HAMİLELİK DÖNEMİNDE İSHAL (DİYARE) VE DİZANTERİ
İshal günde 3 kereden fazla dışkılama anlamına gelir, dışkının kıvamı hafif yumuşaktan su gibi kıvama kadar değişebilir. İshalin nedenleri sıklıkla enfeksiyon ajanlarıdır, bunun dışında ilaçlara (antibiyotiklere) bağlı, bazı barsak hastalıklarına bağlı, besin zehirlenmelerine bağlı ishaller de olabilir. 2 haftadan kısa süren ishallere akut ishal denir. Akut ishallerde %90 sebep enfeksiyon ajanlarıdır. Akut ishallerde bulantı, kusma, ateş, karın ağrısı gibi şikayetler de sıklıkla görülür. Bu ishal yapabilen enfeksiyon ajanları sıklıkla iyi yıkanmamış ellerden,
hijyen sağlanmamış yiyecek ve içeceklerden, güvenilir olmayan besin maddelerinden alınmaktadır. Besin maddelerinin güvenilir marka olmasına ve son kullanım tarihi geçmemiş olmasına dikkat etmek gerekir. Antibiyotik kullanıma bağlı ishaller ilacın kullanıldığı ilk günlerden itibaren başlayabileceği gibi, ilaç bittikten 1 ay sonra bile başlayabilir.
DİZANTERİ
Kanlı ishal olarak da bilinen dizanteriye amip (amipli dizanteri) veya shigella denilen bakteriyel enfeksiyon (basilli dizanteri) neden olur. İshalde dışkı kanlıdır, yüksek ateş, bulantı kusma, şiddetli karın ağrısı eşlik eder. (Her kanlı ishal dizanteri değildir) Dizanteri yaz aylarında daha sık görülür. Hijyen,temizlik kurallarına uyulmaması bulaşmada birinci etkendir. Sebze ve meyveler çok iyi yıkanarak tüketilmelidir. Başka insanlara yaklaşmakla, dokunmakla v.b bulaşmaz, mikrop taşıyan besinlerden yani fekal-oral yol ile bulaşır. Tedavide hamilelik ve bebek üzerine yan etkileri olmayan antibiyotikler verilir ve bol sıvı uygulaması yapılır.
Hamilelik döneminde görülen ishallerin bazıları beslenme hatalarına bağlıyken çok önemli kısmı da besin zehirlenmelerinden meydana gelir.
BESİN ZEHİRLENMESİ
Gebelik dönemindeki ishallerin çoğunun sebebi besin zehirlenmesi olarak bilinen gastroenteritlerdir. Genellikle hafif seyreden kısa süreli barsak krampları ile birlikte olan ishallerdir. Özellikle yaz aylarında bu tip besin zehirlenmeleri çok görülür. Yazın sıcak havalar, özellikle süt ve süt ürünleri, mayonez, yumurta gibi besinlerde bakteri üremesini hızlandırarak bozulmalarını sağlarlar. Bu tarz besinlerin neden olduğu ishaller çoğu zaman özel bir tedaviye gerek olmadan zararlı etkenin ishal ile atılmasıyla düzelirler. İshal aslında vücudun zararlı etkeni uzaklaştırmak için verdiği bir tepkidir ve çoğunlukla ishali önleyen ilaçların kullanılmaması daha doğru olacaktır. Bu tip ishallerde gebenin sıvı kaybını önlemek ve varsa yerine koymak, sindirim sistemini yormayacak gıdalar ile beslenmesini (haşlanmış patates, pirinç lapası gibi besinler tüketmek) sağlamak yeterli tedaviyi sağlar. Ancak daha inatçı olan, uzun süren ishaller, kanlı ishaller kolera, tifo, dizanteri, botilismus gibi enfeksiyonlara veya barsak parazitlerine, listeriyozise bağlı olabilirler. Bu durumda dışkı materyalinin tetkiki, kültür ve antibiyogram sonucuna göre antibiyotik tedavileri ve serum tedavileri gerekebilir.
