Islamiyet Öncesi Türk Tarihi Yks

İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ

Türk kelimesi ;türeyen,çoğalan,miğfer,güçlü,erdemli,olgun anlamına gelir.Türk kelimesi Çin ,Bizans, Arap, Pers (İran) kaynaklarında geçer.

TÜRK GÖÇLERİNİN NEDENLERİ

• Çin ve Moğol baskısı
• Kuraklık (iklim değişikliği )
• Yeni yerler görme isteği
• Nüfusun artması
• Türk cihan hâkimiyeti iddiası
• Boylar arası mücadele
• Göç eden bir boyu diğerinin de takip etmesi

TÜRK GÖÇLERİNİN SONUÇLARI

• Kültürel etkileşim yaşanmıştır.
• Göç eden Türklerin dil ve din yapısında değişiklikler olmuştur.
• Türk tarihinin bir bütün içinde incelenmesi zorlaşmıştır.
• Gidilen bölgelerde Türkler devlet kurmuşlardır.
• Bilinen ilk Türk boyu İskitler’dir. Günümüzde Rusya’da yaşayan Yakut Türkleri İskitlerin torunları olarak kabul edilir. Bozkırın Kuyumcuları olarak bilinirler.
• Bilinen ilk Türk devleti ise Asya Hun Devleti’dir.

ASYA HUN DEVLETİ

• Başkenti Ötüken’dir. Türklerin milli başkentidir.
• En bilinen hükümdarı Mete Han’dır.
• Türk tarihinde bütün Türk boylarını bir bayrak altında toplayan ilk devlettir.
• Mete Han bulduğu onluk sistem sayesinde kalabalık ve düzensiz Çin ordularını mağlup edip onları vergiye bağlamıştır.(Milli benliklerini kaybetmemek kalabalık Çin nüfusu içinde asimile olmamak için)
• Metehan ‘ın ölümünden sonra devlet ikiye ayrılmıştır.

KAVİMLER GÖÇÜ SONUÇLARI

• Doğu imparatorluğu ikiye ayrıldı.
• Avrupa’nın bugünkü milletleri oluştu.
• Avrupa da Hristiyanlık yayıldı.
• Avrupa da feodalite rejimi (derebeylik)ortaya çıktı.
• Avrupa Hun devleti kuruldu.
• İlk Çağ kapandı Orta çağ açıldı.

AVRUPA HUN DEVLETİ

• En önemli hükümdarı Attila’dır.
• Attila Doğu Roma üzerine yaptığı seferler sonucu bu devleti Margos ve Anatolyus Antlaşmaları ile vergiye bağladı. Daha sonra ise Roma’ya kadar gelmiştir. Ancak;
• Papa’nın ricası,
• Doğu’da Sasani tehlikesinin bulunması,
• Roma’nın Hıristiyanlarca kutsal kabul edilmesi,
• Batının gücünü kırdığına inanması gibi sebeplerden dolayı Roma’yı almaktan vazgeçti.
• Atilla’ya bu olaydan sonra Hıristiyanlar tarafından Tanrı’nın Kamçısı unvanı verildi. Ayrıca Almanların Nibelungen Destanı’nda Attila “ Etzel” olarak geçmektedir. Nibulengen destanı Hun-Burgond mücadelesini anlatmaktadır.

AVARLAR (JUAN JUAN)

• İstanbul’u kuşatan ilk Türk devletidir.(Sasaniler ile birilikte)
• Avarlar Hunlar gibi hem Orta Asya’da hem de Avrupa da devlet kurmuşlardır.

PEÇENEKLER

• Devlet kuramamışlardır.
• Malazgirt Savaşı sırasında taraf değiştirerek savaşın kazanılmasını sağlamışlardır.
• Bizans’ta ücretli askerlik yapmışlardır.

KUMANLAR

• Oğuzlar ile yaptıkları mücadeleler Dede Korkut hikâyelerine, Ruslarla yaptıkları mücadelelerle İgor destanına konu olmuştur.

SİBİRLER

• Bugünkü Sibirya’ya adını veren Türk boyudur. Sibir veya Sabar “Yolundan sapan” demektir.

