Islamiyet Öncesi Türk Destanları Özellikleri

Ayrıntılar

Üst Kategori: Konu Anlatımı

Salı, 19 Şubat 2008 16:36 tarihinde oluşturuldu

Son Güncelleme: Cumartesi, 02 Mayıs 2020 19:35

Salı, 19 Şubat 2008 08:36 tarihinde yayınlandı.

Osman Sevim tarafından yazıldı.

Gösterim: 112646

Lirik Şiir

İçten gelen heyecanları coşkulu bir dille anlatan duygusal şiir türüdür. Divan edebiyatında özellikle gazeller, murabbalar, şarkılar; halk edebiyatında koşmalar, semâiler bu türe örnektir. Yeni Türk edebiyatında ise türlü nazım şekillerinde yazılmıştır.

Örnek

Pastoral Şiir

Doğa güzelliklerini, orman, yayla, dağ, köy ve çoban hayatını ve bunlara karşı duyulan özlemleri anlatan şiir türüdür. "Pastoral" kelimesi "çobanlara ait" demektir. Batı edebiyatlarında doğrudan doğruya doğa manzaralarını canlı biçimde anlatan şiirlere idil, konuşma biçiminde yazılan pastoral şiirlere de eglog denir.

Örnek

Didaktik Şiir

Belli bir düşünceyi aşılamak ya da belli bir konuda öğüt, bilgi vermek, ahlâkî bir ders çıkarmak amacıyla öğretici nitelikte yazılan, duygu yönü zayıf şiir türüdür. Manzum hikâyeler ve fabllar bu türe girer.

Epik Şiir

Konusu savaş, kahramanlık, yiğitlik ve yurt sevgisi olan ya da tarihî bir olayı coşkulu bir anlatımla işleyen uzunca şiirlere denir. Aynı anlamda destanî şiir, hamasî şiir ve kahramanlık şiir terimleri de kullanılır.

Örnek

Dramatik Şiir

Hayatın trajik, komik, korkunç bir yanını göz önünde canlandırmak ya da tiyatroda oynanmak için yazılan şiir türüdür.

Satirik Şiir

Alay etmek, dalga geçmek veya güldürmek maksadıyla yazılan şiir türüdür.

Halk edebiyatı nazım türleri:

• Güzelleme: Aşk, güzellik, tabiat, hasret gibi konuları işler.
• Koçaklama: Yiğitlik, kahramanlık gibi konuları işler.
• Taşlama: Bir olayı veya bir kişiyi eleştirir. (Divan edebiyatında hiciv, Batı edebiyatında ise satir karşılığıdır.)
• Ağıt: Acıklı bir olay veya ölüm sebebiyle duyulan üzüntüyü dile getirmek için söylenmiş manzumelerdir. İslamiyet’ten önce sagu adı verilen bu nazım şekli, divan edebiyatı nazım türlerinden mersiyenin karşılığıdır.

Divan Edebiyatı Nazım Türleri

Divan bir şairin bütün nazım şekillerinde yazdığı eserlerini topladığı kitabın adıdır.

Divan edebiyatı eserleri konularına göre de çeşitli adlar alırlar:

• Tevhid: Allah'ın birliğini ve yüceliğini anlatan manzumelerdir. Genellikle kaside şekliyle yazılır.
• Münacaat: Allah’a yakarış ifade eden şiirlerdir.
• Na't: Hz. Muhammed'i övmek için yazılmış manzumelerdir. Daha çok kaside şeklinde yazılır.
• Medhiye: Din ve devlet büyüklerini övmek için yazılan manzumelerdir. Genellikle kaside şeklinde yazılır.
• Hicviye: Bir kimsenin kusurlarını ortaya koymak için yazılan manzumelerdir. Kaside ve kıta şeklinde yazılmışlardır. Nef'î en önde gelen hiciv şairlerindendir.
• Mersiye: Ölmüş bir kimsenin ardından yazılan manzumelerdir. Halk edebiyatında ağıt, İslâm öncesi Türk şiirinde sagu denirdi.
• Hezil: Mizahî manzumelerdir.
• Fahriye: Şairin kendisini övmek için yazdığı manzumelerdir. Kaside içinde de yer almış olabilirler.
• Lugaz, manzum bilmece, muamma ise içinde bir şahıs ismi gizleyen manzume demektir.

Geceleyin bir ses böler uykumu.
İçim ürpermeyle dolar: - Nerdesin?
Arıyorum yıllar var ki ben onu,
Âşıkıyım beni çağıran bu sesin.

Gün olur sürüyüp beni derbeder,
Bu ses rüzgârlara karışır gider.
Gün olur peşimden yürür beraber,
Ansızın haykırır bana: Nerdesin?

Bütün sevgileri atıp içimden,
Varlığımı yalnız ona verdim ben,
Elverir ki bir gün bana derinden
Ta derinden bir gün bana "Gel" desin

Ahmet Kutsi Tecer

Yeni mektup aldım gül yüzlü yârdan
Gözletme yolları gel deyi yazmış
Sivr'alan Köyü'nden bizim diyârdan
Dağlar mor menevşe gül deyi yazmış

Beserek'te lâle sümbül yürüdü
Güldede'yi çayır çimen bürüdü
Karataş'ta kar kalmadı eridi
Akar gözüm yaşı sel deyi yazmış

Eylenme gurbette yayla zamanı
Mevlâ'yı seversen ağlatma beni
Benek benek mektuptadır nişanı
Gözyaşım mektupta pul deyi yazmış

Kokuyor burnuma Sivr'alan Köyü
Serindir dağları soğuktur suyu
Yâr mendil göndermiş yâdigâr deyi
Gözünün yaşını sil deyi yazmış

Veysel bu gurbetlik kâr etti cana
Karıştır göçünü ulu kervana
Gün geçirip fırsat verme zamana
Sakın uzamasın yol deyi yazmış

Âşık Veysel

Hâsılım yok ser-i kûyunda belâdan gayrı
Garazım yok, reh-i aşkında fenâdan gayrı.

