Conjunctions yani Türkçe anlamıyla bağlaçlar, her dilde bulunan ve sözcükler, cümleler ve kalıplar arasında bağlantı kurarken kullanılan yapılardır. Türkçe’de kullanılırken geniş bir literatür sunan bağlaçlar, İngilizce kullanımında da size büyük bir çeşitlilik sunarken aynı zamanda İngilizce sınavlarında da oldukça etkili bir şekilde yardımcı olmakta ve alınacak puanı arttırabilmektedir.
Zira bağlaç kullanımı, akademik dil öğrenimi ve gelişimi açısından oldukça elzemdir.
Önemli İngilizce yeterlilik sınavları olan IELTS ve TOEFL gibi sınavlarda da gereken yerlerde doğru bağlaç kullanılması, sizi rakiplerinizden birkaç adım öne çıkaracaktır.
Örneğin bir sunumunuz ya da akademik bir makaleniz olduğunu düşünelim.
Bu durumda yazınızda ya da sunumuzda zıtlık belirtir iken “ama bundan dolayı, ama öyle olduğu için, ama bu da” gibi peş peşe olacak şekilde “ama” bağlacını kullanmanız hem göze hem de kulağa hitap etmeyecektir.
Oysa ki bu durumda “ama bundan dolayı, lakin öyle olduğu için, fakat bu da” gibi farklı bağlaç kullanımlarıyla aynı anlamı verebilmek mümkündür. İşte tam da bu nedenle farklı bağlaç yapılarını bilmek ve kullanmak çok önemlidir.
Bağlaçlar hem akademik hem de gündelik kullanımda oldukça ihtiyaç duyulan yapılardır.
Aynı Türkçede olduğu gibi İngilizcede de bağlaçlar dilin efektif kullanılabilmesi için gereklidir ve İngilizcede bağlaç kullanımı, dile olan hakimiyeti oldukça arttırmaktadır.
Bağlaçlar sadece yazı yazarken değil aynı zamanda konuşurken de oldukça fazla kullanılan yapılar oldukları için bu bağlaçların telaffuzlarını ve yazılışlarını da iyi bilmek gerekmektedir.
Aynı zamanda bu bağlaçların Türkçe-İngilizce tam karşılıklarını tespit etmek de oldukça belirgin bir biçimde İngilizce seviyenizi iyileştirecektir.
Peki bağlaç dediğimiz kavram tam olarak nedir diye soracak olursak; bağlaçlar iki cümleyi, sözcük grubunu ya da cümleciği birbirine bağlayan, birbiri ile kıyaslayan ya da birbiri ile ilişki kuran yapılardır.
Bağlaçlar farklı amaçlarda ve durumlarda kullanıldığı için ortaya farklı bağlaç türleri çıkmıştır.
Bu bağlaç türleri birleştirme bağlaçları, zarf bağlaçları ve denklik bağlaçları olarak 3 gruba ayrılmaktadır.
İngilizce, bağlaç kullanımının oldukça yoğun olduğu bir dil olduğu için bu bağlaç türleri de kendi içinde farklı gruplara ayrılmaktadır.
Örneğin zarf bağlaçlarının da kendi içerisinde farklı çeşidi bulunmaktadır. Şimdi bu bağlaç türlerine ve kullanımlarına bir göz atabiliriz.
Birleştirme bağlaçları ya da “coordinating conjunctions”, bağlaçlar arasında en yoğun kullanıma sahip olan ve günlük konuşma dilinin çok büyük bir kısmını oluşturan bağlaçlardır.
Gündelik hayatta insanların iletişim kurarken kullandığı çok temel yapılar olan birleştirme bağlaçları, “for”, “and”, “nor”, “but”, “or”, “yet” ve “so” olmak üzere 7 tanedir.
Sıklıkla kullanılan bu bağlaçlar, “FANBOYS” şeklinde kısaltılmakta ve ezberlenmektedir.
Birleştirme bağlaçları, cümleleri birbirine bağlama ve cümleler arasında olumlu veya olumsuz olacak şekilde koordinasyon sağlama amacıyla kullanılmaktadır.
Denklik bağlaçları, iki farklı yapıyı birbirine genellikle ikili kelime öbekleriyle bağlayan bağlaçlardır.
Bu bağlaçlar, “her ikisi de” “her biri” gibi anlamlar taşır ve bağlanan yapılar arasında olumlu ya da olumsuz bir denklik bulunduğunu belirtir.
İngilizce’de “adverbial or subordinating conjunctions” olarak ifade edilen zarf bağlaçları, en fazla sayıda bulunan bağlaçlardır.
Zarf bağlaçları; yer, zaman, neden, amaç, sonuç, koşul ve durum belirtmektedir.
Zarf bağlaçları, kendi içerisinde farklı alt gruplara ayrılabilmektedir. Bunun sebebi ise zarf bağlaçlarının kullanım amaçlarının ve kullanıldıkları yerlerin farklılık arz etmesidir.
Aşağıda göreceğiniz üzere bazı bağlaçlar birden fazla alt grupta kullanılabilmektedir.
Zarf bağlaçlarını kısaca gruplandıracak olursak bunlar; Zaman belirten, mekan belirten, durum/şart-sonuç belirten, neden-sonuç belirten, amaç belirten zarf bağlaçları ve son olarak zıtlık ve ortaklık belirten zarf bağlaçlarıdır.
