Yemek yemeyi seven pek çok kiinin çkmaza dütüü bir konu vardr: Doymak ya da doymamak… Ne kadar çok yeseniz de doyduunuzu hissetmediiniz anlar muhakkak oluyordur. Bu gibi durumlarda diyetisyene dantnzda, size insülin direncinizin ileyiinde bir problem olduunu söyleyecektir. Hatta insülin direnci deerleri normal seviyeye gelsin diye size bir diyet uygulayacak ve gerekirse insülin direnci ilaçlar ile direnç krlacaktr. Peki nedir bu “insülin direnci?”
Kilo vermek isteyip bir türlü veremeyenlerin, diyet listesine bir türlü sadk kalamayanlarn ve diyet sohbetlerinde insülin direnci adnn geçmesine ramen ne olduunu merak edenlerin derdine derman oluyoruz. nsülin direnci ve ötesi ite sizlerle…
nsülin vücutta pankreastan salglanan eker metabolizmasn düzenlemekle görevli bir hormondur. nsülin direnci ise ekeri kontrol eden insülinin, etkisini gösterirken yaad zorluktur. nsülin hormonu etkisini göstermedii durumlarda, diyabet ve metabolik rahatszlklar olumaktadr.
Salkl bir bireyin vücut ekeri, bir ünite insülin ile kontrol altnda kalabilir. Fakat insülin direnci yaayan kiilerde bu miktar; 2 veya 3 ünite arasnda deiir. nsülin direnci genetik faktörlerden kaynakland gibi yaam eklinden dolay da yaanmaktadr. En iyi örnei hareketsiz yaama sahip olan hastalarda görülür.
Salksz beslenme, hareketsiz yaam ve bilinçsiz tüketim insülin direncine davet çkarmaktadr. nsülin direnci son zamanlarda hazr gda ve salksz beslenme sonucunda tüm dünya insanlarnda görülebilen bir rahatszlktr. Erken fark edilirse ilaçlar ve salkl beslenme ile direnç krlabilir. Fakat tedaviye geç kalnd durumlarda obez toplum olumaktadr.
Kadn ve erkeklerde özellikle de ar kilolu kiilerde, insülin direnci görülme ihtimali daha yüksektir. Kandaki eker oran arttkça insülin seviyesi de artar. Bu durum bu ekilde devam ettikçe, vücutta insülin direnci hastal yaanr.
Türk toplumunda yanl beslenmeden dolay yaklak %27’lik bir kesim insülin direnci tehlikesi altndadr. Bu kiilerin 20 ya üstü olduu da aratrmalar sonucunda yer almaktadr. Hazr gdalarla beslenme devam ettii sürece bu oran gittikçe artabilir. Ayrca insülin direnci diyabet ve kalp krizi gibi hastalklarn da habercisidir.
Kendinizde insülin direnci var m diye merak ettiiniz anda, insülin direnci belirtileri listesini bir gözden geçirin en iyisi. Bir iki belirti bile ihmale gelmeyecek kadar hayati önem tar.
Eer bu belirtiler sizde görülmeye balad ise; derhal doktor kapsn çalmalsnz!
nsülin direnci beslenme eklinin salksz olduu durumlarda ortaya çkt için, bu durumu ortadan kaldrmak adna yine beslenme ekliyle oynamak zorundasnz. Bu defa zararl ve salksz besinleri hayatnzdan çkarp sebze ve meyve arlkl beslenmelisiniz. Ayrca beslenmeye ek olarak bol sv tüketimi, düzenli kahvalt ve ara öünler ile direnci krabilirsiniz. Bu demek oluyor ki; sizi salkl besinlerle süslenmi bir diyet bekliyor!
