Yemekleri lezzetlendirmek ve tadını daha da enfes hale getirmek için baharat kullanılmaktadır. Kullanılan baharatlar zaman zaman renk ve koku verir. Bazıları acı, bazıları ekşi bazıları da mayhoş bir aroma katar. Sizlere acı tat veren baharatlardan isot hakkında bilgiler vermek için bu yazıyı hazırladık. Güneydoğu’nun ve daha pek çok bölgenin meşhur isot baharat lezzetini hep beraber bu sayfada tanıyalım.
İsot Nedir?
İsot, Şanlıurfa’da özel olarak yetiştirilen isot biberi adı verilen bir biberden elde edilen baharattır.
Bu biberi diğer biberlerden ayıran özellik oldukça acı olmasıdır.
İsot biberi hasat edildikten sonra güneş altında çekirdeklerinden arınmış şekilde kurutulur ve çeşitli işlemlerden geçerek baharat halini alır.
Yöresel yemeklerde ve çiğ köftede sık sık kullanılan bir yardımcıdır.
Şayet acı lezzetleri seviyorsanız siz de doğal bir isot baharatı alıp yemeklerinize ekleyebilirsiniz.
Şanlıurfa’da toplanan isot biberleri güneş altında kurutulduğunda belirli bir süreyle toplanması gerekir.
İlk gün toplanan kuru biberler kırmızı renktedir. İkinci gün alınan kuru biber mor renge bürünür. Üçüncü güne kalanlar ise siyah renkte olmaktadır.
İsot biberinde yer alan faydalı mineraller sayesinde pek çok hastalığa engel olunabilir.
Bu baharat üzerine yapılan akademik çalışmalar devam etmektedir. Elde edilen verilere göre isot biberini ölçülü tüketmek birçok hastalığı iyileştirecektir.
İsot Nasıl Yapılır?
Şanlıurfa’da yetiştirilen isot biberini baharat haline getirmek için “yakmak” gerekir. Bu yörede isot biberini öğütme işlemine yakmak adı verilir.
Kuruyan biberler özel olarak dövme işleminden geçer. Eğer cihazlar kullanılırsa iş daha da kolay bir hal alır.
Kuruyan biberler doğal zeytinyağı ve tuzla beraber dövülür. İyice ezildikten sonra birkaç gün daha güneş altında bekletilir. Ardından yemeklere eklenmek için cam kavanozlarda serin yerde muhafaza edilir.
İsot yapımı hakkında detaylı bilgi için tarife tıklayın: Urfa İsotu
İsotun Faydaları Nelerdir?
Sağlık için isot faydaları hakkında bilgi sahibi olmanızı öneririz. Güneydoğu’da yaşayan insanların uzun ömürlü olmasından ve bağışıklık sisteminin güçlü olmasından anlaşılıyor ki bu baharat oldukça faydalı. Şimdi isot baharatının yararlarına değinelim.
İsot tüketen kişilerin kan dolaşımı hızlanacağı için kendilerini daha enerjili hissederler.
Acı baharat olan isot, metabolizmayı hızlandırma etkisine sahiptir ve yağ yakımını başlatır.
Boğaz enfeksiyonu ve çeşitli solunum yolu hastalıklarını önlemek adına isot tüketilmelidir.
Enfeksiyonu giderici özelliği olduğu için idrar yolu enfeksiyonu yaşayanlara da önerilir.
Bağırsakları temizleyen isot, gaz ve spazmı iyileştirmektedir.
Yemeklere bir miktar isot eklendiğinde sindirimi kolaylaştırmaktadır.
Antioksidan bir baharattır. Vücudu toksinlerden arındırır.
Hücre yenilenmesine destek olmaktadır. Ölü hücrelerin atılmasını ve yenilenmesini sağlar.
Kansere karşı koruyucu bir duvar olan isot, vücudun savunma sistemini güçlendirir.
Vücutta aşırı miktarda kolesterol ve yağ birikmesini engellemektedir.
Bulaşıcı hastalıklardan korunmak adına ölçülü şekilde isot eklenen yemekleri tüketebilirsiniz.
Kuru İsot (Pulbiber)
İsot Nerelerde Kullanılır?
İsot hangi yemeklerde kullanılır diye merak edenlere lezzetli fikir önerilerinde bulunalım.
