İskendernâme (Ahmedî), yüzyılda Ahmedî tarafından yazılan mesnevi tarzında manzum bir Türkçe eserdir.
Contents
İskender büyük bir kumandan olmasına rağmen ahlâkî zaafı, içki düşkünlüğü ve değişken karakteri yüzünden kan döken bir zalim olarak da bilinir.
Ele geçirdiği ülkelerde kendi adına inşa edilen on altı şehirden en büyüğü olan İskenderiye’yi (Alexandria) kurdurdu ve kışı orada geçirdi. yılının ilkbaharında Suriye’ye döndü, oradan da Mezopotamya’ya gitti. Ninevâ (Ninova) ile Erbil arasındaki Gaugamela ovasında Dârâ ile tekrar karşılaştıysa da Dârâ yine kaçmak zorunda kaldı.
İskender, bir yıl içinde Anadolu’yu ele geçirerek ’ün sonbaharında İssos ovasında büyük bir Pers ordusuna kumanda eden III. Dârâ (Darius) ile karşılaştı; bozguna uğrayan Dârâ Bâbil’e kaçtı. Bu zaferden sonra Doğu Akdeniz sahillerindeki Fenike şehirleri zaptedildi. ’de on yıldan beri Persler’in elinde bulunan Mısır istilâ edildi.
İskendernâme, İslami edebiyatlarda Büyük İskender hayatını ve maceralarını konu edinen; Kuranda geçen Zülkarneynin kişiliğinin İskenderin hayatına sindirerek anlatıldığı, destanî-efsanevî tarzda yazılmış kitapların adıdır.
İskendernâmelerde İskender, tarihî kişiliği yerine Doğu mistisizminin etkisinde efsanevî bir müslüman kahraman olarak anlatılır. Sembolik düşünceler etrafında fikrî, ahlâkî ve didaktik konulara değinilir.
Ahmedî (d. ö. ) divan şairi ve hekim. yüzyılda Anadoluda yetişmiş en büyük divan şairi kabul edilir. Kaleme aldığı Türkçe eserlerle Osmanlı dönemi Türkçesinin yazı, edebiyat ve bilim dilinin ilk örneklerini vermiş ve dolayısıyla Türk dilinin gelişmesinde ve kullanılmasında büyük katkı sağlamıştır.
Divan, Ahmedi şiirindeki asıl sanatını bu eseri ile göstermiştir. Altı nüshası bulunan eser, dokuz bin beyt civarındadır. Hayrat-ül-Ükala, Kaside-i Sarsari şerhi, Mirkat-ül-Edeb, Mizan-ül-Edeb, Miyar-ül-Edeb isimli eserlerinden başka birçok şiirleri de vardır.
İskendernâme Ahmedî
Adından da anlaşılabileceği gibi eser Büyük İskenderin hayatını konu alır. Fakat, çoğu araştırmacıya göre, eserin amacı ismi geçen kişinin hayatını anlatmaktan çok bu hayatı bir çerçeve-hikâye olarak kullanıp birçok farklı bilim dalına dair çeşitli bilgiler vermektir.
Hayriye, Nabi nin manzum bir öğüt kitabıdır. Bu eser İran Edebiyatında yazılmış Merzubân-nâme ve benzeri olarak babanın oğluna öğütleri şeklindeki bir teknik ve yaklaşımla yazılmış çocuk eğitimi amaçlı pedagojik özellikler taşıyan bir öğüt kitabıdır. Hayriye, Urfalı şair Yusuf Nabi nin en önemli eserlerinden biridir.
Ali Alparslanın «Ahmedînin yeni bulunan bir eseri «Mirkat-1 edebi adlı makalesi intişar etmiştir8.
Mirkatül-Edeb
Aydınoğullarından, Hamza Beyin ismine yazılmış olan eser Arapça-Farsça manzum sözlüktür.
Nedîm, (Osmanlı Türkçesi: نديم) (d. , İstanbul – ö. 30 Ekim , İstanbul) Divan edebiyatının en meşhur isimlerinden şâir. Şöhretini Osmanlı Devletinin – yılları arasındaki Lâle Devrinde kazandı. Hayatı ve eserleri ile Lâle Devri ruhûnun en önemli temsilcisi olarak kabul edilir.
Divan şiiri ilk örneklerini yüzyılda vermeye başlamış yüzyılın sonlarına doğru gücünü kaybetmiştir. Anadoluda din dışı şiirler yazan ilk Divan şairi, yüzyılın ikinci yarısında yaşamış olan Hoca Dehhanidir.
Nedim Divanının bilinen bütün nüshaları değerlendirilerek hazırlanan son baskıda; 44 kaside, 88 kıta, 3 mesnevi, 1 terkib-bent, 1 terci-bent, 2 mütekerrir müseddes, 1 tardiyye, 5 tahmis, 1 muhammes, 33 murabba, 2 koşma, gazel, 2 müstezad, 11 rubai ve 23 müfred ve matla vardır.
Divan, Beng ü Bade (Şah İsmail adına yazılmıştır); beyitlik Türkçe mesnevi. Leyla ile Mecnun (Dâstân-ı Leylî vü Mecnûn); 3 bin 96 beyitlik mesnevi. Şikâyetnâme (Şikâyetnâme) kafiyeli nesir türündedir; Kanuninin Bağdatı fethinden sonra () padişaha kasideler sunmuştur.