Yaplacak diyetler ok diyet olmamaldr. Ksa süre içinde birden kilo vermektense; kilo verme süreci uzun bir döneme yaylmaldr. Haftalk gram veya gram kilo kayb ideal ve salkl bir rakamdr. eker arlkl besinler yerine tam tahll ve bakliyat arlkl beslenilmelidir. Bu ekilde uygulanan insülin direnci diyeti, salkl bir yaama ulamada büyük rol oynar.
nsülin direnci olanlar için diyet listesi pek çok diyetisyen tarafndan, dananlarna tavsiye edilmektedir. nsülin Direnci diyeti Ayça Kaya ve Canan Karatay tarafndan da gündeme getirilmitir.
Canan Karatay’n kaleminden çkan insülin direnci diyeti listesi öyle olacaktr:
Vücudunuzdaki insülin deerini ölçmek için insülin direnci testi yaptrmalsnz. Bunun için dahiliye doktoruna danabilirsiniz. Aç karnna kan vermeniz sonucunda yaplr. Açlk kan ekeri ile açlk insülin düzeyleri çarplr. ’e bölünür. Sonucunda insülin düzeyi belirlenir. bu düzeye HOMA-IR ad verilir.
Kan testi sonucu deeri üzerinde ise ciddi bir durum söz konusudur ve insülin direnci olduu ifade edilir. deerinin altnda çkan sonuçlar normal kabul edilir.
nsülin direncinin krlmas için öncelikle yaam eklinin deimesi gereklidir. Yaam ekli duraan olan kiiler ve salksz beslenenler u püf noktalarna kulak vermeli!
11 Soruda Diyabet (eker Hastal) Uzman Doktor Cevaplyor
eker Hastalar Ne Yemeli? Nasl Beslenmeli?
eker Zararlar Nelerdir? ekerin 23 Zararl Etkisi
eker Hastal Belirtileri, Nedenleri, Bitkisel Tedavi Yöntemleri
15 günde insülin direnci kırılır mı? Çok net söyleyebilirim kesinlikle evet. Kan şekerini hızlı yükselten karbonhidrat içeren yiyeceklerin bolca yenmesi insülin hormonunun sürekli pankreastan salgılanmasına, doygunluk hissinin kısa sürmesine ve acıkma ataklarının artması ile kilo almaya neden olan durum ise beslenme tedavisinde agresif bir şekilde değişiklikleri bu temel bilimsel mekanizmaya göre planladığımızda direnç tamamen ortadan kalkabilmektedir.
İnsülin hormonu; fazla tüketilen vücudun gereksinim düzeyini aşan miktarda şekerli yiyeceklerin, karaciğer ve kasta depolandıktan sonraki kısmını yağ olarak depolayan bir hormondur. Ayrıca yağın kullanılması yani yakılmasında da görev alır. Yüksek insülin düzeyi yağ depolamasını uyarırken yağ yakımını da baskılar.
Bu nedenle insülin direnci olan bireyler bazen az miktarda yeseler de sürekli yağlanabilir ve kilo almaya devam edebilirler. İnsülin direnci sadece kilo almayı etkilemez. Pankreas bezinin yorulmasına ve diyabet hastalığının gelişmesine de neden olabilir. Karaciğer ve kaslarda kullanılmayan şekerler depolanamadığı için kan şekerinin sürekli yüksek seyretmesini ve organlara hasar vermesine neden olabilir.
Pankreası Yormamak Için Trans Yağ Ve Endüstriyel Şekerlere Dikkat:
İnsülin hormonu midenin altında bulunan pankreasın beta hücrelerinden salgılanan endokrin hormonudur. Kan şekeri artınca ilk dakika içinde pankreastan hızlıca insülin salgılanır. Bu salgılanma dakika kadar sürer.
Daha sonrasında ise yavaş salgılanmaya geçer. Bu salgılanan insülin kan şekerinin gerekli dokularda kullanılması için çalışarak, kanda bulunan şekerin normal sınırlarda bulunmasını sağlar. İnsülin direnci bağırsaklardan sindirilen ve emilen basit karbonhidratların yoğunluğu artınca, pankreastan salgılanan insülinin normal düzeyden yaklaşık kat kadar salgılanması sonucunda kan şekerinin kas, karaciğer, yağ dokusu ve beyinde yeteri kadar etkili olamaması durumuna denir.