BULGARLAR

• İtil Bulgarları: İslamiyeti kabul ettiler. İlk Müslüman Türk Devleti’dir.(Almış Han zamanında)( Müfredat Değişikliğidir.)
• Tuna Bulgarları: Hıristiyanlığı kabul ettiler. Çar Unvanını kullanan ilk Türk devletidir.

ORTA  ASYA’DA KURULAN TÜRK DEVLETLERİ VE BOYLARI

KÖKTÜRKLER

• Kurucusu Bumin Kağan’dıseafoodplus.info kağan Unvanıyla başa geçmiştir.
• Türk adıyla kurulmuş ilk Türk devletidir.
• Orta Asya’dan Bizans’a ilk elçi gönderen (yani ilk diplomasiyi başlatan) devlettir. Elçinin adı Manyak’tır.
• Asya Hunları’ndan sonra Orta Asya’da siyasi birliği kuran ikinci Türk devletidir.
• İpek yoluna hâkim olabilmek için Akhunlar’a karşı Sasanilerle, Sasaniler’e karşı Bizans’la işbirliği yapmıştır. Zamanla Çin Devleti tarafından yıkılmışlardır.

Bu esaret döneminde Çin e karşı ilk istiklal hareketini Kürşad başlatmıştır.(İlk milli istiklal ayaklanmasıdır.) Kürşad’dan hariç Nişufu denilen bir askerde isyan etmiştir.

KUTLUKLAR (II.KÖKTÜRK)

• Orhun Abideleri bu devletin zamanında yazılmıştır.
• Batılıların “Türklerin Bismarc’ı” dedikleri Vezir Tonyukuk bu dönemde yetişmiştir.

UYGURLAR

• Türk tarihinde ilk kez din değiştiren devlettir. (Budizm, Manihaizm )
• İlk defa yerleşik hayata geçen Türk devletidir.
• Zamanla savaşçılık özelliklerini kaybettiler.
• Harf hareketli matbaayı kullandılar.
• Türk tarihinde ilk defa kütüphane kurdular.
• İlk örgün eğitim kurumlarını oluşturdular.
• İlk defa Türk tiyatrosunun temelleri attılar. Yine şan, opera ve pandomim sanatlarında ileri gittiler.
• Moğolları devlet yönetiminde etkilediler. Moğollar Uygurlar için “ Hocam” ifadesini kullanmışlardır.
• Töreleri yazılı hale getirdiler.
• Türk tarihinde bankacılığın temellerini attılar.
• Çinlilerin Uygur veya Tatar tuzu olarak nitelendirdikleri Nişadır denilen madeni kullandılar.

KIRGIZLAR

• Dünyanın en uzun destanı olan Manası oluşturdular.
• Cengiz Han’a itaat eden ilk Türk devletidir.
• Ölülerini yakan tek Türk kavmidir.

OĞUZLAR

• Büyük ve Anadolu Selçuklu ile Osmanlı yı kuran boydur.
• Müslüman olanına Türkmen denir.
• Oğuz adından ilk defa Orhun Abideleri’nde bahsedilir.
• Hristiyan Oğuza “Uz” denir. Günümüzde Uzlar Romanya’nın Dobruca bölgesinde Gagauz Türkleri olarak yaşamlarını sürdürmektedir.

KARLUKLAR

• İslamiyeti kabul eden ilk Türk boyudur
• Karahanlılar devletinin kurulmasında ve Talas Savaşı’nın kazanılmasında etkili olmuşlardır.

HAZARLAR 

• Museviliği kabul eden ilk ve son Türk devletidir.
• Kürk Yolu’nu kullanarak zenginleşmişlerdir.
• Ordularına ücretli askerler almışlardır.
• Hazar denizine ismini vermişlerdir.
• Yaşadıkları döneme Hazar Barış Çağı denilmiştir.
• Müslüman Araplarla savaşarak İslamiyet’in Kafkasya da yayılmasını bir süreliğine engellediler.
• Hazarların içinde yaşayan Müslümanları yönetenlere Hazz adı verilmiştir.
• Günümüzde Polonya’da Karaim veya Karaçay Türkleri olarak varlıklarını sürdürmektedirler

TÜRGİŞLER

• Baga Tarkan kendi adına para bastırdı.
• Hazarlar gibi Müslüman Araplarla savaşarak İslamiyet’in Orta Asya’da yayılmasını bir süreliğine engellediler.