İngilizcede Yan Cümle Bağlaçları, yan cümleyi (subordinate clause) ana cümleye (main clause) bağlamak için kullanılır. Bu iki cümleyi arasında, neden- sonuç, amaç- sonuç, eş zamanlılık, olasılık, veya koşul anlamı kuracak şekilde birbirlerine bağlarlar. Yan cümle bağlacı, yan cümlenin her zaman başında yer alır. Yan cümle ana cümleden önce yada sonra yer alabilir. Eğer yan cümle cümlenin başında yer alıyorsa, yan cümle ile ana cümle arasına virgül işareti (,) konur. Aktif olarak kullanılan bağlaçlar şöyledir: “after”, “although”, “as”, “because”, “before”, “if”, “once”, “since”, “now that”, “though”, “till”, “until”, “when”, “where”, “whether”, “while”.
Örnek:
(1)After he had left, Sandra started to talk behind his back.
Çeviri: O gittikten sonra, Sandra onun arkasından konuşmaya başladı. (Bu cümlede “after” zaman ilişkisi kurmaktadır.)
(2)Although it was snowing, she wore a mini skirt and a short- sleeved shirt. (Bu cümlede “although” zıtlık ilişkisi kurmaktadır.)
Çeviri: Kar yağıyor olmasına rağmen, mini etek ve kısa kollu gömlek giydi.
(3)As I was walking to school, it began to rain.
Çeviri: Okula yürürken yağmur yapmaya başladı. (Bu cümlede “as” eş zamanlılık ilişkisi kurmaktadır.)
(4) He made a lot of mistakes in the test because he didn’t pay attention in class.
Çeviri: Derste dikkatini vermediği için sınavda çok fazla hata yaptı. (Bu cümlede “because” neden- sonuç ilişkisi kurmaktadır.)
(5) You should visit your uncle in the hospital before it’s too late.(Bu cümlede “before” zaman ilişkisi kurmaktadır.)
Çeviri: Çok geç olmadan amcanı hastanede ziyaret etmelisin.
(6)If you make it here, you can make it anywhere. (Bu cümlede “if” koşul ilişkisi kurmaktadır.)
Çeviri: Burada başarılı olursan her yerde başarılı olursun.
(7) Once it stops raining, we will swim.
Çeviri: Yağmur durduğunda yüzeceğiz. (Bu cümlede “once” hem zaman hem koşul ilişkisi kurmaktadır.)
(8a) Since Sunday is a holiday, we don’t have to go to work.
Çeviri: Pazar tatil olduğu için işe gitmemize gerek yok. (“Since” bağlacının iki kullanımı vardır. Bu cümlede “since” neden-sonuç ilişkisi kurmaktadır.)
(8b) Since I came to Berlin, I haven’t made any friends.
Çeviri: Berlin’e geldiğimden beri arkadaş edinmedim. (Bu cümlede ise “since” “-den beri” anlamı katarak zaman ilişkisi kurmaktadır.)
(9) Now that you have finished college, you should start looking for a job.
Çeviri: Okulu bitirdiğine göre, iş aramaya başlamalısın. (Bu cümlede “now that” hem zaman hem koşul ilişkisi kurmaktadır.)
(10) Though he needed the money for college tuition, he had to quit his job.
Çeviri: Okul harcı için paraya ihtiyacı olmasına rağmen işten ayrılmak zorunda kaldı. (Bu cümlede “although” zıtlık ilişkisi kurmaktadır.)
(11) The man tortured the young woman till/until the police came.
Çeviri: Adam, polis gelene kadar genç kadına işkence etti. (Bu cümlede “till/until” zaman ilişkisi kurmaktadır.)
(12) When the police got there, the man had already committed suicide.
Çeviri: Polis oraya vardığında adam çoktan intihar etmişti. (Bu cümlede “when” zaman ilişkisi kurmaktadır.)
(13) I am not interested in where you have been all day.
Çeviri: Bütün gün nerede olduğunla ilgilenmiyorum. (Bu cümlede “where” yer ilişkisi kurmaktadır.)
(14) I’m going jogging today whether you join me or not. (Bu cümlede “whetheror not” koşul ilişkisi kurmaktadır.)
Çeviri: Sen bana katılsan da katılmasan da bugün koşuya çıkıyorum.
(15) The rich are getting richer, while the poor are getting poorer.
Çeviri: Zenginler zenginleşmeye devam ederken fakirler gittikçe fakirleşiyor. (“While” bağlacının iki kullanımı vardır. Bu cümlede “while” tezatlık ilişkisi kurmaktadır ve virgül işareti yan cümle sonda da olsa kullanılmaktadır.)
(16) While I was in class, the fire alarm went off on the second floor.
Çeviri: Ben dersteyken ikinci katta yangın alarmı çaldı. (Bu cümlede ise “while” zaman ilişkisi kurmaktadır ve virgül yan cümle bağlacı başta yer alıyorsa iki cümle arasında kullanılmaktadır.)
İngilizcede sıklıkla kullanılan yan cümle bağlaçları (subordinating conjunctions) şunlardır:
after: sonra, -den sonra
although/though: -e rağmen, -e karşın
as: -iken, -den dolayı
because: çünkü
before: önce, -den önce
if: eğer
once: bir oldu mu, seafoodplus.infoı mı
since: -den beri, -den dolayı
now that: madem ki, şimdi
till/until: -e kadar
when: -dığında
where: -dığı yerde
whether or not: olsa da olmasa da
while: sırasında, -e karşın