İshal bebeği etkiler mi?
Hamilelik döneminde ishallerin çoğu bebeği olumsuz etkilemez. Olay annenin sindirim sistemi tarafından çoğunlukla halledilir. Annede ancak ciddi sıvı kaybı ile seyreden dehidratasyon(vücudun susuz kalması) durumlarında bebek etkilenebilir. Bu durumlarda kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin ağız yolu ile veya serumla verilmesi çoğu zaman yeterli olur.
Listeriozis olarak bilinen listeria monocytogenes enfeksiyonları pastörize olmamış süt ve ürünleri ile bulaşır. Listeriozis enfeksiyonları, erken doğuma, hatta ölümlere bile yol açabilir.
Hamilelikte ishal tedavisi
İshal olan insan çok sıvı kaybeder bu nedenle tedavide birinci kural kaybedilen sıvı ve elektrolitleri yerine koymaktır. Bu nedenle hastaya bazen ağızdan bazen serum damar yoluyla sıvı takviyesi yapılır. Gebelikte bol sıvı almak ve vücudun susuz (dehidrate) kalmaması daha da önemlidir. İshal nedenini araştırmak için dışkı (gaita) ve kan tahlilleri yapılabilir. Eğer yapılan tahlillerde enfeksiyon ajanı (bakteri) saptanmışsa hamilelikte kullanılabilen bebeğe zararı olmayacak uygun antibiyotikler verilir. Sebep amip ise buna yönelik antibiyotik verilir. İshal hastalarına özel ishal diyeti verilir. Hamilelerde ishal tedavisi durumun ağırlığına göre değişir. Gebelik dönemindeki ishallerin çoğu gebe olmayanlarda olduğu gibi bozulmuş besinlerin tüketimi sonrası olan kısa süren ve kendiliğinden düzelen ishallerdir. Bu tip ishaller çoğu zaman 24 saat içinde düzelir. Bu süreçte gebenin kaybettiği su ve elektrolitlerin yerine konması önemlidir. Su kaybının önlenmesi için bol sıvı alması, su içmesi önerilir.
Yüksek ateş, şiddetli bulantı kusma ve kanlı ishaller, daha uzun süren ishallerde dışkı kültürü yapılarak gebelikte kullanılabilecek uygun antibiyotik tedavisi başlanabilir. Ağızdan sıvı alınamıyorsa damardan serum ile kaybedilen sıvı yerine konulur.
İshal olan hamileler beslenmeyle ilgili nelere dikkat etmeliler?
Gebelik döneminde ishallerden korunmak için beslenme önerileri öseafoodplus.info şeyden önce içme sularının temizliği öseafoodplus.info ve meyveler yenmeden önce mutlaka bol su ile yıkanmalı, marul, göbek salata, domates ıspanak gibi gıdalar sirkeli suda bekletilip, yıkanarak tüketilmelidir. Pastörize olmayan süt ve süt ürünleri ve bunlardan hazırlanan taze peynirler tüseafoodplus.infoınan tüm paket ürünlerin üzerindeki üretim tarihi ve son tüketim tarihine mutlaka bakılmalıdıseafoodplus.info türlü çiğ et, çiğ kıyma, çiğ yumurta, salam, sosis, sucuk gibi şarküteri ürünleri, sakatatlar tüketilmemeli bunlar mutlaka ve mutlaka pişirilerek tüseafoodplus.infoik ortamlarından emin olunmayan yerlerde hazırlanan besinler tüseafoodplus.info durumunda bağırsağı yormayacak besinler tüketilmelidir. Yağsız hazırlanmış pirinç lapası, haşlanmış patates, yoğurt, elma ve havuç, muz, bayat ekmek, peksimet tüketilebilecek gıdalardır. Açık çay da sıvı kaybını azaltabilir.