Ney-i bezm-i gamem ey ah ne bulsan yele ver
Oda yanmış kuru cismimde hevâdan gayrı

Perde çek çehreme hicran günü ey kanlı sirişk,
Ki gözüm görmeye ol mehlikadan gayrı

Yetti bîkesliğim ol gâyete kim çevremde
Kimse yok çizgüne girdâb-ı belâdan gayrı

Ne yanar kimse bana âteş-i dilden özge
Ne açar kimse kapım bâd-ı sabâdan gayrı

Bozma ey mevc gözüm yaşı habâbın ki bu seyl
Komadı hiç imaret bu binâdan gayrı

Bezm-i aşk içre Fuzûlî nice âh eylemeyem
Ne temettu' bulunur bende sadâdan gayrı

Fuzûlî

Daha deniz görmemiş bir çoban çocuğuyum.
Bu dağların eskiden âşinasıdır soyum.
Bekçileri gibiyiz ebenced buraların,
Bu tenha derelerin, bu vahşi kayaların
Görmediği gün aynı pınardan doldurup testimizi
Kırlara açılırız çıngıraklarımızla.
Okuma yok, yazma yok, bilmeyiz eski yeni,
Kuzular bize söyler yılların geçtiğini,
Arzu, başlarımızdan yıldızlar gibi yüksek;
Önümüzde bir sürü, yanımızda bir köpek,
Dolaştırıp dururuz aynı daüssılayı.
Anam bir yaz gecesi doğurmuş beni burda,
Bu çamlıkta söylemiş son sözlerini babam;
Şu karşıki bayırda verdim kuzuyu kurda,
"Suna"mın başka köye gelin gittiği akşam,
Gün biter, sürü yatar ve sararsan bir ayla,
Çoban hicranlarını basar bağrına yayla.
Kuru bir yaprak gibi kalbini eline al,
Diye hıçkırır kaval:
Bir çoban parçasısın, olmasan bile koyun,
Daima eğeceksin başkalarına boyun;
Hülyana karışmasın ne şehir, ne de çarşı,
Yamaçlarda her akşam batan güneşe karşı
Uçan kuşları düşün, geçen kervanları an,
Mademki kara bahtın adını koydu çoban!
Nasıl yaşadığından, ne içip yediğinden,
Çıngırak seslerinin dağlara dediğinden
Anlattı uzun uzun.
Şehrin uğultusundan usanmış ruhumuzun
Nadir duyabildiği taze bir heyecanla,
Karıştım o gün bugün bu zavallı çobanla
Bingöl yaylalarının mavi dumanlarına,
Gönlümü yayla yaptım Bingöl çobanlarına.

Kemalettin Kamu

Kalktı göç eyledi Avşar elleri,
Ağır ağır giden eller bizimdir.
Arap atlar yakın eder ırağı,
Yüce dağdan aşan yollar bizimdir.

Belimizde kılıcımız Kirmani,
Taşı deler mızrağımın temreni.
Hakkımızda devlet etmiş fermanı,
Ferman padişahın,dağlar bizimdir.

Dadaloğlu'm bir gün kavga kurulur,
Öter tüfek davlumbazlar vurulur.
Nice koçyiğitler yere serilir,
Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir.

Dadaloğlu

Yelkenler biçilecek, yelkenler dikilecek;
Dağlardan çektiriler, kalyonlar çekilecek;
Kerpetenlerle surun dişleri sökülecek

Yürü, hâlâ ne diye oyunda oynaştasın?
Fatih’in İstanbul'u fethettiği yaştasın.!

Sen de geçebilirsin yardan, anadan, serden....
Senin de destanını okuyalım ezberden...
Haberin yok gibidir taşıdığın değerden...

Elde sensin, dilde sen, gönüldesin baştasın...
Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın!

Yüzüne çarpmak gerek zamanenin fendini...
Göster: Kabaran sular nasıl yıkar bendini?
Küçük görme, hor görme, delikanlım kendini

Şu kırık abideyi yükseltecek taştasın;
Fatih’in İstanbulu fethettiği yaştasın!

Bu kitaplar Fatih'tir, Selim'dir, Süleyman'dır.
Şu mihrap Sinanüddin, şu minare Sinan'dır.
Haydi artık uyuyan destanını uyandır!

Bilmem, neden gündelik işlerle telaştasın
Kızım, sen de Fatihler doğuracak yaştasın!

Delikanlım, işaret aldığın gün atandan
Yürüyeceksin... Millet yürüyecek arkandan!
Sana selam getirdim Ulubatlı Hasan’dan ....

Sen ki burçlara bayrak olacak kumaştasın;
Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın!

Bırak, bozuk saatler yalan yanlış işlesin!
Çelebiler çekilip haremlerde kışlasın!
Yürü aslanım, fetih hazırlığı başlasın...

Yürü, hâlâ ne diye kendinle savaştasın?
Fatih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın!

Arif Nihat Asya

İnsan bu, su misali, kıvrım kıvrım, akar ya;
Bir yanda akan benim, öbür yanda Sakarya.
Su iner yokuşlardan, hep basamak basamak;
Benimse alın yazım, yokuşlarda susamak.
Her şey akar; su, tarih, yıldız, insan ve fikir;
Oluklar çift; birinden nur akar, birinden kir.
Akışta demetlenmiş, büyük, küçük kâinat;
Şu çıkan buluta bak; bu inen suya inat!
Fakat Sakarya başka, yokuş mu çıkıyor, ne?
Kurşundan bir yük binmiş, köpükten gövdesine;
Çatlıyor, yırtınıyor, yokuşu sökmek için.
Hey Sakarya, kim demiş suya vurulmaz perçin?
Rabb'im isterse, sular büklüm büklüm burulur,
Sırtına Sakarya'nın Türk tarihi vurulur.
Eyvah, eyvah, Sakarya'm, sana mı düştü bu yük?
Bu dava hor, bu dava öksüz, bu dava büyük!...
Ne ağır imtihandır, başındaki, Sakarya!
Bin bir başlı kartalı nasıl taşır kanarya?

Necip Fazıl Kısakürek

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak
O benimdir, o benim milletimindir ancak.

Çatma kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet bu celal?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal.
Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin, istiklal!

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım.
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar,
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar?
"Medeniyyet" dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma, sakın.
Siper et gövdeni, dursun bu hayasızca akın.
Doğacaktır sana vadettiği günler Hakk'ın...
Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın.

Bastığın yerleri "toprak" diyerek geçme, tanı.
Düşün, altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır atanı.
Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğrunda olmaz ki feda?
Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!
Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda,
Etmesin tek, vatanımdan beni dünyada cüda.

Ruhumun senden, İlahî, şudur ancak emeli:
Değmesin, mabedimin göğsüne nâmahrem eli.
Bu ezanlar ki -şehadetleri dinin temeli-
Ebedî yurdumun üstünde benim, inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım.
Her cerîhamdan, İlahî, boşanıp kanlı yaşım,
Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na'şım;
O zaman yükselerek arşa değer belki başım.