İsot geleneksel çorba ve yemeklere eklenir.
En yaygın kullanım şekli kısırda ve çiğ köftede eklenmesidir.
Zaman zaman salatalara da isot eklenmektedir.
Acılı bir kebap hazırlamak isterseniz mutlaka isot eklemelisiniz.
Urfa lahmacununda isot olmazsa olmazdır.
Bir miktar acılık katmak istediğiniz her yemeğe ölçülü oranda isot ilave edebilirsiniz.
Özellikle de kuzu etinin kokusunu bastıran bu baharatı, kuzu etli yemeklerde deneyebilirsiniz.
10 Dakikada Blenderla Harika Çiğköftem (Videolu)
İsot Acı Mıdır?
İsot baharatı için yetiştirilen isot biberinin kendine has bir acı aroması vardır.
Acılığı pul biber gibi yumuşak değildir. Daha keskin ve damak yakan acılıktadır.
İsot tükettiğinizde anlık bir acı hissi oluşur. Yemek yemeye devam ettiğinizde acılık ortadan kalkar.
Şanlıurfa’da birçok yemeğe ilave edilen bu baharat, yemek içinde acılığını bir miktar kaybeder ve yemeklere lezzet vermektedir.
Karabiber Faydaları Nelerdir? Zayıflatır Mı?
Sumak Nedir? Faydaları Nelerdir? 6 Değişik Kullanım Şekli
Biber Nasıl Kurutulur? Püf Noktalı Anlatım, Resimli Tarifler
Hangi Baharat Hangi Yemekte Kullanılır? Lezzet Artıran İpuçları
Şanlıurfa’da Ne Yenir? Dillere Destan 11 Yöresel Lezzet – En İyi Mekanlar
kaynağı değiştir]
Yaz aylarında Urfa biberi güneş gören düz alanlarda içindeki tohumu çıkarılarak temiz bir zemin üstünde kurumaya bırakılır. Kuruyan biberler kırmızı renkte olduğundan kararması için kararana kadar her gün sıcak su ile nemlendirilerek şeffaf büyük torbalarda kararması beklenir. Daha sonra kurumuş biberler dövülerek, zeytin yağı ve bir miktar tuz ilave edilerek isot haline getirilir. Günümüz teknolojisi isot üretimini de bir nebze olsun kolaylaştırmıştır. Eski yöntemde isot tokmakla dövülerek öğütülürken; şu an isot çekme makineleri aracılığıyla daha kolay ve daha verimli bir isot elde edilmektedir. Şanlıurfa isotunun en büyük özelliği yakıcı acı olmamasıdır.[kaynak belirtilmeli]
İsot yerken önce ağza tatlı bir tat gelir, bir müddet sonra acı gelip geçicidir. Şanlıurfa'nın tamamında balkon veya damlarda herkes kışlık üretimini yapar.[kaynak belirtilmeli]
İsot, Kırmızı Acı Pul Biber'in ısı altında tutularak karartılmasıdır. Fiyat olarak pul biberden pahalı olması sebebi hazırlama prosedürüne göre 10 kg Urfa Biberi'nden 1 kg isot çıkması [1] ve zeytinyağı kullanılmasıdır. İsot'a, bir nevi fermente edilmiş pul biber de diyebiliriz. Şöyle yapılır: Kurutulmuş kırmızı acı biberin çekirdek ve kanat denilen bileşenleri nem ve güneş ısısı altında bir süre tutularak kurutulur ve karartılır. En ideal ve sağlıklı rengi mor renktir.[3] Siyah, Mor ve Kırmızı renklerde çeşitleri bulunmaktadır.[4] Renkle güneşte bekletilme sürelerine göre değişmektedir. Güneş az göre kurutulmuş biberler kırmızı, 1-2 gün kurutulan biberler mor, 3-4 gün kurutulan biberler ise siyah rengini almaktadır[kaynak belirtilmeli]
Kullanım alanları[değiştir
İsota yoğurt karıştırmanın mucizevi faydaları
ensonhaber.com
Yemeklerin ve sofraların vazgeçilmezi olan isotun faydalarına dair fikri olmayanlar olabilir. Ancak isot; bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve sindirimi kolaylaştırıyor.