Dr ARZU KILÇIK
11/05/
Erken Hamilelik Belirtileri Nelerdir? Ultrason ve gebelik testleri, bir kadının gebe olup olmadığını anlaması için en kesin yollar olsa da dikkat edilebilecek birçok işaret ve belirti de mevcuttur. En erken gebelik belirtileri nelerdir sorusunun cevabı sadece adet gecikmesinden çok daha fazlasıdır.
Kokulara karşı hassasiyet, sabahları görülen bulantı hissi ve yorgunluk da erken dönem gebelik belirtileri arasında yer alır. Birçok kişiye garip gelse de gebelik hesabı yapılırken son adet döngüsü baz alınır. 1 haftalık hamilelik nasıl belli olur sorusu birçok kadının sıklıkla sorduğu sorular arasındadır.
Kusmalı ya da kusmasız mide bulantısı, baş ağrısı, vücut sıcaklığının artış göstermesi, karında gaz miktarının artması, pelvik kaslarda görülen kramplar ve yorgunluk gibi belirtiler ilk 7 gün hamilelik belirtileri arasında yer alır. Erken hamilelik belirtileri ne zaman başlar sorusunun cevabı ise ilk birkaç hafta olarak rahatlıkla verilebilir.
Döllenme işlemi başarı ile tamamlandıktan sonra kadın vücudu, human koryonik gonadotropin (beta HCG) adı verilen vücudun hamileliği sürdürmesi olanaklı kılan hormonun salgılanmasını sağlar. Bu hormon sayesinde yeni yumurta üretiminin durması da sağlanmış olur.
Böylelikle adet gecikmesi denilen durum da gerçekleşir. Vücut sıcaklığının yükselmesi, gebeliğin bir başka önemli belirtisi olabilir. Öte yandan vücut sıcaklığı, sıcak havalarda ve egzersiz sırasında da yükselebilir. Bu evrede dikkatli bir şekilde spor yapmak ve gerekli miktarda sıvı tüketmek oldukça önemlidir.
Yorgunluk, gebeliğin her evresinde yaygın olarak görülebilecek bir durumdur. Progesteron hormonunun bol miktarda salgılanması gebe kadınların daha yorgun hissetmesine neden olur.
Özellikle 8. ve haftalara gelindiğinde kalp, daha hızlı ve daha sert bir şekilde atmaya başlar. Kalp çarpıntısı ve düzensiz kalp atışı, gebelikte çok normal durumlardır. 4. ve 6. Haftalardan itibaren göğüslerin daha hassas ve daha kabarık olması da son derece normal bir diğer durumdur.
Östrojen ve progesteron miktarı gebelik esnasında çok yüksek seviyelere çıkar. Bu durum kadınların, normalden daha duygusal olmasına ve anormal tepkiler vermesine neden olabilir. Duygu durum değişiklikleri, gebelikte oldukça yaygındır.
Kokulara karşı hassasiyet, sıkça rastlanan bir gebelik belirtisidir. Öte yandan koku hassasiyeti, mide bulantısı ve kusma gibi durumları tetikleyebilir. Gebeliğin ilk haftalarında kilo almak son derece doğal bir durumdur. İlk 4 hafta içerisinde 2 kiloya kadar kilo almak doğaldır.
Gebeliğin birinci ve dördüncü haftaları arasında tüm olaylar, hücre içinde gerçekleşir. Döllenmiş yumurta, blastokist (içi sıvı ile dolu bir grup hücre) oluşturur. Bu yapı daha sonraları bebeğin organlarına ve vücut uzuvlarına dönüşür.
Blastokist yapısı rahim içerisine yerleşerek birtakım kanamalara neden olur. Erken hamilelik belirtileri karın ağrısı ve kasık ağrısı gibi belirtilerin temel sebebi bu kanamalardır.
Döllenmeden 6 ila 12 gün sonra kramplar görülebilir. Erken hamilelik belirtileri akıntı ve benzeri durumları da kapsar. Vajinal akıntılar genellikle 6. ila 8. hafta arasında başlar.