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal.
Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlal:
Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin istiklal!

Mehmet Akif Ersoy

Пошел домой, совершил обход, много "Скачать бесплатно мр3 руки вверх"думал, потом лег спать.

Ayrıntılar

Üst Kategori: Edebiyat

Kategori: Sorularla Dil ve Edebiyat

Gösterim: 139327

Ona tili va adabiyot fanidan test savollari va javoblari

1.Tobe bog’lanishli birikmalarda qanday so’z bosh so’z sanaladi?

A) ko’makchi bilan kelgan so’z

B) Ma’nosi izohlanayotgan soz

C)Boshqa so’zning ma’nosiniifodalaydigan so’z

D) O’zi bog’langan so’z ma’nosini izohlaydigan so’z

2.Bitishuv munosabatidagi birikmalar berilgan qatorni aniqlang

А)Ko’klam quyoshi , bahor tongi

В)Olis yo’llar, tez yurdi

С)Olkamiz chiroyi , ko’l suvi

D)Qulliq qildi , so’z sehri

3.O’z vatanini sevgan kishi shu Vatanning ravnaqi uchun kurashadi. Berilgan gapda nechta so’z birikmasi bor?

A) 5 ta

B) 4 ta

C) 6ta

D) 7 ta

4.Qaysi qatordagi gapda uyushiq bo’laklar mavjud emas?

A) Salimaning baland , ammo mayin ovozi bor edi

B) Xalqqa qaradi-yu , ammo gapirmadi

C) Til bilan dil bir bo’lishi kerak

D) Bugun Anvar yoki O’tkir navbatchilik qiladi

5. Bog’imizda qizlar , o’g’illar , Qo’shiq aytsin , yayrasin , kulsin. Ushbu gapda qaysi bo’laklar uyushib kelgan?

A) Faqat ega

B) Faqat kesim

C) Ega va kesim

D) Hollar

6. Ajratilgan bo’laklar yozuvda qanday tinish belgisi bilan ajratiladi?

A) Vergul bilan

B)Tire bilan

C)Qo’shtirnoq ichiga olinadi

D)Vergul va tire bilan

7. Undalmali gaplarning kesimi qaysi shaxslarda bo’ladi?

A) 1- va 2-shaxsda

B)2-va 3-shaxsda

C)1-va 3-shaxsda

D)Faqat 2-shaxsda

8. Undalmali gapni toping

A) O, naqadar sho’x va quvnoq edik!

B) Sobir akam qayoqqa ketdi?

C) Do’stlar , yaxshilarni avaylab saqlang!

D) Demak , o’qishga kirmoqchisiz?

9. Dostlar ,biz bu ishni , so’zsiz, bajaramiz. Ushbu gapdan kirish so’zni aniqlang

A) Dostlar

B) Biz

C) So’zsiz

D) Kirish so’z berilmagan

10.Qaysi gap bo’lagining miqdori gaplarni sodda va qo’shma gapga ajratilishiga asos bo’ladi?

A) ega

B) kesim

C) aniqlovchi

D) to’ldiruvchi

11. Berilgan gaplardan qo’shma gapni aniqlang

A) Yuksak , teran va atroflicha fikr yurita oladigan va ijtimoiy faoliyatidan el-yurtiga naf yetadigan siymolarnigina mutafakkir deyish mumkin

B) Quvonarlisi shundaki , Fitratning kitobi yangi milliy musiqashunosligimizga asos soldi

C) Jaloliddin Manguberdi mo’g’ul bosqinchilariga qarshi kurashda jasorati tufayli bbuyuk vatanparvar va milliy qahramon sifatidaSharq-u Garbda dong taratdi

D) Tiling bilan dilingni bir tut

12. Bitta kesimlik belgisiga , mazmuniy va ohang tugalligiga ega bo’lgan gaptuzilishiga ko’ra qanday gap sanaladi?

A) Qo’shma gap

B) Bog’lovchisiz qo’shma gap

C) Sodda gap

D) Ergashgan qo’shma gap

13. Qo’shma gap qismlarini bog’lovchi vostalar to’g’ri va to’liq berilgan qatorni belgilang

A) Teng bog’lovchilar, yuklamalr,komakchilar

B) Teng bog’lovchilar , ergashtiruvchi boglovchilar, yuklamalar

C) Bog’lovchilar, komakchilar, yuklamalar

D) Bog’lovchilar , bog’lovchi vazifasidagi vositalar,ohang

14. Ammo, lekin, biroq bog’lovchilari voitasida qanday qo’shma gaplar hosil bo’ladi?

A) Zidlob munosabatli bog’langan qo’shma gaplar

B) Ayiruv munosabatli bog’langan qo’shma gaplar

C) Biriktiruv munosabatli bog’langan qo’shma gaplar

D) Ergash gapli qo’shma gaplar

15. Shuni bilingki, yaxshi ishlov berilmagan yerdan yaxshi hosil unmaydi gapi tarkibidagi ergash gapni bosh gapga bog’lovchi vositani aniqlang

A) Teng bog’lovchi

B) Ko’makchi

C) Yuklama

D) Shart mayli qo’shimchasi

16. Bog’langan qo’shma gap berilgan qatorni aniqlang

A) Mashrab shuni yaxshi biladiki , o’rtog’Iuni aldamaydi

B) Yo yerning kuchi yo’q , yo urug’ yaxshi emas

C) Bu uyda na Ashirdan , na Soatdan – hech kimdan darak yo’q

D) Kun issiq edi , shuning uchun soyada bir oz dam olishni xohladik

17. Rustam supaga joy qildirib berdi-da , o’zi qayyoqqadir ketdi. Ushbu bog’langan qo’shma gapning qismlari qaysi bog’lovchi vosita yordamida bog’langan?

A) Biriktiruv bog’lovchisi yordamida

B) Ohang yordamida

C) Yuklamalar yordamida

D) Shart mayli qo’shimchasi yordamida

18.Bog’langan qo’shma gaplar qismlari o’zaro qaysi bog’lovchi vositalar yordamida birikadi?