AKHUNLAR ( EFTALİTLER)

• Afganistan’da kurulmuşseafoodplus.infoılar tarafından Eftalit olarak isimlendirilmişlerdir.
• Bir süre İpek yoluna hakim olmuşlardıseafoodplus.infotan bölgesine ilk egemen olan Türk devletidir.

BAŞKURTLAR

• yılları arasında Rusya’ya başkaldırmışlardır. Günümüzde Rusya’ya bağlı Başkurdistan Devleti olarak yaşamlarını sürdürmektedir.

İSLAM ÖNCESİ KÜLTÜR VE MEDENİYETİ

1. DEVLET YÖNETİMİ

• HÜKÜMDAR
• Sembolleri
• Otağ (çadır)
• Nevbet (davul)
• Örgün(taht)
• Asa
• Kotuz (sorguç)
• Ordu
• Toy (ziyafet)
• Kama
• Kemer
• Tuğ (sancak)
• Yay
• Kılıç
• Unvanları
• Kağan
• Hakan
• Han
• Erkin
• İlig
• İdikut
• İlteber
• İlteriş
• Yabgu
• Tanhu
• Şanyü

• Hükümdarın görevleri
• Ülkenin bağımsızlığını korumak
• Kurultaya başkanlık etmek
• Törelerin değişmesi için kurultaya istek göndermek
• Ordunun başında sefere çıkmak
• Töreleri uygulamak

Gök tanrının hükümdarı donattığı yetkiler:

• Kut: Siyasi Küç (güç): Askeri                              Ülüş (ülüg): Ekonomik kuvvet

1. DEVLET GÖREVLİLERİ

• Ayuki: hükümet
• Ayguci: vezir
• Apa: sivil yönetici
• Tudun: vergi memuru
• Tamgacı: yazıcı
• Ağılığ: hazineden sorumlu
• Tarkan: komutan
• Sübaşı: Oğuzlar’da komutan
• Yargan: yargıç
• Yarlığ: hakanın emri
• Tigin: hükümdarın oğlu
• Ataman (İnanç)( İnal) Tiginlerin eğitiminde sorumlu devlet görevlisi.
• Şad: hanedan üyesi komutan
• Tutuk: askeri vali
• Otacı: tabip
• Böri: kağan muhafızları

1. İKİLİ TEŞKİLAT (FEDERATİF DEVLET ANLASYIŞI )

Batı: Yabgu batı kanadı sorumlusu Doğu: Hakan

Federatif devlet anlayışı bulunur. Yani batı içişlerinde serbest dış işlerinde doğuya bağlıdır.

1. KURULTAY (TOY,KENGEŞ)

• Hükümdarı seçer ve törelere uymayan hükümdarları görevinden azleder.
• Hükümdarın isteği ile töreleri değiştirir.
• Savaş barış antlaşma gibi devlet ve toplumsal kararlar alır.

Üyeleri şunlardır;

• Hakan
• Hatun: Elçi kabul eder, asker ve sarayı var, devleti yönetir.
• Hanedan üyeleri
• Boy beyleri
• İleri gelenler
• Komutanlar

Kurultay’a katılan tüm üyelere Toygun adı verilir.

1. HUKUK

• Sözlü hukuk kurallarına töre denir.
• Töreleri yazıya geçiren Uygurlar’dır.
• Töreler hakanın isteği ile kurultayın kararıyla değişir.
• Göçebe yaşamdan dolayı hapis cezaları kısadır.
• Töreye hakan da dâhil herkes uymak zorundadır.

1. SOSYAL HAYAT

• Managomi tipi evlilikler görülür
• Halkın kaldığı çadırlara yurt adı verilir
• Toplumsal sıralama şöyledir.(Yukarıdan aşağıya)
• İl : devlet
• Budun : millet
• Boy: bod
• Urug: sülale
• Oguş : aile

Göçebe yaşamın sonuçları;

• Savaşçılık özelliği artmıştır.
• Yazı geç kullanılmıştır.
• Sınıf farklılıkları görülmez.
• Hayvan üslubu kullanılır.
• Mimari bulunmaz.
• Sanat eserleri taşınabilir malzemeden yapılır.
• Hapis cezaları kısadır.