Kemik gelişimini sağlayan isot, vücuttan ödem atılmasına katkı sağlıyor aynı zamanda da içerisinde demir, magnezyum, fosfor, potasyum ve mineraller barındırıyor.
Çok acı olan ve bu nedenle bazı kesimler tarafından tüketilmeyen isot, kalp ve damar sağlığını korumakla görevlidir.
Özellikle içerdiği antioksidan özellikleri sayesinde damar tıkanıklığı ve damar sertleşmeleri gibi sorunların önüne geçer.
İsotla karıştırılan yoğurt ise gastrointestinel bozukluklara, hipertansiyona yol açan kötü kolesterol ve tıpkı isot gibi kalp-damar hastalıklarına karşı güçlü bir koruyucudur.
Yoğurt tüketildikçe vücut daha güçlü bir hale gelir bu nedenle gelişim çağındaki çocuklara bolca yedirilmesi gerekmektedir.
Gece yiyeceğiniz bir tabak yoğurt dinlendirici olacağı için uykunuzun gelmesine neden olacak ve daha rahat bir uyku çekeceksiniz.
Yoğurt içerdiği probiyotikler sayesinde hem bağırsak florasını hem bağışıklık sistemini güçlendirmektedir.
Ayrıca cilt için bulunmaz bir nimettir ve cildin nemlenmesini, parlak görünmesini sağlar. Peki, İsot ve yoğurt karışırsa ne olur?
Hem isot hem de yoğurdun faydalarını ayrı ayrı ele aldığımız zaman bu iki besinin karışımı, ortaya mucizevi etkiler çıkaracaktır. İşte isot ve yoğurt karışımının etkileri...
İSOT VE YOĞURT KARIŞIMI YERSEK NE OLUR?
İsot eğer yoğurtla bir karışım haline getirilirse, acı oranı düşer. Bu sayede acı sevmeyenler gönül rahatlığı ile tüketebilir.
Bu karışım yemek borusu kanserini engeller ancak üst üste yemeyin. Her şeyin fazlası zarar olduğu için bu karışımın fazla tüketilmesi önerilmez.
Her iki besinin içerisinde C ve B 12 vitamini bulunmaktadır. Bu sayede karışım güçlü bir antioksidan haline gelir.
Bu sayede de vücuttaki tüm bakteri ve enfeksiyonlu hücreleri idrar ya da dışkı yolu ile atar.
İsotun içeriğindeki acı ürik asidi temizlerken yoğurt ise kemiklere kalsiyum desteği verir. Bu ileri yaşlarda meydana gelebilecek olan kemik erimesi ve herhangi bir kemik hastalığını önler.
Bu karışım mide asidini olumsuz etkilemediğinden kilo vermeyi kolaylaştırır. Ayrıca vücutta biriken ödemleri atarak yağ tutmasını önler. Bölgesel zayıflamak isteyenler için ideal bir karışımdır.
YOĞURDUN BESİN DEĞERİ
100 gram yoğurtta aşağıdakiler bulunur:
Su: 83,56 g Enerji: 73 kcal Protein: 9.95 g Toplam yağ: 1.92 g Karbonhidrat: 3.94 g Lif: 0 g Toplam şeker: 3,56 g Kalsiyum: 115 mg Demir: 0.04 mg Magnezyum: 11 mg Fosfor: 137 mg Potasyum: 141 mg Sodyum: 34 mg Çinko: 0.6 mg C vitamini, toplam askorbik asit: 0.8 mg Tiamin: 0.04 mg Riboflavin: 0.23 mg Niasin: 0.2 mg B-6 Vitamini: 0,06 mg Folat, DFE: 12 µg B-12 Vitamini: 0.52 µg A Vitamini, RAE: 90 µg A Vitamini, İÜ: 309 İÜ E Vitamini (alfa-tokoferol): 0.04 mg D Vitamini (D2 + D3): 0 µg D vitamini: 0 IU K Vitamini (filokinon): 0.2 µg Yağ asitleri, toplam doymuş: 1.23 g Yağ asitleri, toplam tekli doymamış: 0.49 g Yağ asitleri, toplam çoklu doymamış: 0.08 g Yağ asitleri, toplam trans: 0,06 g Kolesterol: 10 mg Kafein: 0 mg
nest...