A) Teng boglovchilar , ohang

B) Teng bog’lovchilar, bo’lsa , esa so’zlari , yuklamalar

C) Bo’lsa , esa so’zlari , yuklamalar

D) Shart mayli qo’shimchasi, deb so’zi, teng bog’lovchilar

19. Biriktiruv bog’lovchilari qanday munosabatda bo’lgan qo’shma gap qismlarini bog’laydi?

A) Payt , sabab- natija

B) Shart , payt

C) Zid va qiyoslash

D) O’xshatish va qiyoslash

20. Anor so’zlar va Zaynab qalbi Tol bargiday dir-dir qaltirar… Berilgan gapda qismlar o’rtasida qanday munosabat ifodalangan?

A) Payt , ketma-ketlik

B) Sabab-natija

C) O’xshatish – qiyoslash

D) O’zaro zid munosabat

21.Biriktiruv bog’lovchili boglangan qo’shma gap ifodalangan qatorni aniqlang

A) Lolalar uchun oftob yahshidir, Bolalar uchun odob yahshidir.

B) Ko’m ko’k tog’li yaylovlarda o’tov oqaqrib, yeru ko’kni podalarning shovqin suroni tutdi.

C) O’ziga berilgan aqlsiz tentak bo’lsa, o’zini bezagan xushro’y satangdir.

D) Chor atrofda esardi yellar , Va bog’larda qushlar chiyillar

22. Zidlov bog’lovchilari qo’shma gaplarning qaysi qismida keladi?

A) Birinchi qism boshida

B) Birinchi qism oxirida

C) Ikkinchi qism oxirida

D) Ikkinchi qism boshida

23. -u , (-yu) , -da yuklamalari zidlov bog’lovchilari o’rnida kelganida qo’shma gap qismlari orasida qanday munosabatlar mavjudligini ko’rsatadi?

A) Zidlash va ketma- ketlik

B) Zidlash va tenglik

C) Zidlash va inkor

D) Zidlash va bir paytda bo’lganlik

24. Zidlov bog’lovchilari yordamida bog’langan qo’shma gapni toping

A) Yo’l yurib charchagan Roziq ko’rpaga kirdi-yu, uyquga ketdi

B) Voajab, film namoyishi tugadi-yu, hech kim joyidan qimirlamadi

C) U davra o’rtasiga o’tirdi-da sekin so’zlay boshladi

D) Suni unutmang-ki,yomonlarga yo’ldosh bo’laslik kerak

25. Qaysi hollarda qo’shma gap qismlarini goh…,goh ; dam…, dam; ba’zan… , ba’zan singari boglovchilar bog’lab keladi?

A) Qoshma gap qismlarida voqea –hodisalarning galma- gal ro’y berishini ifodalaganda

B) Qo’shma gap qismlari orasida voqea-hodisalarning faqat bittasining yuzaga chiqishini ta’kidlaganda

C) Voqea hodisalar takror amalga oshirilishini bildirganda

D) Qo’shma gap qismlarda o’xsahtish – qiyoslash unosabati ifodalanganda

26. Ayiruv bog’lovchilari yordamida bog’langan qo’shma gapni belgilang

A) Jondan ortiq narsa yo’q , lekin do’stlar uchun jonimiz fido

B) Men kuyladim goh dilda qadar , Goh sevinib she’r to’qiyman men

C) Men yoki singlim buvimnikada qolamiz

D) U kim bo’lsa bo’lsin , men esa arxitektor bo’laman

27. Ayiruv bog’lovchilari yordamida bog’langan qo’shma gapni toping

A) Aka va singil ko’chadagi harakatni goh eshikka chiqib , goh uy derazasidan kuzatishdi

B) Boyagi izg’irin pasaygan, lekin kun sovuq edi

C) Bektemir dam to’xtab , dam xayol surib turgan generalga duch keldi

D) Yo sen ketasan , yo u ketadi

28. Qanday gapga bosh gap deyiladi?

A) Mazmuni izohlanayotgan gap

B) Boshqa gapning mazmunini izohlayotgan gap

C) Ergash gapga tobelangan gap

D) Nisbiy so’zli gap

29. Ergash gapning vazifasi nimadan iborat?

A) Mazmuni izohlanayotgan gap

B) Bosh gapning mazmunini izohlayotgan gap

C) Murakkab qo’shma gapning asosiy qismi

D) Korsatish olmoshi istirok etgan gap

30. Ergashgan qo’shma gap qismlari bilan so’z birikmasi qismlari o’rtasidagi o’xshashlik nimada?

A) Qismlar tarkibida

B) Doimo ergash gapning birinchi kelishida

C) Har ikkalasida ham mazmun asosiy o’rinda emasligida

D) Bog’lovchi vositalarida

31. Bosh gapda ifodalangan mazmunning maqsadini bildirgan gaplar qaysi ergashtiruvchi bog’lovchilar yordamida bog’lanadi”

A) deb so’zi

B) negaki,chunki

C) toki

D) uchun

32.Qaysi ergashtiruvchi bog’lovchi yordamida qo’shma gap qismlari o’zaro bog’langanda ergash gap bosh gapdan avval keladi?

A) Sabab-maqsad boglovchilari

B) Qiyoslash-chog’ishtirish bog’lovchilari

C) Faqat sabab boglovchilari

D) Shartergashtiruvchi boglovchilari

33. Bu masalani sinfda keng muhokama qilamiz , toki boshqa qaytarilmasin

Berilgan qo’shma gap qismlari o’zaro qaysi ergashtiruvchi bog’lochilar yordamida bog’langan?

A) Maqsad ergastiruvchi bog’lovchilari

B) Sabab ergashtiruvchi bog’lovchilari

C) Shart ergashtiruvchi bog’lovchilari

D) Qiyoslash-chog’ishtiruv ergashtiruvchi bog’lovchilari

34. “Deb” so’zi yordamida bog’lanadigan ergash gaplarning kesimi qanday shaklda bo’ladi?

A) II shaxs buyruq mayli shklida

B) III shaxs shart mayli shaklida

C) I shaxs buyruq mayli shaklida

D) III shaxs buyruq mayli shaklida

35.Ergashgan qo’shma gap qismlari “deb” so’zi yordamida bog’lansa , ergash gaplar qanday ma’noni ifodalaydi?