1. DİN VE İNANIS

• DİNLER
• Gök tanrı
• Hrıstiyan
• Musevilik
• Maniheizm
• İslamiyet
• Budizm
• İNANÇ
• Atalar kültü: Öldükten sonra ataları ziyaret etme.
• Doğalar kültü: Doğadaki bazı varlıkların kutsal olduğuna inanma.
• Şamanizm : Büyü,sihir.
• Totem :
• KAVRAMLAR
• Kült: İnanç
• Kurgan: Mezar
• Balbal: Mezartaşı (bengütaş)(Akkoyunlular ve Karakoyunlular bu geleneği sürdürmüşlerdir.)
• Kam(baksı): Din adamı
• Şaman: Din adamı
• Tamu: Cehennem
• Uçmağ: Cennet
• Eşük: Kefen
• Yuğ: Cenaze töreni

1. ORDU

Onlu sistem sıralaması

• On takım           onbaşı
• Yüz bölük          yüzbaşı
• Bin tabur            binbaşı
• Onbin tümen         tümenbaşı

Türklerin onlu sistemi kullanılmasıyla beraber hemen hemen bütün Türk ve dünya devletleri bu sistemi kullandı.

• Türkler dünyayı en çok askerlik alanında etkiledi.
• Ordu-millet anlayışı bulunur.
• Savaş öncesi düşmanın durumunun öğrenilmesi amacıyla Yelme adı verilen keşif birlikleri gönderilir.
• Ordu, Hilal (turan),Sahte Ricat (geri çekilme) Kurt Kapanı ve Pusu taktikleri kullanmıştır.

1. EKONOMİ

Not: Türk tarihinde parayı ticarette bir değişim aracı olarak kullanan ilk devlet Köktürkler’dir.

1. SANAT

• Minyatür
• Fresko:duvar resmi (Bu resimle uğraşanlara Bedizci denir.)
• Çadırcılık
• Dokumacılık
• Halıcılık
• Maden işlemeciliği
• Çinicilik
• Heykel (balbal taşlarının yontulması)

1. YAZI DİL VE EDEBİYAT

• Alfabe;
• Köktürk (Orhon)
• Uygur
• Çin
• Soğd (İran)
• Kiril
• Fars
• Arap
• Latin
• EDEBİYAT

YAZILI EDEBİYAT

seafoodplus.info ABİDELERİ

• yy yazılmıştır.
• Moğolistan’da bulunur.
• Türk tarihi ve edebiyatının ilk yazılı örneğidir.
• Thomsen tarafından okunmuştur.
• Hükümdarın halka karşı görevleri anlatılır.
• Vezir Tonyukuk () Bilge Kağan () ve Kültigin () adına Yollug Tigin tarafından dikilmiştir.
• İlk Türk tarihçisi ve yazarı vezir Tonyukuk’dur.
• Runik yazı çeşidindeki işaretler kullanılmıştır
• Bir tarafı Türkçe bir tarafı Çince’dir.
• Kutluklar zamanında dikilmiştir.

2.Şine Uşu ,Karabalgasun Moyen-Çur  ve Taryat (Terhin): Uygurlara aittir.

1. Yenisey Yazıtları: Kırgızlara aittir.

SÖZLÜ EDEBİYAT

• Sav:           Atasözü
• Koşuk:                 Kopuz (saz) eşliğinde söylenen şarkılar)
• Sagu: Ağıt
• Hikaye : Dede korkut (Oğuz –Kıpçak mücadelesi)

• Destanlar
• ALPER TUNGA/ŞU : İSKİTLER
• ERGENEKON/BOZKURT: KÖKTÜRKLER
• OĞUZ KAĞAN: ASYA HUN
• TÜREYİŞ VE GÖÇ : UYGURLAR
• ATTİLLA /SİHİRLİ GEYİK: AVRUPA HUN
• MANAS : KIRGIZLAR

İLK MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERİ

TALAS SAVAŞI:

Orta Asya’ya egemen olabilmek için Çinliler ile Abbasiler arasında yapılan savaşı Karlukların yardımı ile Abbasiler kazanmıştır.

