ile ilgili oyunlar ve etkinlikler dışında kendi yaratıcılığınızı kullanarak, ilgi çekici büyük kas motor gelişimi etkinlikleri üretebileceğinizi, yeri gelmişken belirtmek isterim.
Görmüş olduğunuz gibi ince ve kaba motor becerilerinin gelişiminde, günlük hayatta kolayca ulaşabileceğimiz eşyaların ve günlük eylemlerin önemi büyüktür. Ebeveynler olarak, çocuğunuzun tüm fiziksel aktivitelerinde rol oynayan ince ve kalın motor becerilerinin gelişimi konusunda, çocuğunuzun gelişimine bağlı olarak, gerekli çalışmaları düzenli olarak yaptırmanız gerekmektedir. Çocukları; parmaktan tüm vücuda kadar hareketlendiren tüm aktiviteler ince ve kaba motor becerilerinin gelişimine katkı sağlar. Bu sayede, hem çocukların öz bakım becerileri gelişecek hem de birikmiş enerjilerini kullanarak daha fazla acıkmaları ve daha uzun süreli uyku uyumaları sağlanacaktır.
İlginizi Çekebilir: Çocuklarda Kendi Kendine Konuşma Alışkanlığı Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Aşağıdaki yıldızlara tıklayarak oyunuzu verin.
Makalemiz okuyucumuzun oyuyla 5 üzerinden puan almıştır.
Bizi sosyal medyada takip etmek ister misiniz?
Makalemizi geliştirmemize yardımcı olun!
Geri bildiriminiz için teşekkür ederiz.!