A) Sharti,natija ma’nosini

B) Maqsad va sabab ma’nosini

C) Holat ma’nosini

D) Daraja- miqdor ma’nosini

36. Deb so’zi yordamida hosil bo’lgan ergashgan qo’shma gapda ergash gapning o’rnini belgilang

A) Bosh gapdan oldin keladi

B) Bosh gapdan keyin keladi

S) Bosh gap o’rtasida keladi

D) Ushbu gap tarkibida ergash gap qatnashmaydi

37. Bosh gap tarkibida ko'rsatish olmoshlari ishtirok etganda , uning kesimi qanday shaklda bo'ladi?

A) Shart mayli shaklida

B) Uchun ko’makchisi shaklida

C) –ki yuklamasi shaklida

D) III shaxs buyruq mayli shaklida

38. Ko’rsatish olmoshlari qaysi gapning tarkibida qo’llanadi.

A) Ergash gapning tarkibida

B) Bosh gapning tarkibida

C) Teng huquqli sodda gaplar tarkibida

D) Kesim ergash gap tarkibida

39. Qaysi qatordagi ergashgan qo’shma gap tarkibiga ko’rsatish olmoshini o’rnatish mumkin?

A) Siz Hindistonda neni ko’rgan bo’lsangiz, shularning hammasini jam etib , bir kitob yozmog’ingiz darkor

B) Kim harakat qilsa , u baraka topadi

S) Sen otash ichida urasan javlon ,Dushman qolmasin deb sevgan elimda

D) Odam borki , odamlarning naqshidir, Odam borki , hayvon andin yaxshidir

40. Nisbiy so’zli ergashgan qo’shma gaplarda ergash gap tarkibida qanday olmoshlar ishtirok etadi?

A)Kishilik

B)Ko’rsatish

C) Belgilash

D) So’roq

41. Qoshma gap tarkibida qanday so’zlar nisbiy so’zlar sanaladi?

A) Deb , go’yoki so’zlari va uchun ko’makchisi

B) Kim? Nima? so’roq olmashlari

C) Sabab va maqsad ma’nosidagi so’zlar

D) So’roq va ko’rsatish olmashlari

42. Nisbiy so’zli ergashgan qo’shma gap berilgan qatorni belgilang

A) Qayerda ahillik bo’lsa , u yreda yutuq bor

B) Shuni sezdimki , oila a’zolari bir-biri bilan ittifoq ekan

C) Shu narsa aniqki, tarixini yaxshi bilmagan odam oxir-oqibat qul sifatida kn kechiradi

D) Qizig’i shundaki , shu ko’rinishiga ovozi muloyim edi

43.Kesimi bosh kelishik shaklidagi olmosh bilan ifodalanmagan kesim ergash gapni toping

A) Endi sizlarga muborak topshiriq shuki , har biringiz alohida-alohida ketasiz

B) Toleim shulki , jahonda bir guliston tanladim

C) Muhammad Yusuf ijodining o’ziga xos xususiyati shundaki, u juda oson o’qiladi

D) Buning natijasi shu bo’ldiki , To’laganning qanshariga musht tushurdi

44.Kesim ergash gapli qo’shma gapni toping

A) Shunisi esimdaki , qo’limdagi toshni kuchim boricha otdim

B) Gap shundaki , Tursunali aka bu institut bilan to’rt yil ishlashga kelishgan

C) Kechqurun maktabga kelganda, kechaning tantanali qismi tugagan edi

D) Og’iz va tilning bezagi to’g’ri so’zdir , to’g’ri so’z-la tilingni beza

45.Kesim ergash gaplar bosh gapga qanday bog’lovchi vosita yordamida bog’lanadi?

A) Deb so’zi yordamida

B) –ki yuklamasi yodamida

C) –sa shart mayli qo’shimchasimasi bilan

D) Nisbiy so’zlar yordamida

46. Quyida berilgan javoblarga ko’ra qanday holatda ega ergash gap bosh gapdan oldin keladi?

A) Ega ergash gapning o’rni bog’lovchi vositaga bog’liq emas

B) –ki shart mayli vositasida boglanganda

C) Nisbiy so’zlar yordamida bog’langanda

D) chunki , shuning uchun bog’lobvhi vositalari yordamida bog’langanda

47. Ega ergash gapli qo’shma gap berilgan qatorni belgilang

A) Foydasi shuki , odamlar adolat borligiga ishonadi

B) U qarshilik ko’rsatgan edi , Salimni ko’makka chaqirdim

C) Shoirning tovushi shunday qahrli ediki , navkarlar qorqib ketdilar

D) Shunisi ayonki , kitobsiz inson hayoti bo’m-bo’sh

48.Hol ergash gaplar qanday ma’no turlariga bo’linadi?

A) Ayirish va zidlash

B) Sabab , qiyoslash, biriktiruv

C) Payt,o’rin,sabab ,maqsad , shart, miqdor-daraja

D) Shart , miqdor daraja , galma –galllik, natija

49.Berilgan bog’lovchi vositalardan faqat hol ergash gapliqo’shma gapga tegishligini toping

A) Deb so’zi

B) –ki yklamasi

C) –sa shart mayli qo’shimchasi

D) Bo’lsa , esa so’zlari

50.Bilingki, jim turib salomat bo’lish , gapirib malomatga qolishdan afzal. Ushbu gap ergashgan qo’shma gaopning qaysi turiga mansub?

A) Aniqlovchi ergash gapli qo’shma gap

B) To’ldiruvchi ergash gapli qo’shma gap

C) Hol ergash gapli qo’shma gap

D) Egaergash gapli qo’shma gap

51.To’ldiruvchi ergash gapli qo’shma gapni toping

A) Sizni qo’rqib ketmasin deb , kechqurun bezovta qilmadik

B) Kimki taqdirga tan bersa, u hayot to’lqirida g’arq bo’lib ketadi

C) Qizig’i shundaki , shu ko’rinishiga ovozi muloyim edi

D) Kimki bo’lsa dilozor , undan el-u yurt bezor

52. Azamatlar , shunga nihoyatda xursandmanki , qarigan chog’imda cho’lning husnini ochish uchun ter to’kish menga nasib bo’ldi. Usbu gap ergashgan qo’shma gapning qaysi turiga mansub?

A) Aniqlovchi ergash gapli qo’shma gap

B) Hol ergah gapli qo’shma gap

C) To’ldiruvchi ergash gapli qo’shma gap

D) Ega ergash gapli qo’shma gap

53.Aniqlovchi ergash gapli qo’shma gaplarda bosh gapning aniqlovchisi vazifasida qanday so’zlar keladi?

Ko’rsatish olmoshlari

54. Aniqlovchi ergash gap berilgan qatorni toping

A) Biz istaymizki , barcha ellar bir-biriga yanada yaqinroq bo’lsin

B) Bilim shunday xazinaki, u sarflangan bilan tamom bo’lmaydi

C) Oq , pushti, sarg’ish , qip-qizil gullarga qarab , dilimiz yayraydi

D) U shunday odim tashlab ketdiki , oqibatda unga hech kim yetolmadi

55.Ko’chirma gap bilan muallif gapining o’rni qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

A) Ko’chirma gap faqat muallif gapidan oldin keladi?