-Bu savaş sonunda Abbasilerin hoşgörüsünden etkilenen Karluklar topluca İslamiyet’e girdi. Bu olay Türk-İslam tarihinin başlangıcı sayılır.

-Ayrıca ilk defa kağıt Çin dışında Semerkant’ta (Şehirlerin şahı) üretimine başlanmıştır.

ORTA ASYA DA KURULAN İLK MÜSLĞMAN TÜRK DEVLETLERİ

• KARAHANLILAR
• Orta Asya’da kurulan ilk Müslüman Türk devletidir.
• Satuk Buğra Han (Abdülkerim) zamanında İslamiyet devletin resmi dini haline geldi.
• Yöneticisi ve halkı tamamen Türk’tür.
• Resmi dilleri Türkçe’dir.
• Türk tarihinin ilk sistemli posta teşkilatını kurdular.
• İlk Türk-İslam medresesini yaptılar. (Tamgaç Buğra Han zamanında yapılan Semerkant Medresesi.)
• Dünyanın ilk burslu öğrencilik sistemini başlattılar.
• İlk Türk –İslam hastanesini (Bimarhane) yaptılar.
• İlk defa gulam sistemini uyguladılar.
• İlk Türk-İslam edebi eserlerini verdiler.
• Ribat adı verilen kervansaraylar yaptılar.
• GAZNELİLER
• Afganistan’ın Gazne kentinde kuruldu.
• Kurulduğu yerden ismini almıştır.
• En önemli hükümdarı Gazneli Mahmut’tur.
• Abbasileri Şii Büveyhoğlu tehlikesinden kurtardığı için halife tarafından kendisine Sultan unvanı verildi.
• Hindistan’a 17 sefer yaparak İslamiyet yaydı. Böylece Hindistan’daki kast sistemi zayıfladı. Bugünkü Pakistan ve Bangladeş devletinin Müslüman olmasında etkili oldu. Bu seferlerin dördüne Biruni’de katılmıştır. Bunun üzerine Sultan Mahmut Biruni için “ Sarayımın en değerli hazinesi.” demiştir.
• Serash Nesa ve Dandanakan Savaşı sonucu Selçuklulara yenilip yıkılma sürecine girmiştir.

MISIRDA KURULAN TÜRK İSLAM DEVLETLERİ

• TOLUNOĞULLARI
• Mısırda kurulan ilk Türk İslam devletidir. (Abbasilerden ayrılıp yine Abbasiler tarafından yıkılmıştır.)
• Yöneticileri Türk halkı Arap olduğu için çabuk yıkıldılar.
• Maristan adında hastaneler inşa ettiler.

NOT: Abbasilerin zayıflamasıyla ortaya çıkan küçük devletçiklere Tevaif mülük denir.

• İHŞİTLER (AKŞİTLER)
• Kutsal topraklara (hicaz) egemen olan ilk Türk-İslam devletidir.
• İhşid; “Prens” demektir. Akşit ise “Nur yüzlü” demektir.

• EYYUBİLER
• yılında Hıttin savaşıyla haçlıları mağlup edip Mısır a egemen olmuşlardır. Eyyubilerde yetişmiş en ünlü tıp bilgini İbni Meymun’dur. Ayrıca Avrupalı şövalyeler arma sistemlerini Eyyubiler’den almışlardır.

• MEMLÜKLER
• Veraset sistemi tek değişik olan Türk devletidir.(Her komutan sultan olabilir.)
• Ayn Calud ve Elbistan savaşları ile Moğolları dünyada ilk defa yendiler.
• yılında İlhanlı devletinin Abbasileri yıkmasıyla halifelik Memlüklere geçmiştir.

BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ

• Oğuzların Kınık Türklerinin kolu tarafından kuruldu
• Dandanakan savaşı sonrası İran’da kuruldu. Yurt bulmak için Anadolu’ya keşif hareketlerinde bulundu
• yılında Bizans devleti savaşı olan Pasinler savaşı kazanıldı
• Bağdat seferine çıkan Tuğrul Bey Şii Büvehyoğullarını yıktı.(Doğunun ve batının sultanı unvanı Tuğrul beye verildi.)
• Abbasi halifesi törenle siyasi yetkilerini Tuğrul Bey e devretti. İslam’ın koruyuculuğu Türklere geçti.
• Sultan Alparslan Hıristiyanlarca kutsal kabul edilen Ani şehrini fethederek halifeden “Ebul Feth” (fetihlerin babası) unvanını almıştır.
• Sultan Alparslan ile Romen Diyojen arasında Malazgirt Savaşı yapıldı.

MALAZGİRT SAVAŞININ SONUÇLARI

• Anadolu’nun kapısı Türklere açıldı.( Miryakefalon Savaşı ile Anadolu’nun Türk yurdu olduğu kesinleşti.
• Türkiye tarihi başladı.
• Türkleri tek başına yenemeyeceğini anlayan Bizans Avrupalı devletlerden yardım isteyerek Haçlı seferlerine neden olmuştur.
• Anadolu’da ilk Türk devletleri kurulmuştur.
• İlk defa bir Bizans imparatoru Türklere esir düşmüştür.
• Bizans da paralı askerlik yapan Peçenekler ve Uzlar Selçuklular tarafına geçmiştir. Buda savaşın kazanılmasında önemli rol oynamıştır

BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİNİN YIKILMA NEDENLERİ

• Haşhaşilik hareketinin ortaya çıkması (Bâtınilik faaliyeti)(Hasan Sabbah hareketi (Hasan Sabbah dünyanın ilk teröristi sayılır.)
• Abbasilerin gizli faaliyetleri
• Oğuzların devlete küsmesi
• Taht kavgaları
• yılında Karahitaylar ile yapılan Katvan Savaşı’nın kaybedilmesi
• Melik ve atabeylerin bağımsızlık çalışmaları

ANADOLUDA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİ (DSMAÇ)

• DANİŞMENTLİLER
• Sivas ve Tokat çevresinde kuruldu.
• Kayseri Ulu camii
• Tokat Çukur Medrese (’te bulundu.)
• Yağıbasan medresesi (Niksar/Tokat) (Anadolu’da kurulan ilk medresedir.)
• Anadolu Selçuklu Devleti’ni en çok uğraştıran beyliktir.
• Anadolu Selçuklu Devleti son verdi.
• SALTUKLULAR
• Erzurum ve çevresinde kuruldu.
• Anadolu da kurulan ilk Türk devletidir.
• Mama hatun türbesi
• Tepsi minare
• Üç kümbetler
• Kale camii
• Anadolu Selçuklu Devleti son verdi.

• MENGÜCEKLİLER
• Erzincan ve Divriği çevresinde kuruldu.
• Divriği Ulu Camii ve Külliyesi
• Mengücekliler zamanında Davut Şah döneminin bilim insanı Muvaffakidün Abdüllatif (Tıp,fizik,bilim insanı) Erzincan sarayında yaşamıştır.)
• Mengücek eserleri Erzincan Depremleri yüzünden çoğu günümüze gelmemiştir.
• ARTUKLULAR
• Mardin, Diyarbakır, Batman çevresinde kuruldu.
• Hasankeyf
• Kızıltepe ulu camii
• Malabadi köprüsü
• Semanın medresesi
• Hüsreviye medresesi
• Koçhisar ulu camii
• Necmeddin külliyesi
• Hatuniye medresesi
• Robotik ve sibernetik biliminin kurucusu El Cezeri (İbnül İzz) bu dönemde yaşamıştır.
• Ünlü seyyah Marco Polo Artuklar Devleti’ni ziyaret etmiştir.
• Anadolu Selçuklu Devleti son verdi.
• ÇAKA BEYLİĞİ
• İzmir ve çevresinde kuruldu.
• İlk Türk denizcisi Çakan Bey’dir.
• yılında kurduğu deniz kuvvetleri günümüzde D.K.K’nın kuruluş yıl dönümü olarak kutlanır.