Erken hamilelik belirtileri ishal ve kabızlık gibi sindirim sistemini ilgilendiren diğer sorunları da kapsayabilir. Bu durum kadın vücudunun birçok farklı değişiklikten geçerken sindirim sisteminin de etkilenmesi sonucu oluşur. Gebeliğin ilk 3 ayında ishal yaygın olarak görülebilir.
Gebelik testlerinden en isabetli sonucu elde edebilmek için adet gecikmesinden itibaren bir hafta beklenmesi gerekir. Eğer adet gecikmesini beklemek istenmiyorsa, gebelik testi yaptırmak isteyen kişilerin seks yaptıktan sonra bir veya iki hafta beklemesi tavsiye edilir.
Bir kadının gebe olduğunun anlaşılabilmesi için HCG hormonunun kanda belirgin seviyelere gelmesi büyük önem taşır. HCG hormonunun vücutta önemli seviyelere gelmesi, döllenmeden itibaren 7 ila 12 gün arasında olur.
Gebelik testi yaparken daha erken davranılması durumunda yalancı negatif sonuçlar alma riski daha yüksektir. Aşağıda yer alan belirtilerden herhangi biri varsa gebelik testi yaptırmanızda fayda olduğu düşünülür;
Adet gecikmesi, gebeliğin başta gelen ve güvenilir belirtilerinden biri olarak kabul edilir. Adet döngüsü bir aydan daha fazla geciken kişilerin test yaptırması tavsiye edilir.
Döllenme, adet sancısına benzer ağrılara neden olabilir. Gebeliğin ilk dönemlerinde kadınlar, biraz rahatsızlık hissedebilir ve adet döngüsünün başlangıcının yakın olduğunu düşünebilir fakat döngü hiç başlamaz. Böyle bir durumda gebelik testi yaptırılmalıdır.
Kramp ve göğüslerdeki değişikliklerin yanı sıra kusma, gıda hassasiyeti, yorgunluk ve sık sık tuvalet ihtiyacı duyma gibi belirtiler de gebelik belirtileri arasındadır. Bu belirtileri taşıyan kişiler, gebelik testi yapmalıdır.
Birçok kadın tarafından sıklıkla sorulan “Adet günü gelmeden hamile olduğumu nasıl anlarım” sorusunun kesin bir cevabı, evde uygulanabilecek gebelik testi, kan testi ve ultrason haricinde ne yazık ki bulunmaz.
Öte yandan bazı belirtiler ile adet günü gelmeden de bir kadının hamile olup olmadığı konusunda fikir yürütmek mümkündür fakat bu benzerlikler adet döngüsünün belirtileri ile benzerlik gösterir.
Kadınların göğüslerinin ağrılı ve hassas bir yapıya bürünmesi, adet günü gelmeden kadının gebe olduğunu anlaması için oldukça önemli bir durumdur.
Meme uçlarının çevresindeki halkaların kahverengi bir renk alması diğer bir önemli belirtidir. Özellikleri sabahları mide bulantısı yaşamak, kadınlar için adet günü gelmeden gebeliğin anlaşılmasında büyük rol oynar. Vajinal akıntılarda görülebilecek değişiklikler de adet günü gelmeden gebeliğin anlaşılmasına yardımcı olabilir.
Gebelik belirtileri, her kadında farklı olabilmektedir. Bu semptomları, adet döngüsü semptomları ile karıştırmak oldukça kolaydır. Bir kadının gebe olup olmadığını sadece bu semptomlara bakarak söylemek oldukça zordur.
Aklınıza takılan tüm sorularınız için Umut Ol Umut Bul Facebook grubumuza üye olabilirsiniz.