B) Ko’chirma gap faqat muallif gapidan keyin keladi

C) Muallif gapi faqat ko’chirma gap ichida yoki undan keyin keladi

D) Ko’chirma gap muallif gapidan oldin , keyin yoki uning ichida, muallif gapi esa ko’chirma gap orasida kelishi mumkin

56. So’zlashuv uslubining quyidagiturlari mavjud…

Adabiy so’zlashuv va oddiy so’zlashuv

57. Ko’chirma gap o’zlashtirma gapga aylantirilganda ko’chirma gap tarkibidagi undalmaning o’rni o’zlashtirma gapda qanday b o’ladi?

Chiqish kelishigidagi to’;ldiruvchiga aylanadi

58. Rasmiy uslubga xos birliklar berilgan qatorni belgilang

A) “Mazza qildim, shirin kuydan zavqlandim…”

B) “Arizamni yozishdan maqsadim shuki…”

C) Bulutlarning og’ir , qoramtir namati…

D) Kesim gapning markazidir

59. Muayyan nutqiy qolip , qat’iy odat tusiga kirib qolgan shakllarga ega bo’lgan nutqiy uslub qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan?

Ilmiy uslub

60. Nutq usliblari nechaga bo’linadi va ular qaysilar

4 ga – so’zlashuv , ilmiy , badiiy , publisistik

ADABIYOT FANIDAN TEST SAVOLLARI

1. Badiiy adabiyotning asosiy ish qurolini aniqlang.

A) manzara B) fikr C) so‘z D) tuyg‘u

2. Olamni obrazli ko‘rish, timsollar asosida aks ettirish mahsuli bo‘lgan bitiklar adabiyotning qaysi turiga dahldor sanaladi?

A) badiiy adabiyotga B) ilmiy adabiyotga C) milliy adabiyotga D) A, B

3. “Qurruyo- qur hayt –a to‘ramning oti” tarzidagi nola kimga tegishli?

A) Oybarchinga B) Oppog‘oyga C) Qaldirg‘ochga D) Qultoyga

4. Azal ham sen abad ham sen, na avval birla oxir kim,

Unda yo‘q ibtido paydo, bunda yo‘q intiho paydo. Ushbu misralar muallifi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

A) Rabg‘uziy B) Navoiy C) Lutfiy D) Atoiy

5. Adabiy turlarning bo‘linishi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

A) lirik, epik, komedik B) dramatik, epik, satirik C) she’riy, nasriy, sahnaga mo‘ljallangan D) fojiaviy, dramatik, lirik

6. Qadimgi rivoyatlarga ko‘ra birinchi she’r muallifi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

A) baxshi B) Aristotel C) Odam ato D) xalq

7. O‘zligidan voz kechmaydigan millat qanday xususiyatga ega bo‘lishi shart?

A) urf- odatiga B) milliy ruhiyatiga C) san’atiga D) milliyligiga

8. XIII asrning oxiri XIV asrning boshlarida Xorazmning Raboti o‘g‘uz degan joyida yashab ijod etgan shoirni ko‘rsating.

A) Xorazmiy B) Rabg‘uziy C) Yugnakiy D) Yassaviy

9. …bu kitobni tuzgan toat yo‘lida tuzgan ma’siyat yabonin kezgan oz- oziqlik ko‘p yozuqlik.

Ushbu jumla qaysi asardan keltirilgan?

A) “Qutadg‘u bilik” B) “Qissasi Rabg‘uziy” C) “Guliston bit turkiy” D) barchasi

10. Qissalar syujeti bosh qahqamonlari turlicha bo‘lsada, ularni bir siymo birlashtirib turadi?

A) Iso payg‘anbar B) Muso payg‘anbar C) Muhammad payg‘anbar D) Sulaymon

11. “Qissasi Rabg‘uziy”da “Mavlono azza va jalla” deb kimni atashadi?

A) Sulaymonni B) Luqmonni C) ollohni D) zabonni

12. Tegra so‘zining lug‘aviy manosini aniqlang.

A) qo‘ydi B) atrof C) oyoq D) cho‘l

13. Bugun diningizni sizlarga mukammal qilib berdim . Ushbu jumla qaysi payg’ambar tilidan aytilgan?

A) Sulaymon B) Rasul alayhissalom C) Muso payg‘ambar D) Iso payg‘ambar

14. Adabiyot ilmida saj qanday ataladi?

A) nasrdagi ichki qofiya B) nazimdagi ichki qofiya C) she’riy san’at D) badiiy tuzilish

15. Xamsachilikni boshlab bergan ulug‘ xamsanavisni aniqlang.

A) Jomiy B) Ganjaviy C) Sheroziy D) Dehlaviy

16. Nizomiyning “Maxzan ul-asror” hamdnomasi kimga bag‘ishlangan?

A) Faxriddin Bahromshohga B) Firdavsiyga C) Rumiy D) Jomiyga

17. Ganjaviy Iroq hukmdori To’rg‘ul II ning topshirig‘iga ko‘ra qaysi asarini yaratdi?

A) “Maxzan ul-asror” B) “Xusrav va Shirin”C) “Haft paykar” D) “Panj ganj”

18. Shirvonshoxlardan Axsatan I Nizomiyga qanday doston yozishni buyuradi?

A) “Layli va Majnun” B) “Xusrav va Shirin” C) “Maxzan ul-asror” D) Ava B

19. Shoh Bahrom haqidagi “Haft paykar” dostoni kimning buyrug‘iga binoan yaratilgan?

A) Faxrididdin Attor buyrug‘iga binoan B) Axsatan I buyrug‘iga binoan C) Turg`ul II buyrug‘iga binoan D) Alauddin Ko‘rpa Arslon buyrug‘iga binoan

20. Buyuk xansanavis Xusrav Dehlaviyning asl vatani qayer edi?

A) Dehli B) Qobul C) Shaxrisabiz D) Samarqand

21. Nizomiy Ganjaviy “Maxzan ul-asror” nomli asarini kimga bag‘ishlab yozgan?

A) Iroq hokimi To‘g‘rul II ga B) Shirvonshohlardan Axsatan I ga C) Arzinjon hokimi Faxriddin Bahromshohga D) Alouddin Ko‘rpa Arslonga

22. Qaysi ulug‘ shoir o‘z “Xamsa”sini 28 yil davomida yozib tugatgan?

A) Nizomiy Ganjaviy B) Alisher Navoiy C) Abdurahmon Jomiy D) Xusrav Dehlaviy

23. “Xamsa” dostoni qahramonlaridan qaysi biri tug‘ma ishq ta’sirida g‘amgin, alam va dardlar bilan ko‘milgan inson sifatida tasvirlanadi?