Bu durumu, kan şekeriniz normal sınırlarda seyretse dahi yemek tüketimi sonrası salgılanan bu fazla insülin düzeyinin görevini yapamama durumu olarak basitçe tanımlayabiliriz. Son olarak sadece basit karbonhidratların değil trans ve doymuş yağ içeren besinlerin de insülin direncini tetiklediği bildirilmektedir.
İnsülin direncinin beslenme tedavisi ilkeleri oldukça nettir. İlk basamağı mutlaka zayıflamaktır. Toplam vücut ağırlığının % kadarını hızlı bir şekilde vermek insülin direncini düzenlemeyi kolaylaştırmaktadır. İkinci adımı ise diyet lifi, tam tahıl içeren yiyecekler, çorbalar, taze sebze, taze meyve, kuru baklagiller ve kuru yemişler ağırlıklı bir beslenme, insülin direnci ve vücutta inflamasyon denilen diyabete geçişi kolaylaştıran kimyasal olayları engeller.
İnsülin direnci olan kişiler eğer bu tarz bir beslenmeyi yaşamlarına geçirirlerse diyabetten korunurlar. Üçüncü basamak ise; fiziksel aktivitenin insülin ve kan şekeri dengesini koruyan il-a-ç-lar kadar etkili tedavi edici doğal etkisinden yararlanmak. Bu nedenle her gün en az 45 dakika yürüyüş insülin direncinin kaybolmasına olanak sağlar.
15 gün süresince aşağıdaki tüm beslenme basamaklarını uygulamaya başladığınızda insülin direncinden kurtulmanız mümkün. İşte beslenme sırları …
1- Her gün tam buğday, tam çavdar, ruşeymli ve tam yulaflı kepeği bol ekmekleri beslenmenizde bulundurun. İnsülin direnci veya diyabeti olan kişilerde uygun miktarda tam tahıllı yiyeceklerin yenilmesi tokluk kan şekerinin de dengede olmasını sağlamaktadır.
2- Tam tahıllı ekmekler yemediğinizde bulgur, kepekli pirinç, kepekli makarna, integral makarna, kepekli erişte, kinoa ve yulaf gibi rafine edilmemiş tahılları tüketiniz.
3-Tahıl ve kuru baklagiller içeren çorbaları sebzelerle zenginleştirerek öğünlerinizde mutlaka bulundurun. Ev yapımı veya paket çorba tüketimi yüksek lif sayesinde midede jel oluşturarak yiyeceklerin midede ve bağırsaklarda uzun kalmasını sağlar. Böylece karbonhidratların emilimini de yavaşlatıp, bağırsaklarda ince bir tabaka oluşturarak karbonhidratları sindirim enzimleri aktivitesinden korumaktadır. Sonuçta kan şekeri yavaş yükselmekte ve pankreasın insülin üretimi de azalarak insülin direncinden korunma sağlanabilmektedir.
4- Paket şekerli tüm pastane ürünlerinden, hazır çikolata ve bisküviye birçok besini mutfağınızdan, çalışma masanızın çekmecesinden kaldırın ve marketten almamaya özen gösterin.
5- Sofra şekeri tüketmeyin. Onun yerine taze meyveleri yiyin
6- Taze sebzelerin çiğ olarak bolca salatasını yapın.
7- Haftada 4 kere kuru baklagil yemeği ile sofranızı zenginleştirin.
8- Yağsız et ve derisiz tavuk, balık, hindi etini yeterince yiyin
9-Tüm katı formda olan tereyağından sert margarinlere, kremadan kaymağa, kuyruk yağından işlenmiş şarküteri ürünlerine kadar bu sağlıksız, trans ve doymuş yağı yüksek yağları tüketmeyin.