Tarih Ders Notları

&#x;SLAM&#x;YET ÖNCES&#x; TÜRK TAR&#x;H&#x;

Türk Kelimesinin Anlam&#x;

-Türk kelimesi ilk kez bir devlet ad&#x; olarak Göktürklerde kullan&#x;lm&#x;şt&#x;r.
-Divan-i Lügat-i Türk bu kelimeyi olgunluk çağ&#x; olarak tan&#x;mlamaktad&#x;r.
-Ziya Gökalp ise töreli, kanun, nizam sahibi olarak tan&#x;mlam&#x;şt&#x;r.

Not: Türk kelimesi ilk kez Çin kaynaklar&#x;nda bahsedilir. Bunun sebebi ise Orta Asya'da Çin ve Hunlar&#x;n yapt&#x;ğ&#x; savaşlar sonucu kültürler aras&#x; etkileşimdir.

Türklerin &#x;lk Kültür Merkezleri

-Türklerin anavatan&#x; Orta Asya'd&#x;r.
-Göçebe bir yaşam tarzlar&#x; vard&#x;r. Bu yüzden;
-Savaşç&#x;l&#x;kta gelişmişlerdir. Ayr&#x;ca teşkilatç&#x; bir yap&#x;ya sahiptirler.
-Mimaride geri kalm&#x;şlard&#x;r. Çad&#x;r kültürü gelişmiştir.
-Tar&#x;m yerine hayvanc&#x;l&#x;kla uğraşm&#x;şlard&#x;r.
-Göçebe yaşam sebebiyle birçok farkl&#x; bölgede hüküm sürmüşlerdir.

Anav Kültürü: Türklerin kültürlerini ve yaşay&#x;şlar&#x;n&#x; gösteren en eski yerleşim birimidir.

Andronova Kültürü: Geniş bir alana yay&#x;lm&#x;ş kültür ve medeniyet merkezidir. Alt&#x;n ve Tunç'dan yap&#x;lm&#x;ş ilk süs eşyalar&#x; burada bulunmuştur.

Tagar Kültürü: En gelişmiş ve günümüze en yak&#x;n Türk kültür merkezidir.

&#x;LK TÜRK TOPLULUKLARI

ORTA ASYADA                                                      AVRUPADA

Asya(Büyük) Hun Devleti                    Avrupa(Bat&#x;) Hun Devleti

Göktürk Devleti                                              Avarlar

II.Göktürk Devleti                                        Bulgarlar

Hazarlar                                                        Peçenekler

Türgişler                                                            Macarlar

K&#x;rg&#x;zlar                                                              K&#x;pçaklar

Karluklar                                                              Oğuzlar

Not: Tabloda sadece konumu sorulabilecek önemli devletleri yerleştirdim.

1)&#x;skitler

-Orta Asya'daki ilk atl&#x; göçebe Türk topluluğudur.
-En önemli hükümdar&#x; Alper Tunga'd&#x;r.
-Tomris Hatun yani dünyada bilinen ilk kad&#x;n hükümdar bu devlettedir.
-Kuyumculukta ileri gitmişler bozk&#x;r&#x;n kuyumcular&#x; olarak adland&#x;r&#x;lm&#x;şlard&#x;r.
-Kemer, kemer tokas&#x; ve pantolonu tüm dünyaya tan&#x;tt&#x;lar.
-At&#x; evcilleştiren ilk Türk topluluğudur.
-En önemli destanlar&#x; Alper Tunga ve Şu destanlar&#x;d&#x;r.

Alper Tunga Destan&#x;: &#x;skit-pers savaş&#x;n&#x; konu al&#x;r.

Şu Destan&#x;: &#x;skit hükümdar&#x;n&#x;n Büyük &#x;skender ile yapt&#x;ğ&#x; savaş&#x; konu al&#x;r.

2)Asya Hun Devleti(Büyük)

-Orta Asya'daki ilk teşkilatl&#x; Türk devletidir.
-Tarihte ilk kez Türk boylar&#x;n&#x; bir arada toplam&#x;şlard&#x;r.
-Ötüken merkez olmak üzere Teoman öncülüğünde kurulmuşlard&#x;r.
-En parlak dönemleri Metehan dönemleridir.
-Çin Seddi gibi büyük bir yap&#x; bu devlet sebebiyle oluşturulur.
-&#x;lk kez ikili yönetim sistemi uygulanm&#x;şt&#x;r.