A) Majnun B) Bahrom C) Qays D) Ko‘hkan

24. “Farhod va Shirin” dostoni aruzning qaysi bahrida yozilgan?

A) hazaji musaddasi mahzuf B) hazaji musammani solim C) ramali musaddasi mahzuf D) ramali musammani solim

25. Navoiy “Farhod va Shirin” dostoni haqida qanday ta’rif keltiradi?

A) “sehrli doston” B) “ishqiy doston” C) “shavq dostoni” D) “sevgi haqidagi eng go‘zal doston”

26. “Farhod va Shirin” dostonida Navoiyning qanday orzusi ifodalanagan?

A) komil inson haqidagi orzusi B) adolatli podsho haqidagi orzusi C) dunyoviy muhabbat haqidagi orzusi D) hech qanday orzu ifodalanmagan

27. Navoiy “Xamsa”sining qaysi dostoni Chin xoqonining farzandsizligi va bundan uning so‘ngsiz iztiroblarga tushganligi tasviri bilan boshlanadi?

A) “Layli va Majnun” B) “Farhod va Shirin” C) “Sab’ai sayyor” D) “Saddi Iskandariy”

28. Bobur “Boburnoma” asarida Andijon tasvirini keltirayotganda musiqa ilmida mashhur bo‘lgan kishi nomini keltirib o‘tadi. Ushbu zot nomi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

A) Yusuf Xoja B) Xoja Ismoil Xartang C) Imom al-Buxoriy D) Ulug‘bek

29. “Uzumi va qovuni va olmasi va anori, balki jami mevasi xo‘b bo‘lur. Vale’ ikki meva Samarqanddin mashhurdir” “Boburnoma”dan olingan yuqoridagi parchada qaysi mevalar haqida gap bormoqda?

A) sebi Samarqand, sohibi Samarqand B) noshvoti va uzum C) qovun va uzum D) olma va anor

30. Bobur “Boburnoma”da qayerga to‘qqiz ariqdan suv kirishini va bittasini ham chiqib ketmasligini aytib o‘tadi?

A) Farg‘ona B) Andijon C) Samarqand D) Xiva

31. Bobur “Boburnoma”da qayerning yetti shaharchasi borligini ta’kidlaydi?

A) Farg‘ona B) Andijon C) Samarqand D) Xiva

32. Memuar asarlarning qanday turlari ko’proq uchraydi?

A) ilmiy va badiiy B) tarixiy va ilmiy C) publitsistik va tarixiy D) badiiy va tarixiy

33. O‘zbek adabiyotidagi memuar asarlarning nodir namunasi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

A) Oybek “Bolalik”, G‘.G‘ulom “Shumbola” B) A.Qahhor “O‘tmishdan ertaklar”, Jonatan Svift “Guliverning sayohatlari” C) Oybek “Bolalik”, A.Qahhor “O‘tmishdan ertaklar” D) barchasi

34. Mashrab hayotiga oid so‘ngi ma’lumotlar bizgacha qaysi asar orqali yetib kelgan?

A) Bog‘istoniyning “Tazkirai qalandaron” asari orqali B) Jaloliddin Yusupovning “Mehribonim qaydasan” asari orqali C) Mashrabning “Mabdai nur”, “Kimyo” asarlari orqali D) Dilshodi Barnoning “Tarixi muhojiron” asari orqali

35. Boborahim Mashrabning “Mabdai nur” asari qanday tusdagi asarlar sirasiga kiradi?

A) badiiy-ahloqiy asar B) diniy-falsafiy asar C) diniy va ilmiy asar D) A va B

36. Arz so‘zining ma’nosi qaysi qatorda to‘g‘ti berilgan?

A) lochin B) ishonarli C) yer shari D) qiynamoq

37. Boborahim Mashrab o‘spirinligida qayerda go‘riston bo‘lsa o‘sha joyni ziyorat qilib odamlarning suyaklarini ko‘rib qanday so‘zlarni aytib yig‘lab yurar edi?

A) Ey odamzod, boradigan joying shu bo‘ldimi B) Ey odamzod, oxir o‘lib boshingga tushadigan ish bu C) Ey odamzod, safaringni yakunimi bu D) to‘g‘ri javob keltirilmagan

38. Boborahim Mashrabdagi g‘amginlik “Xamsa” dostoning qaysi qahramonlari g‘amginligiga o‘xshab ketadi?

A) Iskandar B) Qays C) Abu Salom D) A, B

39. Boborahim Mashrabning nisbatan mukammal she’riy to‘plamini nashr etilishida qaysi adabiyot jonkuyarining xizmati beqiyos hisoblanadi?

A) Said Ahmad B) Jaloliddin Yusupov C) Oybek D) G‘.G‘ulom

40. Tasavvuf ta’limotining maqsadi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

A) komil insonni tarbiyalash B) so‘fiylikni targ‘ib etish C) ruhiyatni poklash D) barchasi

41. Abdulla Qodiriyning ilk bor NKVD tomonidan qamoqqa olinishiga qaysi maqola sabab bo‘lgan?

A) “Matbuot kuni” B) “Yig‘indi gaplar” C) “1918- yil yodgori” D) “Yangi masjid va maktab”

42. “Oybek butun yoz ichi bog‘dan chiqmay ijod qildi. Oybek buyuk ijod egasi edi. Shuning uchun ham u o‘ta tahlikali va fojiali kunlarda, g‘urbat yutib kechirilgan hayotida “Qutlug‘ qon”day go‘zal va o‘lmas bir asar yaratdi”. Oybek haqidagi ushbu xotira kimga tegishli?

A) Zarifa Saidnosirovaga B) Zulfiyaga C) A.Qahhorga D) O.Yoqubovga

43. Adabiy qahramonlarnning hayoti davomida bir qadar o‘sishi adabiyotshunoslikda qanday ataladi?

A) personoj B) dinamika C) tashxis D) pafos

44. She’r izlayman bu kun Toshkent ko‘chalarida,

Sekingina zirqiraydi beorom qalbim.