Gebelik süreci boyunda anne aday hormonal deiiklikler, beslenme yanllar ve stres gibi sebeplerden dolay hamilelik döneminde sindirim problemleri yaayabilir. Özellikle barsak hareketlerinin hzlanmas, karn ars, sk sk tuvalete çkma gibi belirtilerle kendini gösteren ishal, hamilelerin sklkla karlat salk problemlerinden birisidir. shal her ne kadar gebelikte olaan bir durum olarak karlansa da baz durumlarn elik etmesiyle ortaya kötü bir tablo çkabilir.
shal kiinin bir gün içerisinde üçten fazla dklamas ve kiinin normal dklamasndan daha sulu bir dklamas olmas eklinde tanmlanabilir. shalin akut ishal ve kronik ishal olmak üzere iki türü vardr. Akut ishal, enfeksiyondan veya gda zehirlenmesinden kaynakl olarak ortaya çkan ishal türüdür. Genellikle gün devam eder. Kronik ishal ise, en az dört hafta boyunca devam eden ishal olarak tanmlanmaktadr. Bu durumun altnda yatan çok ciddi rahatszlklar olabilir.
shal genellikle kendi kendine düzelebilir. Fakat ishalin normalden daha uzun sürdüü durumlar da olabilir. shalin normalden uzun sürmesi, kanl veya siyah renkli dk, 39 derecenin üzerinde ate olmas gibi durumlarda mutlaka bir doktora bavurulmas gerekir. shalin belirtileri arasnda en önemlilerini u ekilde sralayabiliriz:
Anne adaynn vücudunda meydana gelen deiiklikler sonucu sindirim sistemi problemleri ortaya çkabilir. shal bu problemlerden bir tanesidir. Anne adaylar ishal ile kar karya kaldklarnda acaba hamilelikte ishal normal mi diye kendi kendilerine sormaya balayabilirler. Hamilelikte ishal olmak oldukça normal bir durumdur. Fakat bunun yannda hamilelik belirtisi ishal farkl nedenler sonucu da ortaya çkm olabilir. Bu nedenleri u ekilde sralamak mümkündür:
Hamilelikte ishal olunur mu konusu pek çok anne aday tarafndan aratrlan konularn banda gelmektedir. shal, erken hamilelik belirtileri arasnda yer alabilir. Yani hamilelikte ishal görülebilir. Fakat her ishal hamilelik belirtisi olarak deerlendirilemez. Kiinin tükettii gda sonucunda gda zehirlenmi olmas veya kiinin diyetindeki ani deiiklikler de ishale sebep olabilir. Gebelikte ishal genellikle ilk trimester döneminde, yani hamileliin ilk 3 aynda ortaya çkabilir. Hormonal deiikliklerden dolay bu dönemde ishal sk sk görünebilen bir durumdur.
Hamilelik döneminde ishal olunduunda endielenebilirler ve çounlukla hamilelikte ishali ne keser diye aratrmalar içerisine girerler. Gebelik döneminde anne adaynn ishal olmas oldukça normaldir. Anne adaylar öncelikle beslenme programlarn gözden geçirmelidirler. Hamilelikte ishal olmamak için unlara dikkat etmek gerekir:
Hamilelikte ishale bitkisel çözüm için papatya çay tercih edilebilir. Papatya çaynn da ishale iyi geldii bilinir fakat hamilelik döneminde kullanlan bitki çaylar için doktorunuza mutlaka danmanz gerekir. Danmadan bitki çaylar tüketilmemelidir. Çünkü bitki çaylarnn faydalar yannda hamilelik döneminde tüketilen bitki çaylarnn olumsuz etkileri de oldukça fazladr. Bunun yannda vücutta sv kayb oldukça fazla olaca için bol bol sv tüketilmelidir. Bebein geliimi için yeterli sv alm oldukça önemlidir.
Bu süreçte ilaç kullanmak skntl olabilecei için çou anne aday bitkisel çözüm arayna geçer. Papatya çay ishal için faydaldr. Fakat mutlaka doktor kontrolünde tüketilmelidir. Bunun yannda taze peynir, yourt, halanm patates, muz ve tarhana gibi besinleri tüketmek de ishale iyi gelecektir. Fakat anne adaylarnn ishal durumunda tüketebilecekleri besinler konusunda bir doktora bavurmalar daha iyi olacaktr.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
Hamilelik Hazırlığı