Türkiye Hazr Giyim Federasyonu (TMHGF) ve Denizli Tekstil ve Giyim Sanayiciler Dernei (DETGS) birlikte “Dünya Türk Havlu ve Bornoz Günü” düzenliyor. Geçen yl paneldeki konumaclardan biriydim; bu yl panel yönettim. Toplantlar bandan sonuna özenle izledim, duyduklarmdan ve gördüklerimden çkardm dersleri paylamak istiyorum.
Dünya havlu üretiminde Türk havlu ve bornoz üretiminde gelinen yer, tekstil ve hazr giyim üretiminde ürün gelitirme ve ürünlere teknik bilgi katarak yeni yap, ilev ve kültür kazandrma konusunda çok ey söylendi. Söylenenlerin geni özetleri medyaya yansd gibi, ilgili sivil toplum örgütlerinin raporlarnda da korunuyor.
Denizli’de yaplan etkinliin kalitesi giderek artyor. Gelinen aamada, bizi bir adm daha ileri götürecek çözümler üzerinde durursak, sektörde elini tan altna sokmu insanlarn iini kolaylatrmaya küçük de olsa katk yapm oluruz.
Bizim bak açmza göre, havlu ve bornoz üretiminde gelecee yönelik çabalarmz be ana gündem maddesi üzerinde odaklanmal:
1. Ucuz-emek odakl üretimde dünyadaki mekan kaymasnn etkileri: Çok temel eilimlerden biri, ucuz-emek odakl üretimlerde, gelimi ülkelerden, gelimekte olan ülkelere doru yöneli var. Biz, tekstil sanayimizde bu mekan deimesini derinliine yaam bir ülkeyiz. Denizli’de havlu ve bornoz üretenlerin, ortak bir güç oluturarak; ucuz-emek odakl ürünlerde mekan deitirmesinde ülkemizin zayf ve güçlü yönlerini net bilgiye dönütürmemiz gerekiyor. Çounluun zihninde merulatrd, katld net bilgilere erimemisek, snrl bilgiyle yaplan tartmalar manta uygun ama, hayatn hakikatlerine uymayan deerlendirmeleri de beraberinde getiriyor. Havluculuun mekan deitirmenin sosyo-ekonomik, psikolojik ve kültürel boyutlarn irdeleyen bir çalma yapamazsak, çok iyi niyetle yaptmz tartmalarn verimi artmaz.
2. Teknolojinin yaratt kalite homojenlii, marka ve imaja bamlln artmas: Teknoloji büyük bir hzla geliiyor. Makinelerin birbiriyle iletiim kurmalar ucuz-emek odakl üretimleri gelimi ülkelere çekebiliyor. Bu gelimeler, “karlatrmal üstünlük yaratmann koullarn” köklü biçimde deitiriyor. Bir ürünün nerede ürettildii önemini hzla yitiriyor. Farkl akmlardan söz edilse de “marka ve imaja dayal sat” önemini artryor. Toplantda sklkla vurguland gibi, Ar-Ge, inovasyon, tasarm ve marka yaratma havluculuun da gündeminde önemli bir yere sahip. Havlucularn, neleri yapabilecei, neleri yapamayaca, ar deerlendirmelerin yarataca kaynak israf ile noksan deerlendirmelerin yarataca potansiyel kayplar gerektii kadar tartlarak net bilgiye dönütürmeleri gerekiyor.
3. Rekabet edebilir ölçek temel sorundur: Havlucularmzn önünde çok net gündem maddelerinden biri de “rekabet edebilir ölçek yaratma” sorunudur. Organik büyüme ile stikbal’n Kayseri’de gerçekletirdii gibi,ölçek ekonomisi eriebilirlii salanabilir. Denizli’de havlucular, geçmiteki giriimler baarsz olsa da, ibirliklerine dayal ölçek yaratmay denemek zorundadr. Kültürümüzün bütün kstlarna ramen, balangç noktasna hassas ballk ilkesini dikkate alan sözlemelerle günümüzün artlarna göre ortaklklar kurarak ölçek eriebilirlii üzerinde çalmak gerekir. Firma ve marka satn almalarnn olabilirlii, satn alnarak yaratlan ölçeklerle rekabet üstünlüü yaratabilmenin koullarnn tartlmas Denizli’de sadece ilgili sivil toplum örgütlerinde deil,sokakta, kahvede, lokantada,dost söyleilerinde yerini almaldr. Ortak tedarik imkanlar, ortak pazar aratrma yaptrmann gerekleri, ortak satla salanabilecek sinerjiyi bir fizibilite mantyla analiz etmeden havluculuumuz beklenen gelimeyi yaratmas hayal olabilir.
4. Ekonominin aktörlerinin ibirlii ve koordinasyonu: Ekonomideki bütün aktörlerin, devletin, seçilmi yerel yönetimlerin, STK’arn, üniversitelerin ve medyann ibirlii olmakszn etkili bir gelime yaratlamaz. Aktörlerin ortak deerler, ortak irade, ortak yararlar,ortak projeler ve ortak kurumlar üzerinde balatlan tartmann olumlu sonuçlar vermesini umut etmeliyiz. Bu aamada olmas gereken yerde deiliz ama,- herkes eksiklii fark etmi durumda. Kararlkla çalmalar sürdürebilirsek, yaratmak istediimiz sonuca ulaabiliriz.
5. Bulunduumuz yerin korunmas ve gelitirilmesi: Türkiye ’de milyar dolarlk hazr giyim ihraç etti;bunun milyon dolar havlu-bornoz ihracat idi. Gelinen yeri herkes önemsemeli ama, geldiimiz yerin korunmas ve gelitirilmesi için akl-odakl çabalar artrmamz gerektiini de fark etmeli. Gelecek yl yaplacak toplantnn gündemi, katlacak insanlarn bilgi düzeyleri, sorunlar derinlie tayan yol ve yöntemleri gerektii kadar tartarak belirlemeliyiz.
Havlu ve bornozun gelitirilmesi ve ilerletilmesi hepimizin ortak sorunudur. Hep birlikte halatlara aslmann da tam zamandr.