Kuru yemişleri her gün beslenmenizde bulundurun.
Süt ve süt ürünlerinden az yağlı olanlarını seçin.
Sizde yoksa bile bir yakınınızda mutlaka vardır. Yemeklerden sonra uykunuz geliyorsa, geceleri olur olmaz saatlerde acıkıyorsanız insülin direnci sizin de kapınızı çalmış olabilir. İnsülin direncini görmezden gelmeyin çünkü yüksek tansiyon, diyabet, kalp damar ile ilgili pek çok rahatsızlıkları insülin direncinden kaynaklanır. İnsülin direnci nedir?
İnsülin direnci değeri, kan şekerini düzene koyan insülin hormonunun insan dokusu üzerindeki etkisinin azalması olarak ifade edilebilir. Obezite, insülin direncinin ortaya çıkardığı en önemli sorunların başında yer alır. Obezitenin artması ile genellikle ileri yaşlardaki insanlarda ortaya çıkan insülin direnci artık küçük çocuklarda bile görülebiliyor. İnsülin direncini kırabilmek için…
Hareketsizlik nedeniyle beslenme yoluyla elde edilen kaloriler vücutta yağ olarak birikerek obeziteye, obezite de insülin direncine yol açabilir. Dolayısıyla günlük hareket miktarını artırmanız çok önemli. Asansör yerine merdiven kullanın, yakın mesafeli bir yere araba yerine yürüyüş yaparak gidin ve uzun süre oturmaktan kaçının. Her gün düzenli olarak egzersiz yapmaya da özen gösterin. Sağlık durumunuza göre koşun, tempolu yürüyüş yapın, bisiklete binin, yüzün, aerobik yapın veya hızlı dans edin. Zamanınız kısıtlıysa haftada en az 3 gün 45’er dakika tempolu yürüyüş yapmayı yaşam alışkanlığı haline getirin.
Yemek tabaklarınıza büyük miktarda yemekler almayın. Azar azar sık yiyin. Masaya doymak için değil, açlığınızı gidermek için oturun. Aşırı kalorili, yağ içeren veya atıştırmalık hazır gıdalardan uzak durun, alkol tüketimini de mümkünse yapmayın.
İnsülin direncini etkisiz hale getirmek için öncelikle sağlığınıza dikkat ederek size uygun olan kiloya ulaşmalısınız. Metabolizmanızı hızlandırmak için her gün en az 8 bardak su için.
İnsülin direnciniz varsa glisemik indeksi yüksek besinlerden uzak durun. Glisemik indeksi yüksek olan besinler kandaki insülin seviyesini hızla yükselterek insülin direncini artırır. Aşağıda yer alan besinler glisemik indeksi yüksek olan besinler arasında yer alır.
Hemen herkes zaman zaman strese maruz kalabilir ve bu durum olağan kabul edilir. Ancak sürekli stres altında olan kişilerde stres hormonları olan adrenalin ve kortizol daha fazla salgılanır. Bu hormonlar da insülin direnci yüksekliği oluşabilir.
Normal koşullan altında geceleri stres hormonlarının seviyesi düşer. Ancak aşırı kilo, uyku apnesi veya stres gibi nedenlerle uykusuz kalındığında stres hormonları aynı düzeyde kalır. Uyuma güçlüğü nedeniyle yaşanan stres de insülin direncine yol açar. Bu nedenle insülin direncini kırmak için yeterli ve kaliteli uyumanız çok önemli. Uyku apneniz varsa tedavi olun. Çünkü uyku apnesinde vücutta oksijen eksikliği gelişir, bu da insülin direncine ve kalp hastalıklarına yol açabilir.
Unutmayın, insülin direncini kırmak alacağınız bazı tedbirlerle sizin elinizde. Sağlıklı bir yaşama adım atmak ve insülin direncinizi kırmak için yazımızda yer alan 6 tedbiri mutlaka alın.
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.