Men umrimning bu so‘ronli kechalarida,

Na bir taskin topa oldim, na she’r topoldim. Ushbu misralar muallifi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

A) Abdulla Oripov B) Erkin Vohidov C) Muhammad Yusuf D) Hamid Olimjon

45. O‘n oykim, so‘lmishdir u tanish na’ra.

Hamon firog‘ida fig‘on chekar Shosh.

Bahor kelayotir, bosh ko‘tar, qara,

O, surur kuychisi, dongdor zamondosh. Abdulla Oripov qalamiga mansub ushbu satrlarda kim nazarda tutilgan?

A) M.Shayxzoda B) G‘.G‘ulom C) Oybek D) A.Qahhor

46. O‘zining she’rlari bilan “quruqshagan o‘zbek she’riyatiga o‘ychil g‘am g‘amchil o‘y” olib kirgan adib to‘g‘ri berilgan qatorni belgilang.

A) Muhammad Yusuf B) Abdulla Oripov C) E.Vohodov D) Zulfiya

47. 1921- yilda rus olimi Y.N.Tinyanov tamonidan adabiyotshunoslikka kiritilgan tushuncha qaysi qatorda berilgan?

A) lirik qahramon B) xarakter C) personaj D) badiiy to‘qima

48. O‘tgan asrning 60-80- yillarida o‘z she’riyati bilan “o‘zbek millatini tuyg‘ularning quruqshab qolishdan saqlab qolgan” adib kim?

A) Rauf Parfi B) Abdulla Oripov C) Azim Suyun D) Usmon Azim

49. Shekspirning umri mobaynida yaratgan dramatik asarlari va sonetlari soni to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping.

A) 35 dramatik asar, 154 sonet B) 36 dramatik asar, 154 sonet C) 30 dramatik asar, 130 sonet D) 154 dramatik asar, 36 sonet

A) Kassio B) Emelya C) Dezdemona D) Yago

50. Bizning ovulimizda yetti otasini bilish odatiga qat’iy rioya qilinadi” deya o‘z tarjimai holini bayon qilgan shoirni aniqlang.

A) Mirmuhsin B) Abdulla Oripov C) H.Sharipov D) Ch.Aytmatov

51. Aytmatov kimni “U men uchun bitmas tuganmas ertak, doston, qadimiy qo‘shiqlarning xazinasi edi” deb ta’riflaydi?

A) onasini B) bobosini C) buvisini D) amakisini

52. Ch.Aytmatov tarjimai holida keltirilishicha ovuldagi bolalar qanday holatda kattalar tomonidan qattiq izza qilinadi?

A) o‘z avlodi haqida gapirolmasa B) bobolarini bilmasa C) o‘z ajdodlarining kasb korini bilmasa D) barchasi

53. Qaysi ijodkorning buvisi uni har yozda tog‘ga olib ketishini ta’kidlaydi?

A) Abdulla Oripov B) Ch.Aytmatov C) Mirmuhsin D) O. Yoqubov

54. Ch.Aytmatov ertak qo‘shiqlarning bitmas tuganmas manbai deb kimni tariflaydi?

A) otasi B) onasini C) buvisi D) barchasi

55. “U ovuldagi hurmatli ayollardan biri edi” Ushbu jumlalarda Ch.Aytmatov kimni tariflagan edi?

A) otasi B) onasini C) buvisi D) Ko‘cha biyi

56. Ch.Aytmatov bolaligini buvisi nimalar bilan bezaganini qayd etadi?

A) ertaklar B) qo‘shiqlar C) dostonlar D) barchasi

57. “Asrga tatigulik kun” romanidagi Nayman ona mingan tuyaning nomini aniqlang.

A) Oq o‘rkash B) Qoranor C) Oqmoya D) to‘g‘ri javob yo‘q

58. Qaysi adib manqurt so‘zini o‘z asarlarida ilk bor ishlatgan?

A) O‘tkir Xoshimov B) Rasul Hamzatov C) Said Ahmad D) Chingiz Aytmatov

59. “Asrga tatigulik kun” romani qachon yozilgan?

A) 1977- yil B) 1978- yil C) 1979- yil D) 1980- yil

60. “Asrga tatigulik kun” romanidagi ziyoli ilg‘or fikrli zamonaviy manqurtni aniqlang.

A) Buronli B) Kazangap C) Sobitjon D) Do‘nan boy

61. Qaysi asar chop etilishi bilan o‘quvchilar tafakkuri va ruhiyatini larzaga keltirdi?

A) “O‘tkan kunlar” B) “Asrga tatigulik kun” C) “Mehrobdan chayon” D) “Ulug‘ yo‘l”

62. Insondagi insoniy qiyofani belgilovchi asosiy ko‘rsatkichlar qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

A) o‘zlikni anglash B) o‘zgani anglash C) tarixiy ildizlarni bilish D) A, B, C

63. Tarixiy ildizlarni bilish undan faxrlanish insonga xos qanday xislatlarni belgilaydi?

A) insoniy qiyofani B) etnografiya C) ehtiroslarni D) tarixiy haqiqatni

64. “Musibatnoma” muallifi G.Narikatsi qaysi xalq vakili edi?

A) Ozarbayjon B) Arman C) Ingliz D) Rus

65. Qaysi yozuvchi o‘z romani haqida ko‘nglimning eng tubidagi yuksak ezgu tuyg‘ular bu romanda ifoda etilgan deb tariflaydi?

A) G.NarikatsiB) Chingiz Aytmatov C) Pushkin D) A, B

66. Yunoncha ehtiros hissiyot ma’nolarini bildiruvchi so‘zni aniqlang.

A) remarka B) pafos C) pezaj D) barchasi to‘g‘ri

67. Asarga singib ketgan, undagi baddiy tasvirning yo‘nalishini belgilab beradigan jo‘shqin tuyg‘u va ko‘tarinki ruh …

A) fabula B) remarka C) barchasi to‘g‘ri D) pafos

68. “Asrga tatigulik kun” romanidagi oddiy temir yo‘lchining nomi qaysi qatorda berilgan?

A) Sobit B) Do‘nan boy C) Edigey D) Ozoda

69. Sog‘lom tamoyillar asosida rivojlangan adabiyot qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

A) sho‘ro adabiyoti B) Istiqlol adabiyoti C) XIV asr adabiyoti D) barchasi

70. Bugungi kunda milliy adabiyotimizning yetakchi turi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan?

A) she’riyat B) dramaturgiya C) proza D) komediya